PROSTAT KANSERİ

Prof.Dr.Yücel PAK-GATA Radyasyon Onkolojisi

Prostat kanseri 50 yaşın üzerinde cilt kanseri hariç erkeklerde en sık rastlanan kanserdir. Lezyon lokalize ise cerrahi veya radyoterapi iyi bir kür şansı sağlar.Ancak tedaviye karar vermeden önce en uygun evreleme ve evrelere göre optimal tedaviyi seçmek gerekir(1).Şikayeti olmıyan hastalarda digital rektal muayene,PSA,ve/veya ultrason tetkiki tartışmalıdır(2,3). Hastanın sürvisi tümörün yaygınlığı ile ilişkilidir.Sürviyi etkiliyen diğer faktörler histolojik grade,yaş,diğer hastalıkları ve PSA seviyesine göre karar verilmesidir(4-8). Radyoterapi ile tedavi edilen hastalarda klinik T evresi,Gleoson skoru, ve tedavi öncesi PSA seviyesi nüks riskini doğru tahminde kullanılır (9).DNA ploidi de prognostik tetkiktir. Diploid tümörler tetraploid veya aneploid olanlara göre daha iyi prognozludur(10-14).Gençlerde daha definitif yöntem seçilir.Serum asit fosfataz yükselmesi kötü prognoz belirtisidir.PSA yüksek sensitivite ve spesifitesi nedeniyle çok sık kullanılır(6,7,14-19).Biyokimyasal nüks ile klinik metastaz arası 8 yıldır.Metastazdan ölüme kadar geçen süre ek 5 yıldır(20).Küratif amaçlı radyoterapiden sonra PSA yükselmesi prognostik olabilir (21).Lenf nodu yayılımı ve yüksek alkelen fosfataz prognozu kötüleştirir. Palyatif tedavide hormon faydalıdır. Hastanın takibi uzun süre yapılmalıdır, çünkü geç rekürrens ve metastaz sıktır.

Kaynaklar:

1. Garnick MB: Prostate cancer: screening, diagnosis, and management. Annals of Internal Medicine 118(10): 804-818, 1993.

PATOLOJİ

Adult prostat kanserleri daima sadece adenokarsinomadır(% 95 in üzerinde).Tümör diferansiasyonunun derecesi ve histolojik büyüme paterni metastaz ve ölüm ile direkt ilişkilidir.İki histolojik grade’leme kullanılır. Mostofi hücre yapısı ve histolojiye göre 3 grup tarif etmiştir. 1) İyi 2) Orta 3)Kötü difransiye anaplastik. Gleoson’un sistemi histolojik yapıya göredir. Bu numara özellikle sürvi ve nodal yayılım insidensiyle ilişkili olarak 2 den 10’a kadar uzar(Gleson skoru). Gleason katagorisinde (1,2) klinik stage’le ilgili olarak histolojik yapı prognozla ilişkili olarak stage ile histolojiyi birlikte yansıtır.İnce iğne aspirasyon biyopsisi “core” iğne biyopsisi ile eşit doğrulukta tanı verebilir(3).

Kaynaklar:

1. Gleason DF, Mellinger GT: Prediction of prognosis for prostatic adenocarcinoma by combined histological grading and clinical staging. Journal of Urology 111(1): 58-64, 1974.

KLİNİK GİDİŞ:

Stage A lezyon tesadüfen bulunur.(%10) Bunlarda rectal muayenede prostat normal bulunur ve sadece hastada obstriksiyon şikayeti vardır. Hastalık ancak transurtral prostat rezeksiyon materyalinde histolojik olarak tespit edilir.A2 de de durum aynıdır, ancak tümör 5 den fazla odak halindedir ve bu lezyonlar genellikle kötü difransiye adeno kanser olup pelvik nodlara yayılma oranı %25’tir. B1 lezyonlarında ise (%5-10) şikayeti olmadan da prostata abnormalite vardır. Lezyon intra kapsüllerdir.<1.5-B1—>1.5 B2 dir. C lezyonlar da extra kapsüllerdir.D lezyonlarda yakın nod (D1) ve uzak metastaz vardır.(D2) ilerlemiş hastalık hastaların çoğunda tespit edilir.Stage C %45, Stage D %40 olguyu teşkil eder. Bunlarda bazen obstiriksiyon ve kemik ağrısına rastlanır. Prostat kanserin çoğu (%85) posterior lobu tutar.Geri kalan ön lobdadır ve palpasyonda bulunması zordur.

