NHÖÕNG  LÔØI  DAÏY  THAÉM  THIEÁT  CUOÁI  CUØNG  CUÛA  ÑÖÙC  PHAÄT

(Kinh Di Giaùo)

 

Trí-Nguyeät dòch töø Haùn vaên

 

Ñöùc Phaät Thích Ca Maâu Ni laàn ñaàu tieân giaûng phaùp cho nhoùm naêm tu só ñoàng tu vôùi Kieàu Traàn Nhö, laàn cuoái cuøng Ngaøi giaûng phaùp cho Tu Baït Ñaø La. Toùm laïi, nhöõng ngöôøi ñaùng ñöôïc ñoä Ngaøi ñaõ ñoä taát caû. Moät böõa noï, trong röøng caây Ta La, vaøo luùc giöõa ñeâm khoâng moät tieáng ñoäng, tröôùc giôø phuùt vaøo Nieát baøn roát raùo, Ñöùc Phaät vì ñaïi chuùng tyø kheo toùm taét nhöõng phaùp vaø luaät quan troïng maø Ngaøi ñaõ thuyeát giaûng trong suoát 45 naêm.

Naøy caùc tyø kheo! Sau khi Nhö Lai dieät ñoä, quyù thaày neân quyù troïng giôùi luaät nhö ngöôøi ñi ñeâm quyù troïng ngoïn ñuoác saùng vaø nhö ngöôøi ngheøo gaëp ñöôïc moät taøi saûn lôùn. Caùc vò neân bieát raèng giôùi luaät ñoù laø baäc thaày saùng suoát cuûa quyù vò, cho duø Nhö Lai coù coøn soáng nöõa cuõng khoâng khaùc gì giôùi luaät ñoù. Quyù troïng giôùi luaät laø:

·        Khoâng neân kinh doanh thöông maõi, mua ruoäng caát nhaø, thueâ möôùn toâi tôù, chaên nuoâi suùc vaät, trao ñoåi haøng hoùa, tích luõy cuûa baùu.

·        Khoâng neân ñoán chaët caây coû, ñaøo xôùi ñaát ñai, ñieàu cheá thuoác thang, coi töôùng ñoaùn moäng, cuùng sao giaûi haïn, nghieân cöùu tinh töôïng, tìm toøi höng suy, coi ngaøy boùi queû.

·        Khoâng ñöôïc tham gia vieäc ñôøi, giaùn ñieäp thoâng tin, luyeän buøa cheá thuoác, keát thaân nhaø giaøu, gaàn keû hung taøn.

·        Khoâng ñöôïc che daáu loãi laàm, baøy troø löôøng gaït, chöùa ñoà quoác caám.

·        Phaûi xa lìa nhöõng phaùp aáy nhö traùnh haàm löûa lôùn.

·        Phaûi bieát giöõ gìn thaân taâm, aên uoáng ñuùng luùc, soáng ñôøi trong saïch, cuoäc soáng tri tuùc.

·        Phaûi töï kieàm cheá duïc voïng ñeå mong caàu giaûi thoaùt.

Naøy caùc tyø kheo! Ñaây laø toùm löôïc nhöõng giôùi luaät caàn thieát, vì ñoù laø cöûa ngoû chính ñeå giaûi thoaùt, cho neân giöõ gìn giôùi naøy coù theå sanh caùc thöù thieàn ñònh vaø trí tueä dieät khoå. Caùc thaày neân quyeát taâm vaâng giöõ giôùi luaät naøy, ñöøng neân yeáu keùm maø vi phaïm. Vò naøo coù nghò löïc giöõ gìn giôùi luaät naøy troïn veïn thì vò aáy coù voâ löôïng phaùp laønh an laïc. Vò naøo quaù yeáu keùm ñeå vi phaïm vaøo giôùi luaät ñoù thì vò aáy maát heát moïi phaùp laønh vaø troïn ñôøi khoâng ñöôïc an laïc. Do ñoù Nhö Lai goïi giôùi luaät naøy laø phöông phaùp ñeå giaûi thoaùt vaø laø nôi dung chöùa moïi coâng ñöùc an oån.

