ชาร์ล บี แวง ผู้บริหารสูงสุดของบริษัทคอมพิวเตอร์แอสโซซิเอชัน (CA Unicenter) ได้เขียนหนังสือชื่อ Techno Vision II และต่อมาได้รับการกล่าวถึงปัญหาการใช้ไอทีในองค์กรต่าง ๆ

ชาร์ล บี แวง เน้นให้เห็นว่า ไอทีมีบทบาทที่สำคัญยิ่งในยุคของการแข่งขันสำหรับศตวรรษใหม่นี้ ไอทีทให้เข้าถึงข้อมูลข่าวสารได้มาก รวดเร็ว และสะดวก เป็นผลให้ต้องปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการทำงานต่าง ๆ หลายอย่าง โดยเน้นให้มีประสิทธิภาพในเรื่องเวลา ทำงานได้มากขึ้น ในขณะที่ใช้เวลาน้อยลง และต้นทุนรวมของระบบต้องต่ำลง

การดำเนินงานในองค์กรสมัยใหม่ จึงต้องให้ความสำคัญของไอที ห้างร้านขายของเปลี่ยนรูปแบบการบริการเป็นแบบสะดวกซื้อ บริการลูกค้าได้ตลอดยี่สิบสี่ชั่วโมง ขณะที่มีของให้เลือกได้ครบ อีกทั้งราคาขายยังถูกกว่าทั่วไป ดังจะเห็นได้จากการประสบความสำเร็จของร้านค้าปลีกของต่างประเทศที่ยกทัพมาเปิดในประเทศไทยจำนวนมากในขณะนี้

การดำเนินงานขององค์กรจึงต้องหันรูปแบบการบริหารและจัดการมาที่การใช้ข้อมูลข่าวสารให้เกิดประโยชน์อย่างรวดเร็ว ให้บริการที่ประทับใจ และก้าวให้ทันกับความต้องการของลูกค้าหรือผู้ใช้บริการ

ผู้บริหารกับการเป็นโรคกลัวเทคโนโลยี

ชาร์ล บี แวง เน้นให้เห็นว่า ผู้บริหารระดับสูงส่วนใหญ่ในองค์กรเป็นคนรุ่นเก่าที่มิได้เติบโตหรือพัฒนามากับเทคโนโลยี แนวคิดหลายอย่างจึงไม่พัฒนาที่จะแข่งขันได้ หลายองค์กรจึงประสบปัญหา และในที่สุดหลายองค์กรต้องล้มไปอย่างน่าเสียดาย

ความกลัวเทคโนโลยีตามที่ ชาร์ล บี แวง กล่าวเน้นได้เกิดขึ้น ทำให้ผู้บริหารหลายคนไม่กล้าตัดสินใจ ทำให้พลาดโอกาสที่สำคัญในการแข่งขัน หรือการก้าวขึ้นเป็นผู้นำ ผู้บริหารหลายคนมีความกลัวว่าจะน้อยหน้าผู้อื่น ก็จะตัดสินใจลงทุนทางด้านไอทีเกินความจำเป็น โดยเฉพาะมีการใช้จ่ายทางด้านไอทีกับอุปกรณ์ที่ทันสมัยจนเกินความเหมาะสม ผู้บริหารหลายคนกลัวความน้อยหน้า จึงเป็นแหล่งของการสะสมเครื่องมือทางด้านไอที และใช้งานให้เกิดประโยชน์ได้น้อย

