1ο ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΤΗΝΟΥ

ΤΗΝΟΣ

Τήνος, 3 Δεκέμβρη 1998
Προς το Δημοτικό Σχολείο Μεγαπλατάνου.

Αγαπητοί μας συμμαθητές
Μέσα στην ψυχή μας γεννήθηκε η επιθυμία να επικοινωνήσουμε με παιδιά που κατοικούν σε νησί καθώς και με όσα άλλα παιδιά θα ήθελαν να μας γνωρίσουν τον τόπο τους αφού κι εμείς θα τους γνωρίσουμε τον δικό μας.
Ο τόπος μας ονομάζεται Τήνος και είναι ένα νησί των Κυκλαδων. Είναι ένα διαμάντι μέσα στην αλυσίδα των Κυκάδων, στο Αιγαίο Πέλαγος. Είναι τέταρτο σε έκταση (194,26 τ.χλμ.) μέσα στο Νομό μας. Έχει πληθυσμό (7.731 περίπου κατοίκους) σύμφωνα με την απόγραφή του 1981. Το σχήμα του μοιάζει με ένα αχλάδι που έχει τη στενή του άκρη προς την Άνδρο και την πλατιά προς την Μύκονο, απ’την οποία χωρίζεται με τον πορθμό του Τσικνιά και από την Άνδρο με το “Στενό της Άνδρου”, όπω το λέμε. Αποτελεί επαρχία του Ν. Κυκλάδων, με πρωτεύουσα του νησιού την Τήνο ή Χώρα (που έχει 4.049 κατοίκους) με τεχνητό λιμάνι. Στη βόρεια ακτή του νησιού υπάρχει το φυσικό λιμάνι του Πανόρμου, σώζονται δε και μώλοι από το μεσαιωνικό λιμάνι του Σταυρού.

Το έδαφος της Τήνου είναι ορεινό, με ψηλότερη κορυφή τον Τσικνιά (713μ.). Σε σχέση με τα άλλα νησιά των Κυκλαδων είναι πλούσια σε βλάστηση. Αποτελείται από 12 κοινότητες (1 ορεινή, 9 ημιορεινές και 2 πεδινές) και 49 οικισμούς. Μεγαλύτερες κοινότητες είναι του Πανόρμου (732 κάτοικοι-2 οικισμοί), της Στενής (687 κάτ. -7 οικισμοί) και της Καλλονής (478 κάτ.-4 οικισμοί).
Ακρωτήρια: Ξεκινώντας από το Στενό της Άνδρου, που είναι το ακρωτήριο Περατή, πηγαίνουμε προς τα ανατολικά και συναντούμε τα ακρωτήρια: Σχίνος ή Άξενος, Σιάγο, τον όρμο της Κολυμπήθρας, Σελίνα, Λειβάδα, Άγιο Ιωάννη στο στενό του Τσικνιά και προς τα δυτικά αυτού το ακρωτήρι Ούριο ή Παχύ Ακρωτήρι ή του Πασά τ’Ακρωτήρι, κ.ά.
Βουνά - ποτάμια - χείμαρροι: Έχει μικρές εύφορες κοιλάδες για την ανάπτυξη της κηπουρικής και της γεωργίας. Εκτός από τον Τσικνιά, που είναι η ψηλότερη κορυφή της και που εκεί πίστευαν οι Αρχαίοι ότι κατοικούσε ο θεός του ανέμου Αίολος υπάρχει και ο λόφος του Εξώμβουργου. Η οικονομική ζωή των κατοίκων στηρίζεται κυρίως στον ορυκτό πλούτο (χρώμιο, μόλυβδο, μαγγάνιο, σίδηρο, μάρμαρα), στη βιομηχανία υφαντών, στην κτηνοτροφία και στον τουρισμό.

