La Hem-Pagino di Cook!

English Version

Esas du expliki pro quo vu es hike: sive vu serchis la inter-reto ed ulo sur ca pagino vun intereseskis, sive tu es amiko mea, a qua me dicis regardar ca pagino, kun puniso per morto se li ne obedios. En la unesma kazo, vu probable ne interesesas da mea detali biografiala, o da askoltar listo konteniva de mea distrakti ed interesaji. Ed en la duesma kazo, tu probable ja konocas multa parti de oli. Do, detalin biografiala me exilis a pagino aparta ube oli jenos nulu. Se, tamen, vu volas skribar mea autobiografio, ico esus komenco-punto tre utila. :-)

En la restajo de ca pagino me pozos du sorti de kozi: skribaji o pensaji originala, e ligili ad altra situi. Icin me grupigis per tituli inkluzema e facila komprenar, quale «Politiko», «Mea Religio e Filozofio», e «Linguaji e Kulturaji».


POLITIKO

Me esas «Redo» fiera, e me es felica dicar ke me es socialisto depos plura yari. Ton quon ico volas dicar es ke me kredas en demokratio ekonomikal' ultre demokratio politikal'; altra-vorte ekonomiko posedata ed operacata dal populo, por la populo.

Me kredas anke ke l'ambiento devas esar mantenata e protektata, ne nur por la satisfaco di homi, ma anke pro sua propra yuro. Me supozas ke to signifas ke me es ambientalisto.

Me kredas ke, nam mulieri, negri, hispana-amerikani, ne-Angla-parolanti, ne-Kristani, e, precipue, le povra, esas partikulare alienacata del socio Ocidental' od Usana, singlo de ca grupi havas rolo potenciale importantega a plear en ula luktado por yusteso social' ed egaleso ekonomikal'. Pro ta motivo -- ed anke pro mea personala facineso pri diverseso kultural' e social' -- me forte adheras al movimenti por la povo Negrala, liberigado di mulieri, e la yuri di geyi.

Pro ke me kredas ke laboranti devas posedar e direktar sua laboreyi -- konforme al prerogativi, la regulado e la guidado de socii direte demokratala -- me es anke profunde adheriva al movimento laborista.

Me kredas ke la militado esas destruktiva, kruela, blinda, vana, des-humana, hipokrita, e fine sensignifika. Probable to signifas ke me es pacisto.

E, kaze ke me ne donabas a vu suficanta motivi por odiar me, me esas anke Pagano ed ateisto. :-)

Por iti de vi qui konsternesas da singla vorto ke me dicis, yen ligilo al hem-pagino dil Republikana Partiso de Usa. Bonvoyajo!

Por la restanti de vi, yen kelka pensaji mea hike (chefe en la angla), da qui me esperas ke forsan vi interesesos, ed anke kelka ligili a grupi ed organizuri quin me simpatias. Me esas membro del Socialista Partiso de Usa depos proxim la fino di 1997, pos ke me trovis ke sua vidpunti politikal' es astonive simila a le mea. Li havas perspektivo politikal' sat tolerema e liberal', quo on devas admirar, e li inkluzas vario de adheranti al posedo laborista (quale me), posedo statal', Marxismo demokratal', feminismo, ambientalismo, edc, edc. Me ipsa nultempe esis Marxisto, quankam me legis kelko del verkaro di Marx. Ol esis sat ne-interesiva. Me preferas Mihail Bakunin, la grand' rivalo di Karl Marx, kom komunikero dil ideali di socialismo. Yen ligilo ad un de sua verketi quon me trovas ambe distingiv' ed inspiranta. La kozo pri Marx quo perturbas me, es ke il kredis ke socialismo es nure facotajo, la rezultajo ne-evitebla di forci historiala asembleskanta depos milyari. Il neglijis la faceto maxim fundamental' e koaktiva di pensado socialista: revoluciono social' quale etikala imperativo, en kuntexto homala. Es tante facila por la homo individual' obliviesar inter la granda forci historiala, pri qui Marx sempre diskutas. Bakunin havas sua propra erori, komprenende. Il pledis la ruinado dil eklezio, dil stato, dil policistaro, e di omna institucuro di socio «borgezala», ante ke komencos la laboro di konstruktar nova socio fondata sur yusteso ed equitato. E me ne povas vere kunkordar kun ilua pensaji religial' -- tante multa socialisti eniris la movimento tra lia religiala konvinki (inkluzante la granda duktanto socialista usana Norman Thomas). Pri la stato, me kredas en filozofio di povo populal' quo emas, ne distruktar la stato ma igar ol senrelata. Kande vera povo es en la manui dil populo, l'existo o ne-existo dil stato es acesora.