Bölgesel lenf nodlu yayılımı lezyonun hacim ve diferansiyonuyla ilişki gösterir. Stage A1 lezyonlarının %10’undan azında ,Stage B de %20 ve Stage C de %65 oranında lenf nod yayılımı görülür. Gleason’un skorunda 2-5 arasında %14 yayılım varken ,9-10 arasındaki hemen tüm olgularda vardır.

EVRELEME:

Prostat kanserinin evrelemesinde genelde kullanılan iki sistem vardır.Biri “Jewett sistemi”(evreA’ dan D’ye), Diğeri AJCC’nin TNM sistemidir(1,2).

Kaynaklar:

TANI VE EVRELEME ÇALIŞMASI

Dikkatli rektal fizik muayene esastır. Asid fosfataz,prostatik asid fosfataz rektal muayeneden önce bilgi verebilir. Alkalen fosfataz başta olmak üzere karaciğer enzim testleri,biopsi,kemik sintigrafisi,tam kan,IVP, ve akciğer grafisi evreleme ve lezyonu tanımlama ve yaygınlığını saptamada başlıca yöntemlerdir.Lenf nod yayılımını saptamada lenfranjiyografi,lenf nodlarının cerrahi biopsi araştırması ortaya koyar.Komputerize tomografi hem lezyonu ve yaygınlığını göstermede hem de radyoterapi tedavi planlamasında faydalı yöntemdir.

TEDAVİ SEÇENEKLERİ ve SONUÇLARI:

CERRAHİ:Radikal Prostatektomi prostatın kapsülünün üretra ve seminuler vesikülleri ile birlikte çıkarılmasıdır. Nodal yayılım %8-21 civarında olan lokalize B1 tümörlerde bu yöntem etkin tedavi şeklidir. Bu girişimde hastaların tama yakın bölümünde (%90-100) empotans ve %5-10 oranında üriner inkontines görülür.

RADYOTERAPİ :Sıklıkla kullanılan radyoterapi dozu Stage A1(T1a) için 64 Gy, Stage A,B(T1b,c) için 68-70 Gy,ve C lezyonlarda 70-72 Gy eksternal radyoterapi lokal lezyonu etkin şekilde kontrol edebilir.Stage C hastalıkta veya nodal hastalık bulunduğunda tedavi alanı tüm pelvise yönelik ve 4500 rad veya daha fazla dozla radyoterapi gerektirir.Lenfademoktamiyle birlikte radyoterapi (tüm pelvis), %25 den daha fazla hastada peniste,skrotum ve bacakta ödeme neden olduğundan tavsiye edilmez. Aslında proflaktik ve tedavi edici nodal ışınlamanın yeri kesin belirlenmemiştir. Yüksek doz radyoterapi sonrası hastaların %30-50 ‘sinde impotans, %5-10’unda inkontinens görülür.Klinik olarak tedavi sonrası kontrolde inaktif hastalık bulunmasına rağmen 18 ay sonra alınan biopside hastalık gözlenmektedir.

Prostat kanserleride radyoaktif implant ile (I-125,Au196 vs) yapılan interstisyel radyoterapi özellikle lokalize kanserde kullanılmaktadır.(Stage B1,B2 ve küçük C) bu metodun etkinliği küçük volüm implantı ve homojen yerleştirme ile artar hem de 1500-1800 rad dozu prostata verebilme imkanı sağlar. Bu teknik pelvik nodal olmayanlarda uygulanır. Lenf nod yayılımında lenfoadenoktomi veya eksternal radyoterapiye ilaveten intersisyel radyoterapi uygulaması’da kullanılan yöntemdir. Kombine tedavilerde morbidite artmaktadır.İmplant uygulanan hastalarda lokal kontrol oranı %80-90 civarındadır.Prostata radyoaktif madde implantasyonundan sonra impotans %10-25 oranında görülmektedir.