Σπήλαια - ποτάμια - χείμαρροι. Τα σπουδαιότερα σπήλαια είναι της Γαστριάς, του όρους Τσικνιά, που την έξοδό του την έχει προς τη θάλασσα. Τα νερά της Τήνου, παρόλο που το έδαφος είναι πετρώδες, είναι αρκετά. Τα πιο σπουδαία είναι του Μεγάλου Ποταμού που πηγάζει από το χωριό Αγάπη και της Περάστρας ή Λαζάρου, που πηγάζει από το Εξώμπουργο.
Κλίμα - χλωρίδα - πανίδα: Το κλίμα της Τήνου είναι μεσογειακό, πολύ υγιεινό. Το κρύο του χειμώνα δεν είναι τόσο δυνατό. Η θερμοκρασία δεν κατεβαίνει κάτω από 3 βαθμούς Κελσίου και το καλοκαίρι ποτέ δεν ξεπερνά τους 28 βαθμούς Κελσίου, επειδή πνέουν άνεμοι από το ανοιχτό πέλαγος.
Η χλωρίδα, (δηλαδή τα φυτά που φυτρώνουν) είνια μεσογιακά: ο κρόκος ή βάτος και τα διάφορα άλλα αγριόχορτα. Τα πιο συνηθισμένα δέντρα στο νησί μας είνια: η συκιά, η ελιά, τα εσπεριδοειδή, η αχλαδιά, το αμπέλι, τα δημητριακά, η ντομάτα, τα όσπρια και τα σκόρδα.
Η πανίδα της Τήνου προσφέρει λαγούς, μικρά άγρια ζώα και τον Αύγουστο βλέπει κανείς να περνούν από τηνΤήνο τρυγόνια, ορτύκια, πέρδικες.
Ιστορία: Στ’αρχαία χρόνια η Τήνος ήταν γνωστή με τα ονόματα Υδρούσα (γιατί είχε πολλά νερά) και Οφιούσα (γιατί είχε πολλά φίδια) απο τα οποία και την έσωσε, καθώς πίστευαν οι αρχαίοι, ο Ποσειδώνας. Το όνομά της Τήνος προέρχεται από τη φοινικική λέξη Τανόθ που σημαίνει φίδι, άλλοι δε λένε από ο όνομα του πρώτου οικιστού της, Τήνου.

Το νησί άρχισε να ακμάζει κατά τη Μεσοκυκλαδική Εποχή. Τον 6ο αιώνα π.Χ.η Τήνος πέρασε στην εξουσία της Ερέτρειας. Το 480 π.Χ. οι Πέρσες ανάγκασαν τους Τηνιακούς να συμμαχήσουν μαζί τους. Ένα τηνιακό πλοίο, όμως, που κατόρθωσε να ξεφύγει πριν τη ναυμαχία της Σαλαμίνας, αποκάλυψε στους Έλληνες τις περσικές προθέσεις. Γι αυτή την υπηρεσία του γράφτηκε και το όνομα της Τήνου, μαζί με τα ονόματα των άλλων ελληνικών πόλεων, στον τρίποδα που ανέθεσαν οι Έλληνες στους Δελφούς μετά την νίκη τους κατά των Περσών. Μετά τους Περσικούς Πολέμους η Τήνος έγινε μέλος της Α΄ Αθηναϊκής Συμμαχίας (378 π.Χ.). Το 362 π.Χ. ο τύραννος των Φερών Αλεξανδρος, θέλωντας να εξουδετερώσει την δύναμη των Αθηναίων, επιτέθηκε στην Τήνο. Το νησί υπέκυψε στους Μακεδόνες μετά τη μάχη της Χαιρώνειας (338 π.Χ.) και αργότερα στους Ρωμαίους. Την εποχή αυτή βρίσκεται σε παρακμή.
Κατά τους πρώτους Βυζαντινούς χρόνους παρουσίασε ανθηρή οικονομία. Πολλές φορές δοκιμάστηκε από τις επιδρομές των Σαρακηνών πειρατών. Το 1207 πέρασε στην εξουσία των Ενετών που κράτησε πάνω από 500χρόνια, με μόνη διακοπή ένα μικρό χρονικό διάστημα το 1537, όταν για λίγο καιρό η Τήνος υπέκυψε στον πειρατικό στόλο του Χαϊρεντίν Μπαρμπαρόσα. Η μακροχρόνια Βενετική κατοχή είχε ως αποτέλεσμα την αύξηση των καθολικών χριστιανών στο νησί. Το 1715 η Τήνος καταλήφθηκε από τους Τούρκους.
Η Τήνος πήρε νέρος στην ελληνική επανάσταση. Στην περίοδο της φραγκοκρατίας είχε πρωτεύουσά της το Εξώμβουργο, στην περίοδο της τουρκοκρατίας εγκατέλειψαν το Εξώμβουργο οι Τηνιακοί και κατέβηκαν προς την παραλία όπου δημιούργησαν σιγά - σιγά τη νέα πρωτεύουσα του νησιού ανάμεσα στην ακτή και στο περίφημο ιερό της Παναγίας. Η Τήνος είναι το μεγαλύτερο κάντρο της λατρείας στον ορθόδοξο κόσμο. Αποτέλεσε θρησκευτικό θάυμα του Ελληνισμού, επειδή βρέθηκε εκεί η εικόνα της Ευαγγελίστριας.