ปัญหาไอทีกับการลงทุนที่คุ้มค่า

ปัญหาการดำเนินงานทางด้านไอทีจึงเป็นเรื่องใหญ่ที่ทุกหน่วยงานจะต้องวางรากฐานและมีแผนงานการดำเนินการ ในปี พ.ศ. 2540 ชาร์ล บี แวง ได้มีโอกาสเข้าพบกับรองนายกรัฐมนตรีของประเทศไทย (รองนายกฯ สุวิทย์ คุณกิตติ) ในขณะนั้น เขาได้ชี้ให้เห็นความล้มเหลวการลงทุนทางด้านไอทีที่ขาดวิสัยทัศน์ ทำให้การพัฒนางานไอทีไม่ก้าวหน้า เขายังเสนอแนวคิดที่จะให้ผู้บริหารได้เรียนรู้ และมีวิสัยทัศน์ทางด้านไอที และเสนอให้ทุกองค์กรมีแผนหลักทางด้านไอทีขององค์กร พร้อมให้มีหน่วยงานดูแล โดยเน้นให้มีผู้บริหารระดับสูงดูแลไอทีโดยเฉพาะ และกำหนดตำแหน่งเป็น ซีไอโอ (CIO-Chieft Information Officer)

รัฐบาลไทยในขณะนั้นขานรับความคิดประกาศให้ทุกกรมมีตำแหน่ง CIO เพื่อเป็นการสร้างวิสัยทัศน์ให้องค์กร แต่จากระยะเวลาที่ผ่านมา องค์กรส่วนใหญ่ก็ยังไม่เข้าใจในตำแหน่ง CIO และไม่ได้ให้ความสำคัญเท่าที่ควร ทั้ง ๆ ที่สำนักงบประมาณขานรับนโยบายที่จะให้ทุกหน่วยงานดำเนินการอย่างมีแผนงาน และมีเป้าหมาย

วิสัยทัศน์ไอทีกับการศึกษาในยุคโลกาภิวัฒน์

รูปแบบของการศึกษาในยุคโลกาภิวัฒน์กำลังจะเปลี่ยนแปลงไปมาก ระบบคอมพิวเตอร์และสื่อสารโทรคมนาคมทำให้สภาพการให้บริการการศึกษามีประสิทธิภาพสูงขึ้น ลดข้อจำกัดต่าง ๆ ประเด็นที่สำคัญคือ ไอทีกำลังเปลี่ยนแปลงรูปแบบการศึกษาในอนาคต โดยเน้นการลดข้อจำกัดดังนี้

ข้อจำกัดทางด้านระยะทาง จากการประสบผลสำเร็จของเซเว่นอีเลฟเว่นและห้างค้าปลีก พิสูจน์และยืนยันว่า ลูกค้าต้องการความสะดวกสบาย ง่ายต่อการเข้าถึง บริการดี ได้สินค้าและบริการตรงตามความต้องการ การกระจายสาขาทำได้ง่าย สถาบันการศึกษาก็มีแนวโน้มเช่นนั้น ระบบไอทีลดปัญหาในเรื่องระยะทางและสภาพภูมิศาสตร์ มหาวิทยาลัยในต่างประเทศที่จัดอยู่ในระดับชั้นนำ กำลังดำเนินโครงการกระจายการศึกษาเข้าสู่ภูมิภาคต่าง ๆ ของโลก มหาวิทยาลัย MIT กำลังเปิดวิชาแบบออนไลน์กว่า 500 วิชา ให้ประชาชนทั่วโลกได้ศึกษาเล่าเรียนผ่านทางอินเทอร์เน็ต

ข้อจำกัดทางระยะทางลดลงไปมาก หลายมหาวิทยาลัย เช่น สถาบันราชภัฏ เปิดสาขาย่อยตามที่ต่าง ๆ เพื่อเข้าถึงผู้เรียน มีการใช้ระบบการเรียนการสอนทางไกลด้วยวิดีโอคอนเฟอเรนซ์ มีการสร้างห้องเรียนเครือข่าย ห้องเรียนเสมือนจริง ตลอดจนมีสถานีบริการการเรียนการสอนกระจายทั่วไป