Laïi nöõa, naøy caùc tyø kheo! Neáu caùc vò ñaõ coù theå giöõ gìn giôùi luaät naøy roài thì caùc vò neân kieåm soaùt naêm giaùc quan cuûa mình, chôù buoâng lung ñaém nhieãm vaøo naêm duïc laïc. Ngöôøi naøo bieát kieåm soaùt naêm giaùc quan cuûa mình cuõng gioáng nhö muïc ñoàng kieåm soaùt traâu cuûa mình, khoâng ñeå phaïm vaøo luùa maï cuûa keû khaùc. Neáu ai khoâng ñuû nghò löïc kieåm soaùt naêm giaùc quan mình, khoâng nhöõng caøng ngaøy caøng ñaém saâu trong naêm duïc, maø coøn do ñoù taïo ra raát nhieàu toäi loãi nöõa. Keû ñoù gioáng nhö con ngöïa chöùng, khoâng coù daây cöông cheá ngöï noù, thì noù seõ haát tung ngöôøi côõi xuoáng hoá thaúm. Caùc vò neân bieát giaëc giaõ cöôùp boùc chæ gaây tai haïi moät kieáp, coøn buoâng loûng naêm giaùc quan vaøo naêm thöù duïc laïc thì gaây tai hoïa cho nghìn ñôøi. Cho neân quyù vò neân caån thaän vôùi naêm giaùc quan cuûa mình. Ngöôøi coù trí tueä kieåm soaùt ñöôïc naêm giaùc quan cuûa mình, khoâng ñam meâ naêm duïc laïc, khoâng cho buoâng lung, do ñoù daàn daàn cheá ngöï ñöôïc taâm mình.

Taâm laø chuû teå cuûa naêm giaùc quan. Neáu khoâng cheá ngöï ñöôïc taâm, thì taâm aáy ñaùng sôï hôn raén ñoäc, coïp döõ. Muoán cheá ngöï taâm thì phaûi kieåm soaùt naêm giaùc quan, vaø ngöôïc laïi, muoán kieåm soaùt naêm giaùc quan thì phaûi theo doõi taâm. Ví nhö ngöôøi böng baùt nöôùc ñaày ñi ñöôøng xa, phaûi vöøa nhìn baùt nöôùc vöøa ñeå yù con ñöôøng tröôùc maët thì môùi coù theå an toaøn vaø khoâng maát ñi moät gioït nöôùc naøo. Neáu ñeå taâm mình buoâng lung, thì chaúng khaùc gì voi ñieân khoâng coù moùc saéc, khæ vöôïn gaëp ñöôïc röøng caây, maëc söùc ñaäp phaù, nhaûy nhoùt. Buoâng thaû taâm naøy thì moïi coâng ñöùc laønh maát heát. Cheá ngöï ñöôïc taâm thì coâng ñöùc laønh naøo cuõng ñaït ñöôïc, quaû vò naøo cuõng coù theå chöùng ñaéc. Vì vaäy caùc thaày neân coá gaéng cheá ngöï taâm mình.

Naøy caùc tyø kheo! Khi thoï duïng thöùc aên, caùc vò neân ñaët mình trong tình huoáng ñang mang beänh vaø thöùc aên laø moät lieàu thuoác trò beänh ñoùi gaày, cho neân caùc vò khoâng neân phaùt khôûi yù töôûng khen cheâ ngon hay dôû, vì lieàu thuoác ñoù ñang trò beänh ñoùi khaùt. Nhö ong laáy maät hoa, chæ huùt maät hoa maø khoâng toån haïi ñeán höông vaø saéc cuûa hoa. Cuõng vaäy, khi caùc thaày thoï duïng ñoà cuùng döôøng khoâng neân coù nhu caàu quaù nhieàu, vì laøm nhö theá gaây thöông toån loøng thaønh tín cuûa tín ñoà. Nhö ngöôøi coù trí töï bieát löôøng ñöôïc söùc troïng taûi cuûa xe maø chaát ñoà ñeå khoûi xe hö giöõa ñöôøng.

