Kamu Binalarının Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik

 

BİRİNCİ KISIM

Genel Hükümler

BİRİNCİ BÖLÜM

Amaç,Kapsam ve Tanımlar

 

        Amaç

        Madde:1-Bu yönetmeliğin amacı,kamu kurum ve kuruluşları tarafından kullanılan binaların yangınlara karşı korunması için yangın öncesinde ve esnasında alınacak tedbirleri,can ve mal kaybının en aza indirilmesi konusunda yapılacak iş ve işlemler ile görevlileri belirtmektir.

 

        Kapsam

        Madde:2-Bu yönetmelik,genel ve katma bütçeli daireler,iktisadi devlet teşekkülleri,özel idare ve belediyeler,döner sermayeli kuruluşlar,özel kanunlarla kurulan kurum ve kuruluşlar ile bunların %50 den fazla sermaye iştiraki suretiyle oluşturulmuş her türlü ortaklık tarafından malik,kiracı,tahsis ve sair sıfatlarla kullanılan tüm binaları kapsar.

        Silahlı kuvvetlerce kullanılan binaların yangından korunması,bu yönetmelik esaslarına uygun şekilde hazırlanan Türk Silahlı Kuvvetleri İç Hizmet Yönetmeliğine göre yapılır.

 

        Tanımlar

        Madde:3-Bu yönetmelikte geçen bazı kavramların tanımları aşağıda gösterilmiştir.

        a. Umuma açık kullanım:Binanın,önceden kimliği bilinen kişilerin yanısıra işi olan herkesin giriş-çıkışına açık olarak kullanılmasıdır. Otel, ceza infaz kurumu ve tutukevi, sinema, tiyatro, hastane, okul, yurt, lokal, işyeri, eğitim ve dinlenme tesisi ve benzeri binalar, umuma açık olarak kullanılırlar.

        b. Kaçış yolu:Binanın herhangi bir noktasından yer seviyesindeki cadde veya sokağa kadar olan ve hiçbir şekilde engellenmemiş bulunan yolun tamamıdır. Oda ve diğer müstakil hacimlerden çıkışlar, katlardaki koridor ve benzeri geçişler,kat çıkışları,zemin kata ulaşan merdivenler ve bina çıkışına giden yollar bu kapsamdadır.

        c. Yangın Merdiveni:Yangın vukuunda binadaki insanların tahliyesi için özel olarak yapılan merdivenlerdir. Kaçış yolları bütünün bir parçası olup diğer kaçış yolu bölümlerinden bağımsız olarak tasarlanamazlar.

        d. Ex-proof: LPG, doğalgaz veya tehlikeli maddelerle çalışan yerlerde kullanılan tesisat ve elektrik elemanlarının niteliği olup,"patlama güvenlikli" anlamındadır.

        e. Yangın Mukavemet Süresi:Yanma hızı 0.8 mm/dakika kabul edilmek suretiyle,ahşap elemanın bu şekilde azalan kesitiyle ve güvenlik katsayısı 1.00 e eşit alınarak üzerine gelen gerçek yükü taşıyabildiği süre olup;ahşap elemanların yangın mukavemet hesaplarında dikkate alınır.       

f. Otomatik Spirinkler: Bir mekandaki sıcaklığın belli seviyeye çıkması üzerine kendiliğinden su püskürterek yangını önleyen sistemdir.

        g. Yüksek Bina:Kat sayısı 7'den fazla olan binadır.

        h. Yırtılma Yüzeyi:Doğalgaz kaçağından olabilecek patlama riskine karşı,kapalı bölümün yan duvarında her 1 metreküp için 20 santimetrekare genişliğinde inşa edilecek yüzeydir.

 

İKİNCİ BÖLÜM

Yangın Güvenliği Hakkında Genel Tedbirler

 

        Kapı Numaraları

        Madde:4-Bina içindeki kapılar numaralanır ve anahtarlarına 3x3 cm. ebatında madeni numara plakası takılır. Anahtarlar binanın uygun bir yerindeki kilitli camlı dolapta saklanır.

        Çok katlı binalarda oda anahtarlarını koymak üzere her katta "anahtar dolabı" tesis edilebilir. Bu takdirde,katlardaki dolapların anahtarları da birinci fıkrada belirtilen camlı dolapta muhafaza edilir.

 

        Sigara Yasağı Olan Yerler

        Madde:5-Sigara içilmesi sakıncalı olan yerler,levhalarla belirtilir ve yasağa uyulması hususu takip edilir.

 

        Sigara İçilen Yerler

        Madde:6-Sigara içilmesi serbest olan yerlerde sigara tablaları ve içinde su,ıslak kum veya toprak bulunan madeni kutular bulundurulur. Sönmemiş sigaraların,kağıt sepeti ve kağıt varillerine atılması önlenir. Sigara tabla ve kutuları sık sık temizlenir.

 

        Kağıt toplama,kırpma ve yakma

        Madde:7-Her odada etrafı kapalı madeni kağıt sepeti ve binanın belli yerlerinde kağıt varilleri bulundurulur. Buralarda toplanan kağıtlardan hurda olarak depolanması sakıncalı olanlar,öncelikle kırpılarak hurda haline getirilir;mümkün değilse,çalışma saati bitiminde bina dışındaki bu işe mahsus yerde toplu halde yakılır. Yakılmasına gerek görülmeyen ve kırpıntı haline getirilen kağıtlar ise,hurda olarak değerlendirilmek üzere özel bir depoya konulur.

 

        Personel adresleri

        Madde:8-Personelin konut adresleri ve telefon numaralarını gösteren genel bir listenin, gerektiğinde çağırılmak üzere görevliler tarafından kolayca görülebilecek bir yerde;dairesince lüzum görülenlerin adreslerinin de ayrıca o mahallin emniyet veya jandarma karakollarında bulunması sağlanır.

        Güvenlik nedeniyle adres ve telefon numaralarının açıkta kalması sakıncalı olan personele ilişkin bilgiler,sadece görevlinin nüfuz edebileceği bir mahalde saklanır.

 

        Çatı Güvenliği

        Madde:9-Çatılarda yangına karşı koruma gereçlerinden başka bir eşya,yanıcı-parlayıcı madde ve saire bulundurulmaz.

        Çatı,depo ve arşiv olarak kullanılamaz;çatı aralarında insan yatmasına kesinlikle izin verilmez. Çatıya elektrik tesisatı çekilemez. Giriş kapısı devamlı kilitli tutulur ve yalnızca pilli veya akülü el feneri kullanılarak ve bu yönetmelik gereğince çıkarılacak yönergeyi uygulamakla görevli amirin izniyle çatıya çıkılabilir. Bunun için kapı yakınında madeni bir merdiven bulundurulur. Çatıya ancak ısıtma, soğutma ve klima gibi elektrikli cihazların yerleştirilmesi şeklindeki çok zorunlu hallerde, yangına karşı gerekli tedbirler ve mahalli itfaiye teşkilatının izni alınarak elektrik tesisatı çekilebilir.

        Asansörlerin makine dairelerine çatı aralarından geçilerek ulaşılan düzenlemeler yapılamaz.

        Bitişik çatılar,bölüm duvarları ile yangına karşı birbirinden ayrılır.

        Umumun kullanımına açık binalarda,çatı malzemesinin ahşap olmaması tercih edilir.

        Çatı araları periyodik olarak kuş gübresi ya da rüzgarın getirdiği pisliklerden temizlenir.

 

        Evrak Güvenliği

        Madde:10-Binalarda yangından ilk kurtarılacak kıymetli ve önemli evrak için yeteri kadar kilitli çelik dolap ve kasa temin edilip anahtarları sorumlulara verilir. Bu dolap ve kasalara "YANGINDA İLK ÖNCE KURTARILACAKTIR"etiketi konulur.

 

        Ahşap malzeme güvenliği

        Madde:11-Boyatılacak veya yeniden yapılacak binalardaki ahşap kısımların ateşe mukavim boya ile boyatılması tercih edilir.

        Ahşap tavan üzerine elektrik armatürü,balast ve transformatör gibi zamanla ısınan cihazlar monte edilemez.

 

        Arşiv güvenliği

        Madde:12-Arşivlere,ancak arşiv memurunun beraberinde ve sadece gündüzleri girilebilir. Burada sigara içmek,yanıcı madde bulundurmak kesinlikle yasaktır.

