Αργυροπελεκάνος-Ροδοπελεκάνος

[Κεντρική σελίδα] > [Επιμέρους θέματα ευαισθητοποίησης] > [Τα απειλούμενα ζώα στην Ελλάδα] > [Aργυροπελεκάνος - Ροδοπελεκάνος]

(Αργυροπελεκάνος - Ροδοπελεκάνος)

Αργυροπελεκάνος

Οι πρώτοι Αργυροπελεκάνοι εμφανίστηκαν στη γη πριν από 30 εκατομμύρια χρόνια, όπως έχουν εξακριβώσει οι επιστήμονες από απολιθώματα. Στην αρχαία Αίγυπτο ζούσαν σαν κατοικίδια, ενώ στην Ινδία ψάρευαν για λογαριασμό των ανθρώπων. Αργότερα και μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του1960 οι πελεκάνοι ήταν επικηρυγμένοι από την πολιτεία ως ‘επιβλαβή θηράματα’ και μόλις το 1977 τέθηκαν υπό προστασία.

Οι Αργυροπελεκάνοι είναι τα μεγαλύτερα πουλιά στον κόσμο, από εκείνα που ζουν στις ακτές και κολυμπούν. Το όνομά του οφείλεται στο αργυρό τους χρώμα. Οι φτερούγες τους είναι άσπρες όταν είναι κλειστές, όταν όμως τις ανοίγουν έχουν μήκος 3 μέτρα και φαίνεται η εσωτερική πλευρά τους που είναι γκριζωπή. Το ράμφος τους είναι μακρύ και λεπτό και η πάνω σιαγόνα στην άκρη της είναι γαμψή σαν αγκίστρι. Η κάτω σιαγόνα σχηματίζει μια ευρύχωρη δερμάτινη σακούλα, πορτοκαλί χρώματος, όπου αποθηκεύεται η τροφή των Αργυροπελεκάνων. Το βάρος τους είναι γύρω στα 10 με 12 kgr.

Οι Αργυροπελεκάνοι ζουν σε αποικίες. Όταν επιλέξουν τον καλοκαιρινό τόπο διαμονής τους για 7 ημέρες περίπου ασχολούνται με το χτίσιμο της φωλιάς τους. Τις φτιάχνουν τη μια κοντά στην άλλη πάνω σε νησάκια από ρίζες καλαμών. Έπειτα ζευγαρώνουν. Ο θηλυκός Αργυροπελεκάνος γεννά γύρω στα 2 με 3 αυγά, τα οποία κλωσσούν και οι δύο γονείς για 32 περίπου ημέρες. Ο τρόπος που τα κλωσσούν είναι αρκετά ασυνήθιστος, αφού τα πατούν με τα πόδια τους. Τα μικρά μόλις βγουν από τα αυγά τους είναι μαύρα, σχεδόν γυμνά με κλειστά μάτια. Το ράμφος τους είναι πολύ μεγάλο, αλλά το σώμα τους μικρό. Οι Αργυροπελεκάνοι μεγαλώνουν τα μικρά τους με πολλή στοργή. Μέχρι να ολοκληρωθεί η πτέρωση των νεοσσών μετά από 2 μήνες περίπου τα μικρά τρέφονται βάζοντας το ράμφος τους σ΄ αυτό των γονιών τους που είναι γεμάτο ψαράκια

Οι Αργυροπελεκάνοι ευχαριστιούνται να ξεκουράζονται τα μεσημέρια στην ακτή καθαρίζοντας τα φτερά τους με το μακρύ τους ράμφος. Το βράδυ κοιμούνται στη φωλιά ή ακόμα και σε ξέρες μέσα στο νερό, βάζοντας το τεράστιο ράμφος τους στο στήθος.

Τα μέρη που ζουν σήμερα και φωλιάζουν οι Αργυροπελεκάνοι είναι λιγοστά: Ρωσία, Τουρκία, Περσία, Κίνα, Μογγολία, Βουλγαρία, στο Δέλτα του Δούναβη, στην Αλβανία και στην Ελλάδα. Στην Ελλάδα ζουν στη Μικρή Πρέσπα και στον Αμβρακικό κόλπο.

