ÇÊNA SEY RIZAY LEYLA,

DÊRSIM U JENOSİDÊ DÊRSIMİ SERO QESEYKENA

Dr. Hüseyin Çağlayan

(...) Qe nêbenê zere. Ya qawa cıdê, ya thabaê. Vist u çhar saati rae raê. Non tey zofo. Yi zonê, haqve gureto cıra eskeri. Kebap teyo, pesareyi, çi teyo. Uza ra tepia, perskenê "nu erzaq kam da tu?" Vato, "işte nu mordem amo ke ita bıguriyo, ...nu haval, nu havalê mı. Na golige ki, yê havalê mına. Xorê zerrê ho mırê vêsa, mırê peru ra, mı perey day cı, 5 mêjday.., mı va, "lowo ni phonc mejdu bızê, mı hata pırdê Mamaxatune bere! Koyê Jiniyê de rastê mı bi. Endi orğanê ho ki tey bi. ...Nu mormek amo ke tha bıguriyo. Ney çiyê ho ardo ke tha boro. Zona? Nu haqve yi ney`o. ..." Vato, " nu xali yi zenginino. Nu kilito, gızweliyo, nu xali yê tuyo. " Vato, "yê mıno. O erzaq ki yê dey`o. Haqve yê mıno. Haqve yê mı bi, kıncê mı tey bi, mı têde veti, pıskıti yi kowura. Mı va, berşiyunê hu ça tey beri? Son mıron ez! Nu heqve ki, ney çiyê ho kerd cı, mı ard." 

Eke ard, endi verê çêver de nia qesey kenê.. Cêniya vali vejina tever, vana: "guneke, guneke, guneke! Wali Beg, eke tı Heq haskena, Sey Rıza ef bıke. Ju sewe meyman bıke, xo buşuyo, kıncê xo bıvurno, ae ra tepiya bıvejiyo rae. Niade mordmek kou ra amo". Eke hên vana... Vano, "nê, ala telefonê Emin, yê Atatürk mıre bêro, ala savano. Ya bêro Eleziz, ya bêro Ankara." Endi kenê zerrê a forde, têde vındarnenê. Sofer kenê cı, ...dorği bırama bere Mazgerd, Mazgerd ra berê Eleziz, Eleziz de bere hepıs ke!"... Telefon de hên vanê. Vanê, "biarê hepısê Elezizi...!" 

H.Ç.: Atatürk hêni vano?

Leyla: Tabii. "Her ca qapa kêre, Esker! Rau qapa kerê! Her ca qapa kerê! Qorna purede, hên bikerê ke, mılet bıne lıngu de mêşero!" Endi cemsê eskeri her ca cênê. Zerre Eleziz, dorme Eleziz. Hete Xozat ra nê, hete Mazgerd ra benê. 

Emina: Hete Mamikiye ra berdo. Vanê, "mılet dorme cı gureto."

Leyla: Ya. Vato, "Ça mıre şêrkenê el-qomonê! Dı qafıkê mıne, iştiri mıraye? Sıma ça mıre şêrkenê? Mıra vazê, uğurbo!...

H.Ç.: Mılet dorme cı gureto?

Leyla: Ya, ya. Mılet dorme cı gureto.  Vato, (Sey Rızay pers kerdo) "Sey Uşên kotiyo?" Vato, "Sey Uşên tora ave berdo hepıs." Vato, "isala, ma çıtır ke sonde ho verê Muzir de werdo, ma (hên) pia mıreme!"

H.Ç.: Çıtur sond werdo?

Leyla: U raver hên kerdo. (İne raver sond werdo). Bava kisto, Bavay dıma sond werdo. 

Bava Bedri: Aşir feke çem de ama pêser, sond werdo. 

H.Ç.: Bava kisto, Bavay dıma sond werdo.

Leyla: Ya, ya. Ali Şer Efendi hona wes biyo, hên kerdo. Vato: "bımırime pia, bımanime pia! Dêrsım rabırnê!

H.Ç.: "Dêrsım rabirnê!"

Leyla: Dêrsım rabırnime! Yanê Tırk hetê de, ... Tufongê ho mederê! Esker meberê Atatürk. Eskerê ho ma buxu tayin keme. Ma buxu domonunê ho dame wendene. Her kes piyê ho, lazê ho buwano (wendenodo)! Ezi ki tornunê ho dan wendene. 

H.Ç.: Yanê na zonê ma de vato!

Leyla: Ya, ya. 

H.Ç.: Zonê ma de. Ne Tırki, ne ki Kırdaski (Kurdi) 

Leyla: Zonê ma de, Kırmancki de, Zazaki de ha. Nia kesey kerdo. Endi çond Ağler biye, nia verê çem de restê pê. Usê Seydo rameti, Haq rameta ho ve cıkero! Sat ju usto ra, vato, "Sey Rıza, kam ma dareno we?" Vato, " ez tu daren we." Nari ki, piyê mı merediyo ra, vato, "kam mı dareno we? Kam mı kefen keno?" Usê Sey vato, "ez tu daron we." Hên sıra ra, têde yi Ağler hên kêne.

H.Ç.: Qemer Ağa ...yi têde biye?

Leyla: Qemer Ağa, Cebrayil Ağa, Fındık Ağa, Piyê ho. Endi têde, howtemena Ağleru...  Nia mılete bin ki, hard berze, (ware nêgınena) nêoseno ha. Qırwan, niyaz! Vato, "owa Pertege ra naver Tırku meverdê." Na hetê Xozat ra ki, Emın nêverdano: Çêmşi Ağa nêverdano, Sêdxan Ağa nêverdano, Diyab Ağa nêverdano. Têde ho sano ju hêt. Yanê ma têde xevera ho kerda ju. "Meverdê!, vato. "Nia az ke mara bırino, sarê ho bıbiriyo, meverdê lınga Tırk bêro nu cau! Meverdê, Tırk bêro tha roniso! Qe beno! Ma buxu hukumatê ho name ru, buxu Dêrsımê ho de vındenime! Ma çı eskerê ho bıdime, ma çı tufongê ho bıdime? Vergi be hêşi ma wenê, dısmen ma weno. Eke hêniyo, berê bıskınê, tufong ke da, fese ke nêru. Endi yênê domonu bênê, kenê esker. Atatürk beno domonu keno esker. Nu sebeno? Ez lazê ho nêdon!" Sey Uşên vano, "Ezi ki nêdan!" U bin vano, "ezi ki nêdan! Ma pêrinê sond werdo." Sond wenê, niyazê ho erzenê awuka Çemê Muziri. "Na Çemê Muziri, ma merdime pia, mendime pia!" Yi howtemena sonê ver (verê çemi). Yi Ağleri. İye ke sond wenê, qırvanunê ho, niyazunê ho wenê, roze hata son. Nêzu kam yeno Dest? Nêzu kam? Vatêne, "bırayê Mursay amo", Apo(Bava Bedri ra vana). Hên vatêne. "Bırayê Mursay", vatêne. Mıre hên vatêne.. Mıre vatvi. Mı vake, "tu piyê mıre sayidiyê da", vanê. Mı va, "ez niyze ho nêdan to". Vake, "u wayirê piyê to nıka zano. Ez şiyo lê mudıri." Vat, "Mudıri ki Hakkı Bey bi." Vat, "Rayverê Seyd Ağay mıra vake, "dergo" vake, "honde qeşi ke tu fekê ho bılewne, ez ifadê tu dan." Zona? Çıke u Tırki nêzano. U bıra.. Dergu rao. Apê na Abdullah inuno. 

Bava Bedri: Ya, ya, ey Ağleru sere ifada day vi. 

Leyla: Endi ifada da cı.  Rayverê Seyd Ağay vato, "howt teney Ağleri, nêzu 200, 300 tene milis têde top biyo, Çeme Muziri de kemeri estê, niyaz esto owıke, sond werdo ke, ma verva Atatürk yeme."

H.Ç.: Ey şiyo kam ra vato?

Leyla: Mudir ra vato. Mudiri ki havalê Qaymakamê Xozati kerdo. 

Bedri Bava: Şiyo Hukumat ra vato. Vato, "amê pêser, sond werdo ke, ma pia dame hukumat rê. 

H. Ç.: Kam nia vato?

Bava Bedri: Bırayê Devresê Dergi. 

Leyla: Bırayê Devresê Dergi vano, "şi sond werdi Ağleri, Sey Rızay". Mudıri ra vato. Rayverê Seyd Ağay ki Tırki ra irê vato. Tırki ra Mudir ra vato. Mudırê vıren niyo. Nu (newe) Tırko. Hakkı Beg vatêne. Nıka hona weso. Eleziz de. Seke hên vano, nu Mudır tayine caverdano. Vano, "Qopo, ez serva na ifade thaba nêvan.  Belka xore şiyê Jiare". Vato, "Haq hukumati bhoşta ma ra rono. Ma feqir fuqaru ça yenê qır kenê? Ça yenê çekunê ma cênê? Yanê rast nio". "Ça tufongu cênê? Xorê hu pinê. Verg, hes, dısmen. Naê yenê verê çêveru de mordemu kısenê, çı tufongu ronê? Sebıkere?"  Rayverê Seyd Ağay ki jê vatena ho vano. Vano, "ni evraku teslime Qaymeqamê Xozat ke, u ki teslime Valiyê Eleziz keno, u ki teslime Atatürk`i keno. Mekeme de bêrê meydan".   A nia raşt ke makeme de vırende nu ifade pers kerdo. Serva Duzgin bo! Ya! 

H.Ç.: Sey Rıza ke şiyo makeme, ya?

Leyla: Ya. Ya, sıro ke berdê mekeme, halkevi,.. pesewa ha. 

H.Ç.: Ya. Tu vake, pê gureto, nıka onca bêmê a mesela. Tu vake, (Sey Rıza) Erzıngan de pê gureto, raa Mazgerd ra ardo berdo Xarpêt. Mılet dorme de biyo top, pê gureto berdo Xarpêt, qaraqol, makeme.

Leyla: Endi pesewa, a roze bênê makeme. Endi camat çino. Çıke roze çina. 10, 15 rozê ho mendê. Sıfte berdo mekeme. Vato (Sey Rızay), "Atatürk ez bivini, ez ifada ho vali re nêdan, ez hakim re, savcı re nêdan. Suce mı cıko? Ez 75 serru dero. Serunê mı ça anê 40. Estefullah!" 

H.Ç.: Vanê, 40 sere de ro, ya?

Leyla: Ya. Ardo 40 sere ha. Rayverê Qopi vato, "waneno, beno xort. Lazê huyê qızi nia hêlanek de re...." Vato, "u kıramatliyo hêneno ke, nia waneno beno xort, yeno nu cau ki, beno herdisin, beno qama." 

H.Ç.: Laz ki, Uşên ki pê gureto?

Leyla: Uşên yeno diariye. Seke hama hire roji beno tamam, vanê, "Erzıngan ra berdo." U endi uza Ağdat de beno emın. Vano, "ez son." Pere, pangnot têde çinebiyo. Oltıne berdo esto i Sey Bakiyê Derwreşi, u Dewrescamalız. 

H.Ç.: Uyo ke...?

Leyla: Uyo ke amo xevere da cı, vato, "so Erzınga!" U vano, "Rayver meso! Sey Uşê meso, tu cênê zerre. Piyê tu mıre vake, Sey Uşên meverde! Keş meverdê, bêrê lê mı! Kêş meverdê, ez ceza pile de ro. Yê mı darefiştena. Key ke ez do makeme, key ke ceza dê mı, o waxt bêrê diare mı. Dewrescamalız, tu Haq naskena ke tu domonunê mıra, tornunê mıra keş meverde (bêro)! Ne Uşênê mı verde, ne Polatê mı verde! Key ke ez koto bınê mekemi, mekimi da mı,...

H.Ç.: Na Polato ke na pêcoy kıst?

Leyla: Ya. "Meverde, kes hete mıra bêro! Ceza gırse de ro. Ya 15, ya 10 roj bıne makemi de manon. Hama makemi vıren de benê, makeme diyinê çino. Endi mı finê dare. Mı rınd xevere gureta. Mı xevere gureta." U Sey Baki emın keno. Ya, vano, "Sey Rıza meterse, ramia Haq esta! Se biyo? Honde rindiya to eştbi: tu Rus kerd tever, tu hukumatê rasta. İsala Wayirê tu tu xelesneno!" Seke hama resnenê makeme, endi tüüü, na zerre Eleziz tore savaji. Qız pil, çênek, lazek nia têde pêro nia jê halqa top biyê. Raê çina ke, tu bıfeteliyê.  "Loo loo çıko?", vato. Vanê, "Sey Rıza ardo halkevi, makeme. Hore kısım ra bêrê bivinê!" Hakim vato, "serbesto, bêrê bivinê! Cuamerdi bêrê şêrkerê! ... (Sey Rıza) "Nê lo loo çıko, dı qafikê mı estê, dı çımê mı estê, bırayêm, khêkem, lazêm. Yanê Sey Rıza`o ke vanê nao, ezo." Nia kula ho na ru. Endi nia dest sano ra. "Xatırve sıma! Reyna mı makeme nêkenê." 

"Çaa?"

Vato, "mekemê Muzur Bavayi esto, bıne Holboriyê de." Vato, "sıma Ağleri tha de biyê top, sond kerdo, kemere estê Muzuri. Yiqrar kerdo ke, Atatürk emın kerê, sıma Dêrsım bijêrê! Sıma tıfong nêdanê. Namı sere ispot biya."

H.Ç.: Mahkeme de cıra hên vato?

Leyla: Ya. ... "Kam vato, kam nêvato?" Rayverê Qopi hên qeşi kerdo. Bırayê Dergu amo Rayverê Qopi rê vato, Rayverê Qopi ki -Tırki ra vato- ..."İşte nao lazê bırayê tu vato." Nê vato, "u hora dısmenê mı bi. Ey xanıma lazê mı berde, Bavi ki -lazê mı- cêniya ho kıste, ey ki hêfê ho guret, lazê mı da kıstene -deste sar ra. Rısvet da. U hora dısmenê mıno khano. Sıma i çı anê ifada mı? Mı baxişe Haq kerê! Atürk biya verva mı! Va bêro, a nia vazo, la tha de ronê, ez buxu ho erzon dare. Wadê mı hên vo ke, ez ho buxu destê hora (bêrzi dare). Ez keş nêverdan hetê hora. Ez hora ho (buxu ho) fin dare!" 

O Emın vano -hakimo, savcıyo- nia......

-Çı bi, çi nêbi. Oofff!-

Endi ine benê hepıs (Sey Rıza ine). Cencu ceza danê cı, kenê tever, kenê pak, hora na howt tenu verdanê. Endi u bırayê mı tha ra sono. 

H.Ç.: Uşê? Bırayê tu Uşê?

Leyla: Ya, ya. Tekıno sono, yi gardiyan vanê, kamo amo?

H.Ç.: Uşên tiara ra darba bomba guretvi?

Leyla: Ya. Hona destê ho wes nêbiyo. (Leyla tarif kena vana) Hona destê ho nia bi. Fit dare nia bi. (Gardiyanu) vato, "ziaretçi ye Sey Rızay amo."

"Kamo?"

Vato, "lazê ho Sey Uşêno. Dırvetıno." 

Vato, "izine çina ke. Atatürk marê emır do, nia veywe bo, laz bo, çêna bo, kam ke ama bıjerê zerre! Qe ifada çina. Hemi ki memusnê cı. Cia, cia oda kerê, gavar versanê!" O gardiyan cırê vano. O kamji pasa biyo, tu vaze. 

H.Ç.: Abdullah pasa?

Leyla: Nêzon. 

H.Ç.: Abdullah pasa, Celal Bayar. 

Leyla: Nê, nê. Celal Bayar! O yezid! Juyê bin bi, efê Tunceliye vet, vake, "ef! ef vejiyo!" 

H.Ç.: Feyzi Çakmak?

Leyla: Ya. U Feyzi Çağmağ Vali de qeşi keno, vano, "Lazê Sey Rıza amo, caverdere şêro. U efe cırê vejiya. U amo jiarete. Va çêver ra juvin de şêr kere, va şêro çê ho. Gunao, serrê i hona domoniê..." Yi gardian vato, "xetê mare bêro ke, telefon mare bêro ke Pasay (Atatürk) ra."   (Atatürk) vato, "nia domonê howt serrên bêro, pers keno, bıjerê zere! Bıjerê bınêçım!" Endi nêverdanê ra. Vatêna pasay (Feyzi Çakmak) niya ke, yê Atatürkiya. Cênê zerre, kenê cia qawuse. Haq yi gardiyanê Zazay ra raji vo! Ju Zaza Başgardiyan biyo. Endi ke saate bena 10 e, bena çı çax, endi mılet herkes kuno   qawusa ho. U (Zaza gardiyan) Uşênê bırayê mı beno keno qawusa pi, vano, "... qeşi kerê, hama kes nêşiyo pê."

H.Ç.: "Hên bıkerê ke, kes nêheşiyo pê", vano u Zaza? 

Leyla: Ya. 

H.Ç.: Beno lê Sey Rızay?

Leyla: Vano, "tenê juvinde qeşi kerê, savanê, çıtur vanê, derdê ho ..."  Nêzonêne ke Uşên finê dare. Serre ho qıjiyê. Hona domono. Vatêne, "hona 17 serri nêkoto." (Sey Rıza) vato, "Hımm. Erê layem tu ça ama? Mı to rê va." Yanê nia qeşi kerdê, zovi thowa nêkerdo. "Tu ça ama ho vesna? Ça tu ama? Axiri ke cuamerda,... hora warê mı koro. Qe nê tura ki zurete biyêne." (Sey Uşên) vano, "Bava, zerre mı damış nêda. Seke vat, berdo Eleziz, endi, ... -Sey Baki mı ra va, moa mı mıra va, pirika mı mıra va- sekerd ez nêvıneto. Mı oltın berd est Sey Baki, mı perey, pangınot gurêt amu. Vato, "layê`m, tu rınd nêkerd! Şêrke, nao ha! Nao tu arda esta lê mı, bile tu nêmusnênê mı. Ez nêmusnênê tu. Yê mı lao, lao!" U gardian têdine nusneno. O Zaza.  Vato, "yê mı lao. Ez buxu ho erzon dare. Ma tu ki ho mı de erzena dare? Bê dilekçe bunusnime, başgardian dime, marê burusno i Pasay. U Pasao ke, tu va (Feyzi Çakmak)." 