 

        Bina önü güvenliği

        Madde:13-Yangına müdahaleyi kolaylaştırmak bakımından,kamu binalarının ana girişi ve civarında,itfaiye araçlarının rahatlıkla yanaşmasını temine yönelik "park yasağı" ihdas edilir ve bu husus trafik levha ve işaretleriyle gösterilir.

 

        Patlayıcı-parlayıcı madde bulunduranlar

        Madde:14-Patlayıcı ve parlayıcı silah ve mühimmatı beraberinde bulundurmak mecburiyetinde olan kurumlarda 7/7551 sayılı "Parlayıcı,Patlayıcı,Tehlikeli ve Zararlı Maddelerle Çalışılan işyerlerinde ve işlerde Alınacak Tedbirler Hakkında Tüzük" ile 87/12028 sayılı "Tekel Dışı Bırakılan Patlayıcı Maddelerle Av Malzemesi ve Benzerlerinin Üretimi,İthali,Taşınması,Saklanması,Depolanması,Satışı, Kullanılması,Yokedilmesi, Denetlenmesi Usul ve Esaslarına İlişkin Tüzük"e ve varsa mahalli itfaiye müdürlüğünün yangından korunma yönetmeliğine uygun olarak yönerge hazırlanır ve buna göre hareket edilir.

 

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

İtfaiyeye Yardım ve İşbirliği

 

        İtfaiye amirinin talimatlarına uyma zorunluluğu

        Madde:15-Gerek bina itfaiye görevlilerinin,gerekse olaya müdahale eden itfaiye ekiplerinin görev yaptıkları esnada,yetkili itfaiye amirinin can ve mal güvenliği korumaya yönelik vereceği karar ve talimatlar,diğer kamu görevlilerince aynen yerine getirilir.

 

        İtfaiye emrine girmek

        Madde:16-Binada yangın çıkması halinde olaya müdahale eden bina sorumluları,mahalli itfaiye teşkilatı amirinin olay yerine gelmesinden itibaren onun emrine girerler ve kendisine her konuda yardım etmek zorundadırlar.

 

        İtfaiye ile işbirliği

        Madde:17-Kamu görevlileri,itfaiye ekiplerinin görevlerini yerine getirmesini güçleştirici davranışlarda bulunamazlar ve yangın söndürmede kullanılacak malzemeleri görev harici bırakamazlar.

 

        İtfaiye telefonları

        Madde:18-Bütün kamu binalarında,itfaiye müdürlüğü komuta merkezi,bölge itfaiye gurup amirliği ve acil ilk yardım gibi olağanüstü durumlarda görev yapan kuruluşların telefon numaraları,herkes tarafından görülecek şekilde asılı bulundurulur.

 

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Genel Yasaklar

 

        Yangın söndürücü cihaz ve tesisler

        Madde:19-Binalardaki sabit ve seyyar yangın söndürme cihaz ve tesisatını bozmak, kırmak, karıştırmak, sökmek,içine kağıt paçavra gibi yabancı maddeler koymak ve bunları kullanılmayacak hale getirmek veyahut bozuk bir halde tutmak,her ne suretle olursa olsun yangın musluklarının önünü kapatmak,itfaiyenin geçişini güçleştirecek şekilde araç park etmek,bina önüne ip çekmek,tente astırmak, sergi kurdurmak ve benzeri hareketler yapmak yasaktır.

        Yangın söndürücü tesis ve malzeme,amacı dışında kullanılamaz.

 

        Umuma açık ahşap bina

        Madde:20-Ahşap malzeme ile yapılmış kamu binaları,umuma açık olarak kullanılamaz. Ancak özel önlemler alınmak ve mahalli itfaiye teşkilatının tavsiyelerine uyulmak kaydıyla;

        a)Müze ve arşiv olarak,

        b)Tek katlı,bağımsız biçimde ve en yakın komşu binaya uzaklığı yüksekliğinin iki katından fazla ise kır kahvesi,büfe,kafeterya,kantin ve benzeri yerler olarak,

        kullanılabilir.

 

        Atık sular

        Madde:21-Kamu binalarının eki olarak veya bağımsız biçimde yapılmış kademe binası,açık veya kapalı otopark,akaryakıt deposu ve istasyonu,parlayıcı ve yanıcı madde üretimi yapan,kullanılan veya depolayan fabrika ve sair kuruluşların atık sularını arıtmadan sokağa veya genel kanallara vermeleri yasaktır.

 

        Sorumluluk

        Madde:22-Bu Yönetmeliğin "BİRİNCİ KISIM" başlığı altındaki maddelerinde yer alan yangın güvenliği,itfaiyeye yardım ve yasaklarla ilgili hususların uygulanması,binadaki en büyük amirin sorumluluğundadır.

 

İKİNCİ KISIM

İnşaat Esnasında Alınacak Tedbirler

BİRİNCİ BÖLÜM

Projede Dikkat Edilecek Hususlar

 

        İtfaiye yönetmeliğine uygunluk

        Madde:23-İnşaatın betonarme,kagir veya çelik konstrüksiyon şeklinde yapılması,kat sayısı,kat alanı,çatı özelliği ve bölmeleri gibi hususları kapsayan projenin,mahalli itfaiye yönetmeliğine uygun olması gerekir. Böyle bir yönetmelik yoksa,imar mevzuatının konuya ilişkin hükümleri uygulanır.

 

        Yangın Mukavemet Süresi Hesapları

        Madde:24-Bina taşıyıcı sistem ve elemanlarının,yangın esnasında insanların tahliyesine ve yangının söndürülmesine imkan verecek sürede stabil kalması şarttır. Bunun için adı geçen sistem ve elemanlar,istenilen süreyi sağlayacak şekilde boyutlandırılır. Yangın mukavemet süresi hesaplarına yer vermeyen projeler uygulanamaz.

 

        TS 4065 standardı

        Madde:25-Betonarme ve öngerilmeli betondan mamul taşıyıcı sistem elemanlarında TS standardına uyulur.

 

        Çelik yalıtım

        Madde:26-Tek katlı ve çevresinin açık genişliği 35 metreyi geçmeyen çelik endüstri yapılarının dışındaki bütün binalarda,çeliğin uygun şekilde sıcaktan yalıtılması şarttır. Yalıtım,çevreyi sarma, kutuya alma ve kütlesel yalıtım biçimlerinde yapılmalıdır.

 

        Duvarlar

        Madde:27-Bitişik nizam yapıların duvarları,yangına en az 90 dakika dayanıklı olarak projelendirilir. Bölme aralıkları 40 metreden fazla olamaz. Çatıda yangın duvarı,çatı düzeyinden en az 60 cm. yükseklik sağlanarak yapılır.

 

        Döşemeler

        Madde:28-Döşemeler,yangına en az 10 dakika dayanıklı ve yangın kesici nitelikte,bodrum tavanı ise her durumda yangına 90 dakika dayanıklı olmak zorundadır.

 

        Dış kaplama

        Madde:29-Bina dış kaplamasının,özel koruma tedbirleri alınmış durumlar dışında,yanmaz malzemeden olması esastır.

 

        Çatı bölmesi ve bacalar

        Madde:30-Çatı ile bina arasındaki yatay bölmenin,yangına en az 120 dakika mukavemet gösterebilmesi ve alevlerin geçebileceği boşluklar bulundurmaması sağlanır.

        Bacaların TS 2165 standardına uygun olması şarttır.

 

        Detaylar

        Madde:31-Su,elektrik,ısıtma,havalandırma ve benzeri tesisatın yangın bölmesinden geçmesi durumunda,bölmede yangın mukavemetini azaltmayacak denenmiş uygun detaylar kullanılır.

 

İKİNCİ BÖLÜM

Elektrik Tesisatında Dikkat Edilecek Hususlar

 

        Elektrik iç tesisat yönetmeliği ve şartnamesine uygunluk

        Madde:32-Binaların televizyon,telsiz,telefon,kablolu yayın,zil ve benzeri elektrik tesisleri, 04.11.1984 gün ve 18565 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Elektrik İç Tesisat Yönetmeliği ve Fenni Şartnamesi hükümlerine göre yapılır. Mevcut tesisata ek yapılması zorunluluğu varsa mahallin elektrik işletmesinin muvafakatı alınmak ve ruhsatlı elektrikçiler istihdam edilmek suretiyle gereği yerine getirilir.

 

        Yönetmelik Öncesi Binalar

        Madde:33-Elektrik iç tesisat yönetmeliği ve Fenni Şartnamesinin yürürlüğe girmesinden önce yapılmış binaların elektrik tesislerinde de önce mahalli elektrik işletmesinden muvafakat alınır ve sonra işletmenin vereceği süre içinde noksanlıklar giderilir.