Ο σημερινός πληθυσμός τους είναι γύρω στα 1300 ζευγάρια. Στην Ελλάδα υπάρχουν γύρω στα 200 ζευγάρια, από τα οποία 40-165 ζουν στη Μικρή Πρέσπα και 15-36 στο Τσουκαλιό του Αμβρακικού.

Οι κίνδυνοι που αντιμετωπίζουν καθημερινά είναι ποικίλοι. Η καταστροφή των βιοτόπων και το κυνήγι εξαφάνισαν τις παλαιότερες αποικίες ήδη από τις αρχές του αιώνα μας. Εχθρό τους είναι και τα αρπακτικά πουλιά που καραδοκούν πάνω απ΄ τις φωλιές τους για να τους αρπάξουν τ΄ αυγά. Εμπόδια γι΄ αυτούς είναι και τα καλώδια του ηλεκτρισμού που σκοτώνουν. Ιδιαίτερα ευαίσθητος στην ενόχληση είναι κατά την αναπαραγωγική περίοδο.

Πρόκειται λοιπόν για ένα παγκόσμια απειλούμενο είδος και ιδιαίτερα προστατευόμενο. Η Μικρή Πρέσπα είναι εθνικός Δρυμός, ενώ στη λιμνοθάλασσα Τσουκαλιό του Αμβρακικού δεν επιτρέπεται το κυνήγι. Στο 1985-1988 στην αποικία του Αμβρακικού εφαρμόστηκε από τον Ο.Η.Ε. ειδικό πρόγραμμα φύλαξης και περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης των ντόπιων κατοίκων, στη δε Κερκίνη εφαρμόζεται πρόγραμμα διαχείρισης που περιλαμβάνει και την κατασκευή τεχνητής νησίδας για φώλιασμα Αργυροπελεκάνων.

Ροδοπελεκάνος

Ο Ροδοπελεκάνος είναι λίγο μικρότερος από τον Αργυροπελεκάνο. Το όνομά του οφείλεται στο γεγονός ότι την εποχή της αναπαραγωγής αποκτά μια ροδόχρωμη απόχρωση. Ο Ροδοπελεκάνος κατοικεί μαζί με τον Αργυροπελεκάνο στη Μικρή Πρέσπα και ο μεγαλύτερος αριθμός παρατηρήθηκε το 1984 και ήταν 142 ζευγάρια.

Οι Ροδοπελεκάνοι φτάνουν στην Ελλάδα μετά τα μέσα του Μάρτη. Φωλιάζουν και αυτοί σε ομάδες σχηματίζοντας μικρές αποικίες. Γεννούν συνήθως 2 αυγά, η δε περίοδος επώασης διαρκεί 33 περίπου ημέρες. Οι νεοσσοί αφήνουν τις φωλιές τους σε ηλικία ενός μηνός περίπου, ολοκληρώνουν δε την πτέρωσή και ανεξαρτητοποίησή τους σε 65-70 ημέρες.

Οι Ροδοπελεκάνοι ψαρεύουν πάντα ομαδικά προχωρώντας σε ημικύκλια. Χαρακτηριστικό του είδους είναι ότι δεν τρέφεται στις Πρέσπες αλλά μετακινείται στις άλλες λίμνες της Δυτικής Μακεδονίας, κυρίως στη λίμνη Χειμαδίτη. Δεν υπάρχουν ακόμα δημοσιευμένα στοιχεία για τις τροφικές προτιμήσεις τους στην Ελλάδα.

Μετά την ανακήρυξη της Μικρής Πρέσπας ως εθνικού Δρυμού το 1974 και την απαγόρευση του κυνηγιού των πελεκάνων σε όλη την Ελλάδα στα 1977, οι Ροδοπελεκάνοι έπαψαν να απειλούνται άμεσα.

ΔΡΑΓΟΥΜΑΝΙΩΤΗ ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