Naøy caùc tyø kheo! Ngaøy ñeâm phaûi coá gaéng chuyeân taâm tu taäp, khoâng neân ñeå thôøi gian luoáng qua moät caùch voâ ích. Ñaàu hoâm vaø gaàn saùng phaûi tuïng kinh thieàn quaùn, giöõa ñeâm cuõng neân duy trì chaùnh nieäm ñeå töï ñoaïn tröø toäi loãi, khoâng neân vì ham meâ nguû nghæ maø ñeå moät ñôøi troâi qua khoâng ñöôïc moät chuùt ích lôïi gì. Caùc vò neân luoân taâm nieäm raèng moïi söï soáng vaø con ngöôøi ñang bò caùi hieän töôïng giaø suy, caùi taøn phai heùo uùa ñe doïa vaø baøo moøn töøng giaây töøng phuùt khoâng ngöøng, cho neân caùc vò phaûi mau choùng töï tìm cho mình moät phöông phaùp tu taäp ñeå giaûi thoaùt, khoâng neân laõng queân tai hoïa tröôùc maét maø chìm saâu trong nguû nghæ. Laøm sao caùc vò coù theå yeân taâm nguû nghæ ñöôïc khi xung quanh mình toaøn laø nhöõng oaùn thuø, giaëc giaõ, oan gia, löûa döõ cuûa phieàn naõo nghieäp chöôùng? Taâm caùc vò chöa ñöôïc cheá ngöï maø ham meâ nguû nghæ thì chaúng khaùc naøo oâm chaát noå ñi vaøo löûa. Phieàn naõo coøn trong taâm caùc vò gioáng nhö raén ñoäc ñang ôû trong nhaø, phaûi duøng giôùi luaät ñeå ñoaïn tröø phieàn naõo nhö duøng gaäy ñuoåi raén ñoäc ra, luùc aáy môùi thaät an oån maø nguû nghæ, neáu khoâng döùt phieàn naõo maø ñaém chìm trong nguû nghæ thì laø ngöôøi khoâng bieát hoå theïn. Hoå theïn coù theå ngaên ngöøa caùc phaùp aùc, cho neân caùc vò neân luoân bieát hoå theïn, khoâng ñöôïc taïm boû. Tyø kheo bieát hoå theïn gioáng nhö phuï nöõ coù trang ñieåm vaø ñeo nöõ trang. Neáu ai xa lìa hoå theïn thì ngöôøi ñoù maát heát moïi coâng ñöùc. Ngöôøi bieát hoå theïn thì coù caùc phaùp laønh. Ai soáng khoâng bieát hoå theïn thì chaúng khaùc gì caàm thuù hoang daõ.

Naøy caùc tyø kheo! Coâng ñöùc cuûa Nhaãn nhuïc, Trì giôùi vaø Khoå haïnh khoâng gì coù theå saùnh kòp. Giaû söû coù keû baát löông ñaùnh ñaäp, ñaâm cheùm caùc vò, caùc vò neân bình tónh nhu hoøa, khoâng nhöõng khoâng neân khôûi leân saân haän, maø coøn phaûi cheá ngöï lôøi noùi, khoâng thoát ra nhöõng lôøi xaáu xa aùc ñoäc vôùi hoï. Neáu khoâng cheá ngöï taâm vaø lôøi noùi thì töï mình ngaên laáp taùnh saùng suoát vaø do ñoù ñoát chaùy moïi coâng ñöùc. Vò naøo tu haïnh nhaãn nhuïc thì vò ñoù ñaùng goïi laø baäc thieän nam töû coù huøng löïc vaø bi löïc trong giaùo phaùp cuûa Nhö Lai. Neáu ai khoâng theå chòu ñöïng nhöõng söï oan öùc cay ñaéng vaø lôøi maéng chöôûi aùc ñoäc moät caùch vui veû thì chaúng goïi laø tyø kheo/tyø kheo ni coù trí tueä. Vì khi khôûi leân giaän döõ thì moïi coâng ñöùc laønh vaø tieáng toát bò löûa saân haän ñoát chaùy heát, khoâng nhöõng ñôøi naøy maø coøn nhieàu ñôøi sau nöõa. Caùc vò phaûi neân ñeà phoøng, ñöøng ñeå giaän döõ len loûi vaøo taâm. Moïi coâng ñöùc quyù baùu tu taäp bò maát heát cuõng do teân giaëc cöôùp giaän döõ gaây ra. Ngöôøi cö só taïi gia khoâng bieát ngaên ngöøa giaän döõ coøn coù theå tha thöù; ngöôøi xuaát gia hoïc ñaïo maø coøn oâm loøng saàu haän thì khoâng theå chaáp nhaän trong phaùp vaø luaät cuûa Nhö Lai.