        Tesisatın düzeltilmesi için daire amirlerince istenen ödenek,yetkili makam tarafından gecikmeksizin yerine getirilir. Özellikle gece iş gören daire ve kurumların ışıksız kalmaması için gerekli tedbirler alınır.

 

        Elektrik Planı

        Madde:34-Her binada,iç tesisatı gösteren bir "elektrik planı" olur ve camlı bir dolap içinde,elektrik sayacına yakın bir yerde muhafaza edilir. Büyük yapılarda detay projeler,özel dolabında saklanır.

 

        Otomatik Sigorta

        Madde:35-Kamu binaları elektrik tesisatı ışık ve priz linyelerinde otomatik sigorta kullanılması esastır. Büşonlu veya bıçaklı sigorta kullanılması gerekiyorsa,sigorta bağlantısının orijinal olması gerekir.

 

        Hat Akımı Koruma Anahtarı

        Madde:36-Yıldırımlık tesis edilen binalar ile tarihi yapı,saray,devlet arşivi gibi önemli binalarda hat akımı koruma anahtarı kullanılır.

 

        Yıldırımlık Tesisi

        Madde:37-Patlayıcı maddelerle kibrit,petrol,alkol, LPG, doğalgaz gibi kolay yanıcı maddelerin üretimi ve depolanması için kullanılan binalarda;tiyatro, sinema, ibadethane, hastane,okul,sergi binası,ceza infaz kurumu ve tutukevi,güçlü trafo,haberleşme merkezi,banka,silo,otel,eğitim-dinlenme tesisi,su tevzi merkezi ve benzeri yerlerde TS 622'ye uygun yıldırımlık tesisatı yapılması zorunludur.

 

        Yangın riski yüksek cihazlar

        Madde:38-Ayrı bir ısıtma sistemi bulunan bürolarda,elektrik sobası,ocağı,ütüsü;benzin,ispirto,gaz veya LPG ocağı gibi yangın riski yüksek cihazlar kullanılamaz. Laboratuvar ve atölyeler bu yasanın dışındadır.

 

        Kuvvetli akım tesisatı

        Madde:39-Kuvvetli akım tesisatının kuruluşu ve işletilmesi sırasında "Elektrik Kuvvetli Akım Tesisleri Yönetmeliği ve Elektrik Tesislerinde Topraklama Yönetmeliği" nin ilgili maddelerine uyulur.

 

        Transformatör

        Madde:40-Bina içinde yağlı transformatör kullanılması gerektiğinde:

        a) Transformatörün bulunduğu hacim en az 90 dakika süreyle yangına dayanıklı malzemeden yapılır.

        b) Yağ toplama çukuru tesis edilir.

        c) Konuşlandırmanın,yangın halinde transformatörden çıkan duman ve alevin,binadaki kaçış yollarında serbest hareketi engellemeyecek şekilde olması sağlanır.

        d) Otomatik alarm ve gazlı söndürme sistemi kurulur.

 

        Yangın emniyet şalteri

        Madde:41-Neon tesisatının transformatörlerinin primer devrelerini besleyen hat üzerine,yangın emniyet şalteri konulması zorunludur. Şalterin yeri,itfaiye ekiplerinin yangın anında elektrik akımını kesebilmelerini temin için,bina giriş kapısının sağ veya sol kısmında,zeminden en çok 4 metre yükseklik olarak seçilir. Kullanım kolaylığı için şalter kolunda bir halka ve üzerinde "Yangın Şalteri" yazısı bulundurulur.

 

        Yüksek binalarda ek tedbir

        Madde:42-Yüksek binaların yangın merdiveni aydınlatma ve yangın su sistemi,genel elektrik tesisatından ayrı şekilde özel olarak yangına karşı korunmaya alınmış bir tesisatla ve genel akım kesildiğinde otomatik olarak devreye giren jeneratöre bağlı şekilde dizayn edilir.

 

        Elektrik Tesisatının Kontrolü

        Madde:43-Elektrik tesisatın devamlı kontrol altında tutulması bakımından,tesisatın işletme,bakım ve işlerliği için mahallinde kadrolu teknik eleman istihdamı esastır. Kadro ve yetkili teknik eleman bulma imkansızlığı veya binanın durumu icabı bir teknik eleman bulundurmanın mümkün olmaması hallerinde il veya ilçedeki diğer devlet dairelerinde bulunan teknik elemana;o yerin en büyük mülki amirinin alacağı tertip ve vereceği emre göre binalardaki elektrik tesisleri muayene ettirilir.

        Hiçbir kadrolu teknik elemanın bulunmadığı küçük yerleşim birimlerindeki binaların elektrik tesisatı, mahallin elektrik işletmesinin yetkili elemanı tarafından muayene ettirilir.

        Kontroller yetkili teknik eleman tarafından yılda bir defa yapılır ve kontrol sonucunda rapor hazırlanır. Halihazır durum,varsa arızaların niteliği,keşif cetveli ve alınması gereken tedbirleri içeren bu rapor,iç hizmetler müdürü veya daire amirine bir yazıyla bildirilir. Raporlardaki noksan ve arızalar,en kısa zamanda giderilir. Konuya ilişkin evrak ve raporlar bir dosyada saklanır.

 

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Yangın Merdiveni Tesisi

 

        Yangın Merdiveni Zorunluluğu

        Madde:44-Lojmanlarda,giriş katından itibaren bir genel merdiven bulunur. Yangın merdiveninin;

        a) Giriş katındaki daireler hariç,20'den fazla dairenin faydalandığı binalarda ve zemin hariç 5 veya daha çok katlı lojmanlarda,

        b) Asma kat hariç bodrum ve zemin kat dahil,katların toplamı 600 metrekareden büyükse,kat sayısı ne olursa olsun her türlü büro tipi binada,

        c) İkiden fazla katı varsa,lojman ve bürolar haricindeki okullar,hastaneler ile umuma açık binalarda,

        yapılması zorunludur.

        Yapının olağan merdivenlerinden yangında kullanılabilecek özelliklere sahip olanları varsa,bunlar yangın merdiveni olarak kabul edilir.

 

        Yangın Merdiveninin Özellikleri

        Madde:45-Yangın merdiveni ile genel koridor,aynı kotda olur. Yangın hangi noktada çıkarsa çıksın,o kattaki bütün insanların çıkışlarının sağlanması bakımından kaçış yolları ve yangın merdivenleri,birbirlerinin alternatifi olacak şekilde yapılır;ancak,yanyana olmamasına dikkat edilir. Genel merdivenden geçilerek yangın merdivenine ulaşılması şeklindeki düzenlemelere kesinlikle yer verilmez. Yangın merdivenleri,genel çıkıştan mutlaka ayrı olarak yangından korunmuş bir kaçış yolu ile dışarıya ulaşımı sağlar.

        Merdivene,bir güvenlik sahanlığından geçerek girilmesi tercih edilir. Umuma açık binaların iç konumlu merdivenlerinde ise bu bir zorunluluktur.

 

        Yangın merdiveninin yapılışı

        Madde:46-Bina içinde veya dışında,zemin kat hariç 5 kata kadar olan binalarda açık veya kapalı;daha yüksek binalarda tamamen kapalı olarak ve yangına karşı 2 saat dayanıklı malzemeden yapılan yangın merdivenleri,çift kollu,çift sahanlıklı veya tek kollu-çift sahanlıklı olabilir.

        Yuvarlak tip yangın merdivenlerine yalnızca,zemin hariç 5 kata kadar olan konut tipli binalarda izin verilir. Bu tip merdivenlerin basamak uzunluğu 120 cm olup,girişin bir sahanlıktan olması şarttır.

        Tamamen dışa yapılan açık sahanlıklı çelik konstrüksiyon merdivenler,bina dış yüzeyinin camsız kor cephesine yerleştirilir. Mümkün olmazsa,camlı kapı ve pencerelerin merdivene olan uzaklığı 3.5 metre olur ve bu merdivenin bu yüzeyi izole edilir.

        Açık tip merdivenler,tercihen bölgenin hakim rüzgar yönünde kurulur ve kış koşullarına karşı tedbir alınır.

        Merdivenlerin duvar,taban ve tavanlarında hiçbir yanıcı malzeme kullanılmaz. Bu malzemede standart,yangına en az 2 saat dayanıklılıktır.

        Merdiven basamaklarının her iki tarafında küpeşte bulunur. Basamakların genişliği 25 cm den az,yüksekliği 18 cm den fazla olamaz.