Tedavi edilen hastalarda Stage A1 de sürvi 5-10 yılda %95-100 civarındadır. B evrede 5 yıl sürvi %70,10 yıl %45 C evrede ise %30-40 civarındadır.Evre D de hormon veya eksternal radyoterapi tavsiye edilir.D1 lezyonda palyasyon hedeflendiğinde morbiditeyi azaltmak için 60-65 Gy eksternal radyoterapi verilir.Orkiektomi de bir tedavi yöntemidir.

EVRELERE GÖRE TEDAVİ :

Evre I de Tedavi

T1a, N0, M0, iyi-differansiye (stage A1):

Post mortem çalışmalarda 90 yaş ve üzeri kişilerde ,yaşla artış gösteren metastaz yapmamış prostat kanseri görülme oranı % 50-60 tır.Evre I kanserlerin çoğu iyi diferansiye ve glandı sadece fokal olarak tutmuştur(T1a,No,Mo). Bunların çoğunda tedavi gerekmez ve dikkatli takip yapılır(1). Daha genç hastalarda (50-60 yaş) beklenen sürvi uzun olduğundan tedavi gerekir(3).Daha az diferansiye kanserlerde rezeke edilen dokuda birden çok parçada görülür (T1b,No, Mo) ve biyolojik olarak daha agressivdir.Bunlarda radikal prostetektomi,eksternal radyoterapi (6-10), brakiterapi, ve bekliyerek gözleme(2-5) benzer sürvi verir.Verilecek karar hastanın yaşı, medikal hastalık bulunuşu, ve hastanın tercihine göre saptanır(3).Eğer TUR yapılmışsa definitif radyoterapi oluşacak darlığı önlemek için 4-6 hafta geciktirilir(11).

Radikal prostetektomi genellikle lenfadenektomi ile birlikte,yada olmaksızın yapılır. Ya da potensi korumak için sinir koruyucu teknikle ya da olmaksızın uygulanır(12-14).Kapsul penetrasyonu veya prostetektomi sırasında seminal vezikül invazyonu varsa veya cerrahiden sonraki 3 haftadan sonra saptanabilir seviyede PSA varsa postoperatif radyoterapi düşünülür(15-20).Postoperatif radyoterapi lokal nüksü azaltır(21).Morbiditeden kaçınmak için dikkatli bir tedavi planı gerekir(15-20).Klinik araştırmalar devam etmektedir.

İnterstisyel radyoizotop implantasyonu (I-125,palladium,iridyum v.b.) özenle seçilmiş T1 veya T2A tümörlü hastalarda ultrason yada CT eşliğinde transperineal teknikle uygulanır.Radikal prostetektomi veya eksternal radyoterapi ile alınan sonuçlar benzerdir (22-24).Bunun bir avantajı ayaktan tedavi niteliğidir.Seksüel potens devamlılığı % 86-92 dir(22-24).Bu oran radikal prostetektomide % 10-40,eksternal radyoterapide %40-60 tır.Ancak,idrar sıklığı,sıkışma ve daha az da üriner retansiyon çoğu hastada görülür ki zamanla azalır.Rektal ülserasyon da görülebilir.2 yıl genitoüriner grade 2 komplikasyon %10,rektal ülserasyon riski %12 dir(22).Retropubik I-125 in elle implantasyonunda lokal başarısızlık ve komplikasyon artar(25-26).Çok kulanılmamaktadır.

Eksternal radyoterapinin normal dokuları korumak amacıyla CT bazlı 3-Boyutlu konformal tedavi planlaması ve Yoğunlaşmış Modüler Radyoterapi klinik çalışma halindedir(27).

Kaynaklar:

1. National Institutes of Health: National Institute of Health Consensus Development Conference statement: the management of clinically localized prostate cancer. JAMA: Journal of the American Medical Association 258(19): 2727-2730, 1987.