Naøy caùc tyø kheo! Caùc vò töï voø ñaàu mình roài thì seõ bieát. Caùc vò ñaõ boû nhöõng ñoà trang söùc toát ñeïp, maëc ba taám y cuõ raùch, mang bình baùt khaát thöïc töï soáng maø coøn khôûi taâm kieâu maïn khinh ngöôøi thì cuõng khoâng theå chaáp nhaän, neáu coù haõy mau tröø dieät. Ngöôøi theá tuïc coøn khoâng neân coù loøng kieâu maïn, huoáng gì ngöôøi xuaát gia nhaäp ñaïo. Vì mong caàu giaûi thoaùt, caùc vò töï haï mình ñi khaát thöïc ñeå soáng, theá maø coøn kieâu maïn, töï cao ñöôïc sao?

Naøy caùc tyø kheo! Caùc vò neân giöõ taâm ngay thaúng, vì taâm dua nònh cuøng vôùi ñaïo lyù giaûi thoaùt traùi nhau. Taâm dua nònh chæ laø löøa ñaûo, ngöôøi nhaäp ñaïo khoâng neân dua nònh. Caùc vò neân ngay thaúng, duøng chaát tröïc laøm goác.

Naøy caùc tyø kheo! Ngöôøi ña duïc vì caàu lôïi nhieàu neân khoå naõo nhieàu, ngöôøi thieåu duïc khoâng mong caàu, khoâng ham muoán neân khoâng coù khoå naõo. Haïnh thieåu duïc coøn phaûi tu taäp huoáng gì thieåu duïc ñeå sanh caùc phaùp laønh? Ngöôøi thieåu duïc thì khoâng dua nònh ñeå vöøa yù ngöôøi, cuõng khoâng bò caùc caên daãn daét. Ngöôøi tu haïnh thieåu duïc taâm ñöôïc thaûn nhieân, khoâng lo sôï. Ngöôøi thieåu duïc thì coù an laïc vaø coù voâ löôïng coâng ñöùc.

Naøy caùc tyø kheo! Neáu caùc vò muoán ñoaïn tröø khoå naõo thì phaûi tri tuùc, vì tri tuùc laø phaùp giaøu coù, an oån vaø vui veû. Ngöôøi coù tri tuùc tuy naèm treân saøn nhaø, neàn ñaát cuõng thaáy thoaûi maùi; ngöôøi khoâng tri tuùc duø ôû khaùch saïn naêm sao cuõng khoâng vöøa yù. Ngöôøi tri tuùc tuy ngheøo maø an laïc sung söôùng; ngöôøi khoâng tri tuùc tuy giaøu maø khoâng an taâm höôûng thuï. Ngöôøi khoâng tri tuùc thöôøng bò ham muoán quaäy phaù suoát ñôøi, thöôøng laøm noâ leä cho mô öôùc vieãn voâng, raát ñaùng thöông xoùt.

Naøy caùc tyø kheo! Caùc vò muoán caàu quaû vò tòch tònh an laïc thì phaûi xa lìa choã oàn aøo naùo nhieät, rieâng ôû choã vaéng veû. Ngöôøi ôû nôi vaéng veû ñöôïc Ñeá Thích, chö Thieân kính troïng. Cho neân phaûi choïn nôi raûnh rang an truù moät mình ñeå dieät khoå. Neáu thích ñoâng ngöôøi seõ bò caùc söï phieàn nhieãu naùo loaïn. Nhö caây lôùn phaûi bò nhieàu chim choùc laøm toå, taát coù ngaøy bò caùi haïi khoâ caây gaõy nhaùnh. Cuõng vaäy, coøn dính líu vôùi theá gian taát bò dìm trong caùc khoå, cuõng nhö voi yeáu sa laày, khoâng theå töï thoaùt ñöôïc.

Naøy caùc tyø kheo! Caùc vò neân sieâng naêng tinh taán, vì sieâng naêng tinh taán thì khoâng coù phieàn naõo naøo khoâng ñoaïn tröø ñöôïc, khoâng coù quaû vò khoâng chöùng ñaéc, gioáng nhö doøng nöôùc luoân chaûy thì coù theå xuyeân thuûng ñaù. Ngöôïc laïi, neáu taâm cuûa caùc vò thöôøng bieáng nhaùc, boû beâ coâng phu tu taäp chaúng khaùc naøo ngöôøi keùo löûa, vöøa noùng laïi ngöng, duø muoán coù löûa cuõng khoù maø toaïi nguyeän.