 

        Pozitif hava verme merkezi

        Madde:47-Çok katlı binalarda merdiven kovalarına ve asansör kuyularına basınç sağlayan bir hava verme sisteminin tesisi esastır. Merdiven kovalarından hiçbir tesisat geçirilmez.

 

        Aydınlatma

        Madde:48-Yangın merdivenlerinde,normal aydınlatmanın yanı sıra,her iki katta bir akülü aydınlatma sistemi tesis edilir.

 

        Yangın merdiveni kapıları

        Madde:49-Yangın merdivenlerinin kapı genişliği en az,lojmanlarda 80,umuma açık kapılarda 120 santimdir. Kapıların kanatları,daima kaçış yönüne doğru açılır,kendiliğinden kapanır,duman sızdırmaz niteliktedir.

        Yangın merdiveni ve kaçış yolu kapılarında panik bar tipinde,basarak veya kolu sağa çevirerek sadece iç taraftan açılan bir mekanizma kurulur. Kapıya asla kilit takılmaz. Kapı üzerinde sürekli aydınlatılan ve aküden beslenen kaçış işareti bulundurulur.

        Kapılarda yüksek ısıya dayanıklı olmayan veya kolay kırılan cam,alüminyum,sunta veya benzeri malzeme kullanılamaz. Doğal aydınlatma yapılacaksa,yüksek ısıya dayanıklı özel cam kullanılabilir.

 

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Havalandırma Sistemi ve Asansörler

 

        Havalandırma sistemi

        Madde:50-Yangının yayılması bakımından elverişli konumdaki havalandırma tesisatının baca ve kanalları;yangın bölmeleri hizasında ve tesisat dışında olmak üzere çift taraflı sacla kapatılır ve araları yalıtılır.

        Aynı hava santralı ile birden fazla mahallin havalandırması veya iklimlendirmesi yapılıyorsa, bölümler arası geçişlerde,dönüş ve toplama kanallarında otomatik yangın damperi kullanılır.

        Doğalgaz, LPG veya tehlikeli maddelerle çalışılan yerlerde kullanılan havalandırma motorlarına ex-proof olması zorunludur.

 

        Asansörler

        Madde:51-Asansörlerin,herhangi bir tehlikenin önlenmesi veya arıza nedeniyle elektriklerin kesilmesi halinde zemin kata ulaşıp kapılarını açacak bir sisteme sahip olması esastır.

        Yüksek binalardaki asansörlerden birinin,yangına en az bir saat dayanıklı malzemeden yapılmış şaft içinde,kapısı duman sızdırmaz nitelikte ve aynı sürede yangına dayanıklı olması zorunludur. İtfaiye amaçlı olarak ta kullanılacak olan bu asansör,kesintisiz bir güç kaynağından beslenecek şekilde tesis edilir.

 

ÜÇÜNCÜ KISIM

Kullanım Esnasında Alınacak Tedbirler

BİRİNCİ BÖLÜM

Soba ve Bacalar

 

        Soba Kurulması

        Madde:52-Isıtma aracı olarak soba kullanılan yerlerde soba kullanılan yerlerde soba,tahta ve boyalı kısımlara zarar vermeyecek şekilde,altına 10 cm. yükseklikte metal kaplı tabla veya 15 cm. yükseklikte,içi kum dolu sandık konularak kurulur. Taban beton ise,bu tedbir zaruri değildir.

        Bağdadi duvardan boru geçirmek mecburiyeti hasıl olursa,duvarın yağlı boya veya ahşap gibi çabuk yanıcı kısmına künk veya büz yerleştirilir ve boru bu delikten geçirilir.

        Odada baca yoksa soba borusu,sac konan pencereden çıkarılıp,saçaktan 25 cm açıkta ve 50 cm uzakta,ucunda şapka kullanılarak kurulur.

        Boruların birleştiği yerler çemberle kapatılıp,bu çemberden duvar ve tavana bağlanmak suretiyle bir birinden ayrılması ve devrilmesi önlenir.

 

        Kullanım

        Madde:53-Kullanım esnasında soba kapakları açık bırakılmaz,altında ve yanlarında odun, çıra, kömür, kibrit,benzin,gaz ve benzeri yanıcı ve parlayıcı madde bulundurulmaz. İçindeki ateş, gerektiğinde kapalı mangala alınır.

        Sobanın,kullanılmadığı mevsimde kaldırılması gerekir. Sobanın kaldırılmadığı yerlerde,kapaklar açılma yacak şekilde telle bağlanır.

        Borusuz soba kullanılmaz. Ancak zorunlu hallerde geçici olarak ve gerekli tedbirler alındıktan sonra gazyağı ve LPG sobaları kullanılabilir.

 

        Temizlik

        Madde:54-Odun ve kömür gibi yüksek oranda is bırakan yakıt kullanıldığı taktirde borular ayda bir, bacalar iki ayda bir;diğer yakıtlar kullanıldığında borular iki ayda bir,bacalar üç ayda bir temizlenir.

        Baca temizliği,mahallin itfaiye teşkilatı tarafından yapılır. Ancak,bu konuda itfaiye teşkilatından aldığı izinle ve belediye encümeninin belirlediği fiyat tarifesi üzerinden faaliyet gösteren özel firmalar varsa,temizlik onlara da yaptırılabilir.

 

İKİNCİ BÖLÜM

Kazan Daireleri ve Yakıt Depoları

 

        Standardlar

        Madde:55-Kazan dairesinin TS 1257,TS 2192 ve TS 2736 standardlarına uygun olması gerekir.

 

        Kazan Dairesi

        Madde:56-Kazan dairesi,binanın diğer kısımlarından,yangına en az 120 dakika dayanıklı bölmelerle ayrılmış olarak merkezi bir yerde ve bütün halinde bulunur. Bina dilatasyonu kazan dairesinden geçmez. Kazan daire sinde kazan ve ocakların bulunduğu yer;kagir,kapısı en az 60 dakika yangına dayanıklı malzemeden yapılmış bir bölme ile müstakil hale getirilir.

        Kazan dairesi kapısı,yangın merdiveni veya genel kullanım merdivenlerine direkt olarak açılmayıp, mutlaka bir emniyet sahanlığına açılır.

 

        Yakıt dökülmesi

        Madde:57-Kazan dairesi tabanına yakıt dökülmemesi için tedbir alınır ve dökülen yakıtın kolayca boşaltılacağı bir kanal sistemi gerçekleştirilir.

 

        Doğal gaz kullanımı

        Madde:58-Doğal gaz tesisatı bulunan kazan dairelerinde ve umuma açık binaların mutfaklarında,elektrik açma-kapama düğmeleri ve prizler hacim dışına yapılır. Buralardaki aydınlatma armatürleri ve diğer elektrikli cihazlar x-proof özelliklidir. Tavana ve cihazlara yakın yerlere gaz alarm dedektörleri takılır.

        Öncelikle doğalgazlı kazan kullanıcılarının ve bilahare buralardaki yöneticilerin,doğalgaz konusunda eğitim görmüş kişiler olması zorunludur.

 

        Kömür deposu

        Madde:59-Kömürlük,kazan dairesine bitişik,taban kodu elle veya stokerle yükleme ve boşaltmaya elverişli olarak tesis edilir.

 

        Akaryakıt depoları

        Madde:60-Akaryakıt depoları çift cidarlı,yatık,silindirik tanklar halinde yapılır. Bu sağlanamazsa, sade ce, depo olarak ayrılmış ve yangına dayanıklı bölmelerle korunmuş bir hacme yerleştirilir. Yakıt deposu ile kazan daire sinin 120 dakika yangına dayanıklı bir bölme ile ayrılmış olması esastır. Depo kapısının da yangına 60 dakika dayanıklı olması şarttır.

        Akaryakıt depoları,merdiven altına,boşluğuna;mutfak,banyo,yatak odası, teras ve balkon gibi yerlere konulamaz. Lojmanlarda en çok 100 lt miktarında ve kapalı bir yere konulur.

        Günlük yakıt deposunun havadar bir mekana açılması sağlanır ve taşma halinde ana depoya gidecek bir sisteme bağlanır.