Me ipsa kredas en revoluciono ne-violenta kom moyeno di establisar socio socialista. Ico havos aspekto negativa -- nure obstruktar o rezistar l'aspekti ne-yusta dil socio kapitalista o neo-liberal' -- ma ol povas havar anke pozitiva aspekto: to di «konstruktar la nova socio en la shelo dil olda». (To es frazo quon me pruntis del Industriala Laboranti dil Mondo, sindikato bonega anarko-sindikalista.) Pos la revoluciono -- e komprenende en formo embrionatra dum ol -- socio socialista devas karakterizesar da extensado revolucional' dil demokratio al populo, per partoprenado direta (1) en socio civila, per komoni ne-mediate demokratal'; (2) en produktado, per la posedo da laboristi e l'administrado demokratal' di industrii, e per la surveyado di industrio da e por la socio (kun skopo por sustenebleso ekologial', ultre prudenteso financal'); e (3) en la merkato, per kooperanta socii e per demokratala debatado di quala kozi devas produktar por adaptar su al bezoni social'. La stato povas plear rolo importanta en la mantenado di egaleso ekonomikala per taxar le richa e ridistributar lia richaji ecesa, kom revenuo garantiat' por omna civitani. Ol anke devas provizar employeso por le ne-employata, e kapitalo (simile, sustraktita ek le richa) por homi komenconta sua propra entraprezi kolektiva o kooperanta.


Ligili a partisi di qui me prizas la filozofii:

Socialist Party USA: La Socialista Partiso de Usa, la partiso di Eugene Debs e Norman Thomas, ed ankore vivant' e robusta (in English)
Socialistiche Partij: La Socialista Partiso de Nederlando -- la unesma partiso en la mondo uzar la Tomato quale simbolo politikal'! (in Nederlaands, in English, en français, en español, auf Deutsch)
Partido dos Trabalhadores: La Partiso di Laboranti, de Brasil, la partiso dil granda Lula (Luiz Inácio da Silva) (em português, in English)
African National Congress: La Afrikana Nacional' Kungreso, la sudafrikana partiso socialista e liberigal', la partiso di Nelson Mandela (in English)
Partido Revolucionario Dominicana: La chefa partiso Domingano, kun forta filozofio socialista (en español)
Workers Party: Partiso tre avance-pensanta quo unigas Irlando, ambe Nordo e Sudo, en humana viziono socialista (in English)
Izquierda Unida: La Sinistro Unigata, partiso sat atraktiva de -- un de poka nacioni en la mondo kun majoritato nativ-amerikana (en español)
Frente Zapatista de Liberación Nacional: Ne juste partiso, ma la alo politikal' dil siejata Zapatisti de Chiapas (in English, en español)
Aciono Mondal' dil Populo: Organizuro internaciona deziranta defiar l'asalto neo-liberal' per direta, ne-violenta, konfrontema moyeni (en français, in English, en español)


MEA RELIGIO & FILOZOFIO

Me es Pagano, ma me ne es tro fanatika pri to. Me kredas en to quo nomesas 'la deo interna': ke esas dea principo inheranta en singlo vivanta, ya en singlo existanta. La dei es nur primtipi; li reprezentas qualesi unika e marveloza de vivanti en la tero -- ne en kelka cielo nuboza obskur'.