Naøy caùc tyø kheo! Tìm baïn laønh, tìm ngöôøi ñoàng tu töø beân ngoaøi ñeå hoã trôï coâng phu tu taäp khoâng baèng töï mình khoâng queân chaùnh nieäm. Neáu caùc vò khoâng queân chaùnh nieäm thì phieàn naõo khoâng theå naøo sanh khôûi. Cho neân caùc vò neân duy trì chaùnh nieäm taïi taâm, neáu maát chaùnh nieäm thì maát taát caû coâng ñöùc. Moät khi caùc vò duy trì chaùnh nieäm thaät vöõng chaéc thì duø coù tieáp xuùc vôùi naêm thöù duïc laïc cuõng khoâng bò ñaém nhieãm, gioáng nhö chieán só laâm traän vôùi boä aùo giaùp kieân coá thì khoâng bò laøn teân muõi ñaïn laøm haïi.

Naøy caùc tyø kheo! Moät khi ñaõ duy trì ñöôïc chaùnh nieäm thì taâm an truù trong thieàn ñònh, do ñoù caùc vò coù theå thaáy bieát roõ söï sanh dieät thay ñoåi cuûa moïi vaät trong theá gian. Cho neân caùc vò neân sieâng naêng tu taäp thieàn ñònh ñeå cuûng coá taâm mình. Nhö ñaép ñeâ giöõ nöôùc, cuõng vaäy, caùc vò neân tu boå ñeâ thieàn ñònh ñeå giöõ nöôùc trí tueä.

Naøy caùc tyø kheo! Ngöôøi coù trí tueä thì khoâng coù tham tröôùc, thöôøng töï quaùn saùt khoâng ñeå sanh ra toäi loãi, thì ôû trong giaùo phaùp cuûa Nhö Lai coù theå ñaït ñöôïc giaûi thoaùt. Neáu chaúng vaäy, ñaõ khoâng theå goïi laø baäc ñaïi nhaân, laïi cuõng chaúng phaûi laø baïch y cö só, khoâng bieát neân goïi laø gì? Ngöôøi coù trí tueä chaân thaät aáy laø chieác thuyeàn toát coù theå vöôït qua bieån sanh, giaø, beänh, cheát, cuõng laø ngoïn ñeøn saùng chieáu phaù caûnh toái taêm, môø aùm; laø lieàu thuoác hay trò taát caû caùc chöùng beänh; laø löôõi buùa beùn chaët ñöùt caây nghieäp phieàn naõo. Cho neân caùc vò neân duøng hueä Vaên, Tö vaø Tu maø töï laøm cho theâm phaàn lôïi ích. Neáu ngöôøi coù trí tueä chieáu soi, duø laø vôùi caëp maét thöôøng, cuõng laø ngöôøi thaáy ñöôïc thoâng suoát.

Naøy caùc tyø kheo! Ñoái vôùi caùc coâng ñöùc thöôøng phaûi sieâng naêng tu taäp, boû caùc söï buoâng lung nhö traùnh giaëc cöôùp. Nhöõng ñieàu lôïi ích töø tröôùc tôùi nay Nhö Lai ñaõ noùi heát, caùc vò chæ neân sieâng naêng tu taäp. Hoaëc ôû nuùi cao, ñaàm vaéng, hoaëc ôû goác caây hay trong tònh thaát, caùc vò ñeàu neân nhôù kyõ giôùi phaùp ñaõ thoï chôù ñeå queân maát. Caùc vò neân thöôøng töï coá gaéng tu haønh, ñöøng ñeå luoáng qua, sau coù söï aên naên. Nhö Lai gioáng nhö baùc só bieát beänh cho thuoác. Uoáng hay khoâng uoáng chaúng phaûi loãi cuûa baùc só; cuõng gioáng nhö ngöôøi daãn ñöôøng gioûi chæ con ñöôøng toát, nghe maø khoâng ñi chaúng phaûi loãi taïi keû chæ ñöôøng.

Naøy caùc tyø kheo! Ñoái vôùi giaùo lyù Töù Dieäu Ñeá coù choã naøo nghi ngôø neân mau hoûi, khoâng neân oâm moái hoaøi nghi maø khoâng caàu giaûi quyeát. Ñöùc Theá Toân noùi ba laàn nhö vaäy, vaãn khoâng coù ngöôøi naøo thöa thænh, vì trong ñaïi chuùng khoâng coù ñieàu gì nghi ngôø nöõa. Luùc aáy ngaøi A Naâu Laâu Ñaø quaùn saùt taâm nieäm cuûa ñaïi chuùng vaø baïch Phaät raèng: "Baïch Ñöùc Theá Toân, maët trôøi coù theå trôû neân laïnh, maët traêng coù theå trôû neân noùng, lôøi Phaät noùi veà Töù Dieäu Ñeá khoâng theå naøo khaùc ñöôïc. Phaät noùi veà Khoå ñeá thì chaéc chaén laø Khoå, khoâng theå vui ñöôïc. Taäp ñeá laø nhaân, thì khoâng theå coù nhaân khaùc ñöôïc. Nhaân dieät thì khoå dieät. Ñaïo dieät khoå thaät laø chôn ñaïo, khoâng coù ñaïo naøo khaùc. Thöa Theá Toân, caùc tyø kheo trong ñaây ñoái vôùi Töù Dieäu Ñeá quyeát ñònh khoâng coøn ñieàu gì nghi ngôø nöõa".