 

        Akaryakıt depo kapasiteleri

        Madde:61-Kalorifer yakıtı,aşağıdaki şekil ve miktarlarda depolanabilir:

        a) 1.000 -litreye kadar,bodrumda ve varil içinde,

        b) 3.000 -litreye kadar,bodrumda,ocak ve kazanların bulunduğu saç mahallerde,sızıntısız saç kaplarda,

        c) 12.000 -litreye kadar,yangına 10 dakika dayanıklı kagir odada,sızıntısız saç depolarda; sızıntısız yeraltı ve yerüstü tanklarında,

        d) 50.000 -litreye kadar,yeraltı ve yerüstü tanklarında.

        e) Stok ihtiyacının 50.000 -litreden fazla olması halinde,yakıt tankları meskun mahalden ayrı bağımsız bir binaya yerleştirilir ve gereken emniyet tedbirleri alınır.

        f) 10.000 -litreden büyük akaryakıt depoları,statik elektriğe karşı topraklanır.

 

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Kaçış Yolları

 

        Kaçış yolunun ayrılması

        Madde:62-Kaçış yolu,üç veya daha az katlı binalarda 60,dört ve daha fazla katlı binalarda 120 dakika süreyle yangına dayanıklı bölmelerle ayrılır.

 

        Kaçış yoluna bağlanma

        Madde:63-Umuma açık binalarda her oda veya müstakil hacim bir koridora en az bir kapı ile bağlanır. Dışarıya bağlantısı olmayan,yalnız birinden diğerine geçilen odalara izin verilmez.

 

        Azami uzaklık

        Madde:64-Bir hacimden,korunmuş bir yangın kaçış yoluna uzaklığın,azami 30 metre olması şarttır. Otomatik sprinkler sistemi olan hacimlerde bu mesafe 45 metreye çıkartılabilir.

 

        Kaçış yolunun güvenliği

        Madde:65-Yangından korunmuş kaçış yollarında LPG tüpü ya da benzeri hiç bir yanıcı malzeme ve yangına yol açabilecek tesisat veya kaçışı engelleyici bir şey bulunamaz,çıkışların önü kapatılamaz. Kaçış yolu,hiçbir kısmında daraltılamaz.

 

        Kaçış yolu sayısı

        Madde:66-Büyük hacimlere,hacmin insan kapasitesi ile orantılı olarak,2' den az olmamak üzere kaçış yolu tesis edilir. Kaçış yolu girişlerinden en az birinin,salonun her bir noktasından görülebilmesi esastır.

        Otoparklardaki rampalar,hiçbir şekilde kaçış yolu olarak değerlendirilemez.

 

        Kaçış yolu kapısı

        Madde:67-Kaçış yolu kapıları,yanlardan menteşeli olur ve kaçış yolu istikametinde açılır.

        Kapalı tip otoparkların büyüklüğüne göre en az bir adet yangından korunmuş,emniyet sahanlığına açılan kaçış kapısı olur.

 

        Aydınlatma

        Madde:68-Kaçış yolunda sürekli aydınlatma yapılmalıdır. Süreklilik,güvenli,şarjlı kaynaklardan sağlanır. Bütün kaçış unsurları;köşeler,koridor kesişmeleri,merdiven sahanlıkları ve çıkış kapıları,en az 10 lux derecesinde aydınlatılır. Bir lamba sönmekle hiç bir yer karanlıkta kalmaz.

 

        İşaretler

        Madde:69-Kaçış yolu,işaretlerle gösterilir. Bu yapılırken;

        a) İşaretlerin,en kötü görüş şartlarında bile rahatlıkla farkedilebilir nitelikte,

        b)Görüş mesafesinin her bir işaret için en fazla 30 metre,

        c)"ÇIKIŞ" veya "EXIT" levhalarındaki harf büyüklüklerinin en az;yükseklik 15,aralık 1,genişlik 5 cm ölçüsünde,

        d)Durulan her noktadan kolaylıkla okunabilir büyüklükte,

        e)Fon ve renk beraberliğinin tüm levhalarda sağlanmış,

        olması zorunludur.

 

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Binanın Mesai Dışı Kullanımı ve Temizliği

 

        Binanın mesai dışı kullanımı

        Madde:70-Akşam,mesai saatinden sonra nöbetçi olan ve mesai yapan görevlilerden başka hiç kimse binada kalamaz. Bina kapalı iken çalışmak zorunda olanlar yetkili amirin iznini gösteren belgeyi bu yönetmelik gereğince hazırlanan yönergeyi uygulamakla görevli amire ibraz etmek suretiyle binada kalabilirler. Tatil günlerinde ise bu belgenin nöbetçiye verilmesi suretiyle oda anahtarı alınarak binaya girilebilir.

        Yabancıların ve izin belgesi olmayan memur ve hizmetlilerin mesai saati dışında binaya girmesine müsaade edilmez.

 

        Temizlik sırasında dikkat edilecek hususlar

        Madde:71-Binanın genel temizlik işleri mesai dışında yapılır. Odaların temizliği sırasında;

        a)Sobalarda ateş varsa kapalı mangala alınır ve iyice söndürüldükten sonra bina dışındaki fırın,ocak veya varillerde toplanır.

        b)Kağıt sepeti ve varillerdeki hurda kağıtlardan yakılması gerekenler bina dışındaki fırın,ocak veya varilde yakılır. Diğerleri hurda kağıt deposuna konulur.

        c)Elektrikler,pencere ve pancurlar kapatılır. Odalar kilitlenerek anahtarları özel dolaptaki yerlerine asılır ve nöbetçiye bilgi verilir.

        Temizlik işleri bittikten sonra binanın ana kapısından başka diğer bütün kapılar,koridorlardaki pencere ve pancurlar kapatılarak uygun aralıklarla elektrik lambaları söndürülür.

 

DÖRDÜNCÜ KISIM

Yangın İhbar ve Müdahale Sistemleri

BİRİNCİ BÖLÜM

Genel Olarak

 

        Sulu sabit boru sistemi

        Madde:72-Eğitim kurumları,yuva ve kreşler,hastaneler,huzurevleri,sinema, tiyatrolar,spor salonları, oteller, eğitim dinlenme tesisleri,işhanları,iş merkezleri,yüksek binalar ve benzerleri,kapalı kullanım alanı 500 m2 den büyük olan her türlü alış-veriş ve münferit iş merkezi ve 10 kattan daha yüksek lojmanlar sulu sabit boru sistemi ile techiz olunur.

        Özellikle çok katlı yüksek binalardaki sulu yangın söndürme sistemleri dıştan itfaiyenin su verebileceği bir sistem olarak yapılırlar.

 

        Boru çapları

        Madde:73-Yüksekliği 21 metreye kadar olan 7 ve daha az katlı binalarda, yatay ve düşey borular 2";yüksekliği 22 metre ve daha fazla veya yüksekliği ne olursa olsun 7 kattan fazla binalarda,düşey borular 2.5", branş man borular 2" çapında olur. Hidrolik hesaplar,çok katlı yüksek binalarda 2.5" dan az olmama esasına göre yapılır.

 

        Yangın dolapları

        Madde:74-Üzerinde,kırmızı zemine beyaz renkte "YANGIN" yazılı olan yangın dolap ve kabinleri, hortum,lans ve vanaların döşenmesine yetecek büyüklükte gerçekleştirilir.

        Kapalı kullanım alanı 500 m2 den büyük binalarda, her 500 m2 lik alan için bir adet olmak üzere yangın musluğu ve dolabı tesis olunur. Bunların her katta yangın duvarları ile ayrılmış olması ve her bölümde aralarındaki uzaklık 30 metreyi geçmeyecek şekilde yerleştirilmiş olması gerekir. Yüksek binalar,müzeler,kütüphaneler,milli saraylar, sinemalar,tiyatrolar,kolay yanıcı madde depoları,umumi ambarlar,antrepo ve benzerlerinin kullanım alanı 500 m2 den küçük olsa bile,her katta bir yangın musluğu ve dolabının bulunması şarttır.

         Yangın dolabı,mümkün olduğu kadar koridor çıkışı veya merdiven sahanlığı yakınına,kolayca görülecek şekilde yerleştirilir.

 

         TS 2217 standardına uygunluk

         Madde:75-Yangın dolaplarında ve tesisatta kullanılan hortum bağlantı elemanlarının,itfaiye teşkilatında geçerli TS 2217 standardına uygun ve çaplarının da 2" olması zorunludur.

 

         Su basıncı

         Madde:76-Su devresinin basıncı,musluklarda 500 lt / dak'lık debi varken en kritik noktadaki lansın girişinde statik basınç 4 bar olacak şekilde ayarlanır.