H. Ç.: Feyzi Çakmak?

Leyla: Ya. ( burusno) Feyzi Çağmaği. Vazo, "nu lazê mı serre ho nêcenê. Yê mı, ez hora tari de ro. Nu lazê mı ki baxişe ho kere! Gunao, ça ware mı werte ra danê we? Yanê nu honde haqaret musliman rê nêbeno! Haq çı dawa mı nêkero?  Ni mı finê dare, Cenabı Haq na Türkiya re -qe ret nêkero- her hetra! Hem Haq barê cıbo, hem qul! Ez zovi thova nêvan." Na dilekça ho nusnenê, rusneno teber, gardian beno dano postaxane. Kam çı zoneno, (dilekça) sona gınena i, nêgınena cı? 

H.Ç.: O Zaza rusneno?

Leyla: Ya. O keno poste, rusneno i Çağmaği rê. Endi ke, 5 roji, 6 roji beno tamam, endi pesewe urzenê ra, emın danê puru. Zılgılık danê puru çêver de.   "Çıko, çıko, çıko, çıko?" Vato, "Sey Rızay -Ağlerunê Dêrsım- benê makeme!" Gardian ra vanê. U Zazao gardian vano: "yawu, saat 1.00 a (sewe lête). Na kar kam vet? 16 de gereke bıbıyêne na kar.Na kar peroz biyene. Benê ifada! Nu çıko? Nia dijda? Na pesewo, na tari sewe lete de, nu çıko, ni sekenê?" Komutanê ame çêver -nia deste ho sano ve çêver- erzenê kelepçê, lıngu, destu- cênê benê. 

"Ya, ya", vato. Yi gardianVato, "Bıkere, bıkerê, bıkerê! Haq zaneno, rozê yena dawa ney beno."

H.Ç.: Yi Zazay vato?

Leyla: Ya. Başgardiano, i Komutan rê vato. Vato, "hesabe nine sıma ra pers beno, ni Müslimaniê. En Müslimaniê raşti. Sıma saya Sey Rızay de da weşenê. Sıma ve çı weşenê? ..." Vato, "tuke yi piştoyê ho ke mı de thol nêkena, tu mordemê bêşerefa!"

H.Ç.: Yi gardian vato?

Leyla: Ya, yi gardian vato. ... "U seno qeso, u sene emıro? O sene Atatür ko? Ha hu? Na pesewe benê koti?" ... U gardian endi hên nata demdino, bota demdino.

H.Ç.: Ça?

Leyla: Saate sona. Nu zano, benê fine dare. Saate serde sono, hire ho sono. 

H. Ç.: Yanê nêwazeno ke berzê dare?

Leyla: Tabi, tabi. Yau ni Muslimaniê, vınderê çik berzo; sılawata ho biarê ra. Ni Müslimanê Dêrsımiê. Suçe ninê çıko? Mekerê herkes cıre oğur bo vazo, herkes toka kero. Mordemê Sey Rızay pırrıyê Eleziz de. Sıma nia dijdia benê, yanê nêsermayene?" Vato, "Asqı ra (dare) ra manê. Berê! Kam ke wazeno, bêro bivino!" Ya. "Asqı ra manê" ha.  Pi ve laj ra berdê qarajê Xozat de -tu qarajê Xozati diyo?

H.Ç.: Ya, mı diyo.

Leyla: U meydanê uzay de. Hama natra ke kunê cı, qarez esto. Uza de, lê a direge de hama dare nanê ru. 

H.Ç.: Hetê cor de?

Leyla: Raver na Eleziz çinebiyo? Nia bado kerdo hira. Hukumat Xarpêtê seren de biyo. Endi a dust ra ardê garazê Xozati. Ardê! Tav zanê. Tav zanê. Endi hora eskerao. Seke kerdê tever, (Sey Rızay) vato, "Komutan, Sey Uşênê mı bextê namusê to de ro! Yanê ez, hakimi u Atatürk rê qe mınete nêkon."

H.Ç.: Sey Rızay vato?

Leyla: Ya. "Guna Sey Uşênê mı vılê to de ra! Şêrke, seneno? Boji tha de ro. Serru de niadê! Nu yê darefişteno? Şerefe ho gore! Yanê, ni sene guna kerde? A mı kerde. Mı her kar kerd. Mı herkes temey kerd. Mı va, ez Atatürk af kon, va taxt mıre bımano; mı va, Dêrsım mıre bımano. Ez tufong nêdan, ez domonê ho (zonê bıyaxçı de) nêdan mektev. Zonê ho de hukumat nan ru. Ez bıne bandıra Ömer, Osman nêkun. Ma welatê xo buxu idare keme. A nıka ki amune, vıle ho dan. Ma na masum sıma re sekerd?" (Komutan), vat, "guna vılê sebeb de bo; hakim, savci de bo. Ez savajine! Mı honde qeşi inu an hurendi, vanê, "makumu so biya, ez an. Ez savaji? Mı dest de çino ke thoe. Ez sebikeri?" "Endi thaa tamam. Tamamo"   Sey Uşê vano, "tu lazê hore vat ke mê. Şêr ke, tu Bavay rê va ke, hetê Şine ra mê! Tu (Bava) ama. Merd. Lazê tu gos tu nênano. Êee! Tu cırê va ke, yê mı ceza gırana, buko mê! Ma amo, vato de bımıro! Tu ça ine ra (Tırku ra) mınete kena? Tu ça ine ra mınete kena, vana, `baxiş kerê, baxişkere!`". Vano, "diretli vınde,  Sey Rıza! Zuret nêbirino, meterse! Meterse, meterse! Çêne ra bo ki, mano. Tornu ra bo ki, mano. Meterse, zafiyo hona! Bırayê tu zafiyê, apê tu zafiyê. Apê tuyo Sey Keko`o. ...Sey Xıdıro, bırayê tu. Domonê Seyd Ağayi. Rayver (Qop) ke şêro, iyê bin têde jê mılakeyê, jê Bavay." Usê Seyd seke hên vano, hên têne diyağ yeno cı.  (Sey Rıza) nia dest dano masa re, vano, "Canabı Haq salê na hukumati coru ret nêkero! Eke dileğe mı ke esto. Yel u qom na zulimi xovira mekero! Rozê xo yena!" Pesewa. Mılet vejiyo çatıye. Nia hard nêoseno. Çıke zanenê, Sey Rızay fine dare. Endi uza de, axxx! Vano, "Cinganu miarê lê mı."

H.Ç.: Sey Rıza vano?

Leyla: Ya. Vano, Cinganu miarê lê mı, ez buxo vejun sandali ser! Qe dest pa menê!" Nia polêsu... Nıka fotoraf, nêzo Mığılizu onto, kam? Nia veto, marê rusna. Nia piê mı pê gureto, du polesu, kelepçey deste rê, a nia tik rü re şêrkenê. Vanê, "ifadê ho vaze!" U hard re şêrkeno. (Sey Rıza) vano, "çı rüyê mıre şêrkenê? Sıma destê ho şütê, sıma sılawata ho arda ra? Destê mı raverdê, ez sılawata ho biari ra. Bêsılawete nêvejun sandalia."

U Cingane ki ardo lêwe. Nia juyo de sım şiawo. A ni çengelê ho hata thaê. (Leyla nia eve deste ho tarif kena). Eke vano, Cingane dest mıra meno, vanê, "emre Atatürk ra"  (Sey Rıza) vano, "Yau, Atatürk çıko, kamo? Ez buxu vejun sandalia ser. A itha ra ki nêremon."

A herbi kelepcu destu ra vezenê, laj vezenê ser. Yi (Sey Rızay) hard de vındarnenê. Laj re (la) vışino. A nia xêrê na sewe bo. Bırayê mı re vışıno ha. 

H.Ç.: La vışino?

Leyla: Ya sıcimo ha. Vışino. Seke gıno ware, vato, "afa, afa!" Vato, "wendo. U seryirbazo, waneno, la ayera vışıno. U honde sıcim çı vışıno?" La ardo giredo, reyna esto dare. Endi naraê... Piyê ho (Sey Rızay) buxo sandalia kuto pa (Leyla tha de lınga ho sanena ra) bota do. 

H.Ç.: Sey Rızay?

Leyla: Ya. Buxu vejiyo ser, vato, "kes dest mıra menê! Destunê mı raverde! Sılaweta ho biari we! Ya İmam Uşên van! Naleti, Yezid u Mevrana laneti! ...Eve Tirki van. A sıma ra kıfır nêkon. "... Endi vejiyo ser, kuto sandali ra, vejiyo cı. 

A ni caverdê, şiyê iyê bin fite dare. Cia cia fite dare. Ni (Sey Rıza ve laj ra) garazê Xozat de rê, rameti Usê Seydi ve ...Cebrayil ra raa Malatya de fabirka kiremiti esta, core a fabirka kiremiti de fite dare. Ju cinika de Mığelize ez nia berdo hên yi hurindu ra fetelna. 

H.Ç.: Juê Mığelize, Xarpêt de? 

Leyla: Ya.

H.Ç.: Ma a kot ra zonena?

Leyla: Ooo! Nêzana!

H.Ç.: Ayê tu berda hurind ra fetelna?

Leyla: Ya. Ya. Nia vat, "işte nia tha de hên (fitdare) kerdi." 

H.Ç.: Ayê vake, "ma diyê?

Leyla: Ne hora şiyê lewe. Şiyê ziyaret kerdê, hire roji şiyê hore cıra piştik perno. Piê mıra herdise gureta. Ya. ... Hurinda ho caê garajê Xozat de ra. Lê direga gırse de, hên kışta cadi de, kışta meydanê taxşiu de. Hukumat Xarpête seren de bi. 

H.Ç.: Sey Uşên yi ki, raa Malatya de estê dare?

Leyla: Ya. Lê fabirka kiramite de. 

H.Ç.: A cinika Mığelize tu berda hurêndi?

Leyla: Ya. ... A buxu bıne İstasyon de (Xarpêt de) vındena. Ez şiyo uza çê Abasu -ma surgıniyê ra ameyme- a Abasıze ez berdu. ...çê Mığelize. Ayê cıra vake, "na çêna Rayveriya (Sey Rızay) vana, `Haq kena ke, hurind bımusnê."   (Mığelize) vat, "hurindi çı cımusni? Thoe çino. Hawo çond serrio. ...Tu ça sona?" Mı va, "merak kon. Koti hên kerdo?" Vake, "Sey Rıza ve laji ra garazê Xozat de, Usê Seydi yi ki raa Malatya ser -lê fabrika kiremit de fitdare. Ni bini ki, raa Xarpêt ke corde yena kuna İstasyon -bıne İstasyon- i ki uza de fitedare." Pırd esto, hên bın ra sonê İstasyon. A uza hona newe naver bover vırasto. A yi ki uza fitedare. ... Nia durağu de hên kenê ke( fine dare ke), mılet bivino. Hire roji dare ra mendê.  Endi va, "roza hireyine, ma iyê bin nêdi, Sey Rıza ve laj ra (Sey Uşên) vesnay."

H.Ç.: A cinika vana?

Leyla: Ya. 

H.Ç.: A vana, "ma di?"

Leyla: Ya. A cinike vat, "ma di. Ma nia pesewe pitene. Pesewe ma pitene, hata astarê sodiri. Ala ni (eskere Tirki) koti ra benê, ni koti rê sekenê?" Aê vat, "roza hireyine pesewe amay -a nia hora piştiku ra yê (Sey Rıza yi) - a sêrkerd, a hên khıle fit cı, nay ru kerdi araba, gureti şi. Gureti şi. Endi ma dıma hata -tha uza ju dewe esta, raa Malatya sero. Bax baxce esto. Ma hata uza dıme şime, (eskeri) kerdi vindi, berdi kou. Nêzaneme. Nêzan, endi berdi kamji kou? Endi berdi ke Ömer Daği, berdi hurinda kireji? ... Esker her ca pırro." Vato(eskeri), "kes mefeteliyo!"...

H. Ç.: Ma eke Sey Rıza i garajê Xozati de vesnê, çıtır berdê?

Leyla: Ma endi wel mela. Wel mele berda, vanê, "quye kınıta, çımanto kerdo. ..Nia ser çimanto kerdo ke, was sere merowo, mal mewero. Mal weno, anca cıns pêda beno."

H.Ç.: Yanê vato, "reça ninu vind kerime."

Leyla: Ma çıko! Vat, "i Kuresu ki, raa baraj ke vejina ser -Usê Seydi, Fındıq Ağa, Qemer Ağa (Qemer Ağa Bolu de hepıste mıreno. Beno ke Qemer Ağayê Heyderu ya ki Cebrail Ağay qest kena) nêvêsnê. Hora hên kerdê makina, berdê -raa baraj vejina ser, Susam Yol`i esta,... a tap ra vejina ser, barajo daa, yêmê koyê Eleziz, uza barajo- seke vejina u tap, vake (Cınıka Mığıliyê) "Usê Seydi`o, Fındıq Ağa, Qemer Ağa`ya uza de kênê hard. A tap de." Yanê mezelê ho beliyê. Yanê mezelê yine çimanto nêkerdê. 

H.Ç.: Nıka hurinda ho beliya?

Leyla: Ya, ya. 

H.Ç.: Hetê Malatya de re?

Leyla: Ya. Hetê Malatya de re. Dı koy este daa, dı tapê ruti. Ju na hetê ro, ju na hetê ro. Ma şimê pa fetelayme, nia cêrayme rozê hata son, tobe ve, caê beli nêbeno. Nê çimento esto, nê thowa esto. 

H.Ç.: Sıma şi ke, mezelu bivinê?

Leyla: Ya, ya. Vato, "ser çimento kerdo... Şime fetelayme -qereqol ki uza raa Malatya sero- ... (Mezel) nêjdiyê Malatya yê. Mavenê Eleziz u Malatya de rê. .Raa Susam Yoli nia tik sona, baraj ra sona a tap. "İşte yi Kuresu, Usê Seydi, berdê eve Fındık Ağa u Cebrail Ağay ra uza dardê we", vat. (Cinika Mığıliyê). .. Vake, "Sey Rıza ki nare makina, eve elektrik tey niado, o ki doğru raaMalatya re berdo." Endi kes nêzoneno ke, kamji het ser berdo. A cinike hên qesey kerd. A hona wesa. 

H.Ç.: Hona wesa?

Leyla: Tew! Ça wes nêbo? 

H.Ç.: Çond serre de ra a nıka?

Leyla: Na pila ha. Kokıma endi. Hemşira biya. Xestexan de guriya. Mêrdê ho ki wayirê dukan biyo. Hore zenginiyê. Pê istasyon de howt qati bon vırasto, têde do kira, buxu qat de nisena ru. 

H.Ç.: Sıma mezeli nêdi?

Leyla: Nê, ma nêdi. 

H.Ç.: Mezeli endi vind biyayê?

Leyla: Nê vind biyayê, vind biyayê. U zaman ki, kamê ho bi ki, şêro mezelu pers kero. ...

H.Ç.: Sey Rıza ke şiyo dare, seveta Dêrsım vato. Vanê vato, "hukumatê zureker!"

Leyla: Endi, işte i xeveri, ni xeverê nianên, nu bırayê Sılemanê Ağler`i, Mêrali, i ki 12 serri ceza gurt bi. ... Nu yê ma (mêrde Leyla).

H.Ç.: Yê tu ki, yanê mêrdê tu, ceza guret bi?

Leyla: Ma çıko! 

H.Ç.: Koti mend?

Leyla: Hepısê İzmir de. Balıkesir de. Ravêr danê Balıkesir, badu benê hepısê orte deniji. 

H.Ç.: 38 de mêrdê to ki xêyle pil biyo?

Leyla: Tabi. 30 sere est biyo.

H.Ç.: Ma ey qesey kerdêne?

Leyla: Yaaa. 

H.Ç.: Ey torê qesey kerdêne? Ey savatêne?

Leyla: Zewejiyo. ..

H.Ç.: Yanê, o reê zewejiyo, dıma ki tode zewejiyo?

Leyla: Ya, ya. Şiyo Vank. Vankê Hermenio daa. Şiyo uza, xanıma ho uza çê pi de caverda, amo ke şêro Halboriye. Duste Bokıre de qawğa biya. Sahan Ağaê Bextiyarız -Sahan Ağa biyo. Sahan Ağa işte lazê bırayê Sıleman Ağaio. Qêla de danê pêro. Eskeri ki Bokıre de ro, zana. (Sahan Ağa yi) seke nata tufongu nanê pıra, yi (esker) dota topu nanê pıra. Hukumat ki topu nano a Qêla ra. A kemere peqena, yêna gınena zaniyê ni. Hem gınena dest, hem lınge. Gınena zani, hên pızıqnena. ...Defêna, seke parçe kemere yêno, cikênê, vanê, "wey!, wey!, wey! Mustafa bolmıs bi! Bolmıs beno, tufongê ho hên pereno bota sono,..

H.Ç.: Tufongê kami? Yê Sahan Ağayi?

Leyla: Ya. Yê Sahan Ağayi. Beno dırvetın. Hên topu erzenê Qêla -Qêla ki verê Sultan Bava de ra- xu sono pey. 200, 300 tene Milis uza ro. Eke u gılê a Qêla bırıjiyo, endi daa têde sono. Topu nanê pıra. Reê vera, reê peyra. Nêzanê verê cı bıjêre, hên xeleşinê. Mal, ga pêro hên pê a Qêla de bi. Endi roze hata son ke nanê pıra, nanê pıra, ni benê dırvetın. Nanê esker ra, 500 metre ra nanê pıra, 1000 (metra) ra nanê pıra. Yanê, esker zof qır kerdo. U Bokıre de. Nia naver bovero. Endi subay-mubay, işte kam ke vejino, nanê pıra. Kam ke vejino, nanê pıra. Hata son danê pêro, Sahan Ağa bırayê mı Şıx Hesen rê vano, "Şıx Hesen, tha caê ma xıravıno. Rut rupalo, bırr çino. 