Evre II Prostat Kanseri

T1a, N0, M0, orta differansiye, kötü differansiye, or un differansiye veya T1b, N0, M0 or T1c, N0, M0 veya T1, N0, M0 veya T2, N0, M0

T1b,No,Mo veya T1c,No,Mo hastalar için standart tedavi seçenekleri uygun hastalarda sadece sıkı gözlem yapılmasıdır.(1,2).Diğer alternatif eksternal radyoterapidir(3-7).Klinik yada patolojik tutulmamış pelvik lenf nodlarının proflaktik ışınlanmasının spesifik sürviyi artırdığı görülmemiştir(8).Radyoterapi TUR dan 4-6 hafta sonra yapılır(9).

Radikal prostetektomi genellikle pelvik lenfadenektomi ile birlikte potensi koruyan sinir koruyucu teknikle ya da olmaksızın uygulanır(10-12).Radikal prostetektomi TURp tan sonra güçleşebilir.Kapsül penetrasyonu, seminal vezikül invazyonu prostetektmi sırasında ya da cerrahide 3 hafta geçmesine rağmen belirgin PSA artışında postoperatif radyoterapi gerekir(13-18).Lokal rekürensi azaltır(19).Dikkatli bir radyoterapi planı morbiditeyi azaltır(13-18).

İnterstisyel brakiterapi (I-125,palladium,iridyum ile) ultrason veya CT eşliğinde dikkatli seçilmiş T1 T2 tümörlü hastalarda transperineal teknikle uygulanır.Bunun sonuçları radikal prostetektomi veya eksternal radyoterapininkine benzer(20-22). Avantajı hastaları yatırmadan yapılmasıdır.Seksüel potensin korunması oranı bu yöntemde %86-92, radikal prostektomide %10-40, eksternal radyoterapi ile % 40-60 tır.Dejavantajı ise sık idrara çıkma, idrar tutamama,daha az da retansiyon çoğu hastada görülür. Ancak sonradan düzelebilir.Ayrıca rektal ülserasyon görülebilir.Bu risk % 12, grade 2 üriner komplikasyon 2 yılda % 10 dur.Bu risk hekimin hüneri ve uygulama tekniği ile değişir(20).Nadiren uygulanan retropubik,elle I-125 implantasyonunda lokal nüks ve komplikasyon artar(23-24).

Eksternal radyoterapi bu evrede kullanılır ve normal dokuları korumak için 3 boyutlu konformal tedavi veya yoğun moduler tedavi(Intese Modulated) klinik araştırma durumundadır(25).

T2, N0, M0 (stage A2 veya B1 veya B2)

Bu evrede de aynı yöntemler kullanılır ve benzer sürvi elde edilir(1).Küçük palpabl kanserli hastalarda(T2a,No,Mo) ,her iki gland lobunu tutan(T2b,No,Mo) hastalara göre daha iyi gidiş vardır.Lenfadenektomi yapılanda, metastaz saptanan hastaların prognozu yapılmıyanlardan daha iyidir.

Bu alternatif tedavi seçimlerinde impotans,inkontinens, ve barsak yaralanması gibi yan etkiler dikkate alınmalıdır.Tanıdan sonra radikal prostetektomi yapılanlarla gözlenenler arasında Evre I-II hastalarda sürvi farkı yoktur(2). Başlangıçta konservatif kalınan daha sonra hormon verilen lokalize prostat kanserlilerde grade’i 1 veya 2 olanlarda hastalık spesifik yaşam 10 yılda % 87 olup overall sürvi aynı yaştaki populasyona benzemektedir(1).Tedavi kararı hastanın yaşı, tıbbi hastalığı, ve hastanın tercihine göre verilir.Radyoterapi ile devamlı verilen hormon tedavisinde sonuç,sadece radyoterapiye göre daha iyidir(26).Tedavi seçeneklerinin başında pelvik lenfadenektomi ile yapılan Radikal prostatektomidir(10,11,27,28).Eğer tümörün yayılımı müsaade ederse impotansı ereksiyon için gerekli sinirler korunur(12,27).Kapsuler yayılım veya seminal vezikül tutulumu var veya operasyondan 3 hafta sonra PSA yüksekse postoperatif radyoterapi düşünülür.Bu uygulama lokal rekürrensi azaltır ama sürviyi uzattığı gösterilmemiştir(19).İyi bir planlama morbiditeyi azaltır(13-18).Preoperatif hormon tedavisinin rolü henüz gösterilmemiştir(29,30).Hem de cerrahi sınır ve kapsul invazyonunu değiştirdiğinden değerlendirmeyi güçleştirir(31).