         Yangın dolabının içi

         Madde:77-Yetişmiş yangın söndürme görevlisi bulundurmak zorunda olan umuma açık,alış-veriş merkezi, endüstriyel kurum ve çok katlı yüksek binalarda;15 m uzunluğunda,yassı tip,16 bar basınca dayanıklı,içi kauçuk, dışı fiziksel şartlara elverişli,örgü kaplı,genişliği 85 mm ve anma çapı 53 mm olan hortum ve hortuma sürekli takılı,TS 3145'e uygun lans bulundurulur.

         Hortum serme-bağlama gibi becerilere sahip itfaiye görevlisi olmayan binalarda ve konutların sahanlıkları gibi dar alanlarında makaralı tip,1" çapında,yuvarlak,yüksek basınca dayanıklı(içten PVC, polietilen, polipropilen kaplı; dıştan bez örgüden lastik kaplamalı) hortumlar tercih edilir.

 

         Kuru sabit boru sistemi

         Madde:78-Yüksek binalar ve itfaiye araçlarının giremeyeceği kadar dar olan bölgelerde kuru sabit boru sistemi tesis edilir. Bu sistem üzerinde bulunan bütün hortum bağlantıları,itfaiyenin kullandığı TS 2217 standardına uygun halde bulundurulur.

 

         Diğer sistemler

         Madde:79-Söndürmede su kullanılması halinde daha büyük hasara yol açma endişesinin taşındığı santral, bilgi-işlem merkezi gibi binalarda en kısa zamanda ve en az zararla söndürme sağlayacak sistemler tesis edilir.

 

         Su depoları

         Madde:80-Milli saraylar,müzeler,umuma açık büyük yerler ve alış-veriş merkezleri,büyük dinlenme ve eğitim tesisleri,çok katlı yüksek binalar,endüstriyel kuruluşlar ve benzerleri,250 tondan başlamak üzere ve itfaiye biriminin proje aşamasında belirleyeceği kapasitede su deposuna sahip olmak zorundadırlar.

         Lojman ve büro nitelikli küçük daireler,köy okulları gibi az sayıda insana hizmet veren binalarda;çatıya yerleştirilecek 10 ton su kapasitesine sahip depolar yeterlidir.

         Binanın kullanım amacına uygun olarak belirlenen su depolarının 1/3 kapasitesinin,yangın rezervi olarak muhafazası esas olup;tüketim sisteminin,bu rezervin üstündeki kısma montesi sağlanır.

 

         Hidrofor tesisatı

         Madde:81-Projesinde öngörülmek şartıyla,binanın büyüklüğüne ve kullanım amacına uygun olarak müstakil veya müşterek kullanım için hidrofor tesisatı yapılır.

         Hidrofor tesisatının elektrik bağlantısı,yangın alanında elektriği kesen şalterden ayrı olarak yapılır veya hidrofor motorlarından birinin dizel olması sağlanır.

 

İKİNCİ BÖLÜM

İhbar ve Alarm Sistemleri

 

         Manuel sistem

         Madde:82-Kapalı kullanım alanı 200 ile 1000 m2  arasında olan her türlü işyeri ve büroda el ile uyarmalı ve sesli ikaz verecek bir yangın ihbar sistemi kurulur.

 

         Otomatik sistem

         Madde:83-Umuma açık ahşap ve yüksek binalar,hastaneler,huzurevleri,sinemalar,tiyatrolar,spor salonları,oteller,işhanları,iş merkezleri,eğitim-dinlenme tesisleri,misafirhaneler ve benzerleriyle kapalı kullanım alanı 500 m2  den büyük olan her türlü alış-veriş merkezleri ve kapalı otoparklar ile itfaiye

teşkilatı tarafından gerekli görülen diğer binalarda dedektörlü otomatik yangın ihbar ve alarm sistemleri tesis edilir.

         Kamu binasının yakınında,itfaiye teşkilatı tarafından kurulmuş "yangın ihbar kutusu" varsa,kamu binasındaki ihbar sistemi,bu kutu ile irtibatlandırılır.

 

         Hassas binalar

         Madde:84-Sabotaj veya suikast ihtimali yüksek olan önemli ve değerli binalarda,başta monitörlü sistemler olmak üzere otomatik ihbar,alarm ve söndürme sistemleri tesis edilir.

 

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Müdahale sistemleri

 

         Taşınabilir söndürücüler

         Madde:85-Her bağımsız bölüm için bir adet olmak üzere,beher 200 m2 lik taban alanı için bir adet ilave edilerek uygun tipte ve yeterli sayıda yangın söndürücü bulundurmaları esastır. Çok katlı yüksek binalar ve endüstriyel yapılarda her 100 mı için bir adet 6 kg.lık yangın söndürücü bulundurulur. Yangın söndürücünün cins ve miktarı konusunda mahalli sivil savunma veya itfaiye teşkilatının görüşü alınır.

         Yangın söndürücü olarak zehirli halon gurupları kullanılamaz.

 

         Dolum

         Madde:86-Çok az bir kısmı kullanılmış olsa da,yangın söndürücüler her kullanımdan sonra TS 862 standardına uygun şekilde belgeli firmalara doldurtulur. İtfaiye teşkilatınca yılda en az bir defa,teşkil olunan bir komisyon marifetiyle dolumu yapılan ve yeni satın alınan söndürücülerden numune alınarak"kullanılabilirlik deneyi" yapılır.

 

         Bakım kartı

         Madde:87-Yangın söndürücülerin üzerinde bulunan bakım kartında;imal,en son bakım ve numune kontrol tarihleri,total ağırlığı,en son bakımı yapanın ve cihazın kullanıma hazır tutulmasından sorumlu kişinin adı yazılır.

         Kuru tozlu söndürücülerde cihazı kullanıma hazır tutmaktan sorumlu kişi,topaklanmayı önlemek için haftada bir,tüpü alt-üst etmekle mükelleftir.

 

         Kapalı otoparklar

         Madde:88-Araç kapasitesi 20'den fazla olan kapalı tip otoparklarla kapasitesine bakılmaksızın çok katlı otoparklarda otomatik spirinkler ve ihbar dedektörü sistemi tesis edilir.

 

         Bina içi hidrantı

         Madde:89-Kapalı veya açık tip bütün otoparklarda araç sayısına bakılmaksızın,bina içi hidrantı ve yangın dolabı gibi sulu söndürme sistemleri tesis olunur.

 

         Mutfak ve çay ocakları

         Madde:90-Görevlilerin sosyal ihtiyaçlarının karşılanması bakımından yemek pişirme yeri ve çay ocağı, bu Yönetmelikteki fenni esaslara uymak suretiyle, daire amirinin müsaade ve sorumluluğu altında açılabilir. Büyük tip mutfakların davlumbazlarında otomatik gazlı söndürme sistemi,kullanılan gazın özelliklerine göre gaz algılama cihazları ve kapalı sistem gaz tesisatı kurulur. Mutfakların bodrumda olması halinde,kullanılan gaz LPG ise tavandan ex-proof havalandırma sistemleri yapılır. Buralarda LPG'nin,ikinci bir çıkış tesis edilmeden tüp halinde kullanılması yasaktır.

         Mutfak ve çay ocakları,binanın diğer kısımlarından en az 120 dakika süreyle yangına dayanıklı bölmeler ile ayrılmış biçimde konuşlandırılır. Bölme olarak ahşap ve diğer yanıcı maddeler kullanılamaz.

         Yangın merdiveni kapıları,bir emniyet sahanlığı bulunmazsa mutfak ve çay ocaklarına açılamaz.

 

BEŞİNCİ KISIM

Örgütlenme

BİRİNCİ BÖLÜM

Görevliler

 

         Yönerge hazırlanması

         Madde:91-Mahallin itfaiye teşkilatının görüşü alınarak,binadaki personeli ve yangın güvenlik önlemlerini, bina içindeki birimlerin birbirleriyle ve itfaiye ile organizasyonunu kapsayan bir yönerge hazırlanır. Yönergede,bu yönetmelikte yer alan hususlardan yangına müdahale ekiplerinin miktarı,isim ve görevleri,nöbet cetveli tanzimi ve nöbetçilerin uyması gereken esasları,aletlerin kullanma usulleri, eğitim,ilk yardım,periyodik bakım hususları ağırlıklı olarak düzenlenir.

         Yönerge,üzerine(yangın telefonu,çatı kapısı ve aletlerin konulduğu bölümün anahtarlarıyla ilgili) ek bilgiler ilave edilerek herkesin göreceği bir yere asılır.

 

         Yönergenin yürütülmesi

         Madde:92-Yangın yönergesi,idari ve mali işler Birim Amiri tarafından yürütülür. Bu unvana sahip görevlisi bulunmayan yerlerde görev,dairenin en büyük amirinin uygun görmesi halinde,Sivil Savunma Amirine verilir.