H.Ç.: Esker de danê pêro?

Leyla: Ya, ya. Esker de danê pêro. Vanê, "endi esker kişiya, qediya, sebi, hao veng bırıya. Nao roz kou ra şi. Bêrê, ma hurinda ho ravurnimê! Ya şimê ortê bırri, ya şimê mığaru. Zovi esker tha de ma tab kerdime, ithara (qe) tufong vejino? (Esker) Sodıra endi tha de kênê xısere, topunê gırsu nana pıra, pısknenê, ma peyde kısenê." Ni endi hurinda ho terk kenê, eke roz sono, ko ra vejinê. Qayt benê ke, hetê pey ra, hetê Qendile ra, hetê Vacuğe ra, esker amo. Ma vanê, "ma sebikeme? Nu esker sono kot?" Ni vışinê deste naver. Yênê bınê Bokıre. Yênê bıne Bokıre. Ax lemınê!, ax lemınê! 

(Naza de moa mı, Hecra, Çêna Sey Rızay Leyla rê non, sou, muri, zarzaut felan ana, faqat Leyla qe nêwena. Hecra cıra vana, "tu gestera merda" Nê, nê vana. Sodır de nişta ru hata son. Hên zonena ke, ni meseley vijer hona nêwe biyê. Zof dertliya, qe non ayê vir nênê. 24 saati nê, 48 saati aye besekerdêne nia na tempo ke mıde qesey kerdênê, hên qesey kero. Tarixê aye ayre zof muhim oseno. Coka, eqe kesey kerdênê, ne non, ne ki zovi çiye bin amêne ayê vir.) Endi yi sevkani uza manenê, iye ke siviliyê, iye ke bêtufongiyê, pêro vejinê sonê. İye ke ciniyê, çêneyê, têde quli rusnenê mağaru. A iye ke sevkaniyê, endi uza de vındenê. Uza de vındenê, sodır seke roz erzeno, endi top kenê. Topu nanê a Qêla ra, topu nanê a Qêla ra. Endi tha emın vejino. Endi ni ki nat ra nanê pıra.. Biyê acığ. Topi yênêra tê, vêrenê ra sonê hurinda mermeri, sonê... Eke hên qawğa kenê hata son, endi esker oncino. 

H.Ç.: Hetê Xozat de danê pêro?

Leyla: Nê, nê, na hetê Ağdatê made. Hetê Sultan Babay de. 

H.Ç.: Şıx Hesen ki têde biyo?

Leyla: Ya, ya. Ey ki endi riyê Babay ra tufong guret bi. Eskeri qır keno! Ya... Endi uza de, esker yême Bokıre de beno vindi, sono. Endi nê yêno naym, nê qılatiyê ho oseno, nê thowa. Beno vindi, sono. Beno muğurbe, ni hurinda ho vurnenê ra. Vanê, "endi esker şi. Nu eskeri na peyê ki, qe! O qe! U sono Vacuğê. U nêtawreno uza vındero. Bırro, kemero, raa nêzanê. Milis ver niyo ke, raa ra bêro. Têde mığareyê, dar u bero." Endi seke lêl kuno, sonê Vacuğe.. Sonê   Vacuğe, i yaziude çaduru finê ya, nisenê ru. A na mıletê Gêwu, Laçinu tufongunê ho girêdanê, yenê lêlê sani de nanê adırunê i çaduru ra. 

H.Ç.: Adırê çadurunê cendermu?

Leyla: Çadurunê cendermu. A yaziya Vacığe. Endi nanê pıra. Yi ki (esker) endi cılu de biyê, kotbiyê... Endi qewğa kenê, kenê, kenêê, endi çaduru sere cır kenê, a juyo ke mendi ki, rameno der u derxane. Sonê kunê dalıku. Bırr çino uza! Yanê, dı alayu ra senık mende. Nêzu 10 teney mende, çıqa? Têde qır kerdê. Seke u esker qır kerd, a endi thaa dina biyê axırse. U esker (meyit) têde berd uza dard we. Nia postalu u piştuku ra. Eskeri berdo, dardo we işte, Muzır de mılet esto, qatiri estê. Vanê, "biarê, goligunê ho biarê, meyitu..." De nêtawrenê! Sebikere? (esker) vanê, "kami ma qır kerdimê?"...Vanê, "ma nêzonimê." Halbu ke, i ki tey biyê.. Vanê, "ma nêzonimê! Ma çı zanemê. Eşkiyayê, yênê qır kenê. Ça amê kotê çadıre sıma? Şêrê qışle de vınderê!" Endi çewres, boncas mezelê sana uza. Nıka yanê, kamji hukumat yêno, uza bayraqe tik keno. Nia selam danê cı. Vanê, "itha de zomonê 38 de sıro ke Dêrsım qır kerdo; sıro ke Dêrsım herb kerdo, itha de nia honde eskerê ma itha de şiyo. Komutanê ma tha de şiye." Nia verva cı selam danê cı.  Seke hên kerdo, ni Kırmancu vato, "têêêw, kam i darde we? Ni ça darde we. Hem ma kişt, hem ma dardê we. Sıma dardi we? Sıma ça inere hên selam danê? Yi eskerê maê (ma kişti, ma dardi we. Sıma bile eskerê hore wayir nêvejiay?) U komutan veng nêkeno. Vano, "sıma ra kam kişt? Kam tey bi u waxt?"  "Ez, Apê mı, Xelil, Melil. .." Nia yanê, Tirki nêzano. "Melê, Elê, Bese, Xece tufong gireday, ma şime diare çaduru. Şime, ma bonc, ses têni..."

H.Ç.: Kamo hên vano?

Leyla: U ciranê Muziri, ha. Vano, "ma têde ciniyê ho, çênê ho day are, çeki day cı; ma new des teney hetê bınê de mendime, new des teney vejiay hetê seraniyê, ma têde i çadiri sanay ve qersunu ver, şi. Tu werd!... Ma kişt, ma dardi we!..." Vat, nia kêno, "Haq raji vo. Hama, sıma i zaman ra niyê." Yanê cenc osenê. "Eke sıma i zaman ra vê, çıtur sıma nifinê dare? Ça ceza sıma nêdanê?..."  Vato, "ez rınd zon. O çıko, tu hên vana? Ez nia hora vıreniya esker biyo." Vato, "ça ez nêzon? Ma u hiris çadıre têde ma, Muziri hên kerd. Kam ama zovi? A pesewe kam ama? Sey Rıza ama hên kerd? Sey Rıza sıma fit dare. Ma hêfê Rayverê ho (Sey Rızay) guret."

H.Ç.: Muzır vano?

Leyla: Ya. Seke hên vano, ...

H.Ç.: Muzır kamo?

Leyla: Muzır kamo? Muzır sır biyo. A seke nia dıma sono (qomutan), nia dıma sono. Nia kulenga sipiyê ki deste biya. Orte miyu ra vejino. Seke qomutan sono, vano, "ala bê, bê, Muzır bê! Namê tu çıko? Ala sıt caverde!" (Muzır) vano, "ez nên lê tu. Miyê mı mendê, sıte miyê mı beno owukın." A seke verdano dıma ke Muziri pê bijero, Muzır sono nia dest erzeno kemer, owe vozdana!

H.Ç.: Yanê, tu vana na owe 38 ra avê çinebiya?

Leyla: Tabii. Kot ke sıt rışiyo, uza owe vejiya. Çevres çımeo. Vato, "hêfe Rayverê ho cême.!" 

H.Ç.: Mêrdê tu çı qesey kerdêne? U kot surgın de bi?

Leyla: Phonc serri hepısê Balıkesir de mendo, endi bado ke bi newes... U bırayê ho Mêrali ki, Odamış de biyo. 

H.Ç.: Ödemiş?

Leyla: Hepısê Odamış, ye kotiyo? U ki, uza de biyo. Hepisê Odamişio, yê kotiyo? U ki uza de biyo. Bonc hazar mordem berdo uza, têde merdo. 

H.Ç.: U key to de zewejiya? U endi hepıs ra vejay bi, hona?

Leyla: Ma endi surginiya ra amey bi. Herêy bi. 

H.Ç.: Sıma şi İzmir, İzmir de vınêt,...?

Leyla: Ma İzmir de howt seri mendime. 

H.Ç.: O hepıs de bi?

Leyla: Ya. 

H.Ç.: Ma tu Teslim (bırazayê Sey Rızay) di? Sey Rızay de pia kot bi zere?

Leyla: Ya. Ma şiyêne ziyaret (diariyê), amêne. Ma seke şimê surguniyê, ma şimê diare i, zerre İzmir de. 

H.Ç.: Sıma re (tarixê Dêrsım, 38) qesey nêkerdêne?

Leyla: Ma ça qeşi nêkero? Endi verda ra izine, howt serri mend, ma şimê uza.  Ma nas nêkeme, kamji hepıs de ro, kotiyo, çıvao. Bado ke işte na veywa ma şiye İzmir amê -cinia Bavay Sekina- vat, "ez şiyo hepısê İzmir, mı va, namê na hepusunê Dêrsım çıko, seneniê? Mıra vazê. "Vato, "tu sekena?" Vato, "mı va, ma ki macurê itay me. Ma surgın kerdime, işte mordemê ma tha de hepişiyê. Ardê tha, nêzon kotiyê."  Vake, "gardian mıra va, ju Teslim Yıldızo, ju Uşên Kaçaro, ju Ali Abaso. U Ali Abaso ke ame lê ma." A vake, "mordi, mordi, mordi.." Mı va, "ez iyê binu nas nêkon. Mustafa Ağlari naskon, Teslimi, ju ki, Uşên Kaçari naskon. Ama nas nêkon ke aşira marao, belka Gêwuzo, kamo?" Vat, "defi vênda Teslim de, bêro tever! Ez veywa Sey Rızayo." Yi gardian ra vato. Lazê ho -nu Ali Rıza Polat- ki tey biyo. Seke şiyê çêver kerdo ra, vejiyo amo. (Teslim) a hên gurfiyo mendo. Vato, "veyvê!" Vato, "tu koti ra vejiya?" Vano, "vanê veywe, çê Sey Rızay surgın kerde, ez ki fetelün, kotiyê.. Nê çênêrıjiay, çênêrıjiay sıma kotiyê? Çıke tu tha menda?"  Vato, "ma hire serriyo ke na mıntıka İzmiri derime, rae nêan tu ser."  Vato, "lista ma beliye biye. Tu qe pers nêkerd?" Vato, "nêêê."

Cinia i ki ma de merde, çêna ho ki merde, bırayê ho ki merd. Teslimê lazê apê mı. Endi na cıra vana. Vana, "rameti nao tevera." Seva lazê ho (Ali Rıza Polat) vana. Vano, "Biya. So venga cı de bêro." Vato, "nêtawron, belkia na gardian nêverdanê."  Vano, "ça nêverdê? Bêro, bêro!" Ey vato cıra, "tornê apê mı nao yêno. Tornê Sey Rızayo. Yêno lê mı." 

H.Ç.: Ali Rıza Polat? Nuyo ke kıst?

Leyla: Ya. Endi anê, gardian naskenê, hora bazar ve bazar sonê. Bazar bazar cırê hewla pozenê, cırê çi cênê sonê. Peyecoy vurnenê ra, rusnenê Seferhisari. Uza thaa honuko. Kınare Denizo, rındo. Bırazayê mı dilekça dano Vali; Vali ki dano Ankara. Vano, "hepisê Dêrsım naê tha de, hawa nêjenê, mosê, nêweşiyê, roza haqi doxtor de rê. Têde merdê, havalê ho (yê Teslim). Hire hazari hepıs amo İzmir, tek hire havali mendê. Ali Abas mendo, Uşên Kaçaro, Teslim Yıldızo." Pile Usuwu Qemer Ağa lê ninê de merdo. Ju ki na Usuwu ra -ju lazê cênc biyo, a nia dest baji. Çulfa zere hepiş de vırazenê. Yanê vanê, "hedira ma bêro." U layik genco, museno. .. Kuras vezeno, çarsefe. Roz de 40 metre çi vezeno. Kuras, peşkir. Vanê, "zof pêto." Qerê Usuwu ra`o. Nêzon kotiyo Qerê Usuwu? Lazê henêno xort! Namê ho ki Bırano. Vano işte, "lê ma de kuno ra. Nia cıra has keme,.. çusto, ma re çay gireneno. Xorto. Ma têde nêweşime. Sodır urzeme ra ke, binge do made, endi nêweşimê, zeyir gureto." Binga uzay ke, ison nia gos kena, endi sonê xestexane. Endi her keşi leçege ra çıngerege vırasta, nia oncenê Karaliya ho. Sodır urzenê ra ke, herca têde taxtebezio u bingo. Hên piso! Seke sonde ama, vake, "apo serde çiun."  Nê mı va, "çıko, tore sebi?"  Va, "serde çiun."  Mı va, "rınd beno! Ça senık nêgurina?"  Vato, "sebikeri? Ez rast guriun, ez xayinên nêkon." Doxtor ki qatê ser de biyo. Yê hepusu. Ma gardian ra va, "nao nêweso, sebikeme?" Vano, "nêweşiya ho çıka?" Vato, "serde çino." Vato, "yau, tavara cıre ilaç biarê!" "Seke nu hire hazari mekum bi, têde şi. Nu neyi nêşiya?" Qemer Ağa merdêne?" Va, "ez şiyo cınaza Qemer Ağay mı diye ke, zere helaneke de ro.." Yi gardian vato. Vato, "helaneke de ro, nia ma vele sana bıne, yena sona, goni ra pıra. Goni ra pıra. ... " Seke gardian vano, "Qemer Ağa merdo, a ni têde çikenê, hirmena sonê. Teslim, nu (Ali Abas), Uşên (Kaçar), u layuku cênc. Vanê, "pepo! Qemer Ağa ça bımıro? Qemer Ağa ju kuxênê. Tutun ki sımeno. " Sonê ke, hao helanek de, naylone bınde ra, yêna sona. Fır fır fırrrr, a naylona ra nia erzina goni. A ni zırçenê, i xedemey yênê, vanê, "u merd, ma maki vame, gonia isonê Dêrsım sağlama, gonia ho sağlama, cême dame Kızılay.   Endi ni çikenê, vanê, "endi meyit bıdê ma, ma meyitê ho bemê Kapialti.! Beme dame sivilu, bêrê wedarê! Nêdanê cı. Vanê, "Belediya darena we. Ni mekumiyê, cêza ho esta." Nêdanê. "Hukumat dareno we." Endi ni têlê Wali kenê, Wali vano, "sıma qıseweta cınaza mekerê! Ça sıma makum rê vanê, ma buxu daremê we? Sıma ki makumiyê, sıma çıtur yi darenê we? Harrdê tu (sıma) kuya?" Vato, "hard hernemê." Berdê İzmir Mala Tepecik de.. uca hepıs esto, berdo uza dardê we. Tepecik mala tumê Belediyao. 

Teslim ke vejino izine, vano, "ez son havalunê ho ser." Sono yêmis cêno, çi cêno sono uza. U gardian ki hode beno. Vano, "rındiya to zofa. Ma hire têni, tu ma xelesnayme!" Endi ilazu tevera anê. İlazu tevera danê yi, o ki dano çêverdar, sonê ilazu tevera anê, derjênu sanenê ho, heve anê. U hire hazar makum têde wertê des u dı asmu de hasret kerdo. Têde merdê. 

H.Ç.: Têde yê Dêrsımiyê?

Leyla: Yê Dêrsımiyê. Ya, kisenê hora. Vanê, "verva hukumati amê, Atatürk rê na kerdo, na kerdo." Lista pıra. Rozê na lazê apê mı Teslim benê ifada. Eke dano hore. İşte dilekçe dano, vano, "nia honde qulê ma merdê, têde qazao merdo. Têde ilaju danê cı, derjunu sanenê cı. Peki nu lazeko xort sebi? Nu layık nia serde çiyenê."

H.Ç.: O Usıvız?

Leyla: Ya, u Usıvız. Sava yi nia merdo. ..

H.Ç.: Vato, "yanê nu kisto?"

Leyla: Ya, ya, kisto a. O ki jê Qemer Ağay kerdo. Endi vato, "ciranê ma bi, sevkan bi, .. ma pia bime, sevkan bime. 20 sere de layıko, nu ça bımıro nia tha? Nia mao dawa nêy bikeme!"

H.Ç.: Teslim`o vano?

Leyla: Ya. Benê ifada. Destu kelepçe kenê, cênê, sonê. "Nu aşira to rao?" Vato, "ya". Vato, "peki nu xorte nianen, kamji hakim ceza dê cı?" Vato, "u hukumat bıveso! Des u bonc sere domon ceza dê cı, nu ki vişt sere de ro. Tu çı endi emın kena... Domonê Dersımiye pêro... ...domonên de fit dare! Lazê apê mı Sey Rızay des u çor sere bi, fit dare. Destê ho (Laza Sey Rızay Uşên) tepia bomba gınay bı cı, nia seqet bi. Tu çı namusê hukumati mı ra pers kena? Hakimi ki bêşerefo, pasayê ho ki bêşerefo, qereqolê ho ki bêşerefo! Serrê mı yanê hiris serra? Des u bonc serri dê mı. Ez des u bonc serre biyo, zewejiyo..."

H.Ç.: Teslimo vano?

Leyla: Ya. Laz, çênê mı estê? Têde, cinika mı, çênaka mı, têde Derê Laçinu de kişti, Derê Qerelqan de. Ezi ki lê apê ho de xeleşiyo. Ez amo ke dewu ra nan beri apê hore."

