Çevresel ajanlara karşı artmış aşırı duyarlılık sonucu allerjik hastalıklar ortaya çıkar. Bu hastalıklar atopik ekzema , ürtiker, allerjik astım, saman nezlesi ve göz nezlesidir. Normal kişilerde herhangi bir hastalığa neden olmayan ancak aşırı duyarlı kişilerde yukarıda belirtilen hastalıklara neden olan çevresel ajanlar (allerjenler) çok çeşitlidir. En sık karşılaşılanları ev tozu akarları, küf mantarı sporları, ağaç ,ot ve hububat polenleri, hayvan tüyleri, gıdalar ve ilaçlardır. Solunum yolu ile alınan allerjenler daha çok astım ve saman nezlesine neden olurken ağız yolu ile alınan allerjenler deri belirtilerine ve kusma, ishal gibi sindirim sistemi rahatsızlıklarına neden olur. Bu hastalıkların hepsinde ailesel bir yatkınlık söz konusudur. Herhangi bir yaşta başlayabilmekle beraber daha çok çocukluk ve genç erişkin döneminde başlar. Özellikle polenlere karşı gelişmiş allerjilerde bahar aylarında mevsimsel şiddetlenmeler gözlenir. En sık görülen allerjenlerden bir diğeri olan ev tozu akarları ev gibi iç mekanlarda özellikle halı, kumaş kaplı mobilyalar, yataklarda bulunan gözle görülemeyecek kadar küçük canlılardır. Küf mantarı sporları ise özellikle nemli ortamda bulunur. Gıdalar özellikle çocukluk döneminde rol oynayan allerjenlerdir. Yumurta, süt, fındık ve diğer kuruyemişler, buğday, soya, çilek, deniz ürünleri yüksek riskli besinlerdir. Ayrıca gıda katkı maddeleri ve ilaçlarda benzer şekilde allerjiye yol açabilir. Hastalığa neden olan allerjenin saptanması için deri testleri kullanılır. Deri testleri prick test, scratch (çizik) test , intradermal test şeklinde uygulanabilir. Prick test bu amaçla kullanılan en sık testtir. Allerjen içeren solusyonların deriye damlatılması ve bu damlaların bulunduğu yerlerde derinin delinmesi şeklinde yapılır. Kliniğimizin allerji ünitesinde ilgili branşlardan gönderilen atopik hastalara (allerjik rinit,allerjik astım,allerjik konjonktivit), atopik dermatit olgularına ve gerek görülen kronik ürtiker olgularına prick test yapılmaktadır. Reaksiyon saptananlara ,eğer tıbbi açıdan sakınca yoksa aşı tedavisine (immunoterapi ) başlanmaktadır. Allerjik hastalıkların tedavisi tetikleyici faktörlerin azaltılması (allerjenden kaçınma), ilaç tedavisi ile şikayetlerin baskılanması ve immunoterapi ( aşı tedavisi) şeklindedir. Allerjenden korunma prensipleri; Sigara içmeyiniz, sigara içilen ortamlarda bulunmayınız. Yataklarınızda akar geçirmeyen kılıflar kullanınız. Yastıklarınızı haftada bir yıkayınız veya özel kılıf içinde kullanınız. Bu kılıfların fermuarlı olmasına ve yıkama ile özelliklerinin bozulmamasına dikkat ediniz. Çarşaflarınızı en az haftada bir 65 derecede yıkayınız. Koltuk, kanepe gibi özel kılıfla kaplanmayan yerlerde uyumaktan sakınınız. Yere sabit döşenen halılardan vazgeçiniz. Düzenli aralarla (6-12 ay) halı ve koltuk, kanepe için akarları öldürmeye yönelik temizlik ürülerini kullanınız. Evde hayvan bulundurmayınız. Yastık, yorgan ve giysilerinizin allerjik olmamasına dikkat ediniz. Kuştüyü, yünlü vb kullanmayınız. Evde çiçek, bitki bulundurmayınız. Aşılama (spesifik immunoterapi) yöntemleri; İmmunoterapi deri testi sonucu reaksiyon saptanan allerjenin giderek artan doz ve aralıklarla verilerek aşırı duyarlılığın azaltılması prensibine dayanmaktadır. Aşılama yöntemleri; 1. Deri altı injeksiyon: Verilen tedavi şemasına uygun olarak tüberkülin enjektör ile düzenli olarak , ara verilmeden yapılmalıdır.Hastalar soğuk zincire uygun olarak aşılarını 2-8 derece arasında muhafaza edip, injeksiyon için buz kabı ile birlikte getirmelidirler. En az ilk dört aşı kliniğimizde gözlem altında yapılmalıdır. 2. Dil altı uygulama: Dozlar sabah aç karnına uygulanır. Direkt dil altına veya kesme şekere damlatılarak dil altında tutulduktan sonra yutulur.Dozlar verilen tedavi şemasına göre idame dozuna ulaşılıncaya kadar artan miktarlarda hergün alınır. Tolere edilen en yüksek doz 30 gün süre ile hergün daha sonra haftada 2 kez olmak üzere tekrar edilir. Aşı tedavisi hastanın durumuna göre 3-5 sene devam etmektedir. (BASA)
Ekzema derinin çeşitli iç ve dış faktörlere bağlı, inflamatuar cevabı olarak ortaya çıkar. Dış faktörler ile oluşan ekzemalar; deriye değen maddelerin irritasyonu ile oluşuyorsa irritan kontakt dermatit, allerjik mekanizma ile oluşuyorsa allerjik kontakt dermatit, güneş ışınları rol oynuyorsa fotodermatit, ayrıca çocuk bezi dermatiti, pitiriyazis simpleks, asteatotik ekzema, intertriginöz ekzema, el ve ayağın hiperkeratotik ekzeması bu gruptadır. İç faktörlerin rol oynadığı ekzemalar; atopik ekzema, seboreik ekzema, numuler ekzema, gravitasyonel ekzema, dizidrotik ekzemadır. Yama testi küçük bir deri alanında allerjik kontakt dermatit oluşturmak amacı ile allerjen olabilecek maddenin deriye uygulanması esasına dayanan tanıya yardımcı bir tekniktir. Hastanın günlük hayatında sakınmadan kullanabileceği maddeler ve bunları içeren kozmetik, giyecek ve ilaçlar hakkında yol gösterici olabilir. Kliniğimizde yama testi için Avrupa Kontakt Allerjen Test Serisi uygulanmaktadır. (BASA)