ข้อจำกัดในเรื่องเวลา ไอทีทำให้สภาพการทำงานเป็นแบบการให้บริการแบบ 24x7 การเข้าถึงข้อมูลข่าวสารและกิจกรรมต่าง ๆ ทำได้ตลอดเวลา การให้บริการการเรียนการสอนแบบตลอดเวลา จึงเป็นเป้าหมายการบริหารของหลายมหาวิทยาลัยในต่างประเทศ การใช้แนวคิดการดำเนินการบนเครือข่ายลดอุปสรรคเรื่องเวลา

ข้อจำกัดในเรื่องบุคคล มหาวิทยาลัยในรูปแบบเก่ามักจะเน้นในเรื่องสถานที่ อาคาร สิ่งก่อสร้าง จึงทำให้ต้องลงทุนสูง การจัดการทรัพยากรเหล่านี้ก็มักจะไม่คุ้มค่า บางครั้งก็ไม่สามารถขยายจำนวนนิสิต นักศึกษาให้เพิ่มขึ้นได้ ข้อจำกัดในการขาดแคลนครูอาจารย์ผู้สอน ข้อจำกัดในเรื่องการทำงานของบุคคล เพราะยากที่จะให้บุคคลทำงานต่อเนื่องระยะเวลานาน ๆ ได้ บทบาทของไอทีจึงทำให้ข้อจำกัดในเรื่องเหล่านี้ลดลงได้

รูปที่ 1 การศึกษาผ่านเครื่องมือไอทีในรูปแบบ e-Learning

ข้อจำกัดในเรื่องการลงทุน ไอทีเป็นทรัพย์สินที่ต้องลงทุนและดำเนินการ โดยปกติมักมีข้อจำกัดที่จะใช้เงินลงทุน แต่ความสำคัญอยู่ที่จะทำอย่างไรให้ลงทุนได้คุ้มค่า และได้ประโยชน์คุ้มต่อการลงทุน

ข้อจำกัดในการเลือกสรรเทคโนโลยี องค์กรส่วนใหญ่มักขาดคนที่มีความรู้ความเข้าใจหรือมีวิสัยทัศน์ เห็นแนวโน้ม เข้าใจการเปลี่ยนแปลง ตลอดจนรู้จักออกแบบ ปรับใช้ หรือพัฒนาระบบงานขึ้นใช้เอง เพื่อลดค่าใช้จ่ายในการลงทุน ขาดการดูแล บำรุงรักษา ทำให้ไม่สามารถพึ่งพาเทคโนโลยีด้วยตนเองได้

ข้อจำกัดทางด้านการคิดริเริ่ม งานทางด้านการประยุกต์ใช้เป็นงานต้องการความคิดริเริ่มและพัฒนา งานเหล่านี้ต้องการผู้ริเริ่มและสานต่องานเพื่อให้งานก่อประโยชน์กับองค์กร

มหาวิทยาลัยในยุคโลกาภิวัฒน์

แนวคิดเกี่ยวกับการประยุกต์ใช้ e-Learning ในมหาวิทยาลัย และการดำเนินการในรูปแบบ Virtual Classroom เป็นโมเดลที่มหาวิทยาลัยในต่างประเทศกำลังให้ความสนใจและพัฒนากันอย่างจริงจัง ทุกวันนี้ถ้าเรียกค้นข้อมูลเกี่ยวกับชื่อวิชาต่าง ๆ จะพบว่า ทุกมหาวิทยาลัยใช้ IT เพื่อการเรียนการสอนกันอย่างเต็มที่ มีการใช้เทคโนโลยีเว็บเพื่อการเรียนการสอนจนเป็นเรื่องธรรมดา เอกสารสิ่งพิมพ์ตลอดจนเอกสารประกอบการสอน และเอกสารนำเสนอในห้องเรียนได้รับการนำมาใส่ไว้ในเว็บจำนวนมากมาย

ผู้เรียนในปัจจุบันจึงขาดจากการใช้ IT ไปไม่ได้ คอมพิวเตอร์และอินเทอร์เน็ตเป็นสิ่งที่มีความสำคัญยิ่งยวดในยุคการศึกษาในปัจจุบัน