H.Ç.: Sey Rızay rê?

Leyla: Ya. "Lê Sey Rızay ra amu ke, ez apê hore nan beri, tutın beri. Dormê mı hukumati guret, cendermu guret mı ra, pê mı guret, ez ardu hetê Xozati. Des u bonc seri ceza dê mı. Mı sekerd? Mı tufang est? Ez bêçek biyo. Bile kardi mı de nêbi. Mı kamji esker kist?" Mı ifada ho da. Mı va, "Hakim, mı kamji er kişto? Mı kamji dewe kerda xırabe? Mı koti dıjdiyê kerda?" Hakim vato, "tu mordema Sey Rızaya, coka. İster serê tu 10 ve, tu ceza 15 seri wena." Vano, "nıka ki işte bınê berga (hücre?) ma de nia hora owuke biye, hasır nia dênê ma, endi yi xasiri sere ma hên ve piştiku gınenê puru. Nıka ki ma nao vêrame gureta. Cigeri zerre ma de çinê. 9 seri viarnê ra, hona zof seri mendê. Ez mıron tha de. Mı sekena, berze welat. Ez mıron. Ez mıronnn!"  Nu Ali Abasi ki, Haq rama ho cıkero, nia cizikê ho moso. 

H.Ç.: Hepıs de?

Leyla: Ya. Têde hewa rao, hewa rao. Nia moso, vanê, a yême ra niyo. Na yême ra rêm koto cı. Yi bırazayê mı (Ali Rıza Polat) vatêne, doxteri sanê cı, nia jê mijia domonu yêna, keyke o mosayê ho nişt. Jê muslıxi nia xortum kênê cı. ... Vato, "u nêxeleşino! Ali Abas." Juyo de dest payiyo, nia jê erzailio. Endi asmê, dı asmi tey mend, Teslimi ki ard berd Ankara, yi bırazayê mı (Ali Rıza Polat). Yanê izinê cıde, şêrê hawa, şêrê temiziye. A seke ama rest Xaceliye, endi mılet di, ama, xêr ama, xêr miyan de be, a ju asme nêmend. Mırade xo nêguret ke, eskeriyê ra lazê ho bêro. 

H.Ç.: Lazê ho ki eskeriye de bi?

Leyla: Ya. Eskeriye de bi. 

H.Ç.: Uza de merd?

Leyla: Ya. Uza de endi merd (Teslim). ... Piyê ni Cafer yine, aponê ni, berdê

kerdê a komete. A kometa ke khalik vırasta. Berdê, kerdê uza. 

H.Ç.: Na piyê Caferio ke Xoser de, Cafer ke çê ma de vındeno?

Leyla: Ya, ya. Piyê yi İvrayim, apê ho, Rıza, Memed, Şıx, têdinê pêro pia berdo

dardo we. Kefen ardo, cırê çi do.

H.Ç.: Ma lazê Teslim kotiyo? Koti merd?

Leyla: Nê çı? Kıbrıs de merd. Kıbrıs de kist. Ey lise wend bi. Domon bi. Uza

(İzmir de) da mektev, wend.

H.Ç.: Kot şi mektev?

Leyla: İzmir de. İ maylimê ho vato şêro meclis. Vato, `va şêro mebusen bıkero,

haqa Eleviu de bunusno. Na veywa ma Sekina (cinia Bavay) vake, "wuyyy! Bênê

kısenê! Vanê bırazayê Sey Rızayiyo! Ça şêro? Kisenê! Evraqê ma hukumat de re. İ

benê kisenê. Ça şêro buwano, ça şêro meclis? Haq nêkero! Nê, nê, nê! Endi honde

wendo beso! Hore va çê de vındo!" 

Jê filiz bi. O hên berd Kıbrıs, ses asmi mend, lazek uza kist. Ne meyit di, ne

thowa. Honde qeşi ke, xetê amê...

H.Ç.: Çê Sey Rızay ra kam wes esto?

Leyla: Kes nêmendo. Çênu ra az wes esto. 

H.Ç.: Ju ciniya huya vırene, ju ki cinia Bavay (Sekina) wes mende?

Leyla: Ya, ya. (Ma pia) amayme surguniyê. 

H.Ç.: Ju ki na Polat (Ali Rıza)?

Leyla: Ya. Nu Polato, Ali Ekbero. Eli Ekber, piyê Rüstemi. İ ke surgıniyê ra şi,

howt seri mendi, işte Haq rameta ho cıkero... Sekina be analığa mıra Polat ra

raver nem serre ...usar merdi, bi asma payiza orti, laz (lazê Sekina u Bavayi

Ali Rıza Polat) kişt. 87 de kişt. ...

H.Ç.: Ma u ça kist, sebeb çık bi?

Leyla: Bava, emın? Polat?

H.Ç.: Ya.

Leyla: Ma ça kişt? Ma vanê,... Hem wenê, hem cênê pıra, tüüüv!... Tu nêzana? Ma

yênê kisenê. Ma nêkisenê, sekenê? Vanê, "qomutanê ma vato, bikise. Lista da ma.

Ma ju-dıde nêkeme ha! Hên vanê, ha. Çon rêe amê çê çêna, Selviye. ... A sona

dewe, malê ho esto, bostanê ho estê. Sona dewe, verasano, soj verdê ra. Qayt

bena ke, bonc teney naê amey. Devrimci. ...

Hecra (moa mı): Fotografê Sey Rızay tu nêdiyo nanê dêsu-mêsu ra, nanê pırdu ra,

hama torn ki benê kisenê, laj ki benê kisenê.. 

H.Ç.: Ma ça hên kenê? Ma endi çı xêrê nayine?

Leyla: Lazi ki tu vaze ke yanê qusurê ho bıbo, Polat? 

A nu bini ki, lazê Polati, nu Musa. Nia amê nonê ho werdo.. Moe vana. Ma uza

nêbime. Vana, "nonê ho werd, çiye ho werd, qarme ho werd, ho kerd mırd, ho

dalawnay ra day puru, guret şi. Vat, "bê şimê na cor na dewe, na Qendu! Şimê,

uza qeşi keme!" "Nu sene qeşikerdena? Qese çikiye? Ça tha nêkena?" Vato, "havalê

ma têde hayê haza." Dowo lazek rê..(Lazek, Lazê Polati Mursay) vato, "na pesewe,

ez çı bêri uza? Na moa mı tha teynara. Kam lê naê de ro?" Vato, "moa tu thowa

nêkena. Va çêver cado! Bonê çatıliyo." A lazek danê puruuu, awuke ra vısnenê

bover. U qazeno, vano, "mıre mede, ez buxu yon. Ça danê mıre?" Zayıfeko, hona

eskeriye ra amo. 

Gosedari: Ya, ya, qalê derdu meke!

Leyla: "Danê puru, quzayise ho hata bıne gozu amêne mı." (Moe) vana, "mı dıma

veng da. Mı va, Musa, so lê Muxtari vaze, `zora mı benê. (Muxtara vaze) tel ke,

esker bêro!´" 

H.Ç.: Kam hên vato?

Leyla: Moe vato. Vato, "ni ça tu zora benê orte yine. Nıka uza ovor de savanê?

Benê koti?" Vato, "hayleme meke!" Moa hora vato, "qeşi meke". Endi vana, "bi

sodır, ez şiyo a dewe, mı va, Musaê ma berd koti?" Vat ke, "berd koti? Guret şi.

Vanê, bêrê şime qeşi keme." 

Endi berdo hên vanê. (Moê) vato, "Haq adırê sımare! Qeşikerdena ho çê ma de qeşi

kerde. Kırdaşki qeşi kenê. Ez nêzon Tirki, ez nêzon Kırdaski."

H.Ç.: Moa vane, nê?

Leyla: Ya. 

H.Ç.: Kırdaşki qesey kerdo, aye Kırdaşki fam nêkerdo?

Leyla: Ma çı zana!. ... Endi vato, "tu bê Reise ma be. Namê khalikê tu name

tora. Kême Sey Rıza!" 

Servê khalikê to bo! Endi seke hên vanê, maê fam kena. "Buko, buko, u çıko tora

vanê, `tu kemê Sey Rıza!`. (Musa) Vano, "yi horê kuratu kenê. Ez torno, ez

domono. Ez ça şêri Sey Rıza bi?" 

Badu berd, kerd cepeci. Serr u nêm tey mend, a emser kişt. 

Gosedaru ra: Ma ça lazê bırayê tu (bıraza, lazê Ali Ekberi Rüstemi qest kena,

çıke u reê MED-TV de vejiyo, coka) amo tha, naza qesey keno, yêno orte ine, orte

Khurru? 

Leyla: Ma ez çı zon. Yi iltica kerdo. (Rüstem ortê Khurru de niyo). 

Gosedaru ra: Niade hem ine ra mordemi kistê, hem ki yeno uza qesey keno. Qe nêro

ortê ine! 

Leyla: Khurri?

Gosedare: Ya. ...

H.Ç.: Ma Ağayê (mêrdê) tu key merd? 

Leyla: Na 80 de...

H.Ç.: U hepıs ra ke vejiya, sıma hona zewejiay?

Leyla: Nê ya, ya. Tu ki. Ez biyo vişt serre, endi hona...

H.Ç.: Ey pêro, herçi zonêne tabi?

Leyla: Ya, ya, qeşi kerdêne. 

H.Ç.: U ki orte meselunê Dêrsım de biyo?

Leyla: Ya, ya. Mılet ke amêne lewe, qesey kerdêne. Mıre qeşi nêkerdêne. Vatêne,

"sona ho fina dare, sona emın kena, bena xêğ". ...

H.Ç.: Ma yine ke qesey kerdêne, vatêne, "ma seveta Kurdistan do pêro", yaki?

Leyla: O zaman koti Kurdistan vatêne? Vatêne "Dêrsım..." 

H.Ç.: Yanê Sey Rızay ine hên, "Dêrsım" vato?

Leyla: Nu, niyê vezenê, vanê, "Kurdistan". 

H.Ç.: İne, (Sey Rızay, Uşenê Seyd, Qemer Ağa, Sahan Ağa, Teslim, Mêrde Leyla) 

vatêne "Dêrsım"?

Leyla: Tabi. Ma Tırku ki vatêne "Dêrsım". Ma Dêrsım vatêne. Thowa ma çiyo henen

(Kurdistan) nêheşime pê. Vatêne, "surgunê Dersimi". Ma surgıniye de bime. 

H.Ç.: Ma ine keş qal nêkerdêne. Niyê ke wes mendê. Niyê ke Sey Rızay de biyê, i

Teslim yine, hên nêvatêne? 

Leyla: Teslime feqir 14 sere bi, şi gına hepıs re, kot 30 sere vejiya. Nari ki

merd. ...

H.Ç.: Yanê van, na isono ke wes mend bi, isono ke Sey Rıza de, isono ke sıma de

bi, pilê sıma, cinia Sey Rızay, yanê analığa tu, cinia Bavay (Sekina), ine ke

qesey kerdêne, vatêne "Dêrsım"? Ya ki?

Leyla: "Dêrsım", vatêne. Ma İzmir de bime, vatêne, "ni macurê Dêrsımi. Ninê

eskerê ma qır kerdo. Tırkunê uzay vatêne. Yi Taxteçiu vatêne. Vatêne, "eskerê ma

qır kerdo, verva Atatürk vejiyê." Vato, "tufang nêdame, fese ro nênamê, nêkume

bıne bandıra Tırku." Yine nia qeşi kerdêne, ma vatêne, "hiya, ma kerdo. Dêrsım

de kes Tırk çino. Têde Eleviyo. Têde ju koko.... Dêrsım! Nia Eleziz ra dot herca

Dersimo."

H.Ç.: Eleziz ra dot, hata Şevaz, Qoçgiriyê, Erzıngan?

Leyla: Ya. Mı va, "na hetu ki toluv bi. Hora yi emunu kerd bi lista. Yi Şêvaz

cu. Kerdê lista, dêvê Kırmancu, dê domonu, dê... Kıtav do cı. Vato, "Şêvaz ki

Dêrsımo. Qoçgiriyê ki Dêrsım`a. Hama Şa(?) ki Dersimo. Çorumu ki Dersimo. Ni

pêro Eleviyê. Hezreti İmam Usêni rê ibadet kenê."

H.Ç.: Kam hên vato?

Leyla: Niye ke Sevaz ra amey. Ni Qoçgirizu. Yinê piê mıra vato. 

H.Ç.: Yanê Ali Şêr yine vato? 

Leyla: Ya. Ya. Ali Şêr Efendi. Yanê vato, "ma nia têde piya Elevimê. Têde bıne

destê ma de rê. Waxto ke Haq dest mado, verva Tirk bêrimê, -ne topê ho esto, ne

tufongê ho esto .. Yê maki goligê ma estê, yê ino ki. Hama ju ağır makina ma

çina. Beşliyo. Otomatik tufongê ma çino. Ae ke bıbe, yine ki hal kemê!" Yanê

cênciyê vanê. "Yine ki halê kemê. Yinê (çeku) ame resnemê ho." Yi Qoçgirijiyê

vanê. Vanê, "tufong çinê sayike? Depoy pırıyê, talan kemê, ame."

H.Ç.: Peki u waxt, Khurru (Kurdu) thowa Sey Rızay re ordum kerd?

Leyla: Nê Khurri koti ma di? Khurri çinêbi a. Khurr çine bi, çine bi. Têde

Elevi, têde Kırmanc, têde Ehli Beyti. Nê, Khurr kotiii... Khurr na 86 de vejiay.

Na 83-86 de, Khurr a sıre vejiay. Zovi têde Elevi bi, têde Kırmanc bi. Endi

Kırmancê ma yênê tha wanenê, zana? Wanenê, vanê, `dame mektev.` Vanê, `zonê ma

bumusê.` A yenê ke, Here-Were qeşi kenê. Ma fam nêkeme. Vanê, "ma Khurrmanco,

Khurrmanco; biz Tunceli." Kamke mıreno, kimlıga ho têde Tunceli`ya. Zovi

Khurrriyê. Zovi ki Here-Were zanê. Ma tu kam rê sekena! 

H.Ç.: Tu va, kok sebeno?

Leyla: Kok nêbırino! 

H.Ç.: Kokê ma yanê?

Leyla: Tabii. 

H.Ç.: Tu vana yanê, kokê ma nêbırino?

Leyla: Ma nêbırino!... Ha bıkise, ha bıkise, kok nêbırino! 

H.Ç.: Tu vana yanê, koka ma onca jil dana?

Leyla: Tabii. ...

(Naza Bava Bedri onca eve kemanê ho ju lawuke keno tıra)

İmam Hesen

Ax de pi berbeno:

"İmam Hesenê mı merdena ho ver mekuye!"

Ya inu ordi onto ma ser

Owa Pertage ra naver!

Way lemın fermanê koyi veto!

Dayê, zalimi alay u taburi ontê 

dere mêrata Pulêmuriye, ... Erzıngani

Nê ewru têwerte de qesey kenê, 

vanê, "gureto têwerte de sarebırno

Lazê İvrayime Hesenê dewrês Sılemani.

Ya, vano, "İmam Hesenê mı, merdena ho ver mekuye!"

İvisko vesaye de dustê tora domonê çevres u dı xortê ju çêyi

Têde dustê tora xortê ...

Ya vano, "ez şine Nazimiya sewtimale. "

Daye lazê Memed çavuş fetelino zalımê Yüzbaşi dıma

Daye endi xırpiye gınê zerê mıro 

Mı va dayê nu Yezid mı na Kafiri ra hêrneno beno

Way lemı Dayê, sare bırneno!

Dayê Zalimi dest u payê mı giredê, 

Dayê ez gureto berdo.

Lazê Dele, Dayê mı niada, serva mı nışto ru...

Kardia lazê tu sone keno!

Dayê .. mılet kistena mıra bêxevero.

Dayê ni dısmenê İmami kardi gureta, vıle cendegê mı sero pay vıneto

Ya Dayê Zalım vano, apê mı bêro to sero.

Mı va, "ewru rozêka Kerbela wa, na Zalım kardia mı nêonceno.

Dayê ni Zalimi kardi naro vıle mı, bırneno.

Mı va Zalım, Uşênê Kerbela peyra sare bırıyo.

Sarê mal u gau niyo, sarê cuamerdu no.

Peyra cuamerd sare bıriyo.

Daye ni zalimê Yüzbaşi ra vaze, destunê mı raverdo!

Dayê alayiye esker u çhekunê eskerê ho bıjero, mı dıma bêro!

Pusula bıjero diarê Deriya sewtimale de Dayê roniso. (...)

Waxtê lawıke-vatene de zof qesey beno, tam fam nêbeno. Mı hondeke besêkerd, 

honde nust.

Lawuku ra tepia qeşi kerdene re dewam kerdime.

H.Ç.: Bava, tu vake, "mı Xarpêt de Sey Rıza yi di", nê?

Bava Bedri: Hepıs de bi. O sıre Sılê Qatır'i kişay bi, Ğeze berde uza (Xarpêt).

Ez şine mehkeme, yi (Sey Rıza ve olvazu ra) berdi mehkeme, mı di. Sey Rıza ve

laj ra pia gireday bi, Usê Seydi be Qemer Ağay ra pia gireday bi. 

H.Ç.: Kam kam pia gireday bi?

Bava Bedri: Sey Rıza ve laj ra pia gireday bi. Qemer Ağa ve Usê Seydi ra pia

gireday bi. İye bin ki dı ve dı pia gireday bi, berdi mekeme. 

H.Ç.: Xêle mılet bi? 

Bava Bedri: Jê nazau, leê Rüsselsheim. (Ju mala Rüsselsheim ra ve hata çarşiye

Rüsselsheim; taxriben 1000, 1500 metre)

H.Ç.: Tu çı zonêne ke, makeme Sey Rıza ino, tu şiya Xarpêt?

