Ostateczna utrata Slaska
Z perspektywy współczesnej wydaje nam się
czasami, że Dolny i Górny Śląsk utraciliśmy po rozbiciu dzielnicowym na
rzecz bliżej nieokreślonych "Niemców", z czym kojarzy się raczej
Marchia Branderburska i późniejsze państwo pruskie niż jakikolwiek inny
organizm polityczny ówczesnej Europy Środkowej. Tymczasem prawa do
Śląska utraciła Polska na rzecz Królestwa Czech.
Porozumienia
z monarchami czeskimi z dynastii Luksemburgów pozbawiły Kazimierza
Wielkiego
praw do utrzymywania w zależności od Polski jakichkolwiek księstw
piastowskich
na Gornym i Dolnym Śląsku. Miejscowi książęta składali odtąd hold
monarchom
z dynastii Luksemburgów, a zachodnia granica obszarów polskich, które
zjednoczył
Władyslaw Łokietek, stała się na przeszło czterysta lat granicą
przyszłej
Rzeczypospolitej. Po śmierci króla Czech Jana Luksemburskiego (1346) i
cesarza z bawarskiej dynastii Wittelsbachów Ludwika, korony obu wladców
przejął Karol Luksemburski, który znany jest w historii jako cesarz
Karol
IV. Kazimierz zawarł z nim traktat przyjaźni, uznając aneksję przez
koronę
czeską całego Śląska (1348).
W ten sposób
ziemie Śląska dostały się w obręb cesarstwa, a w następnych wiekach
znalazły
się w granicach państwa Habsburgów. Kulturowe i ekonomiczne wpływy
niemieckie
na Śląsku wywodziły się przez kilkaset lat z Czech i Austrii.
Jak wszystkie warstwy uprzywilejowane i grupy rządzące w państwach
zależnych
od Wiednia, również Piastowie śląscy łatwo się zgermanizowali.
Nikłe
ślady polskości pozostały na Śląsku tylko na wsiach izolowanych od
wpływu
miast.
Śląsk dostał się pod panowanie Prus dopiero po
ataku
Fryderyka II pruskiego na państwo cesarzowej Marii Teresy - w 1742
roku. Część Górnego Śląska wróciła do Polski w latach 1919- 1921, Dolny
Śląsk po drugiej wojnie światowej, nie w 1945, lecz praktycznie w 1947
roku, po wycofaniu z tego obszaru sowieckiej administracji
okupacyjnej.
Tak więc w związku z Polską ziemie Śląska
pozostawały w
latach 966-1348 (382 lata), w związku z Czechami i Austrią od 1348 do
1742 (394 lata), pod panowaniem pruskim w latach 1742-1945 (203 lata),
a w warunkach PRL trwają przy Polsce (całkowicie spolonizowane w
okresie 1947-1952) od chwili opuszczenia tych obszarow przez wojska
Rzeszy Niemieckiej.
Jerzy Łojek, Kalendarz Historyczny
(Polemiczna historia Polski), Alfa, Warszawa 1994
--------------
|