Eksternal radyoterapi diğer seçenektir(3-7,32).Klinik veya patolojik olarak tutulmamış pelvik lenf nodlarının profilaktik ışınlamasının sürviye katkısı isbatlanmamıştır(8).Definitif radyoterapi TURp’tan 4-6 hafta sonra yapılmalıdır,strüktürü azaltır(9).Büyük T2b tümörlerde adjuvan hormon tedavisi düşünülmelidir(26).

Diğer bir seçenek dikkatli izlemedir(1,2).

İnterstisyel radyoizotop implantasyonu (I-125,palladium,iridyum v.b.) özenle seçilmiş T1 veya T2A tümörlü hastalarda ultrason yada CT eşliğinde transperineal teknikle uygulanır.Radikal prostetektomi veya eksternal radyoterapi ile alınan sonuçlar benzerdir (20-22).Bunun bir avantajı ayaktan tedavi niteliğidir.Seksüel potens devamlılığı % 86-92 dir(20-33).Bu oran radikal prostatektomide %10-40,eksternal radyoterapide %40-60 tır. Ancak,idrar sıklığı,sıkışma ve daha az da üriner retansiyon çoğu hastada görülür ki zamanla azalır.Rektal ülserasyon da görülebilir.2 yıl genitoüriner grade 2 komplikasyon %10,rektal ülserasyon riski %12 dir(22).Retropubik I-125 in elle implantasyonunda ve cerrahın kalifikasyonuna göre lokal başarısızlık ve komplikasyon artar(20,23,24).Çok kulanılmamaktadır.

Eksternal radyoterapinin normal dokuları korumak amacıyla CT bazlı 3-Boyutlu konformal tedavi planlaması ve Yoğunlaşmış Modüler RT klinik çalışma halindedir(25).

Ultrason eşliğinde perkutenöz kriocerrahi de klinik çalışma şeklinde uygulanmaktadır(34).

Diğer klinik çalışma ise radikal prostatektomiden önce hormon tedavisidir(35,36).

Kaynaklar:

1. Chodak GW, Thisted RA, Gerber GS, et al.: Results of conservative management of clinically localized prostate cancer. New England Journal of Medicine 330(4): 242-248, 1994.

Evre III Prostat Kanseri

T3, N0, M0 (stage C)

Esternal radyperapi, interstisyel implantatasyon, ve radikal prostatektomi kullanılır.¹

Radikal prostatektomi sonuçları evre II dekilerden daha kötüdür.Büyük tümörlerde interstisyel brakiterapi teknik açıdan zordur.Eksternal radyoterapi ile uygulandığında en uygun tedavi yöntemi olup lokal kontrol ve hastalıksız sürviyi artırmada başarılıdır (2,3).Prognoz büyük ölçüde bölgesel lenf nod durumuyla ilgilidir.Radyoterapi ile tedavi edilen ve 20 yıl izlenen hastalardan % 47 si prostat kanserinden ölürken, % 44 ü başka hastalıktan ölmektedir(3).

Hormonal tedavi radyoterapi ile birlikte verilebilir.RTOG çalışmasında T3 No vra T3 N1 Mo prostata ve pelvise radyoterapi alan hastaların bir grubuna hemen adjuvan goserelin,bir grubuna rölapsta goserelin verilmiştir. İkisi arasında 5 yıl sürvide fark gözlenmemiştir(4).Bu konuda yapılan diğer çalışmalar EORTC (5,6,7),AHCRP (8),RTOG (9) dir.