Bava Bedri: Mehkemê Hesenê Momi bi. Ez Ğeze de şiyu. Şiyu Xarpêt.. A roze ez

şiyu, mı kağıta ayê berde dê mahkeme, vake, "mahkemê sıma mesteo. Ewru yê

Ağleruno. Sapık vi, çık vi mıra bi, polêşi pê bojiyê mı guret, ez esto tever. 

...

Derê Laçi

De wela, wela, wela hal yamano. 

Derê Laç de dame pêro

Dayê mız u dumano

tede tufong erzino...

Hesê Gêwe vano, "pêrodê ma pêrodime

kes reyna çeku girê nêdano,

Roza Kerbela seyid beme

caê ma ceneto.

Astê ma nêkuno

Memleketo, nu welato".

Ondêra Giniye ver de

İvisê mı, şuya hire

ya esker vıreniya to dero

merame mevzi ser

ho bıçarne kemere!

Vano dayê "...nao koto eskeri ver mığarunê ma cırê salıx dano

Mıstafayê tornê Sure".

Ondera Gıniyê ver de

İvise mı, hêniyo. 

Hese Gêwe vano "pêrodê ma pêrodime

Reyna ma dıma kes çheku girê nêdano".

Vano, "xalo tufong mêerze! 

Verezayê to pê bijero."

tu tufong çip berze

meverde sarê mı bero!

meverde sare mı bero!

İvise mı esker do arê 

Sargeni sana bare

İvisê mı de roze

texeliyo tufongê aşire

Vanê esker ewru

pêyser koto dere

Vano, "qomo Oli kenê piyê mırê meberê

Lemın na xevere!"

Kes dıyağ nêkeno

Çetına darva çigere.

Esker amo ma serde

Alayi sanê sere Koyê Suri.

Aşırunê ver mevejiyê (merjiyê we)

tufong berzê

karê cuamerduno!

Dayê gonia aşiru zofa

Zalumu ewru arda ra ho viri

Aşire veng dana, vana, "sıma azo pêyen"

Mara meşerê destê na Zalimi

Sewqetê ma urzno ra

kerdo duzê Çewlige.

Ewru dest u pay nêro peser

Qemerê Sılemani

Çêverê howt odu Borginiye de kilit kerdo

Sıleman Ağayi

Zalimi nêçe polatê jê ma qır kerdê

Qomo ocaği thol verdayi

Dayê zalimê aşiru kotê eskeri ver, ma dımıyê

Sarê ma benê eve pere

Aşiru ver mekuyê, meverdê

tufong berzê

..karê cuamerduno.

Sewqetê ma urzno ra

kerdo duzê Çewlige.

Alayi ontê ma ser

Tabur sanê têpêy.

Dormê ma de qurmus kerdê

Xefif makineyê.

Bırazayê sıma têhet ra

Aşiri qırkerdi qedenay.

(Beno ke taa cau de ğelet tey esto. Çıke waxto ke lawik vajinê, qesey beno, 

cokao çekui araze niye).

Kamılê mı

Vay de biye, biye, biye

Kamılê mı biye.

Dayê alay viyarnê mara 

Taburi sanê serê Borginiye

Dayê temel do puro

Qıslê onderê Mamekiye. 

Maê bervena dana horo

Vay de meso, meso

Kamılê mı, meso! 

...

H.Ç.: Sey Rıza ke est dare, kamji asme biyê? Tu zonena?

Leyla: Tabii. Kasım bi. Asma vırene vejiye, u kasımo, eylülo? Asma payija werti.

H.Ç.:Asma payija werti de est dare, yaki peyene de?

Leyla: Wertene de, wertene de. Werte werte. 10 de makeme bi, 20 e de fişt dare.

37 de Ağlerê ma qır kerdi, ni ki payiz (pê gureti). 20 de fit dare. ...

Gosedaru ra teyê vanê, "Atatürk nêwes bi, vato, qır mekerê!"

H.Ç.: "Atatürk vato qır mekere?!" Atatürk qarar gureto, (Dêrsım sere qanun

veto), vato bıkıse! 

Leyla: Celal Bayari (Atatürk ra) vato, "honde teni imza kenê, tu ça imza

nêkena?" Dêrsım re emır vejiya ke, "QIRKERE!"

Atatürk vato, "soyê Dedu meverde! (Soyê) Ağleru meverde!"

H.Ç.: Pilu bıkıse ke, iyê binu ma teslim bijeme!

Leyla: "Pir, Rayver name bıvırnê! Pir, Rayver çıko? Ağleri çikiye? Pırde Pertage

ra bover,..." vati (Atatürki). O (Atatürk) amo Mamikiye a. 

H.Ç.: Amo?

Leyla: Sıreo ke mığarê dere Laçi gureto. Dere Laçi yo? Sıreo ke topi nê pa. A

sıre amo Koyê Sıpi Ataturk. Amo Koyê Sıpi, nia mığarê Sırcerina (?) Nia kamara

onta, dürbün onto. Heligoptere ki, .. nia sere de fetelina. Nia sere de

fetelina, Atatürk seveknena. Vato, yanê telefon de qeşi kerdo, "Dêrsım bıjerê

kamara, ala na Dêrsım çıtur cêrino? Çıtur cêrino? Nu kemero, bırro? Nu esker

koti re şêro? Çıko, neyin nêşiya? Têde telefet beno!"

H.Ç.: Atatürk vato?

Leyla: Yanê ey, ayê horê evlatlığ gureta, kerda tiyara...

H.Ç.: Sabiha Gökçe`o, name ayê.

Leyla: Hım, ya. Araba nêzo, koti amo var. Taê vanê, "na Desta emın de ama var.

Desta Koyê Suri de Ataturk. A ki nia vejiya, seveknena. Nia seveknena, tepia

yena, niseno cı, yeno sono. Ard, nari ki Pertage de ame war Ataturk. Nia

şêrkerdo, şêrkerdo, imkaniye çina. A çêneke telefon de vato, "Baba, Dêrsım

nêcêrino!" Demenu nia nusno. 

...

»Çêna Sey Rızay Leyla mesela ju cinika Khalıze (Tace) qesey kena. Na cinıke Derê

Laçi de biya dırvetın. Na Khalıze ki lê Leyla ine de surgıniye de biya.« 

Leyla: (Cinike) dırveti,.. nia kişta çepe de gına cı, kişta raste de qersun

perro. Mağara de.

H.Ç.: Dere Laç de?

Leyla: Ya, Dere Laç de. Topu erzenê, hem ki hukumat zovi çêşit qersunu erzeno.

Nu kemer têde pereno, sono zerre mığari. Tayi ki eve kemeru şiyê. Seke cinike

yena lone ver, vana sole mı vezê tever. Ez tha xenekiun! Ez tha mıron! ... Esker

dorme pırro! Demenu ra... Pilê Demenu eştbi. Sıle Sur vanê, çı? Lazê Sıle

Suriyo, bırayê Sıle Suriyo? Ez nas nêkon, ayê vatêne. Vatêne, "namê ho

Sılemano". İ dısmeniyê. Sıle Sur de veng nêkenê. Sıle Sur rew, 38 ra raver

kısto. ... Sıle Sur Borgıniye de senık mılet qır kerd? Abasu Pêtere de qır

kerdi. 

Bava Bedri: Abasu amey bi, day bi malê Demenu rê. Sule Sur çê de nê bi. Eke

viarnay bi, berd bi Sıluzu, Abasu vato, "Sıle Sur vanê, `kirê ison haura weno,

tersu ra zere ra tever nê bi.`" Waa ho (waa Sıle Suri) uza (hetê Abasu de)

zewejiayê bena, vana, "lao koti gemugu sereo, nıka ke pêheşiyo, mal sıma nêdano.

Sıma ra mal cêno." Sıle Sur hêşino pê, sono vırendiye de vındeno. Deseminê

kiseno, mali pêyser cêno, yeno. 

Leyla: Des tenunê Abasu kiseno ha. Dere Pêtere de Sıle Suri. Na Fate ki (cinika

Khalıze) vano, "ni bırazayê Sıle Suriyê? Ninê tever kere, şêrê! Ni ma kisenê."

Zere mığari de vato. 

H.Ç.: Ça hên vato?

Leyla: İşte vana, "belka ni doste hukumatiyê. Ni ça amê tha. Ni sevkaniyê. Ni

şêrê qula bıpiyê; vejiyê şêrê cor. Nu honde fisek ça ardo kerdo tha. Ma şêrê cor

bırru, meverdê esker nata bêro."

Na mığara ki têde eve resen oncino. Têde eve resen ninê ru, têde eve resen

oncinê. Bınê ho ki hora çemo. Nia buros verdana ra, çem ra owe cena sona. Vana,

ma qayt bime ke, veng danê. Vanê, "lao meterse! Ewru pesewe ma resen, şirit

kerdê hazır, sıma oncemê cor." 

Eskeri qarşi ra, Kortige ra, hetê Golki ra lone pak kerda. Topu nanê pıra. 

İ (İsono ke zerê mığaru de re) domonu vezenê, resen ra rusnenê cêr. Vanê, "sıma

burosu pırkerê, herbi burusnê. Yanê domon bore (bısımê) quwetın be, ison bonce."

Zofo mılet zere de: cini, cuamerd. İ domonu -çê Sıle Sur ra- verdanê cêr. Sonê

çem. Seke verdanê ra, sonê resenê owe, hama u şirit vışıno. Hona metreyê mano,

domon gınınê owe re. 

Hecra: Zerê o lone de?

Leyla: Nê, nê. İ lone ra verdê ra, sonê bover. Sonê ho xelesnenê. Sonê havalunê

ho vinenê. Vanê, "haval bêrê! Cuamerd bêrê, cini u domonu bonce! "Domonê ma owe

nêbero, hukumat tha kiseno." 

Eke hên beno (şirit vışino), "ax tux, ax tux!" Deee! Owe zofa, usaro. Gırgırina.

Sano ho ver, berd. Ju amıka ho tey biya, nia honde manıke tey biya, têde şem u

zern biya. Tace (a cinika Khalıze) vana, ayê ho dard we, şiye çêvere lone, a ez

biyo puru. Mı va, "Fadima, tu sona koti? Na manıke bena koti?" 

Vat, "tüü, şirteqere Demenu hayê şi, ezi ki son, ho erzon owe. Endi poşta mı i

bi. Ez ça tha vındon?" A manıke ho ra ave este çem, a buxu ki dıma. A hên çêvere

lon de. Verê ho jindano. ... Endi resen ke vışino, i domoni gınenê owe re,

suxuniye gınena puru. İ Demenu hên tenê benê serdın. Vanê, "sıma şirit ğelet

gireda, sıma resen çıtur xape este cı? Sıma qayim girenêda. Xape yêna cor ke, u

gacıkê ho vıneto. Peki, na halqa çıtur tha ra vejina? ...U Usê Demenız...Zamayê

çê Sure...Tulık de niştêne ru. Nıza kenê. İ Demenu vanê, "ma ho vurnemê ra."

Vanê, "lao, rabiriyê! Sıma qewete kenê, vera sonê, şerê cor, eke sêmşer sonê

Muzur, şêrê Muzur." ...Esker dorme de pırro. Topu nano pıra. 

Bava Bedri: Çond reyê alayi kerde thol uza de.

Hecra: Lawuke de vanê: Pane İvise mı, panê! Bırayê mı serva Dêrsım sero!

Leyla: Ya. İvis fena biyo. 

Bava Bedri: İvise Sey Gali. ...vanê, Hovare de şianê biyo sıfte. Domonên de. 

Leyla: Ya. Ya. ... Endi uza de morenê, 400 tene Demenu oncenê cor. İye ke çeka

ho esta, iye ke quwetiniyê, cênciyê. 400 tene. 400 tene cêncu oncenê cor. 

Nêzo Hese Gewe biyo, juyê bin biyo? Pilê Demenu. Vatu, "ma howt tenu vejime daru

ser, ho xemelneme, nia bır ra ho xemelneme, nia honde cepxane ki cême ho ser...

Waxto ke esker Koyê Sur ra ama, ... her ju beşliye ra name pa. Xafılda. .." 

Sonê, vejinê daru ser, nia têver têpey de, serê mığara Dere Laç de, i howt teni.

Demenu ra şirteqeru. Qayt kenê ke, safaq ra saate dıya, hirewa, esker usto ra,

têra beno. Yanê yenê dorme mığaru. Ju ostor vıreniye de ro. Endi pasayê huyo ke,

generalê huyo ke, o ki sereo. Endi Hese Gewe biyo, lazê Hese Geme biyo -a Tace

qesey kerdêne- ma vira şiyo. Vat, nia jê saate hetê cep de, nia caket de ro,

bereqino. Zona? U generalo ke verê esker de ro. New, des tene ki dıma osporo,

iye bin ki pê lıngê. Nia hetê cep de honde saate bereqino. Kolyao, çıko? İ Hese

Gewe vato, "lao, ma hire teni a derece i de keme thol. Sıma iye bin ki, herme i

sere de thol kerê! Salê ostor ranê, salê iyê peyenu ranê. 

Hecra: Çıqaş cigerli biye.

Leyla: Yanê hên bıkerime ke, (ine) têser têbıne ra keme. Axıri goniya. "Ya

Duzgın! Ya Jêle!" vanê ... Ninu ho xemelno velg ra. Cepxanê ho kheweo. Herkeş

beşliye ho kerdo hazır nia vınetê. Waxto ke i amê nêjdi, endi amê naver dere ra,

endi hire teni a saate (nisanê komutanu de) de kerde thol. U kolyê (rütbe de). A

i bin ki aylım têveru danê. Danê golugu rê, danê emın rê, endi i howtemenu di

hire destu, çor destu kenê thol. Xafılda qayt kenê ke, bi têser-têbınera...

Endi ostor mostori hetê ra remay. A endi herd ra kas kenê, vozenê. Bi têbın ra

şi. 

Hecra: Ya Xızır bo!

Leyla: Xızır bo!

Hecra: Haq dest bıdo! Ya Xızır!

H.Ç.: Na Taca qesey kena? A Taca ke, mığare de dırbetın biya?

Leyla: Ya. Taca qesey kena. Taca Khalıze. 

H.Ç.: Taca Khalıze vana, "mı nia çımunê hora di?"

Leyla: Ya, ya. Xızırrr! U ju vozdano sono vano, "owıke mare biare, awuke ma

resnê! Herbi!", vano. "Ma esker kerd têbın têsara. Têde hawo dêmdiya yême Koye

Suri. Na yêm de kes çino. Resenu cini ra giredê, boncê cor!" 

Perozo a. Endi seke hên kenê, endi esker tobe, têde ho nanerê Mazgerd. İyê ke

dırbetiniyê nanerê goligu, kenê çualu. İyê ke merdê ki, erzenê uza sonê. Kam

sono dareno we ine? Vanê, "nayê hayduti vejiyê. Mığara biya thole. Endi derece

cênê, vanê, mığara biya thole. ... Esker kerdo dırbetın, komutani kıstê,

komutani kerdê dırbetın. A pırde i komutani, i esker têde yeno pırde Pertage.

İye ke uza osporiyê. İye ke payayê, dırbetiniyê, nêzon rusnenê koti? Rusnenê

Mazgerd, goligu ra giredanê. İye ke merdê, hora merdê. Erzenê bırru, sonê. 

Vana endi ke poşt kerde quwetıne, ma va, "çênêvesayenê, senen bi, çik bi?" 

"Eskero, qomutano. Ma çı zoneme. Ma ra xêle ki dür bi. 500 metre ra fisege

erzeme. Têde osporiyê. Ma têde kerdi têser-têbınra. Ne golig mend, ne ki... têde

toz-tuz bi şi. 

Hecra: Tayê de bin ke bıbıyêne, kokê dine ardêne. 

Leyla: Yaa! Ma çıko? Yi howtêmena kotê dıma. Yanê şiyê diarê Koye Suri. Şiyê

kotê dıma, hên darê qertê gırş estê. Sonê na qertê, sonê a qertê. Yanê esker

nêbo ho wedaro. Nêbo ko de vınderê? Qayt biyê ke, têde çentê ho uza rê, sawqê ho

uza rê. Têde saatê ho uza rê. Uza hard ra kas kerdê, hên orte herr u çamure de

sawqê vejina. Vanê, "lao laoo, ma nu meyit... ni ke wes be, sewqa ho nêerzenê.

Ni ke wes be, ... peki nu qayısê pontolunê ino. Nu çuko, nêyi nêşiya?" Vato,

"kerdê rut, nêvê goligu ra, cênê benê." 

"Nê, nê, imkaniyê esta?" vato. Nia goviliki qesey keno. 

Endi sonê uza kefs kenê, xeverê danê inu -i Demenu, i Khalu... têde zov-zêçe ho

vezeno. Esker oncino destê Vanki. Yanê top nano lone ra. ... Hora derece ki

Atatürki çêna ho (Sabiha Gökçen) gureto, vato, "nia lete milis ke, lete ki bırru

ke! Esker xerc beno. Qe kokê esker yeno. Nê raa beli bena, nê kemero..."

H.Ç.: A çêna Atatürki ama eve tiyara bomba esta Dêrsım. 

Leyla: Şiya Muzır, şiya u hetu...

Bava Bedri: Çêna Atatürk çina.

H.Ç.: Çêna çina, faqat o çêna iya maneviya. 

Leyla: Ya, ya. Ça merzo? A ça merzo. 

H.Ç.: Hatıratê ho estê, ine de vana.

Leyla: Hımm. Tabi, tabii, tabiii. İşte ayê vato: "lete dost ke, lete dısmenke

ke, tu Dêrsım bijerê! İmkaniyê çina tu Dêrsım bijerê!" 

Hecra: Vato, "peru cıde! "

Leyla: Vato, "peru cıde! Muxtaru de, Ezu de!" Zona? "Pilu de! Zovi thola. Dêrsım

nêcêrino! Esker sono, kokê xo yena onca nêcêrino."

H.Ç.: U eskero ke ine (Dêrsımuzu) qır kerd, onciyo, pêcoy anca ame, yaki?

