KABAKLAR VE KABAKLIKLAR


Kabaklar başlıca dört türe ayrılırlar:

1-Bal kabağı
2-Sakız kabağı
3-Asma kabağı
4-Su kabağı

Ancak kabak ve kabaklığın botanik çerçeve dışında kullanıldığı alan daha da geniştir.

Şoför edebiyatında yivleriyle setleri aşınmış araba lastiklerine kabak denir.

"Güneş ısıtır", "Yağmur ıslatır","Soğuk üşütürü", "komşunun tavuğunu çalma", "herkes birgün ölecek" gibi, tersini söyleme olanağı bulunmayan sözleri birbirine ekleyerek, bir yaşam boyu durumu idare eden ve kafasının algılama amperi sıfırda duranlara da...

Tavır belirlemesinde kabaklıkla keleklik arasındaki fark, hödüklükle hırtlık arasındaki farka eşittir.Ve kişinin kabak, kelek, hödük ve hırt olması; inek yarusunun önce düve, sonra buzağı, sonra dana sonra inek olmasındaki bir gelişim kademelenmesiyle ilgili değildir.

Başka bir anlamda dangalaklık hiyerarşisinde, kabaklığın kendine özgü bir payesi yoktur.Salaklıkla ahmaklıktan biraz daha yukarda, hıyartolukla kerizlikten biraz daha aşağıdadır.

Hep aynı mavalı okumanın bıktırıcılığına "kabak tadı verdi" denir.

Buradaki kabak tadı, kabağın kabak tatlısı dışındaki tadıdır.

Mutfak repertuarında ise kabaklı yemek çeşitleri, patlıcanlı yemek çeşitlerine yakın bir zenginlik gösterir.

Kabak kızartması, kabak dolması, kalye, imam bayıldı, kabak ograten, mücver, kabaklı börek vs...

Zeytinyağlı patlıcan dolması gibi neden zeytinyağlı kabak dolması yapılamadığı konusunda, bilimsel hiçbir inceleme yapılmamıştır.Ancak aş ocakları tarihindeki bu büyük boşluk, demokratik hak ve özgürlüklerin yeterince kullanılmadığının bir işareti sayılmamalıdır.

Zeytinyağlı patlıcan dolması gibi, neden zeytinyağlı kabak dolması yapılmadığı bilimsel olarak incelenmiş bulunsaydı da, demokratik hak ve özgğrlğklerin yeterince kullanılmış olduğu kanıtlanmayacaktı.

Asma kabağı ile sakız kabağı arasındaki fark, asma kabağının yerde değil, çardakta yetişmesi ve Napoleon boyuna yakın olmasıdır.

Ayrıca erotizm uzmanları, asma kabağını sakız kabağından daha simgesel bulur ve ünlü kadın yıldızları asma kabağıyla çekilmiş estetik pozları altına:

-Sanatçının özel meraklarından bir görüntü, diye yazarlar.

Bal kabağının neden meşe ağacında yetişmediği konusundaki derin felsefeyi; bu sorunu düşünmeye kalkan Nasreddin Hoca'nın, meşe altında uyurken burnuna düşen kozalak; hem Descartes'i, hem de Bacon'cu bir yaklaşımla açıklayıvermiştir.

Bal kabağının bir başka özelliği de tatlısının cevizle yenmesidir.Ve tatlısı yapılan tek kabak o olduğu halde, tarladaki görüntüsünden ötürü ünvanı- yularda da belirttiğimiz gibi- anti-zeka türleri arasına sokulmuş ve aslında kabağa benzetilenlerde hiçbir tad bulunmadığı halde; tatlısı çok makbul olan kabağa haksızlık edilmiştir.

Su kabağı da kurutulup, sundurmaya asıldığında, rüzgar esince tıngırdadığından, boş kafalılığın eş deyimi olarak zaman zaman kullanılmaktadır.

Özellikle Rumeliler, aşırı safderunlara:

-Hepten susak kafacağızlıdır o, derken maşrapa niyetine kullanılan içi boş su kabağını kastederler.

Kabak sözcüğünün bu kadar zengin bir biçimde değerlendirilmesi, sosyolojik olarak benzetme yaratıcılığımızdaki mizahi inceliği göstermektedir.

Ve bir de şunu unutmamak gerekir ki, her kabak yiyen kabak olmayacağı gibi, kabaklıktan bir türlü kurtulamamış olanlar da kabak yiyebilirler.




Çetin ALTAN