Dr. Jose P. Rizal
Pambansang Bayani ng Pilipinas
Ika-19 ng Hunyo, 1861 - Ika-30 ng Disiyembre, 1896
(Philippines' National hero)
(June 19,1861 - December 30, 1896)
 
 
 
Jose Protacio Mercado Rizal y Alonzo Realonda, the 
 Philippines' National hero was born in Calamba, 
Laguna  on June 19, 1861 to Franciso Mercado Rizal 
and  Teodora Alonzo Realonda. 

With his mother as his first teacher, he began his early education athome and continued it in Binan, Laguna. He finished Bachiler en Atrtesat Ateneo de Manila on March 23, 1876 with the highest honors. In 1877he took up medicine at the University of Sto. Tomas and surveing at Ateneo.He finished both medicine and philosophy in 1885 at the Central Universityof Madrid. In Europe he took graduate studies in Paris and Heidelberg.He learned to read and write different languages including Greek and Latin. 

Rizal's two books the Noli Me Tangere and El Filibusterismo made hima marked man for the Spanish friars. These books exposed the crueltiesof the friars in the Philippines, the defects of the Spanish administration,and the vices of the clergy. 

He returned to the Philippines in June  1892 and on July 3 of thesame year, he founded La Liga Filipina, aimed to unite Filipinos and promoteprogress through commerce, industry and agriculture. 

On July 6, 1892 he was imprisoned in Fort Santiago and on July 14, hewas exiled to Dapitan where he stayed for four years, treating the sickand guiding the people in openning up the school and making the place safeand beautiful. 

Rizal was arrested on September 3 on his way to Cuba to serve as volunteersurgeon and sent back to the Philippines. On November 3 he was jailed forthe second time in Fort Santiago. 

On December 26, 1896 after a mock trial, Rizal was sentenced to die,alleged for spreading the ideals of the revolution. He was shot at Bagumbayan,now the Luneta in Manila on December 30, 1896; a man of many accomplishments:a polyglot, a novelist, a poet, a scholar, a scientist, a doctor, a painter,an educator, and a reformer. Before his end came, he left to his countryhis greatest patriotic poem, Mi Ultimo A dios (My Last Farewell) to serveas inspiration to succeeding generations. 

Today, among the many things that Rizal is most famous famous for ishis famous proverb: 
"Ang hindi marunong magmahal sa sariling Wika ay higit pa ang amoysa bulok at mabahong isda". 
("Anyone who does not love his own native language is smells worstthan a spoiled and odorous fish." ) which is aptly described by singer/songwriterFLORANTE in his immortal song: 
"AKO'Y ISANG *PINOY:"  (I am a Filipino) 
Download  "Ako'y isang Pinoy"

See the reenactment of  his execution. 
Download the reenactment.

 * Pinoy is an acronym for Pilipino (in Pinoy language) or Filipino(in English) which is widely used by Filipino's today to describe themselves.

Si  Jose Protacio Mercado Rizal y Alonzo Realonda,  ang 
 ating pambansang bayani ay ipananganak noong ika-19  ngHunyo, 1861  kila Francisco Mercado Rizal at Teodora Alonzo Realonda. 

Ang kanyang unang guro ay ang kanyang  ina at inumpisahan niyaang kanyang pag-aaral sa kanilang tahanan at ipinagpatuloy niya ito saBinyan, Laguna. Tinapos niya ang Batsiler en Artes sa Ateneo de Manilanoong ika-23 ng Marso, 1876 na tangay ang pinakamataas na marka. Noong1877 kumuha siya ng medisina sa Pamantasan ng Santo Tomas at surbeyingsa Ateneo. Tinapos niya ang Medisina at Pilosopiya noong 1885 sa PamantasangSentral ng Madrid. Habang nasa Eropa, kumuha siya ng  mataas na pag-aaralsa Paris at Heidelberg. Natuto siya ng ibat-ibang pananalita kasama angGriyego at Latin. 

Ang dalawang alklat ni Rizal, ang Noli Me Tangere at El Filibusterismoang naging masamang palatandaan sa kanya ng mga prayleng Kastila. Ibinunyagng mga aklat na ito ang mga kalupitan ng mga prayle sa Pilipinas, ang kabulukanng pamamalakad ng Gobiyernong Kastila sa Pilipinas at mga masasamang bisyong kaparian. 

Bumalik siya sa Pilipinas noong  Hunyo, 1892 at noong ika-3 ngHulyo ng taong ito, itnitag niya ang La Liga Filipina, layon ang pagkakaisang mga Pilipino, at  ang pag-unlad sa larangan ng pangangalakal, industriyaat pamumukid. 

Noong ika-6 ng Hulyo, 1892  ikinulong siya sa Fort Santiyago, at noong  ika-14 ng Hulyo, pinalayas siya sa Dapitan kung saan siya namalaging apat na taon, ginagamot ang mga may sakit, nagsilbing gabay sa mga taosa pagtayo ng paaralan at sa paggawa ng malinis, maganda at mapayapang kapaligiran. 

Si Rizal ay naaresto noong ika-3 ng Septiyembre habang papunta siyang Kuba upang maglingkod bilang boluntaryong doktor at ibinalik sa Pilipinas.Noong ika-3 ng Nobiyembre ikinulong siya muli ng pangalawang beses sa FortSantiago. 

Noong ika-26 ng Disiyembre, 1896 pagkatapos ng pagkukunwaring paglitis,si Rizal ay nahatulan ng kamatayan, bintang sa kanya ang pagkakalat ngmga adhikain  ng rebolusiyon. Siya ay binaril at namatay noong ika-30ng Disiyembre, 1896; isang nilalang na maraming natamo sa buhay: isangmaraming alam na pananalita, makata, iskolar, siyentipiko, pintor, guro,at  taga-reporma. Bago siya tuluyang pumanaw, iniwan niya sa kanyangbayan ang kanyang pinakadakilang tula, ang Mi Ultimo A Dios ( Ang AkingHuling Paalam) upang magsilbing inspirasiyon sa mga sumunod na henerasiyon. 

Sa kasalukuyan, si Rizal ay kilalang kilala sa kanyang pangaral sa mgaPinoy na mahalin ang kanilang sariling wika: 
"Ang hindi marunong magmahal sa sariling wika ay higit pa ang amoysa bulok at mabahong isda" , na inilarawan sa kanta ni FLORANTE: 
"AKOY ISANG PINOY"  
Ikarga ang "Ako'y isang Pinoy"

Paki-klik dito at panoorin ang pagsadula . 
Ikarga ang pagsadula.