         93,94 ve 95 inci maddelerde yer alan nöbet hizmetleri de,yönergeyi yürütmekle görevli amir tarafından düzenlenen ve en büyük amir tarafından düzenlenen ve en büyük amir tarafından onanan nöbet çizelgesine göre yürütülür. Gece bekçileri ve hizmetliler,bu görevleri bakımından yönergeyi yürütmekten sorumlu amirin emrinde olup,nöbet boyunca başka işle görevlendirilemezler.

 

          Mesai içi nöbet

          Madde:93-Çalışma saatleri içinde görevli sayısına ve o binadaki en büyük amirin takdirine göre, binanın her katı,bölmesi veya tamamı için görevliler arasında nöbet tutulur.

          Nöbetçi,çalışma saatinin başlangıcından bitimine kadar sorumlu olduğu bölümde,yangına karşı korunma tedbirlerini kontrol etmek ve aldırmakla yükümlüdür.

 

          Gece bekçisi

          Madde:94-Her binada bir gece bekçisi bulunması asıldır. Gece bekçisi temin edilemeyen yerlerde:         

          a)Hizmetli sayısı 2'den fazla değilse,durum en yakın polis veya jandarma karakoluna bir yazıyla bildiri lir ve binanın devriyeler tarafından sık sık kontrol edilmesi sağlanır.

          b)Hizmetli sayısı 2'den fazla ise ve asıl görev aksatılmadan yürütülebilecekse hizmetliler sırayla gece nöbeti tutarlar ve ertesi günü istirahat ederler. Nöbet izni nedeniyle asıl görevin aksaması söz konusuysa ve hizmetli sayısı 5'i geçmiyorsa (a) bendine göre hareket edilir.

 

          Tatil nöbeti

          Madde:95-Merkez daireleriyle il hükümet konaklarında ve en büyük amirlerince lüzum görülecek diğer daire ve kurumlarda resmi tatil ve bayram günlerinde de mevcut hizmetlilerce sırayla nöbet tutulur. Nöbetçi personele, fazla mesai ücreti ödenemediği takdirde nöbet tuttuğu saat kadar mesai günlerinde izin verilir.

 

          Ekipler

          Madde:96-Daire ve kurumlarda,yangınla mücadele amacıyla memur,işçi sözleşmeli ve hizmetli personelden aşağıdaki ekipler oluşturulur:

          a)Söndürme ekibi,

          b)Kurtarma ekibi,

          c)Koruma ekibi,

          d)İlkyardım ekibi.

          Ekipler,yönergeyi yürütmekle görevlendirilen amirin belirleyeceği ihtiyaca göre,en büyük amirin onayıyla kurulur. Söndürme ve kurtarma ekipleri en az 3'er,koruma ve ilkyardım ekipleri ise en az 2'şer kişiden oluşur.

          Kurumda sivil savunma servisleri kurulmuşsa;sözkonusu ekiplerin görevleri,bu servislerce yürütülür.

 

          Ekipbaşı

          Madde:97-Her ekipte bir ekipbaşı bulunur. Ekipbaşı aynı zamanda yönergeyi uygulamakla görevli amirin yardımcısıdır.         

 

          Ekiplerin görevleri

          Madde:98-Binalarda oluşturulan ekiplerin görevleri şunlardır:

          Söndürme ekibi:Binada çıkacak yangına derhal müdahale ederek söndürmek veya genişlemesine mani olmak,

          Kurtarma ekibi:Yangın vukuunda can ve mal kurtarma işlerini yürütmek,

          Koruma ekibi:Kurtarma ekibince kurtarılan eşya ve evrakı korumak,yangın nedeniyle ortaya çıkması muhtemel panik ve kargaşayı önlemek,

          İlkyardım ekibi:Yangın nedeniyle yaralanan ve hastalanan kişilere ilk yardım yapmak.

          Ekiplerin birbirleriyle işbirliği yapmaları ve karşılıklı yardımlaşmada bulunmaları esastır.

 

          Ekiplerin sevk ve idaresi

          Madde:99-Ekiplerin yangın anında sevk ve idaresi,itfaiye gelinceye kadar yönergeyi uygulamakla görevli amir veya yardımcılarına aittir. Bu süre içinde ekipler,ancak dairenin en büyük amiri veya mahallin en büyük amiri veya mahallin en büyük mülki amirinden emir alırlar. İtfaiye gelince,söndürme ve kurtarma ekipleri derhal itfaiye amirinin emrine girerler.

 

İKİNCİ BÖLÜM

Donatım

 

          Bulundurulacak malzeme

          Madde:100-Bakanlık,müsteşarlık,genel müdürlük,başkanlık,hükümet konağı,öğrenci sayısı 200'den fazla okul ve yurtlar,üniversite,hastane,huzurevi gibi daire ve müesseseler,umuma açık binalar ile bunların dışındaki diğer binalarda bulundurulması zorunlu olan araç gereç ve malzeme içişleri bakanlığınca ayrı ayrı belirlenir.

 

          Malzemede birbirine uygunluk

          Madde:101-Bulundurulacak malzemenin temin sırasında,belediye itfaiye teşkilatındakilere paralellik sağlanması bakımından,itfaiye teşkilatının görüşü alınır.

          İtfaiye araç-gerecini bakımı

          Madde:102-Araç-gereç ve malzemenin bakımı ve korunması,Yönergeyi uygulamakla görevli amirin sorumluluğu altında görevliler tarafından yapılır. Demirbaştan düşüm işlemleri,ayniyat talimatnamesi hükümlerine göre gerçekleştirilir.

 

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Ödenekler

 

          Ödenek

          Madde:103-Yönetmelikle belirtilen sistem ve tesisatın yapımı ile araç-gereç ve malzemenin temini;

          a)İl ve İlçelerdeki hükümet konakları için içişleri ve maliye Bakanlıklarının ilgili birimlerince tespit edilerek maliye bakanlığı bütçesine konulan ve içişleri bakanlığı tarafından belirlenen tahsis şekline göre il emvaline gönderilen,

          b)Genel bütçeye dahil diğer dairelerin merkez ve taşra örgütleri için ilgili bakanlık ve dairelerin kendi bütçelerine konulan,

          c)Katma bütçeli daireler,iktisadi devlet teşekkülleri,döner sermayeli kuruluşlar,özel kanunla kurulan teşekküller,özel idare ve belediyeler için kendi bütçelerine onulan,

          ödeneklerle sağlanır.

 

          Sarf yeri

          Madde:104-Binaların yangından korunması için yıllık bütçelerle konulan ödeneğin,yönetmelikte öngörülen sistem ve tesisatın yapımı ve kontrolü ile araç-gereç ve malzeme alımı dışında sarfı yasaktır.

 

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Eğitim

 

          Personel eğitimi

          Madde:105-Kurumda oluşturulan ekiplerin personeli binaların yangından korunması,yangının söndürülmesi,can ve mal kurtarma ile ilk yardım faaliyetleri ve itfaiye ile işbirliği ve organizasyon sağlanması konularında;gerekirse itfaiye teşkilatından yararlanılarak eğitilir ve yapılan tatbikatlar ile bilgi ve becerileri artırılır. Ayrıca bütün görevliler ve gece bekçileri,binadaki yangın söndürme alet ve edevatının nasıl kullanılacağı ve en ısa zamanda itfaiyeye nasıl ulaşılacağı konularında tatbiki eğitimden geçirilir.

 

          Özel yangın eğitimi

          Madde:106-Belediye itfaiye teşkilatının yöneticileri ile bünyesinde itfaiye birimi bulunduran kamu kurum ve kuruluşları ve müesseselerinin itfaiye amirleri,sivil savunma genel müdürlüğünce,diğer personel ise kendi kurumlarınca eğitilirler.

 

          Sorumluluk

          Madde:107-Bu "KISIM" daki örgütleme,donatım,ödenek ve eğitim hususlarının gerçekleştirilmesinden,dairenin en büyük amiri sorumludur.

 

ALTINCI KISIM

Söndürme ve Kurtarma

BİRİNCİ BÖLÜM

Yangının Mesai Saatleri İçinde Olması

 

          Haber verme

          Madde:108-Yangını ilk gören şahıs,mevcut haber verme sistemini(çan, zil,telsiz,telefon,fax vb.) harekete geçirmekle beraber,önce telefonla itfaiyeye,itfaiye bulunmayan yerlerde varsa kurum itfaiyelerine yoksa belediyeye haber verilir.

