Zabytki w Siemianowicach Śląskich

Kamienny spichlerz - siedziba Muzeum Miejskiego

Kamienny spichlerz, jest jednym z osiemnastowiecznych zabytków. Spichlerz został przekształcony przez założone w 1966r. Towarzystwo Miłośników Siemianowic w Izbę Tradycji Ruchu Robotniczego i Perspektyw Miasta. Niemal natychmiast przystąpiono do przygotowania prac remontowych. Podczas remontu spichlerza robotnicy zniszczyli częściowo bramę, a właściwie jej kamienny portal. Podczas remontu trwała również akcja mająca na celu zgromadzenia w budynku Biblioteki Miejskiej obiektów muzealnych, oraz pamiątek o znaczeniu historycznym. Otwarcie Izby Tradycji miało miejsce  21 lipca 1974r. W Izbie pamięci znajdowały się fotografię dokumentujące wizyty znanych osobistości, materiały o bogatym dorobku miasta, ludziach którzy przyczynili się do rozwoju Siemianowic, makietę   przedstawiającą plany rozwoju miasta jako jednego z ważniejszych okręgów przemysłowych na Górnym Śląsku. W 1991r. Rada Miejska poparła uchwałę o stworzenie w Spichlerzu Muzeum Miejskiego, a w 1993r. placówka otrzymała statut. Muzeum Miejskie zgromadziło zabytki z niżej wymienionych dziedzin : historii, etnografii, sztuki, oraz techniki, są one upowszechniane w celach dydaktycznych innym muzeom oraz instytucją o podobnych profilach. Obecnie Muzeum składa się z działów: historii, historii przemysłu, sztuki, administacyjno-księgowego. W Spichlerzu mieści się też galeria "Po schodach", która organizuje wystawy sztuki współczesnej, a Muzeum Miejskie organizuje koncerty muzyki kameralnej, oraz alternatywnej.

Zespół-pałacykowy w Parku miejskim

Zespół-pałacykowy był kiedyś ogrodem w angielskim stylu, zakaładał się on z wieży zegarowej stojącej przy wjeździe otoczonej przez kompleks budynków zamkniętych w prostokącie, otoczony przez rozległy park. Dzięki zastosowaniu różnorodnych pomysłów architektury zameczek zwracał na siebie uwagę przechodniów. Główny korpus zespołu-pałacykowego wynosi 23.585 m³, co stawia obiekt na pierwszym miejscu na Południu Polski. Zespół-pałacykowynie jest doskonałą kompozycją jednego stylu, lecz łączy w sobie style : barok, klasycyzm, oraz neogotyk. Pałącyk był stopniowo rozbudowywany przez jego właścicieli. Począwszy od Mieroszewskich, którzy zbudowali najstarszą część pałacyku, ze załamanym dachem,  aż do hrabiów Henckle von Donnersmark, którzy rozbudowali rezydencję w latach 30, a w XXw. rozbudowali oni rezydencje zmieniając jej styl na klasyczny. Kompleks posiadał komfortowe ujeżdżalnie zamkową, oraz komfortowe stajnie. W trosce o dobro "Zjednoczonej Huty Królestwa i Laura" mastelarz zajmujący się pałacem wydzierżawił maneż, stajnie, ogród warzywny, sad, wielkie szklarnie, z wyjątkiem najmniejszej na kwiaty. Czuwającym na pałacem mastelarzem był Józef Kierdoń, który również zredukował personel do minimum. Ściany zdobiły dzieła znakomitych polskich malarzy takich jak: Wojciech Kossak, czy Julian Fałata, tworzyły one doskonałą kolekcje która zaginęła podczas II Wojny Światowej. Po 1945r. część pałacu, niegdyś oranżeria i sala balową, zostały przeznaczone na mieszkania kopalni "Siemianowice", co doprowadziło do zniszczenia wielu detali architektury zawartej w wystroju pałacu, oraz zatarciu śladów po kaplicy pałacowej. Część pałacu o barokowym stylu została przeznaczona na szkołę, oraz przedszkole. Cały obiekt podupadł, a jego dawna świetność przeminęła. Rozległy park, kiedyś tak piękny i pełen przeróżnych zwierząt od saren po łabędzie, teraz niestety uległ zaniedbaniu i wygląda tak samo jak pałac. Zespół-pałacykowy który niegdyś był wizytówką Siemianowic i przykuwał uwagę swoim bogatym wnenczem, oraz rozmiarami, teraz pozostawiony bez opieki konserwatora, lub koncepcji zagospodarowania go, niszczeje i prawdopodobnie niedługo będzie się nadawał tyko do rozbiórki.

