|
كاربرد
روش ميكروبي در ازدياد
برداشت مخازن نفتي |
|
Microbial Enhanced Oil Recovery -
MEOR
سالانه مبالغ زيادي
در جهان، صرف بودجه‌هاي
تحقيقاتي بر روي روشهاي
ازدياد برداشت از مخازن
نفتي ميگردد و دارندگان
اين ذخاير ميكوشند تا
با روشهاي جديدتر، كم
هزينهتر و با كارايي بالاتر،
از منابع خود بهره جويند.
يكي از راههاي جديد در
افزايش بازده مخازن نفتي،
روش ميكروبي (MEOR) ميباشد
كه كارشناسان احتمال
ميدهند كه در آينده يكي
از روشهاي مهم ازدياد
برداشت گردد
كاربرد بيوتكنولوژي
در عرصة نفت روز به روز
گسترش بيشتري مييابد.
امروزه كارشناسان علوم
بيوتكنولوژي در كنار
مهندسان نفت ميكوشند
تا بازده توليد از مخازن
نفتي را ارتقاء بخشند.
روش ميكروبي، روشي مبتني
بر كاربرد ميكروب‌هاي
خاص به منظور افزايش توليد
نهايي از چاه است.
راههاي
ازدياد برداشت مخازن
از طريق ميكروبها
ميكروبها
به سه طريق باعث ازدياد
برداشت از مخازن نفتي
ميگردند:
۱. با اكسيد‌اسيون
نفت، اسيدچربي توليد
ميكنند كه باعث كاهش گرانروي
نفت ميگردد.
۲. با توليد
مقادير متناسبي از گاز
Co2، باعث افزايش فشار در
مخزن ميگردند كه از اين
رو، مانند استفاده از
روش تزريق گاز عمل مينمايند.
۳. ميكروبها با به وجود
آوردن بيوماس ميان نفت
و سنگ مخزن، باعث جابه‌جايي
فيزيكي نفت مي‌شوند.
جريان
ورود ميكروبها به منظور
تزريق به چاه بايد متناوب
و پيوسته صورت پذيرد. فواصل
زماني، بستگي به عمق چاه
و نوع نفت خام و ميزان آب
مخزن و ساختار زمين‌شناسي
آن دارد.
شايان ذكر است،
يكي از اجزاي نامطلوب
همراه نفت خام، آب و تركيبات
گوگردي نظير H2S ميباشد
كه كاربرد روش ميكروبي
ميتواند راهكاري براي
جذب آنها و جلوگيري از
مسئله خوردگي تجهيزات
انتقال نفت خام باشد.
يكي
از نكات مهم و قابل توجه
در فرايندهاي بيولوژيكي،
درجة حرارت است. همانطور
كه ميدانيم، دما به صورت
يك عامل محدودكننده و
در برخي موارد، يكي از
مشكلات فني در گسترش اين
روش به شمار ميرود. در
نتيجه، روش ميكروبي به
طور چشمگيري محدود به
دماي حداكثر تا ۱۸۰ درجة
فارنهايت است.
پيشرفت
تحقيقات و كاهش هزينهها
امروزه، تحقيقات در زمينة
حل مشكلات فني و اقتصاديتر
نمودن روش ميكروبي به
سرعت در حال انجام است.
تحقيقات آزمايشگاه ملي
مهندسي و محيط زيست ايداهوي
آمريكا (INEEL)، اخيراً روش
ميكروبي را توسعة زيادي
بخشيده و آن را با هزينة
پايينتري ارائه نموده
است. اين تحقيق شامل توليد
و كاربرد پليمرهاي ميكروبي
و بيوسرفاكتانت‌ها (فعال‌كننده‌هاي
سطحي ميكروبي) از ضايعات
كشاورزي، به منظور تزريق
به ميادين نفتي ميباشد.
شركت سينوكال (SINOCAL) نيز در
آزمايشگاه ميكروب‌شناسي
خود در سال 1999 موفق به توليد
ميكروبي تحت عنوان سينوكال
شده است كه در بازيافت
مخازني با نفت غليظ و گرانروي
زياد كاربرد دارد. اين
ميكروب در واقع به صورت
يك محلول تيره‌رنگ با
بوي بسيار قوي، به منظور
تزريق كاربرد مييابد.
ميكروب حاصله در ۱۲ گروه
G1تاG12 بر اساس نوع نفت خام
و ساير مشخصههاي مخزن
طبقهبندي ميشود و اساس
كار آن واكنش شيميايي
با واكس، آسفالت و عناصر
حلقوي نفت خام ميباشد،
يعني در واقع گرانروي
نفت را ميتواند كاهش دهد.
بنابراين، بازده چاه
نفت به طور معنيداري زياد
ميگردد. مشخصههاي محلول
ميكروبي سينوكال به صورت
زير است:
۱. تمركز و غلظت
ميكروب بيشتر از ۱۰۱۲×۱
براي هر ليتر
۲. مقادير
ضخامت از ۱/۰ تا ۱ميكرومتر
۳. ميكروب نامبرده ميتواند
در محيطي با فشار و دماي
بالا رشد نمايد و طول عمر
آن۷ تا ۹ ماه است.
كاربرد
اين ميكروب در يك چاه نمونه
باعث شد تا نفت استحصالي
از آن به مقدار 368 تن در مدت
۶۰ روز افزايش يابد. يعني
افزايش توليدي بالغ بر
۶ تن در روز در مقايسه با
زماني كه از اين روش استفاده
نميگرديد.
نتيجة اين
روش، بازيافتي در حدود
۳۰ درصد بود كه در مقايسه
با راندمان بسيار مطلوب
۵۰ تا ۶۰ درصد قابل قبول
است.
از بعد اقتصادي، هزينة
كاربرد روش ميكروبي با
توجه به نوع ميكروب، نفت
خام و شرايط مخزن از ۱ تا
۸دلار به ازاي هربشكه
نفت در نوسان است. اين رقم
براي استفاده از روش افزايش
بازده شيميايي و پليمري
در ۵ دلار تا۱۰دلار به
ازاي هر بشكه در نوسان
است و كاربرد پليمرهاي
گرانتر تا ۱۲ دلار به ازاي
هر بشكه هزينه در پي دارد.
شايان ذكر است، هزينههاي
مربوط به تزريق بخار آب
در حدود ۳ تا ۶ دلار با توجه
به شرايط در نوسان است.
مقايسههاي هزينهاي
نشان ميدهد كه در آيندة
نزديك، روش ميكروبي با
ساير روشهاي ازدياد برداشت،
قابل رقابت خواهد بود.
روش ميكروبي در حال حاضر
در برخي مخازن آمريكا،
مكزيك و ونزوئلا كاربرد
يافته است. تحقيق در مورد
MEOR در سال‌هاي اخير پيشرفت
سريعي داشته و اين روند
در آينده نيز حفظ خواهد
شد و با رفع اشكالات و اقتصاديتر
شدن آن، كاربردهاي عموميتري
خواهد يافت.
منابع:
www.fossil.energy.gov/oil-Gas/res-efficiency/res-progareas-shtml
www.obio.com/meor.htm
www.sinocal.com/english_version/products/meort/meort.htm