Me kredas ke omnu qui vivas es santa, quale dicis William Blake. 'La cielo esas ni en l'aero ni en la maro; olu esas extensata cirkum vi, en la mondo.' (L'Evangelio segun Santa Tomaso) En mea dearo, la Naturo ipsa es la una granda deo; la naturo di singla vivanti, inkluze lo humana, es nur kompozaji de ta granda Naturo. Kelkafoye me personigas la Naturo kom 'la Deino'; ol es metaforo utila. Ma co es nur barokajo linguala -- la Naturo ipsa es abstraktajo, ne inteligentajo konkreta. Yen pro quo me kredas ke me es ateiso ultre Pagano: me ne kredas en externale existanta deo kapabla de pensado o de savado, o de volado, o de koaktigado ica volado per altri.

Por me, esis vere nula kontredicemeso inter la religio e la cienco, adminime de kande me developis mea propra religio. La religio konsistas en kontaktado kun principo deala interne di onu ipsa, principo qua es komuna kun la naturo individuala ed al naturo humana ed al Naturo generala. (Esas plura principi tala quin me uzas, uno por singla elemento e direcioni Gwydion [Esto, Aero], la santa furtero (quala Prometeo, esence); Lleu [Sudo, Fairo], la Sakrifikala Deulo (quala Bako o Jesu Kristo); Blodeuedd [Westo, Aquo], la Mayala Rejina, por me deino di amoro ed anke Sakrifikal' Deino propre; Aranrhod [Nordo, Tero], deino di suvereneso.) La cienco, altra-latere, konsistas en komprenado di externalaji -- o vivanti quale li vere kondutas ed interagas, o substanci e forci trovita en la Naturo, od irgo tala.

Yen to en quo me ipsa kredas. Me nultempe esforcis koaktar altri a kredar la samajo. La religio es quala la muziko; sua skopo es la liberigado dil anmo. Se parto de vua religio ne liberigas vu, vu devas eliminar ol, quale vu ne askoltus muziko qua falias liberigar vu. Se artiklo de vua dogmataro havas nula signifiko o graveso por vu, vu devas abandonar ol. E to quo es signifikal' por kelku ne es necese signifikala por altru, juste quale diversa homi havas diversa preferenci en la muziko.

Yen mea religio. Mea filozofio bazesas sur la veneracado di omnu qui vivas. Me ne esas vejetaranto, tamen: ito esus hipokrita. La planti es santa anke. Tale es fungi. Fakte me developis paradigmo qua permesas me facar kelko, qua me sempre pensis, devus esar la skopo di mea filozofio: tenar normo etikala plu severa kontre me ipsa kam kontre altri. Segun mea skemo, esas quar chefa prinicipi qua motivas konduto humana: (1) emocema afeciono / amo / amoro, (2) sorgo etikala / sento di justeso / boneso, (3) juado / plezuro / satisfaco, e (4) sekureso / prudenteso /su-konservado. Ed ici es prezenta en singlu, e singlu darfas rangizar oli quale lu selektas. Kelki donas la maxim granda graveso a sekureso, altri a plezuro, e cetere. E nula maniero es nejusta! Personale, me rangizas ca quar principi en precize l'aranjaro di graveso quale me listis oli: L'amo unesme, la justeso duesme, la plezuro triesme, e la sekureso quaresme. Co semblas a me maxim raciona. Ma altra skemi ya semblas maxim raciona ad altra homi, e nam nula normo existas per quo on povas judikar lua decido (l'identeso dil normo es la questiono kontroversata!), on ne povas judikar homi pro lia rangizuro di principi. Yen mea filozofio. Ed ol permesas a me tenar me responsiva pri agar segun normo de universal' amo fratala, ultre ke sento di justa konduto vers omnu, sen kondamnar altri por faliar facar same. En altra vorti, on povas suciar altri, sen divenar piacha pri la fakto. Ico, en mea humil' opinio, es la granda suceso di mea filozofio: separar etiko e responso personal' ek la dogmo dil religio.


LINGUAJI & KULTURAJI

Konstruktesanta