Leyla: Nê, endi nêamey bi. Endi nêame Koye Suri.

H.Ç.: A cinike çıtur xeleşiye?

Leyla: Endi a lone ra onta. Endi nê zav-zeç verda, nê...

H.Ç.: Dırvete çıtur kerda wes?

Leyla: Vınde! Dırvete sekerda? Endi sonê a Koye Sur de fetelinê. Esker çino.

Têde hên kas kerde... Goligi ki gêver biye a diaru de, osteri gêver biye. Jên

mênê ho uza ro. Nia vanê, "weee, ninê zarare (pil) diyo." A ni kunê raê, têde

howtemena Demenu, Tace cênê doğri Mazgerd de yenê war. Nanê goligu ra anê. Endi

u mıletê lone pere cıra vejino. Herkes rameno sono hetê Khalu. Sonê hetê

Terğati, sonê hetê Gırmori, sonê hetê Harşiye. Têde, herkes sono hetê war u

wurtê ho. Esker endi u ra dot çino.

Na Khalıze (Tace, cıra Fate ki vanê) benê doxtori.

H.Ç.: Mazgert de benê doxtori?

Leyla: Ya. Benê doxtori, vanê, "darva naê luka"

Hecra: Çıtur thorê şiyê? Esker çinebiyo?

Leyla: Nê, va bıbo! Esker inê ra savano? Tufongo tey. Esker nêtowreno, ha! A

seke şiyê zerre Mazgerdi, cinike ki salon de roniştiya. Ju cenderme amo. Vato,

"a naye qomutanê ma Koye Sur de kişt, mığarê Derê Laç ra vejiye. Howt tenê ho ki

dare sere bi. Tipê nayê mı guret kamara." A (Tace) vana, "riêşa!" Kırmancki

vana. 

"Tu nêbiya? Tu bıne dare de biya. Sere dare ra tufongi amay, ... tu na mıra, na

ve havalê mıra." "Lawo, mı eve çıka na tora?" 

Vat "davance bi. Dokuzli bi"

"Tobe, tobe, tobe!" ...

İ Demenu, i howtemine, a berda Mazgerde na ru, buxu ho kerdê vindi, şiyê. Nêsonê

qereqol, nêsonê hukumati. İ nême raê ra cêrê ra şiyê. İ sonê havalu vinenê, sonê

cepxanu anê. Vanê, "şime vıreniya eskeri fisegu cıra bijeme Pertage de, têde

hawo nijiyo pêser. Sonê nanê pa pesewe, cepxane esker ra cênê. 

Hecra: Demenu pêt biyê. 

Leyla: Yaaa! Savana! Endi u (cenderme) çıtur ke hên vano, Tace cıra vana,

"siktir be so! Ez ça mığarê Derê Ali Boğazi de bi? Ez ça mığarê Kuti Dere de

bine?"...

Endi uza de Taca tu vejina ruye i, u ki vejino ruyê ayê. Xestexana ra ju

xêdemiye yena, vana, "lawo, siktir be so! Nıka tu na cinike ra çı wazena? Cinike

zindan ra ama bıne, cinike mığare Derê Laç de ama bıne. Xore Haqi xelesna". 

Dırveta cinike vinena, vana: "nao hora şêne cêrr biyo amo na kişte. Tu çı kote

nayê, vana, "pişto no mıra? Na ça pişto torano?"

Na (Taca) kemer ro şiya bıne. Vano, "ez şerit ra giredu, waxte ke ez onto u nu

ru, ğız biyo, mı taqle guret, ez kemer ro şiyo bıne."

Endi hukumat pê cêno, beno Eleziz. Destu giredanê. Vanê, "cendermi tu nas

kerda." A vana, "ilave mıre kenê. Cenderme Kırmanco, ez nas kon. Kırmanco, zonê

ma qeşi keno. Eke o Kırmanc nêbo, o çı zoneno, ez mığarê Dere Laç ra vejine. Na

ilavao. Qe mı berze zerre. Qe lungunê mı girede. Thowa nêbeno".

Endi benê xestexa, çewres roze a dırveta ayê, o gost most cıra kenê, nia rındek

duz derzenê, hire cağ parşiu vezenê. Parşiyê şêni têde sıkıtê. Na cinike endi

xestexane de merda. ... Zıncıle ki pıra ra. Kamke yeno, vano, "na ağır ceza de

ra." Yanê naê cendermi kiste, mığarê Derê Laç de. "Naê goligi kiste, naê memurê

ma kiste." ... Xestexa ra tepia benê kenê hepıs Eleziz de. Ju Kırmanc Eleziz ra

sono xestexane. Sono nêwesunê ho ser. Perskeno, "tu yê kotiya?" "Ez mığarê Derê

Laç ra ardu. Kemer ra şiyo bıne...." "Ma na zıncıle çıka waam?" "Ju eri mıre

iftıra kerde, vat, ´ tu ma kiştime, tu ostorê ma kişti. Yüzbaşiyê ma kişt.`" ...

Na endi sona hepıste manena.... Vana, "ju mormek ama nêwesu ser, vake, `wayam tu

yê kotiya?" Mı va, "çı pers kena?" (Mormek) vake, "Zeynelê Abasız nao tha.

Halboriye ra. Name tu çıko, mıra vaze.

... Zeyneli Khalıze guret bi. "Tu Khalıza?" Vato, "ya". Vato, "Zeynelê Usê

Xece?" Vato, "ya. Nao itharo çê ho. Hire bırayiyê. Tu mırê vaze, son Usê Xece rê

vanu, taqıze yeno tu vera ifade keno. Cinia Usê Xece ki Khalıze biye. Têrğat ra

biye. ...".

Vato, "ez yê Têrğatiyo." 

Şiyo Zeynelê Usê Xece ardo. ...Yeno lewe, vano, "Fatma! Nêrê torê se biyo, tu

ama tha?" 

Vana, "tu kama, ez tu nas nêkon." "Ez Halboriye rao. ...Ez mêrdê waa tuya. Tu

mı nas nêkena? Ez Zeynelê Usê Xece wu." (Tace) vano, "tha ronise, ez derdê ho

tora vajine." Vana, "ju er ama ... (Tace mesela, Zeynelê Usê Xecerê qesey kena)

Mêrdê cinike ve domonê cinike uza a lona mığari de yenê kıstene. Mêrdê ho nia

lazunê ho nia girêdano qayısê hora -xerepiayê- vano, "şirit ra girede raverde

çem. Bombu nanê mığara ra, kemer gındır benê gınenê qafıka mormeki, gınenê çem

ro. 

H.Ç.: Peyniye de (Tace) hepıs ra vejina?

Leyla: Ya, ya. U Zeynel cıre ordım keno. Sono hakim vineno, qarakol de cendermu

vineno. Vano, "a Fatmaa ke dırvetına, zıncıle rawa, a boldıza mına. Sıma ça

zıncıle ra girêda? Halboriye ra wa, waa ciniya mına... Vato, "qawğa Koyê Suri

kam vete?" Vano, "a fıqariye çı zonena? Herkeşi tufong esto. Des u dı seren

domoni de çeke esta. Çı zonena kam no esker ra? Mêrde ho merd, dı domonê ho

merdi. Keska a ki bımerdênê!" 

Hakim vato, "zıncıle lıngera veze, heftêna mekemê hoyo". 

(Tace) hire seri Xarpêt de ceza onte, badu dê İzmir, lê ma.... Cinike gardiyan

ra vato, "mı bırusnê le Ali Rıza Polati, yaki lê İlyas Dayi...."

Laze i İliyas Dayi ki u mığare de biyo. Cendermu pê gureto, eve resen pê

goligura girêdo ke, biarê ceza cıde. Ey ve olvozê ho Mazgerd ra cêr, hetê Palu

de endi koti, resen cıra kerdo, remo amo. Vanê, "ma resen vısna, vost

amayme."...

H.Ç.: Sıma Seferhisar de çon çêy bi?

Leyla: Ma zof bime. 

H.Ç.: Sıma amêne, şiyêne çê juvin?

Leyla: Ya, ya, hora jê Kırmanciye biye.

H.Ç.: Sıma endi na meseley juvin de qesey kerdêne?

Leyla: Ya, ya. Endi i cênci hetê de bi, yi kamili hetê de qeşi kerdêne. İ İlyaş

Dayi vatêne, "kes jê Demenu khamore nêvejiya.. Têde ke jê Demenu biyêne, coru

Dêrsım rê thowa nêbiyêne." Vano, "bêbexti vejiay"... 

H.Ç.: Tace hona wesa.

Leyla: Ya, ya. Têrğat de ra. 

H.Ç.: Sıma surgın ra tepia pêro cêray ra amey Dêrsım?

Leyla: Ya. Têde amay şi, bonê rindeki vıraşti. Herkeş bonê ho, baxçe ho vıraşti.

Teevvvv!

H.Ç.: Sıma mılke huye uzay sekerd?

Leyla: İskan memuri ama, vake, "sıma ke tapunê ho danê, mılke huyê uzay re

vayirên kenê. Sıma ke nêda, itay rê vayirên kenê." Endi herkeşi (tapuyê) ho

dayi. ...

H.Ç.: Sıma uza orte Tırku de nêbi?

Leyla: Nê, nê. Mala ma cia biye. Ju bina ma sade howt qat biye, sade vişt çê uza

bi. ... Qışlê eskeru bi, da macuru. Khalu vana, Abasu vana, çê rameti (Ali Rıza

Polat) vana, çê ma vana, têde uza bi. 

H.Ç.: 38 de çê Saatoğli, çê Hesen Ağa i se bi?

Leyla: Hukumati i Hesen Ağa kişti. Deste de, Derê Deste. ... A roza sıftiye...

xevere rusnenê, Hesen Ağa, Rayverê Seyd Ağay, Selman Ağa. Selman Ağay berat

kenê. "Nu hore feqiro. Şêro! Guna ney kam cêno? Thowa lista ney çina. İ (Selman

Ağay) badu kısenê. Taê vanê, zeyir do cı. 

H.Ç.: Eskerê Tırku zeyir da cı?

Leyla: Nê, Kırmancu do cı. Hama Hesen Ağa, ciniye, hukumat kışt. Ciniye name

Saxanıme biye. Têde zov-zeç ard a dere -nêzo sıma nêşiye Deste- dere bıne

Bextiyaru -taa yeno Şêğank. U dere de têde kistê, endi owe sanê ho ver berdê. 

H.Ç.: Cemşi Ağa i?

Leyla: Nê, nê. İ Feratu de kışti, Gurgurıke de kışti. Hemed Ağa, Mıçi Ağa ve

Çemşi Ağa veng dê cı, şiyê qerekolê Gurgurıki. Uza nêverdê ra. Vato, "Xozat de

mekeme sıma esto. Cemşi Ağay vato, "çı mekeme ma esto? Hora serre ra nat ma

heşayme pê ke, çı mılet dere Hiniyê Sipi de eskeri qır kerdo. Mılet nao yeno

Xozat ra. Sıma ma ki kisenê? Ma çêvesayenê, non sola ma sıma serre wa. Honde

sogusunê mı wenê. Ne demek? Ça mı kısenê? Ju çêna mına, ju ezo. ... Ju çêna mı

esta. Name ho Perixana. Cinia mı ki Narxatuna. İnu biare mı resnê, mı bıkıse!

Marê sa vanê?"

Vato, "emro! Emır veto, Ağleru bıbırnê! Neçelerrr? Nia cêra esker koto cı, hetê

Çemişgezeg ra. A ita ki ma qereqol re vato: `Ni Ağleru hirêminê biarê qereqol`.

Marê hên emır kerdo." Endi a Narxatune telefon kena. Vana, "Cemşi Ağay burusnê

bêro komutan! Çêna mı nawa bervena, sano, na pesewe uza se kenê?"

U (qomutan) vano, "tu bê! Tu bê ke, Cemşi Ağay bivinê, İvrayim Ağay bivinê! A se

ke benê, ... Vano, "bê şime pê na çadıre!"

Berdê uza, kerdê orte çadıre, kutik ğıze cı kerdê. Yaa. Kutik verdê cı. Cemşi

Ağao, Mıçi Ağao, İvrayim Ağao.

"Wuyyy,wuyyy, wuyyy!" Zırçena, nia kena. Tufongê nanê ayê ra, çêna ki kısenê,

kenê ser sonê. Hêşirina henêne arde ke!....

Nıka hasa tora domon vırare de ro, dı asmen, hire asmeno. Nia cênê erzenê çem.

Vanê, "berbeno, esker yeno ma ser". Vesaniyera. Ne cızık tey esto, ne çiye

werdenê esto. Cênê erzenê owe. 

H.Ç.: Tace hên vatêne?

Leyla: Ya. Tace hên vatêne. Vatêne, erzenê Muzır. Endi domoni metreê, dı metrey

sone, mırenê orte owe de. 

H.Ç.: Tu ju ki vake, a "waa mı gose ho nia cor de cıra bıbi amey bi cêr".

Leyla: Nara biye. Çêna Sıx Hesen. Hata nıka hona sare dezena. Endi eke barut tey

mendo, eke çık mendo? A ke endi şiye mezela laze apê ho -Ali Rıza Polati- endi

hên kriz ra şiye. 

Gosedari: Ma ni ça hem resme i (Sey Rızay) finê dare, ça kısenê? 

Leyla: Haq çê sıma şênkero! Teewww!

Bava Bedri: Niade aşuru têdine xevera ho kerdê ju, têdinê vake, pêro pia dame

puro, têdine Demenu sere caverda. ...Yanê manê ke, milis nêbiyêne, esker ko

nêguretênê! 

H.Ç.: Mezelê sıma nıka kotiye?

Leyla: Pirbabo de rê. Bava, ciniye, moe, pêro uza rê. Analığa (Elife) mı ki uza

lê Sekina (cinia Bavay) de ra. ...

H.Ç.: Analığa tu ki lê sıma de surginiye de biye?

Leyla: Ya, ya. 

H.Ç.: Analığa to ra çond domon bi?

Leyla: Bavao, Şex Heseno, Xeycana, Menesa, Dilifa... Moa mıra daa zofiye. Ses

howt çêneye, çor lajiye. Lazu ra: Ali İsan, Ali Rıza, Qereman, Saider, Seyd Ağa.

İ Derê Laçuni de merdi.

H.Ç.: Çênunê hora tu teyna wes menda?

Leyla: Ya, ya. Ma kam bımano? Waê mı ozeb bi. Ez qızê nê laz u çênuno. 

H.Ç.: Lazu ra ki kes nêmend?

Leyla: Ya. Kam bımano? Endi tornu ra ju nu Ali Rıza Polat mend. Ju ki bıraê ho

Ali Ekbero. O horê şüanê maliyo. Horê mal keno weyiye. 

Hecıra: Juyê amey bi Khanu (dewa Mamikiye), vatêne, torna Sey Rızayiya.

Leyla: İşte a çêna Ali Ekberi ya. Waa Rüstemi ya. Mêrdê ayê ki İksor de kist

PKK`u. İksor de. Sılema Yıldırım bi namê ho. Nao hire serriyo kisto. PKK`u kist.

H.Ç.: Namê ho çık bi?

Leyla: Sılema Yıldırım bi. Mordemo pil bi. Mordemo de rınd bi. Cênc. .. Ware de

şiyê Deste, Dolu Babay. Cini sonê, cuamerdê ho ki dewe de manenê. Sodır sonê,

sonde yenê dewe. Hên, hên, sonê ware ke hayê uza ronişteyê. ...Verê çadıre de

niştê ro. Uza thowa çinebiyo. Vato, "Sılema Yıldırım kuyo? Ça niame ware?" İ

ciranu vato, "O şi Keleze, lovig movig guret şi Muzır. Cıta ho ramıta, vas u

vaştiriya ho qedena, şiyo qurvanê ho keno. 

"Hımm, hımm! Va bıkero!" 

Na ciniye vana, "qe seke hên va, mı va, dı tenu ki tha sarebırneme, horê borê.

Khavırê ma zofiyê. Benê zerk sonê. Germo, khelızo. 

Vana, "vat, ya, ya halê keme waam waam, waam! Halê keme!" 

Nia dest fetelnenê i lazekê mıra, vanê yanê Sılema Yıldırımo koto ra. "Sılema

Yıldırım, hele qax qax! İsê ma tode esto.! Vana mı va, "pêskarê lazek mevê, êy

horê sımer kerdo zere... Hesê mıno, zere de kuno ra. Owe kerda horo. Gunao!"

Seke mı va, "Hesê mıno, nia adırge fiştra cı, ruyê lazeki şêr kerd. İ vanê yanê

Sılemano, bıkişime. A çadıre de. Vana, "mı fam nêkerd. Mı va, sıma Sılemani se

kenê? Sıma pendir wazenê, xapa pendir ke amê ma, Sıleman ke berd rot, o sıre

bêrê, dame sıma. Nıka ne pere ma dero ne thowa. Sıt nobetiyo. Roz çêyê pendir

beno roseno. ...". 

Ez şiyo meyiti ser. Mormek seke nia makina ra amo war, ... Ciniyê vana, "şiyo

Muzır. İnam nêkenê, şerê dewe de pers kerê" Sonê. Vanê, "raa Urani ma musnê!" İ

terknenê sonê. Yanê mexsus hêni vanê. Sonê İksor. "Ma, key yeno Sılema?" 

"Belkia meste yeno. Waa ho Muzır de ra. Na pesewe çı bêrê? Saate çorine de şiyê.

Muzir raa çor saatiya." A vana, "raa Urani nawa tha ra sona. Se ke mal yeno,

rêçe arıngına... sıma a raa ho vira mekerê, cıra mevejiyê!"... Vaso, ... Cao ke

mal amo arınge vejiya, a arıngeru vejiye ser, dorği raa Urani uzawa. Vanê,

"nêsome İksor.." Vanê, "some Uran." Urani ki lê Terğat de ra. Têde wareyê, têde

mığareyê. Seke sonê uza, sanenê İksor. 