Zameczek w Michałkowicach

Michałkowicki Zameczek znajdujący się w parku "Górnik" jest zabytkowym budynkiem, który gościł w swoich murach wiele znakomitych osób. Najdłuższymi właścicielami Zameczku był ród Mieroszewskich. Dwór Mieroszewskich był głównie  zbudowany z drewna, z wyjątkiem murowanych fundamentów,   jednak od XVIw. był on wzmacniany poprzez: budowanie murowanych pięter o kształtach kwadratu, lub prostokąta, dobudowywanie parkanu, oraz wierzy wznoszącej się nad wrotami, wzmacnianie drzwi ćwiekami, i żelaznymi zawiasami. W tamtych czasach Michałkowice nie należały do najbezpieczniejszych okolic więc umocnienia te dawały mieszkańcom Zameczku poczucie bezpieczeństwa. Jan Krzysztof był ostatnim na Michałkowickim dworze  przedstawicielem rodu Mieroszewskich, który w 1741 wydał swoją  jedną córkę za pruskiego podporucznika z rodu Schwellengröbel. Po śmierci Franciszka Schwellengröbela Michałkowice przeszły pod władanie rodu Schwellengröbel, a następnie Rheinbabenów. Ród Rheinbabenów zmienił styl architektoniczny Zameczku na neogotycki, i starali się utrzymać go w konwencji dworsko-ogrodowo-krajobrazowy.Obiekt był otoczony przez rozległy park, w którym można było napotkać na liczne groty, kaplice, oraz wspaniały staw. W parku znajdowały się również zadrzewienia specjalnie przeznaczone do wypoczynku, które łączyły w sobie naturalny krajobraz z obrazem szybów górniczych. Po pierwszej połowie XIXw. Michałkowicki Zameczek został przebudowany, a łączna powierzchnia Zameczku wynosiła 831m² , na co składały się taras 115m² , ogród zimowy  170m², oraz budynek 546m². Łączny korpus zespołu wynosi 6950m³, na co składały się taras 250m³, ogród zimowy 700m³, oraz budynek 6000m³. Cały obiekt był czterokondygnacyjny, a ilość pomieszczeń wynosiła 42. W drugiej połowie XIXw. Zameczek został wyposażony w nowe dekoracyjne ogrodzenia, bramy, oraz lampy, lecz niestety do dzisiejszego dnia dotrwał tylko zmieniony ganek. Zespół zamkowy a dokładniej ogród posiadał własne alpinarium, ogród zimowy, dekoracyjne pnącza, altany, kaskady i staw. Pomimo niecodziennych zestawień tych czynników olśniewały, i zwracały one uwagę przechodniów. Po II Wojnie  Światowej właścicielem Zameczku stała się kopalnia "Michał", która przekształciła go w Zakładowy Dom Kultury. W Zameczku miały miejsce występy znanych zespołów i osób takich jak :   Chór Mieszany "Słowiczek", orkiestra dęta, balet, oraz wiele innych. W kawiarence urządzonej w ogrodzie zimowym, odbywają się koncerty oraz spotkania o charakterze literackim. W Zameczku mieści się mieści się biblioteka, i czytelnia zakładowa, oraz kino oświatowe. Obecnie Zameczek podlega kopalni "Siemianowice", mieści się w nim Klub Technika, a w salach są organizowane liczne imprezy o charakterze kulturalnym.

Zabytkowe kościoły w Siemianowicach Śląskich

Na terenie Siemianowic Śląskich znajdują się również dwa zabytkowe kościoły:

Pierwszy z nich to kościół Świętego Krzyża, którego budowa trwała trzy lata, a przewodniczył jej mistrz budowniczego Jakischa z Bytomia. Kościół ten został wzniesiony w stylu gotyckim. Budowla ma około 32m wysokości, 29 m szerokości, oraz 54 m długości, a wieża ma wysokość aż 75 m. Powierzchni użytkowa kościoła wynosiła 1576 m². Nad głównym wejściem znajduje się portal, w którym zawarta jest scena biblijna, podłoga zaś jest wyłożono białymi płytkami. W wieży kiościelnej zawieszono trzy dzwony, dwa z nich podczas I Wojny Światowej zostały zdjęte przez wojsko niemieckie, lecz zastępiono je w 1924 r. W 1929 r. zamontowano do dzwonów napęd elektryczny gdyż ważyły one aż 930 kg, 600 kg, i 280 kg ( Jadwiga, Maria, Józef ). Orginalne plany kościoła przewidywały że będzie on posiadał trzy ołtarze, jeden główny Matji Boskiej z Dzieciątkiem Jezus, oraz dwa boczne św. Barbary i św. Józefa, jednak w 1901 r. dobudowano św. Krzyża i Matki Boskiej, a w 1932 r. św. Teresy od Dzieciątka Jezus. Wszystkie ołtarze zostały wykonane przez tego samego rzeźbiarza Lusta i budowniczego Schmidta, wszystkie zostały wykonane z drewna. Nad głównym ołtarzem znajduje się ołtarz, na którym orzedstawiono scenę Ukrzyżowania Chrystusa. Około 1885 r. kościół został pomalowany, a tagże zakupiono szopkę betlejemską. W latach 1888-1889 obecny proboszcz  Andrzej Świder wybudował plebanię oraz Zakład Zakonny          im. św. Jadwigi. W 1901 r. w nowo wybudowanej kaplicy neogotyckiej, umieszczono figurę Jezusa na Górze Oliwnej wykonanej w piaskowcu. W 1909 r. w kościele załorzone zostało oświetlenie elektryczne, a w rok później po raz pierwszy odnowiono malowidła ścienne. Z obu stron nawy głównej namalowano cykl 24 scen, które stworzyły zamknięty cięg. Z lewej strony znalazły się sceny opisane w Starym Testamęcie, lecz nawiązują one do Nowego Testamentu, a mianowicie do smierci Zbawiciela. Dzięło składa się z następujących scen : wypędzenie Adama i Ewy z raju, Ofiary Abla, Izaaka niosącego swoje drzewo, Ofiary Abrahama, Józef sprzedany w niewolę, Hiob cierpliwy, Uczty Pashy w Egipcie, Ofiary Melchizedeka, Wężą miedzianego, Cudu manny na pustyni, oraz Gorącego krzaku Mojrzesza. Z prawej strony zajmują nnastępujące dzięła : Chusta św. Weroniki, Ukamieniowanie św. Szczepana, Ukrzyżowanie św. Piotra, Śmierć św. Andrzeja na krzyżu, Św. Jan na wyspie Patmos, Męczeństwo św. Wawrzyńca, Ukazanie się znaku krzyża cesarzowi Konstantynowi Wielkiemu, Śmierć św. Cecylii, Męczeństwo św. Wojciecha, Męczennicy japońscy i Stygmatyzacja św. Wojciecha Serafickiego. Kościół św. Krzyża jest piękny i stanowi jeden z wielu przykładów że Siemianowice Śląskie są nie tylko miastem przemysłowym, lecz też posiadają piękne zabytki historyczne.

Drugi z nich to Michałkowicki kościól pod wezwaniem Michała Archanioła.Kościół Michałkowicki powstał w obrębie dawnej parafii bytomskiej św. Małgorzaty. W 1402 r. Maciej Wróchnik fundował kościół, wyposażając go w dziesięcinę z folwarku i wsi Michałkowice. W XVI w. przy plebani, stojącej przy kościele od jego zbudowania, znajdował się ogród. W 1720 r. plebanię stanowił drewniany domek, stojący w otoczeniu chlewów, obór i stodoły. W 1900 r. powstało dzisiejsze probostwo, które został zbudowany przez ks. Maksymiliana Gerlicha, na podstawie planów mistrza murarskiego Segmitza. Kościół był drugim z kolei w 1402 r. drewnianym kościołem z trzema ołtarzami, krucyfiksem na belce tęczowej, drewnianą chrzcielnicą czterema kielichami ( z czego dwa srebrne ). W kościele znajdowała się też sygnaturka na dzwonnicy z dwoma dzwonami, konfesjonał, ambona oraz organy. W 1611 r. drewnianą chrzcielnicę zastąpiono murowana oraz przybył trzeci srebrny kielich. Boczne ołtarze nosiły wezwanie Najświętszej Marii Panny i Św. Jana Nepomucena. W 1765 r. wizytator nakazał zburzenie obecnego, i budowę na jego miejsce nowego kościoła. Zamiast zbudować nowy kościół, stary został wzbogacony, aż w końcu kościół miał chór, organy o siedmiu registrach, oraz osiemnaście obrazów. W 1781r. ufundowana została nowa dzwonnica przez Antona von Rheinbaben, który ufundował także nową kaplicę Św. Antoniego Padereckiego, znajdującą się za cmentarzem. W 1786 r. rozpoczęła się budowa nowego kościoła w późnobarokowym stylu, który w 1787 r. został poświęcony przez ks. Dziekana Bartuzela z Tarnowskich Gór. Michałkowicki kościół do dnia dzisiejszego był wiele razy przebudowywany np.: dobudowywanie nowych naw, kaplic, krypt, oraz chrzcielnic. Przy rozbudowach kościoła zostało także rozbudowane probostwo, oraz powstała nowa kaplica inentarna z wieżyczką na sygnaturkę. Kościół Michałkowicki jest jednym z przykładów wspaniałego zachowania się zabytków historycznych w Siemianowicach Śl. i mam nadzieje że kościół ten przetrwa aby następne pokolenia mogły je podziwiać.