Hormonal tedaviye hemen başlamak(orkiektomi veya LHRH) ya da gözleyip progresyon olunca hormon tedavisi vermek lokal ileri ve asemptomatik metastazlı prostat kanserlerinde daha iyi sürvi sağlarken hemen tedavi edilenlerde prostat kanseri spesifik sürvi gösterdi.Hemen tedavi kolunda patolojik fraktür,spinal kord kompresyonu ve ureter obstrüksiyonu daha azdı(10).

Tedavi seçenekleri:1.Eksternal radyoterapi(2,3,11-13),buna hormon eklenmesi(4,5,8,9).Küratif radyoterapi TURp dan 4-6 hafta sonra(15) yapılmalı ve konformal radyoterapi (15) uygulaması gelişmektedir. 2. Seçenek hormon maniplasyonu(orkiektomi veya LHRH agonisti)dur (10).3. seçenek genellikle pelvik lenfadenektomiyle beraber yapılan (çok uygun olgularda) radikal prostatektomidir(16). Kapsul penetrasyonu veya seminal vezikül tutulumu saptanan veya cerrahiden 3 hafta sonra PSA sı yüksek olanlarda postoperatif radyoterapi düşünülmelidir(13,14,17,18).Neoadjuvan hormon tedavisinin rolü belli değildir(19,20).Hem de bunun yaptığı morfolojik değişiklikler cerrahi sınır ve kapsul invazyonunun değerlendirilmesini güçleştirir(21). 4. seçenek tedaviye hemen başlanmayıp dikkatli izlemedir(22).

Semptomatik tedaviler:Birçok evre III hastanın üriner semptomları olduğundan bunların kontrolu gerekir.Bu ise radyoterapi(2,3,11,12),radikal cerrahi,TURp,veya hormonal maniplasyonla olur.Hormonal tedavi orkiektomi,leuprolide veya LHRH agonisti,estrojen (DES), non-steroid eantiandrojen veya steroid antiandrojen kullanılabilir.Palyatif cerrahi(TURp), uygun T3 olgularda eksternal radyoterapi ile birlikte interstisyel brakiterapi(23,24) kullanılmıştır.

Radyoterapi’nin alternatif şekilleriyle(mikst ışın(nötron/proton),nötron,multilif kollimatörlü foton tedavi (25,26) lokal kontrolde artış ,yada artmış sürvi, yada azalmış komplikasyon elde edilmektedir (26,27).Ultrason eşliğinde perkutenöz kriocerrahi de klinik çalışma şeklinde uygulanmaktadır(29).

Kaynaklar:

1. Paulson DF: Management of prostate malignancy. In: deKernion JB, Paulson DF, Eds.: Genitourinary Cancer Management. Philadelphia: Lea and Febiger, 1987, pp 107-160, 1987.

Evre IV Prostat Kanseri

Tedavi seçimi yaş, birlikteki medikal hastalık, semptomlar, vee uzak metastaz olup olmaması,ya da sadece lenf nodu tutulumu olmasına bağlı olarak yapılır.En sık semptom üriner sistem ve kemik metastazından olur. Önce yapılan TUR veya radyoterapi ve sora yapılan radyoterapi veya hormon tedavisi bu hastalarda önem kazanır.

T4, N0, M0, yada herhangibir T, N1-3, M0,ya da herhangibir T, herhangibir N, M1 (stage D1 veya D2)

AHPCR araştırmasında(1) büyük T2 tümörlü hastalarda radyoterapiye eklenen sürekli androjen supresyonu sadece radyoterapiyle karşılaştırılmıştır.Elde edilen tüm ölümlerin azalmasınnda adjuvan androjen süpresyonunun radyoterapiyle birlikte başlanması ve uzun yıllar devam ettirilmesine bağlanmıştır.

Diğer bir çalışmada hemen verilen hormon tedavisi daha uzun sürvi sağlamada üstün bulunmuştur (2,3).