Baáy giôø trong ñaïi chuùng, ngöôøi tu haønh chöa troïn, bieát Phaät saép vaøo Nieát baøn toái haäu, sanh loøng thöông xoùt, coù ngöôøi môùi vaøo ñaïo nghe Phaät noùi töùc thôøi ñöôïc giaûi thoaùt, chaúng khaùc gì nhaø toái ngaøn naêm gaëp aùnh saùng, coù vò tu haønh troïn veïn, ñöôïc giaûi thoaùt, nhöng laïi nghó raèng: "Ñöùc Theá Toân côù sao vaøo Nieát baøn toái haäu nhanh choùng theá".

Tuy ngaøi A Naäu Laâu Ñaø noùi raèng trong ñaïi chuùng thaûy ñeàu thoâng suoát ñöôïc yù nghóa Töù Dieäu Ñeá, nhöng Ñöùc Theá Toân muoán heát thaûy ñaïi chuùng ñeàu ñöôïc loøng tin vöõng chaéc, neân Ngaøi khôûi ñaïi bi taâm vì ñaïi chuùng daïy raèng: "Naøy caùc tyø kheo! Chôù oâm loøng saàu naõo, cho duø Nhö Lai coù soáng ôû ñôøi bao laâu ñi nöõa, roát cuoäc cuõng phaûi chia ly. Hoïp maø khoâng tan laø ñieàu khoâng theå coù. Nhöõng giaùo phaùp töï lôïi, lôïi tha ta ñaõ giaûng ñaày ñuû caû, cho neân ta coù truï ôû theá gian theâm nöõa cuõng khoâng lôïi ích gì. Nhöõng ngöôøi ñaày ñuû nhaân duyeân ñaùng ñöôïc ñoä duø ôû coõi ngöôøi hay coõi trôøi cuõng ñaõ ñöôïc ñoä caû, coøn nhöõng ai chöa ñuû nhaân duyeân ñöôïc ñoä thì ta seõ taïo nhaân duyeân cho ñöôïc ñoä, töø nay veà sau caùc ñeä töû cuûa ta tieáp tuïc söï nghieäp aáy. Theá laø phaùp thaân cuûa Nhö Lai thöôøng coøn, khoâng bao giôø maát.

Theá neân phaûi bieát: Caûnh ñôøi laø voâ thöôøng, coù hoïp aét coù tan, chôù sanh loøng saàu khoå, töôùng theá gian laø vaäy. Toát hôn heát caùc vò neân chuyeân caàn tu taäp ñeå sôùm caàu giaûi thoaùt, duøng aùnh saùng trí tueä dieät caùc nghi aùm. Caûnh ñôøi hö giaû, khoâng gì beàn chaéc, ta nay nhaäp dieät nhö tröø beänh döõ. Ñaây laø xaùc thaân phaûi boû, vì laø nhaân duyeân hoäi tuï, giaû goïi laø thaân. Chính nhöõng yeáu toá naøy khieán chuùng sanh chìm ñaém trong bieån sanh, giaø, beänh, cheát. Ngöôøi naøo dieät tröø ñöôïc noù nhö gieát ñöôïc boïn giaëc cöôùp, chaúng vui möøng sao?

Naøy caùc tyø kheo! Caùc thaày thöôøng phaûi nhaát taâm sieâng caàu ñaïo giaûi thoaùt. Taát caû söï vaät trong theá gian, duø ñoäng hay baát ñoäng, ñeàu laø töôùng baïi hoaïi khoâng an. Naøy caùc thaày, thoâi! Khoâng neân noùi nöõa. Thôøi giôø ñaõ ñeán, ta saép nhaäp Nieát baøn. Ñoù laø nhöõng lôøi daïy khuyeân cuoái cuøng cuûa ta.