H.Ç.: O (Sılema) ki mordemê Sey Rızayiyo?

Leyla: Ma na niyo torna Sey Rızay gureta. 

Hecra: Khanu de bonunê Sey Bavay de biye (çêna Ali Ekberi).

Leyla: Nawa ke bonune Tumtaş (Sey Bavay) de. 

Bava Bedri: A nıka uza niya.

Leyla: Vuriye ra, şiye...

Bava Bedri: Sowayıge de ra. 

Leyla: Ya. Haq raji bo! Çêna Ali Ekberiya, waa Rustemiya. Rüstem ra qıza. 

H.Ç.: Nu Sılema Yıldırımo ke kıst, mêrde owo (torna Sey Rızay)

Leyla: Hım. Pesewe endi layik yoxro ke yeno. Pesewe saate 12 de yeno İksor. Sonê

uza, gost kenê kebab, tenê pızıqnenê i milet ra, terknenê yenê. Ju ki madenci

(madendaro). Uza maden diyo. Uzao. Pia kunê ra, u (madendar) ve Sil ra. Tabi

domonê ho ki cor Dolu Baba de rê. A roze u madendar nino lê Sili. Vano, "Sılema,

bê şime çê Muxtari, çay bısımime!" U ki vano, "Haq vo ke ez raê ra amune, thowa

niyete mı çino, mı cığara sımıta. Gost werdo. Ma ça şime na pesewe çay bısımime?

Bê şime rakume!" 

Baçıke ca i madendare ki fito ra, bırayê hore ki. Karoli de. Orğa esto ser,

çêver rakerdiyo, cam rakerdiyo. A nu Sıl nia kuno zerre, nia beno cakete hore ke

vezo. ... vano, "kun ra." U (madendar) vano, "ez çay sımon, tu çêver ca mede!"

A aye de, benê puru, nia verê çêver de -hên ve postalu ra, hên ve...danê... Ma

şime ke, saate des u dıya, mormek ortê gon de ro. Haqooo!

H.Ç.: Tu ki şiya?

Leyla: Nê tabiii! Ma se bıkeri? Endi têde Tunceliye (Mamikiye) ra şiyê. Waê ho

uza rê, bırayê ho uza rê. Bırayê Sılemani.. Rızao, Xıdıro, Meto. Têde şi. Veyvê

ho. Ma ez qe uza man? Zamaê mao. Zof rınd bi ha. 

H.Ç.: Peki u ça kıst? Sebeb çık bi?

Leyla: Ma sebeb? Ez çı zonon. .. Na Ane hona nêheşiya pê. Uza ware de do sanêna

ra. Sıtê sodiri kena pendir, sıtê son ki -dı lêy sıto- ... Muxtari ki nia bonê

ho tê qarşiyê. U ki, mianê de fıtıq esto. Name ho Uşêno. Piyê ho ki nia verê

gore de koto ra. Nia, dewiji têde dewe de rê. "Nê lo loo a nu Uşên Muxtaro. A nu

ki bırayê Mıliyo. Nu ki Kenano. Nu ki çê lazê Muşiyo. Peki na mormek ça orte na

çor çêwu de kısto? Qe vengê tufongi niamo? Qe ju mınete nêkerda?" Cendermê vanê.

Cendermê qeraqolê Zağeyê. Cêrê İksori Zağe de qeraqol esto. ...Endi cendermu

dorme gureto. U bırayê ho ki -u Rıza çino- i ki hakim ardo, doxtor ardo. Nu

kami kısto, haleti cısanê. Yanê u ki dewuzunê hora terseno. Ez şine ke, teeww!

Masa sereyê, o (Sılema) ki uza ramerdiyayiyo, sere şiye gireda. Ane (ciniya

Sılemani) ki ko dera. Koyê Dolu Bavay de ra. Xevere cı nêda. Vato, "u qav-qazağe

ayê orte de manenê. Ça xevere cıdime? Xora bela mare ama. Endi gıran gıran

bêro." Uza ra ju sono, veng dano. Vano, "hes koto orte miyunê çê Usivê Azi, Dere

Mamuxu de pêro qır kerdê! Ane ra vaze va herbi bêro!" 

A çêna hu nia honde ra. Lazê ho ki gıno adır rê, a nu destê ho seqeto,

giredayiyo. "Vax, vaxx, vaxxx!" Na vana, "ez inam nêkon! Hes ça miyu qır kero?

Tobee! Sıl kısto!" Hên dana hore. Vana, "Xatu, Xatu tobe bo, Sılemano kısto."

Zırçena, vana: "Xatu, nê, nê nê! Wuuyy! Yıldırım kıst. Wuuyy! Wuuyy!" vana. A

hên rut -kince wari parê- yena raa. Ameeê. Ame endi. Zırçeeê! Ho est ser.

Cendermu nêverda. A bolmıs biye. Ho est orte goni. Nia goni vesena. ...

H.Ç.: Tu va Sey Rıza nuste khan zoneno. Sey Rıza koti şiyo mektev?

Leyla: Piyê ho Sey İvrayim do wendene. 

H.Ç.: Yê Sey İvrayim wendis u nustena ho biye?

Leyla: Tabii! U day, u dayyy! Yaa! 

Sıro ke Rus amo, piyê mı Erzıngan de biyo. Rus amo Erzıngan, qawğa uzay de

Khalike mı Ağdat de beno nêwes. 

H.Ç.: Sey Rıza u zaman Erzıngan de biyo?

Leyla: Qewğa Ruş de. Nia pesewe veng dano. Name pirika ma Xeycana. Vato, "erê

Xecê, ez mıron, bê venga Şıx Ahmet Dêdi, venga Ali Rızay de bêrê!" Erzıngan de.

Maê vato, "çê vesayê, howt koyi orte ma de rê. Tu endi sırdar biya, veng de Sey

İvrayim! Ma ez çıko? Ez şikun? Ez esketego. Thowa ez wayirê kırameto?" 

Vato, "...tu pırenê mına, ez ki sere tuyo. Bê veng de! Ravêr tu veng de! Vaze,

buko Ali Rızaê mı, piye tu nêweso, bê! Sıte daa rındo, vengê tu beno. Ezi ki tu

dıma veng dan." Hên hoveri cıle de. Endi seke pirika ma Xeycane veng dana,

vana, "Ali Rızayê mı, dayê qada bıjero, baqılê tu zof nêweso. Herbi bê! Bê!"

Hama çınge sere ho beno. Vano, "Bao!" İ meymanunê lê hora vano, "vengê moa mı

ame." Vanê, "bısmılay ke!" Bırayê ho Sey Xıdır lewe de biyo. "Çıko, çıko? Tu

endi vake, ez wayire kırameto, wayire kırameto, pera ra. Tuya Erzıngan de, iye

Dêrsım de, Ağdat de. Ala venge kami amo tu." 

"Loo, loo, serve khalik bo! Serve komete bo! Venge moa mı bi. Moa mı biye veng

da." Endi urzenê ra, çıla nanê pıra -elektrik çine biyo- goligu çi danê cı. A

veywa ho vana, "Xıdık, Xıdık urze, urze! Bırayê tu vano, `moa mı venga mı da,

piyê mı roy ver de ro!` Urze, hao koto hayleme, çi dano goligu, vano, `ez son`" 

"Ane rakuye, u çıko? Saate hona kotiya sodıra? Na koyê Erzıngani kemer kuçu.

Çıtur goligi vejiyê ser? Ma hore roşt ra some, eke şime!" Kuno ra. Finê hewn.

Vano, "rakuyê, ma ki rakumê! Metersê!" Teyna biyo. Ciniya ha çina. Endi seke uza

kuno ra, onca vano, "Xıdık, bıra! Nawo piyê mı veng dano." Vano, "venge Sey

İvrayim nawo ame!" 

Endi urzenê ra, vişt golige fine têdıma, nisenê cı -i Erzinganiji- hên Ergane

ra, Muğacure ra top benê... Seke Pir Babu de vejinê, "vano, lazê mı nao amê!"

Hên ve pıren tımon ra sono veri baxçi. Sono, yanê fisegu onceno, "ala piyê mı

se bi, weso, çıko?" Veng dano (Sey İvrayim) vano, "layem, goligu yawas bırame,

yawas bırame!" Se ke ha! U uza ra veng dano, o (Sey Rıza) Pır Babu de heşino pê.

Vano, "ma golige serime, ça yawas bıramime?" 

"Ma, tu Erzıngan ra 24 saatiyo raau ra yena. Goligu fotesnena. Yawas bırame! Ez,

hona dı rozê mı mendê." Endi nia yeno, vera cı sono, verê baxçi de vırare kenê

juvin ra. "Laêm se kerd, tu ça ama?" Vano, "venge dakıla mı ama. Veng da pesewe.

Badu Xıdıkê ma vake, `rakuyê, tu hewnu ver hên kena. Nao hire serruyo tu tha ra.

Koto tu vir, aêra veng koto tu ser. Endi ez fito hewn, buxu ki lê mı de kot ra,

veywe ve bırayê mıra. A qayt biyo ke, reyna tu veng da mı. Thile ho ser biyo.

Nari ki venge tu ama mı. Tu raşt veng da mı?" 

Vat, "nê, nê, nê! U mılaket bo, ez qedayê tu bijeri. Meterse, ez nêmıron! Ez

hona jê şêro!"

Nia yanê pore ho şia sıpe nêkoto têlewe. Khalike mı sey İvrayim. Herdisa ho ki

verda. Qe iştiri cı nêsano. Endi dıyağ do cı. Vato, "mal sere bıbırnê, meyman

nayê amê, tu nawa ama, herb kerdo! Gau sare bıbırnê! Tu wes ama! Camalê Haq

sukur bo! Eskerê tu ki wes ama! Lınga ho nêwediye thowa." 

Vano, "bava, ez onci son. Hona mao Uriş dame pêro. Rus hona ko de ro."

Vano, "lazem, ça sona? Endi nari ki eskerê hukumati şêro. İlla nu hetê Erzıngani

u Erzurumi tu serê bo? Tu zona, nu honde Abasu, Laçinu, Qozu, Semku, Feratu

-têde, letera lete- biyê bêçêy. Ju şi, ju nêama. Dı de şi, ju nêama. Tu hondê

mıleti ça bena qır kena? Buko meke, vınde! Vaze, endi nêşikun, endi milis nino.

Çeke çina, fisege çina. Meste biro o sene generalo sıma beno keno ...? Tobe!

Meşerê çêverê hukumati! Nia lazê lazê sıma ke sonê,... Çıke khalike ma berdê

Vacığe de Qere Sılema ve laji ra kıste. Hata na rozê ma ki, nari ki ma..."

Ju Sey İvrayim eve emre Haq ra şiyo. İyê bin têde eve kard ra şiyê. Têde kard ra

şiyê. Têde qersune ra. ...

H.Ç.: Sey Rıza u zaman lêwe de biyo? Eke Sey İvrayim merd?

Leyla: Ya, ya. Komete vırasta a Bırike de, a Derê Areyi de. Komete vırasta....

Derê Areyi de. Naverê Tornova o. Milkê ho zafo. Vırasta komete, kemero kesme

(bırraye) ra. 

H.Ç.: Hona vınetiya mezela (kometa) ho?

Leyla: Nê çı vınetiya? 38 de işte, vato, "nu bon çıko? Nu senê bono tha vırasto?

Nu çıko, çı niyo? Nu senê bono?"

Vato, "piyê Sey Rızay tey ro." Sano ve bombu ver ha. Kerdo têsere. Xêğ meğ

bolmıs benê, sonê uza, cıre qırva sare bırnenê. 

H.Ç.: Sey Rıza uza ra tepia, yanê merdena piyê ho dıma, şi Erzınga, ne?

Leyla: Ya, ya. Piyê ho mıreno, çewres vezeno, onca xevere danê, vanê, "Sey Rıza

ke nêro, kes qawğa nêkeno! Horê rameme some çêunê ho. Belke Sey Rıza bêro, zor

cıdo. Çeke çina, fisege çina, ma kot ra biarime?" 

A milişiye. Kot ra erzaq bêro. Endi sono. Çewres vezeno sono. Na 38 de işte a

hewsa khalike mı bomba kerda. ...

H.Ç.: Heya. İ bırayê Sey Rızay ine re se bi?

Leyla: Sey Keko emre Haq ra merd, Xıdık Deste de kıst. Xıdık ve cinike ra. Sey

Xıdır be cineye ra. 

H.Ç.: İ key kişt?

Leyla: İ ki Rayverê Seyd Ağay kişt. Vato, "nu bıraye Sey Rızayiyo. Nu Sey Xıdır

bıraye Sey Rızayiyo, na ki veywa Sey Rızayiya." İ yüzbaşi gurete sane bıne

çadıre. Vato, "kokımiye feqiri." 

H.Ç.: 38 de kiste yanê?

Leyla: Ya ha! 38 de. 38 de kiste. Piyê mı ki serre aver fito dare. ... Bırayê

pilo Sey Xıdır. Seyd Ağay dımao. 

H.Ç.: Seyd Ağa ki...?

Leyla: Seyd Ağa ki şiyo Qelecuğe, dewunê Ferhatu. U apê ma. Uyê ke Xaceliye de.

Şiyo uza Ferhatu çê çêna ho, çê Sêdxan Ağay. 

H.Ç.: Pile ho?

Leyla: Seyd Ağao. Seyd Ağao. Laj veri remo. Rayver veri remo. Vato, "nu ça biyo

eşkiya? Nu ça Bavay de biyo dısmen? Ez ni ver remon son! Son lê çêna ho

Qelecuğe!"

H.Ç.: Piyê Rayver (Qopi) hên vano?

Leyla: Ya. Piye Rayver vano. Vato, "nu moro bê ağuyê suro. Ez ney rê savaji? Ney

ya bıkise, ya ki, ni re ogute bıkere!"

Piye mı re temi keno. Vano, "ni hale bıkere! Ni Rayvere Qopi ya ortera wedarê,

ya ki, temey kerê, tenê ogut bıjero, tenê bêro raa! Nu çıko nia keno? Jê verg

koto orte mileti. Nu rast qela kelepur keno ano." Sono, nia sono Çemişgezeg ra

.. Sekaku ano. İ ki, Sekakizi têde dostê Sey İvrayimiyê, dostê khalikiyê.

H.Ç.: U (Seyd Ağa) eve emre Haq ra mıreno?

Leyla: Ya. U uza hên efkara, kriz ra mıreno. Ya. 

H.Ç.: Yê Rayver thowa domonê ho este?

Leyla: Domonê ho ju Ali Heyder bi, tey kıst( Laz). Çênê ho ki amay surgınıyê. A

sultuke Polati gurete, howt seri ma surgınıyê de mendime, seke ameyme Xacaliye,

a merde. Seke ame ware piyê ho di, bê nisangeo, beli niyo...

H.Ç.: Rayvere Qop ki kıst, hênıma?

Leyla: Tabii. Weyyy! ... Zof hekaret cıre pê kerd. "Eke tu Dere Laçinu de, Dere

Qerelğan de tu zamayê ho kıst. Tu waa ho kıste. Tu tornê ho sey-sewli verday. Tu

domonê apunê ho kişt. Tu ciniya khalikê ho dê kıstene. Tu des u bonc têni

domonê khalikê ho day kıstene. Tu Yejida! Tode muslimanên, itiqatê eleviên çina!

.. Tu apê ho de dısmenayin kerde? Tu ça Bava kıst?"

H.Ç.: Yanê vato, "tu ke hên apunê ho, mordemunê ho kısena, roze ma ki kısena!

Leyla: Heya. ... Milise hukumat bi (Qop). Nia honde pangınot nia kerd bi

tenekeo de gırs, gula tufongi nayvi ser. (Qop) nanore haqve re, goligu re...

Endi howt qat cıle ipegın, xali, kilim...Goça ho cêno yeno Deste. Yeno Deste,

sono verê Muzır de goçe rıznenê. Goligu rıznenê. Beno çê mudir de nizneno, vano,

"Pasay mıre tel kerdo, vato -teli i nia hên gose i de bi, nia gose Rayber de bi,

şiyene koti, bırru de cawu de hên gostenê- tu bemê Elaziz de -nêzon- kamji kaza

de, Çevirmeo, kotiyo, tu kemê Wali! Nu Waliyo ke Xarpêt de tore kemê şiane. Nu

pasao vano. Nu Yüzbaşiyo ke amo Deste. Yaman, yaman, çıke tuyo qıymetın, çıke

tuyo ke çımê to de ro, bıze bê! Ju Menes Xatune miya. Çênunê ho, Menes Xatune

miya. Çıke tu sera zewejiya. Tu cinike sera zewejiya. İ çênunê ho ve cinika ho

caverde, laze ho ve çıye hoyo qıymetın bıze bê!" Rayverê Qopi hên berde.

Yüzbaşi ki hên vano, qayt keno ke Rayveri goça ho bar kerda, gureta arda. Eke

vişt tene ki cuamerd dıma rao. Xıdıke Hesen Ağaiyo. Ju ki, uye ke seket bi, cıra

astey gınene ware... Name ho Hesen Ağa biyo? Hesen Ağa biyo, ez van. Hesen Ağa

biyo, endi Xıdık biyo?

Rayvere Seyd Ağay cordê yeno Şine. Mali ki tey ano. Mali tey ano ke, eskerê,

Yüzbaşi re sare bıbırno. Anê goçe rıznenê, têde benê çê mudir de nanê ru... Nia

tiji tenê bena şirin.. Hona sewe ra amê. Eve Goligunayê. Nişte osteri, laz ve pi

ra têver têpey sarp u tarp kunê Deste. Nu esker ki nia dorme qereqoli nia pişto.

Jê şêriti. Nia têde tik biyayê. Ju olağe esta cor de yena, ju olağe esta cêr de.

Zovi têde eskero. O qomutanê ho ki çadıre de ro. Corê qısli. Bekçi ra pers

kerdo, vato, "qomutanê pil koti de vındeno?"

Vato, "işte na çadıra pile de vındeno."