Herhangibi T ,herhangi N, M1 hastalarda;hormon tedavi uzak metastazlı hastaların başlıca tedavisidir. Kür nadirdir, fakat hastaların çoğunda şaşırtıcı subjektif veya objektif cevaplar vardır.Hemen başlanan hormon tedavisinde (orkiektomi veya LHRH analoğu) daha iyi sürvi sağlanmaktadır .Patolojik fraktür ,spinal kord basısı ve üreter obstrüksiyonu daha azdır(4).

Bu evrede tedavi seçenekleri :

1.Hormonal maniplasyon (5,6,7,8,9,10,11,12).

2.Eksternal radyoterapi (çok uygun Mo hastalarda) küratif yaklaşılabilir (13,44).TURp’tan 4-6 hafta sonra yapılmalıdır(15).Eksternal radyoterapiye hormonal tedavi eklenebilir(1).

3.Palyatif radyoterapi,

4.Palyatif cerrahi,

5.Uygun hastalarda dikkatli izleme,

6.Orkiektomi ile birlikte radikal prostatektomi ( çalışma halinde)(16)

7.Hormon refrakter hastalarda sistemik kemoterapi(çalışma devam ediyor) (17,18) uygulanabilir.

Kaynaklar:

1. Relative effectiveness and cost-effectiveness of methods of androgen suppression in the treatment of advanced prostatic cancer. Summary, Evidence Report/Technology Assessment: Number 4, January 1999. Agency for Health Care Policy and Research, Rockville, MD. Available at: http://www.ahcpr.gov/clinic/prossumm.htm. Accessed 6/14/99.

NÜKS PROSTAT KANSERİ:

Nükste , tedavi seçimi daha önce yapılan tedavilere,nüks bölgesine,diğer medikal hastalıklara,ve hastanın durumuna göre yapılır.Prostatektmi sonrası sadece lokal nüks olanlarda definitif radyoterapi verilir(1-4). Radyoterapi sonrası lokal nükste bir hastada kurtarma prostetektomisi sağlanabilir(5).Sadece radyoterapi yapılan bu hastalarda uzun süreli hastalık kontrolü hormon tedavisiyle sağlanır ve sağlanan kanser spesifik ortalama sürvi 6 yıldır(6).Radyoterapi sonrası nükste kriyocerrahi araştırılmaktadır(7).Dissemine nüksü olan hastalar hormonla tedavi edilir.Kemik ağrılarında palyatif radyoterapi faydalıdır.Hormon tedavi sonrası nüks olgularında kemoterapi ve biyolojik ajanlar araştırılmaktadır(8).Ağrılı kemik metastazlarında birçok yaklaşım vardır.Bunlar radyoterapi dışında kortikosteroidler(23,27),gallium nitrat ve radyonüklidler( stronsyum-89),ve bifosfanatlardır(9). Stronsyum-89 verilende % 80 olguda ağrı palyasyonu sağlanır(10).Benzer cevap lokal radyoterapi veya yarımvücut radyoterapisi ile de sağlanır(11). Sadece eksternal radyoterapiye göre buna ilave stronsyum-89 verilende hastalık gidişi daha yavaş, analjezik ihtiyacı daha az görülmüştür(12).

Hormon refrakter hastalıkta kemoterapinin palyatif faydası olduğu bildirilmiştir ve bu konuda çalışmalar vardır(13-15).Ancak günümüzde standart bir kemoterapi rejimi yoktur.

Kaynaklar:

1. Lange PH, Reddy PK, Medini E, et al.: Radiation therapy as adjuvant treatment after radical prostatectomy. Journal of the National Cancer Institute Monographs 7: 141-149, 1988.

RADYOTERAPİYE BAĞLI YAN ETKİLER VE MORBİDİTE

Akut: Radyoterapi süreside diyare ve dizüri sık görülür ve genellikle lomotil ile nisbeten kontrole alınır.

Kronik: Prostat radyasyona oldukça dayanıklıdır. Hastaların %10’unda Proktit ve sistit görülür. Yapılan tedaviye göre değişmek üzere komplikasyon olarak impotans görülür.(%25-50)