 

          Görevlilerin hareket tarzı

          Madde:109-Yangın haberini alan yangına karşı mücadele ekipleri,kendilerine ait araç-gereçleri alarak derhal olay yerine hareket ederler. Olay yerinde;

          a)Söndürme ekipleri:Yangın yerinin alt,üst ve yanlarındaki odalarda gereken tertibatı alır,yangını söndürmeye veya genişlemesini önlemeye çalışırlar.

          b)Kurtarma ekipleri:Varsa önce canlıları kurtarırlar. Daha sonra yangında ilk kurtarılacak evrak,dosya ve diğer eşyayı büro memurlarının da yardımı ile ve büro şeflerinin nezareti altında mümkünse çuvallara ve torbalara koyarak boşaltılmaya hazır hale getirirler. Çuval ve torbalar,büro şeflerinin lüzum görmesi halinde binanın henüz yanma tehlikesi olmayan kısımlarına taşınır. Yanan binanın genel olarak boşaltılmasına olay yerine gelen itfaiye amirinin veya en büyük mülki amirin emriyle başlanır.

          c)Koruma ekipleri:Boşaltılan eşya ve evrakı,güvenlik güçleri veya iç hizmetler müdürünün göstereceği yerde muhafaza altına alır ve yangın söndürüldükten sonra o dairenin ilgililerine teslim ederler.

          d)İlkyardım ekipleri:Yangında yaralanan veya hastalananlar için ilkyardım hizmeti verirler.

 

İKİNCİ BÖLÜM

Yangının Mesai Saati Dışında Olması

 

          Haber verme

          Madde:110-Yangını ilk gören şahıs,mevcut haber verme sistemini harekete geçirmekle beraber, bulunulan yerdeki telefonla önce şehir veya kurum itfaiyelerine,itfaiye yoksa belediyeye ve polis ve jandarma makamlarına bildirir. Ayrıca ihbar telefonu yanındaki listeye bakarak yönergeyi uygulamakla görevli amir ve diğer ilgilileri telefon ve sair vasıta ile olay yerine çağırır.

 

          Görevlilerin hareket tarzı

          Madde:111-Yangından haberdar olan yönergeyi uygulamakla görevli amir ile yangınla mücadele ekip personeli,en seri şekilde görev başına gelip,söndürme,kurtarma ve koruma işlerini yürütürler.

          Yangın yerinde bulunması gereken görevlilere telefonla ulaşılamıyorsa bunların haberdar edilmesi, yönergeyi uygulamakla görevli amir tarafından isim ve adresleri gösteren listenin en yakın polis veya jandarma karakollarına bildirilmesi suretiyle yapılır.

 

          Daire yakınındaki yangın

          Madde:112-Yangın,resmi dairenin yakınında meydana gelmişse:

          a)Haber verme işiyle birlikte,tehdit altında bulunan kısımdaki oda pencerelerinde bulunan perde ve storlar çıkartılır ve camlar kapatılır. Personel tarafından evrak ve dosyalar çuvallara konarak eşya ile birlikte tehlikeden uzak kısımlara taşınır.

          b)Çatıda koruma tedbirleri alınır. Bu meyanda,hortum veya kovalarla çıkarılan su kullanılarak çatı ve damlara düşen kıvılcımlar söndürülür ve henüz kıvılcım yoksa bile çatı bol su ile ıslatılarak yangına karşı mukavemeti artırılır.

 

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Denetim

 

          Denetimin konusu

          Madde:113-Bu yönetmelik hükümlerinin uygulanıp uygulanmadığı,haberli veya habersiz olarak denetlenir; uygulamada ortaya çıkan aksaklıklar ile çözüm önerileri belirlenir.

 

          Denetim yetkisi

          Madde:114-Denetimler:

          a)Kurum amiri,görevlendireceği kişi veya heyet,

          b)Mülki amir veya görevlendireceği heyet,

          c)Kurumun bağlı veya ilgili olduğu bakanlık,müsteşarlık,genel müdürlük veya başkanlık müfettişleri veya kontrolörleri,

          d)Hükümet konakları bakımından,içişleri bakanı adına sivil savunma müdürü veya görevlendireceği kişi veya heyetler ile mülkiye müfettişleri,

          tarafından yapılır.

 

          Denetim sonucu

          Madde:115-Denetim yetkisini haiz kişiler,kurum,kuruluş ve müesseselerin denetim sonuç raporlarını; bağlı veya ilgili olduğu bakanlık,müsteşarlık,genel müdürlük veya başkanlıklarına;bu makamlar ise,yönetmeliğin uygulan masından kaynaklanan sorunlar ile çözüm önerilerini her yıl Mart ayı sonuna kadar İçişleri Bakanlığı Sivil Savunma ge nel müdürlüğüne gönderirler.

 

YEDİNCİ KISIM

Çeşitli Hükümler

BİRİNCİ BÖLÜM

Uygulamada Dikkat Edilecek Hususlar

 

          Birlikte uygulama

          Madde:116-Bu Yönetmeliğin uygulanmasında aşağıdaki mevzuat hükümleri de dikkate alınır:

          a)27/11/1973 tarihli ve 7/7551 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla yürürlüğe konulan Parlayıcı, Patlayıcı,Tehlikeli ve Zararlı Maddelerle Çalışılan İş Yerlerinde ve İşlerde Alınacak Tedbirler Hakkında Tüzük,

          b)14/8/1987 tarihli ve 87/12028 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla yürürlüğe konulan Tekel Dışı Bırakılan Patlayıcı Maddelerle Av Malzemesi ve Benzerlerinin Üretimi,İthali,Taşınması, Stoklanması, Depolanması,Satışı Kullanılması Yokedilmesi, Denetlenmesi Usul ve Esaslarına İlişkin Tüzük,

          c)4/12/1973 tarih ve 7/7583 sayılı Bakanlar Kurulu kararıyla yürürlüğe konulan İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü,

          d)İmar kanununa istinaden çıkarılmış yönetmelikler,

          e)Koruyucu güvenlik özel talimatları,

          f)Varsa,mahallin "itfaiye yangından korunma yönetmeliği".

 

İKİNCİ BÖLÜM

Yönetmeliğe Aykırı Hareket

 

          Cezai sorumluluk

          Madde:117-Bu Yönetmelik hükümlerine aykırı hareket edenler hakkında idari emirlere riayet etmemek fiilinden,verilen görevi zamanında yapmayanlar hakkında da fiilin derecesine göre görevi ihmal veya suistimalden soruşturma açılarak gereği yapılır.

 

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Kaldırılan Hükümler

 

          Madde:118-13.08.1966 tarih ve 6/6851 sayılı Bakanlar Kurulu kararıyla yürürlüğe konulan Devlet Tarafından Kullanılan Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik yürürlükten kaldırılmıştır.

 

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Geçici Hükümler

 

          Geçici Madde:1-Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girmesinden önce inşa edilmiş binalar,kullanım amacı değişikliği,esaslı onarıma tabi tutulma gibi durumlarda da Yönetmelikteki esaslara uygun hale getirilir. Bunlar umuma açık kullanımdaki binalardan ise,yürürlük tarihinden itibaren 5 yıl içinde gerekli değerlendirme yapılarak yangın güvenliği tedbirlerinin alınması sağlanır. Yönetmeliğin uygulama imkanının bulunmadığı hallerde,binanın kullanım amacı değiştirilir

          Umuma açık olmayan binalarda Yönetmeliğin öngördüğü tadilatın önemine ve yapılabilirliğine göre,Yönetmeliğin yürürlüğe giriş tarihinden itibaren 5 yıl içinde gerekli değerlendirme yapılır ve projeler hazırlatılarak mühendisi bulunan itfaiye teşkillerinin görüşü alınarak uygulanması sağlanır.

 

          Geçici Madde:2-Kiralanmış binalarda,bu Yönetmelikte konu edilen sistem ve tesislerin taraflarca ne şekilde ve ne kadar bir süre içinde ele alınıp yaptırılabileceği ve taraflara ne gibi vecibeler yüklemiş olduğu,Yönetmeliğin yürürlüğe girmesinden itibaren 1 yıl içinde düzenlenecek bir "ek kontrat" ile kararlaştırılır ve idareye terettüp eden masraf,takip eden yılın bütçe ödeneğin den karşılanır.

 

BEŞİNCİ BÖLÜM

Yürürlük ve Yürütme

 

          Yürürlük

          Madde:119-Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

 

          Yürütme

          Madde:120-Bu Yönetmelik Hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.