Vato, "ma şime lê ine (qomutanê pili)." İ Qırğu ki tey biye. Zeynel Ağao. Endi

çê Satoğli kam ke pile ino, têde reste cı amê. Hesen Ağao, ciniya huya, zav-zeçe

huyo. Xıdıko (Xıdıko Hesen Ağay), nêzo kamiyê. Têde amê işte. 20, 30 çê amo.

Ağleriye yanê, "çê danê ma, bon danê ma, suke danê ma." Endi ke goça ho nanê ru,

Rayver ve u Xıdıke Hesen Ağay ra sonê verê çadıra pasay. U yüzbaşiyo, pasao.

Sonê uza, nia (çadıre) kilit kerda, nia zerre de ro. Bekçi vano, "emır çino,

sıma şêrê zerre. Ala defê ez tey qeşi keri. Eke wazenê, şerê qeşi kerê"

Vano vaze, "Rayvero. Rayvere Qop. Cıra vaze, Rayvere Qopo. Ju ki Şine ra Hesen

Ağao. Zeynel Ağao." Endi cıre moreno. Seke hên vano, vano, "feke çadıre rake!

Feke çadıre rake! Uza de bataniye rafiye, nia verva mı ronise. Tu ser saye kerd?

Fisegunê ho rono, çeka ho rono! Beşliyê ho rono!" Nia eve piştoa, eve Alaman ra

(pişto Alaman), hên i fisegu ra şiye uza. 

Vato, "ça çekunê ho ronime? Eke rusnenê Elaziz, bırusnê! Ma eve goligu raimê.

Rast bime şime! Goça ma? Ma tha ça vınderime? Emır made, roze raver şime hore!"

"Ala ronise, ronise!" vato. 

Hecra: "Ronisê, hale tode niadame!"

Leyla: Tabi. Nia bovera feke çadıre de nişte ru, u pasa nia peru cêve hora

vezeno. Vano, "bore!" Vano, "bıze, bore! Tu zof kulafet werd. Tu zof perê

hukumati werd, zof feqir fıqare pê guret. Tore nêmaneno! Evladê to nia hondere.

Dewi nê, mezela tu bile hard nêfime! Çı dewu danê tu! U hukumat tu xapneno.

Evraqa tu, vişt evraqa tu esta. ... Tu mêrdê waa ho kısto, tu lazê apê ho kısto,

veywa ho kısta...."

H.Ç.: "İne kısena, ma nêkısena? Ma ki kısena!

Leyla: Ya. Tu dısmena, tora az nêverdame! Lazê to ki kıseme! Tu Ali Heyder

ardo?"

Vato, "ya. Hao lê ostorê ho de ro, ostorê ho fetelneno." 

Esker sono, nia lınga peyenê, vırene zıncıle finê cı, nia köstek kenê. Hardê

omneniyo. Nia min hardi re kenê war. 

Eke kenê hard, o Ali Heyder vacino. Vano, "ça hên kena? Ostorê mı qefeliao. Tu

zona, ma raa çor saatu ju saat u nêm de amayme. Meke fetelnonu! Bon caê weş de

çayıre de giredanu!"

(Esker) vano, "qomutan vano, golugu têdine kostek bikerê, min harde war kerê!"

Ostorê heneniye ke! Têde Urfa ra amê ha. 

Bava Bedri: Tırtê, ya ki?

Leyla: Ma tırtê, endi sekerdê, ma ez çı zonon. 

Bava Bedri: Ya, ya. Hata uzayu ...(şiye sare Dêrsım). 

Leyla: Seke hên kerdo, endi ni Rayveri kenê zerre a bataniya. Kenê zerre,

cendermey dorme cênê. 

Vano, "Ali Heyder, Ali Heyder!" Yanê hesneno pê ke, bıvozdo. Vengê eskeri ki,

nia zurreno. "U, uu, uuu!" 

"Nu verê çadıra qomutan de, nu honde veng çıko?", mudira pers keno. Vano, "ala

hayderê na ostore mı vındê. Cıra çi cênê. ... Ez deqeê ho berji çadıre."

"Dest bera tu yena, orte esker ra vozde! Meso lê piyê ho! Va sono, se beno,

bıbo. Tu olağı bıbinê, hên yawas orte esker ra vejiye!"

Nu lazek (Ali Heydera) vano, "ça, çıko? Mudır Beg rıca kon." Endi ilkokul

qedeno, koto orte okul. Vano, "ez se bıkeri? Ça piyê mı kısenê? Piyê mı re

Heqaret kenê? Se kenê?"

"Nêzon, piyê tu zof gunekaro. Piyê tu qusurkaro. Tu zona, se kerdo? Hukumato

işte. Belka giredano uza nano ru. Tersenê! Belka vanê, `nu mara qest keno`.

Tufong tey ro, pişto tey ro. Hên bê çeki serde kenê, uza nanê ru. Meterse! Thowa

nêkenê!"

Vat, "se ke piyê mı şi nişt ru, hama fisegi miane ra veti. Mı di."

"Vezenê! ... Vezenê!" Diyağu dano lazeki. Lazek nia semşer sono. A na het de

olağe este, ju ki na hetê Şine de. Yanê cêru amay, uza de cıkuye! Cor de amay,

uza de cıkuye! Seke lazek vozdano, vengê ho vae de sono. "Ali Heyder!", vano. Ju

mordemeke Kırmanc ki dıma vozdano. U texeleto. Uyê Şine. U ki uza re sono ke,

şêrê a mala dotene. U nêsono, nêrêmeno. U lazek dıma o ki sono. Waxte ke şêritê

esker ra xeleşia, lıngunê ho dareno we. A semşer vozdo. Nu arabo ke bekçiyo

çadıro, ... Uza ra cêr ki çadırê estê, bekçi sano ver. Nano petkunê lazek ra.

Çıke çadıre de ro. Nano petkura. Hên hurdimine ra dırvete cêno. Cênê ane lê i

qomutani. Tüüü!

Anê ke, piyê ho "pepo, keko!" İskenceo! Cıra ifada cênê. Vano, "ez televeo,

Xozat de wanon. Yanê mı sene guna kerda?" 

Vato, "tu dolê ney niya?"

"Şêr kerê! Nu tenekê pangnoti gule na ser... Sıma koti ra qezenc kerd?" Tenekê

pil kerdo pırrê hazaru, kerdo pırre işlugu, nia gula topi na ser. Haqve ra no

ru, hên lê ho de nu ru, i yüzbaşi. Nia hode ki buxca ho biya. Jê çeke biya. Nia

boxca gırsaa, sana mianê ho, têde o ki şemo, zerno. İ ki dano mudiri. "Mudır

Beg, nu çi emegê mıno. Nu çiyê ke teneke de, rısvete feqir fiqariyo. Hukumati do

mı. Ni bon texalet kon. Bijero, dewu bıdero mı Eleziz de."

H.Ç.: Uza kısenê endi tabi?

Leyla: Yaaa. Ma nêkısenê? Eke laz vano, "ez telebeo, işte nia hên." 

Vano, "lazem, hukumati mare emır kerdo vato, tornu (ki) bıkıse! Mıqame piyê to

nêverdanê. Qe veng meke! Tu ju laz niya?"

"Ya" vato, ez ju lazo."

"Guna tu vılê piyê to de bo!" A danê cendermu, a vırade ra benê a dere. 

Qomutan vano, "vengê ho va mêro! Loo bıjerê şêrê a Derê Deste!" Benê ke, tüüü!

Esker uza koto orte na mıletê Şine qır keno. Ağır makina nu ru, "gur, gur, gurr,

gurrrr!" Nia giredayiyê.. Nia qor be qor giredê cini, mormeki. Nia makina sanê

pey vana, "gır, gırr, gırrr, gırrrrrr!" Endi gınenê war nia vurqoşi, nia gınenê

war! Vato, "ni laze ki berê berzê orte ine." Endi i meyitê uzay şiyê Xelasu,

şiyê Şêğank. A nia şiyê uza de dê are, şiyê uza de dê are. Ma omnoni owu ke zêde

bena? 

Hecra: İne ( eskeri), Rayverê Qopi u sıre kıst?

Leyla: Ya, ma çıko? U sıre kıst. Deste de. Pi, laz. Çê Zeynel Ağay, çê Hesen

Ağay. 

H.Ç.: Têde kerdê top kıstê!

Leyla: Ya, ya. 

Hecra: Ey (Qopi) ki perê ho kerde top ardê ke, sono beno wali!

Leyla: Ya! İşte i hiremena çêney, a ciniya ho Menese, uza mendi... İ hire serri

mendi. ...

H.Ç.: Yanê hire serri uza Dêrsım de mendi...

Leyla: Xaceliye de mendi. 

H.Ç.: Uza ra tepia surgın kerdi, rusnay İzmir?

Leyla: Ya, ya. Demenu amê, arê talan kerdo. Uso Demenız, zamayê çê Sure. Malê

Menese arê de bi. Şianê ho ki lêwe de bi. Tenê nia bıcıke este bıne. Vato, "nê

Uso, Uso na bıcıka tu nêpêse? Arê Xaceliyo. Galay ki `nê pêser, endi taye vera

vejiye, taye hona mendê. Vano, "loo loo nu non mare belawa. Ge owe oncina, ge

bêbın beno xırave. Nu sebeno? Bêrê şime çê!" O şianê Menese vano. "Ma ça hata

son tha vınderime? Nıka Demenu amay, ma kiştime, nonê ma berd, ma se bıkerime?

Hecra: 38 dıma ki dızdên biye a!

Leyla: (Eve huwayıs) Ya Xızır!...

H.Ç.: Menese ki hire serra tepia rusnê İzmir?

Leyla: Heya. 

H.Ç.: Ma sıma a uza diye?

Leyla: Ame Çorum. Ame hetê Çorumi. Aye dilekca Xozat de da İsmet (İnönü), cıra

vato, "rica mı tora esta. Ez esketego, hire çênê mı estê. Kam ninê keno weyiye?

De ez kokımo. Ez sekon suku de? Qe nê ez milkê ho tha ramon, gozunê ho top kon,

çênunê ho kon weyiye."

Vatu, "tu endi hurindê ra lêviya. Arê ke tola kerd, tu xevere mudir nêda. Tu ça

xevere mudir nêda? Tu vato, `loo loo thowa nêbeno, dı çareg non berdo.` Tu ça

hên vato?" 

Menese se ke vato, "Demeno amay, galey nia bırnay, her ju nia hetê berdo. Ju ki

bekci guret şi. Name ho Uşêno. O ki nêweso. Hên nefeso ho nino. Ju pare demdino

i ser. Hata benê Mazra Bali, lazek taqke ra vejino. Vano, "nia mı benê cae duri.

Pê Vankê Hermeni de mı kısenê. Cıra mınete keno. Vano, `ez hona zewejiyo, hore

şianê Rayverê Seyd Ağayio.`" A ni vozenê, i salagunê ho cênê, herju parê de gali

Phoşt kerdo. Genımê usariyo. Sonê bıcıkunê qarmi cênê yenê. İ Demenu. Salıngunê

ho benê bınê mığaru de nanê ru, bıcıke cênê yenê. "lao Uso, lao Mamo, bêrê borê,

dıyağ bêro sıma. Loo meterse, ma sıma nêkıseme!" 

İ vato, "ez bekciyo. Tufongê mı bıderê mı, wad bo ke, serve Rayverê Pil bo ke,

ma veng nêkeme. Nêvanime ke Demenu berdo. Vame, `owe sana ho ver berd. Menes

Xatune ki veng nêkena."...

H.Ç.: Ya. İ benê. Bıcıku wenê. Menese ki hukumati ra nêvana. Menese surgın kenê

benê Çorum. 

Leyla: Ya. Endi uzay dıma sonê vanê, "Menes xatune vato, `weeyy! Dı galey non

berdo. Berdo berdo, veng mekerê! Sayi ke meymanê ma amê, ma cıre ardo. Se biyo?

Vişt çarek nonê mı esto. Se biyo, dı bari berdê.`" Endi uza ra tepia sonê mudira

vanê. Menese beno lê ho. Vano, "çêvesaye, tu ça hên vana. Bekciyê dewa sıma sono

cıre sanatkarên keno. Cıre phoşt keno beno Mezra de nano ro. Defê ki tufongê ho

dano cı. ..."

Menese vana, "arê nao tha Xaçeliye de. Dısmen, Demenu nê ke, kam beno bıbo,

ister na Mısgırege ra bêrê. Ez çı zonon? Ez hore çê de ro. Mıre xevere amê

sodıra, va, `dı çarek non biyo vind.` Mı va, loo, loo kam berd? Mı ki va, thowa

nêbeno, berdo, berdo. Mı hore hoverki va. Mı nêzona ke Demenu berdo, mı nêzona

Mısgıragızu berdo." A hên vana, wazenê benê ve Deste. Mudır tey yeno. Mor nanê

çêver ra. Çıke ho esto teslime İmamê laj kenê -o ki muxtarê uzaio- a Menese ve

çênu ra rusnenê Xozat. "So, so Eleziz. Mahkeme tu esto uza. Endi rusnenê. Eleziz

de dilekça dana İsmeti. "Rica mı tora esta, ez esketego. Ça ma şime surguniye?

Kam ma keno weyiye?"

O ki cuav dano vano, "tu endi hurindê ra gılayiya ra. De, ez tu se bikeri? Tu

endi ama uza." Vato, "jê Xaçeliye. Hamaşya, Çorum, Sungurli. Ni jê Xaçelizu nê.

Torê qenaat bo. Eleviyê. So tey ronise, rawurze, bê bonê hode ramerdiye."

H.Ç.: Çond serre Çorum de menda?

Leyla: Howt serri menda. ...

H.Ç.: Uza thowa zovi naskerdoğ biyo?

Leyla: Nêê. Têde elevi biye, têde zof xatır zono. Nia cem kenê. 

H.Ç.: Sıma ke surgın ra amey, sıma juvin di?

Leyla: Nê ya, ya. Ma Xozat de reştime pê a. 

H.Ç.: Ma sıma cıra pers nêkerd, "mêrde tu ça nia kerd?" 

Leyla: Ma a vana, "mêrde mı hora zulumkar bi." 

H.Ç.: Vana, "zulumkar bi, nê?

Leyla: Ya. Çêna apê huya. Çêna apên ra tepia, "thowa mıre vatêne ciniya?"

H.Ç.: Menese çêna kamiya?

Leyla: Hona na par, pêrar merde a. U Aliyo ke, Pir Hesenê Khalu ama torzen ra

xınc kerd, çêna iya. Aliyê Seyd Heseni. Çêna Aliya. ...

H.Ç.: Tu vake, Menese par, pêrar merde, nê?

Leyla: Ya, ya. 

H.Ç.: Xêle serre ho biye?

Leyla: Ya. Tüü! Seo...(Serre ho se ra cor biye). 

H.Ç.: Kot merde?

Leyla: A Vacığe de lê torna hode biye. Na Aysel Doğan'e çina? A torna awa. 

H.Ç.: Torna Menesa?

Leyla: Ya. Torna Menesa, çêna Lıla. Nu Ali Haydar Veziroğli çino? O ki laze

Pulo. O ki torne Meneso, Pule ra biyo. ...Piyê i ki Semkızo. Mordemê de hewlo.

Lazê Şixê Sıleman Çavuşi yo. Semkızo. Piyê ho ki Kazımo. Namê ho Kazımo. Pilê

Semkuno. ...

Hecra: Fıqariye endi biye perisan. 

Bava Bedri: Sodırena nıka fıqariye qesey kena.

Hecra: Yê mı? Yê mı ki, esker ame dewa ma (Kanu). Kankuzu remay a bıne ra şi.

Hetê çem rê, hên verşimşere.

Leyla: 38 o?

Hecra: Ya. Nia (eskeri) dormê dewe bırno. Honde ke nia yeno mı vir. Moê mı ki pê

deste mı guret, ju çêneke ki vırare de ra. Vake son Qereçor çê bırayê ho. Endi

ma şime. Tüya Tütürtiye vanê. Şivzoxo na het, na het ki Sorpiano. A nia esker

ame, şiariye butu. A na şimşere ho hard ra ğız benê. Rayê serre tenê dırıke

biye, a nia ma kotimê bınê dıruku. Ma va, ho dolde keme. A çêneke berve, esker

vake, "vengê domon yeno". Hên têorte de juvin fam nêkerd, şi. Şi, kutikê Sivzox

ke laway, moa mı onca uste ra, pê deste ma guret, hetê dewa Kanu sere cerayme

ra, amayme. Amayme, Kawağlığe vanê, nia berzo. Hên boverê dewo. Bıne muriye de

hore hên kotime ra. 

Leyla: Ya, ya!

Hecra: Hên vınetime, eke bi sodır, ma niada ke, mal dewe ra ard kerd tever,

amey. Çıke ef ama. Feyzi Caxmax ame...

Leyla: Ya, ya. Tamam. 

Hecra: Ef ama, endi qırr nêkerd. Endi esker onciya şi. Ma niada ke, ju mormek

cêrê ma de ust ra ame. Endi tij mij esta. Bime war ameyme ke, piyê mi ki koto

orte koreku moreku, veng danooo! Zerê! Zerêê! Zerêêê!

Eke çina. ... 

Uzay dıma ma şime mal, mal berd fekê çem ke, ju lazek honde beno, endi ke

serreno, nêm serreno. A nia qocıka (kermera nezeri) gewiyê mianera wa. Eke esto

ortê i gezu.

Leyla: Tüüü! Kisto?

Hecra: Owe ardo. Çem ardo. Ju ki ju mormek estbi kaleka çem. İ Kankuzu çêvesawu

nêdardewe. Hên fekê çem de bi, a owe, pêl kuyêne pa hên uza mend. Heya!...
 
 

(...) 
 
 

Mı tenê ara dê cı, faqat peyniya na qeseykerdene u zovi tayê qesunê binu hona

esta. Ni rozê pêro-pia kıtavê de vejinê.-H.Çağlayan 

n

____