Αρχαιολογικά στοιχεία
Η αρχαία πόλη βρίσκεται σε κάποια απόσταση από τη σημερινή. Οι ανασκαφές αποκάλυψαν τμήματα ενός αρχαϊκού πολυγωνικού τάφου που χρονολογείται από τον 8ο αιώνα π.Χ., μερικά θεμέλιασπιτιών και μια μεγάλη δημόσια κατασκευή, που μάλλον είχε θρησκευτικό προορισμό. Ερείπια έχουν απομείνει από ένα θέατρο και από το ιερό του Διονύσου, που χρονολογείται από τους κλασσικούς χρόνους.
Κατά μήκος της βορειοδυτικής ακτής του νησιού βρίσκεται ναός του Ποσειδώνα και της Αμφιτρίτης. Ο Ποσειδώνας τιμήθηκε ιδιαίτερα στην Τήνο, επειδή θεωρούσαν ότι έστελνε πελαργούς που εξολόθρευαν τα φίδια του νησιού. Η Αμφιτρίτη περιλήφθηκε στη λατρεία κατά τον 4ο αιώνα π.Χ. Ο ναός που υπάρχει σήμερα, χρονολογείται από τον 3ο αιώνα π.Χ. και έιναι χτισμένος πάνω σε έναν άλλο, προγενέστερο. Στην Τήνο λατρευόταν, επίσης, ο θεός Απόλλωνας και ο τοπικός θεός Καλλισταγόρας, προς τιμή του οποίου τεούσαν ειδική γιορτή, τα θεοξένια.
Η πόλη μας
Η Χώρα έχει σημόσια καταστήματα, πλατείες…
Τα τελευταία χρόνια, τα σπίτια της Χώρας κτίζονται σύγχρονα, όχι με το παλιό σχέδιο. Έτσι στο νησί εχουν κτιστεί πολλές πολυκατοικίες. Σώζονται όμως μερικά παλιά κτίρια.: το σπιτι του Καγκάδη, που πήγαν την εικόνα της Παναγίας μας, όταν τη βρήκαν, το σπίτι του Κριονά στην Παλάδα, του κ. Αφετνούλη κ.ά.
Οι δρόμοι της Χώρας είναι περιποιημένοι και μερικοί διατηρούν το καθαρό νησιώτικο χρώμα, γιατί είναι πλακόστρωτοι. Τέτοιος είναι κι ο παλιός δρόμος που οδηγεί στην εκκλησία της Παναγίας.
Ύδρευση: Η Τήνος τροφοδοτεί ολόκληρη την πόλη από μια εξαίρετη πηγή “του Ακεράτου”. Τώρα τελευταία όμως, λόγω της ανομβρίας, δημιουργούνται πολλά προβλήματα. Το καλοκαίρι η πόλη εξυπηρετείται από το νερό των πηγαδιών.
Φωτισμός: Στα προηγούμενα χρόνια υπήρχε εργοστάσιο προς την Αγία Παρασκευή για το φωτισμό της Χώρας. Σήμερα όμως γίνεται με τη βοήθεια υπόγειων συρμάτων από την Άνδρο.
Δημόσια κτίσματα είναι: το Ειρηνοδικείο, το Ταμείο, η Εφορία, το όμορφο μεγαλόκτιστο κτίριο της Δημαρχίας, ο Αστυνομικός σταθμός, ο ΟΤΕ,το Ταχυδρομείο, ο Λιμενικός σταθμός, τα γραφεία της ΔΕΗ, η Τουριτική Αστυνομία,το Τελωνείο, Έχει τράπεζες και επειδή το καλοκαίρι πολλοί ξένοι επισκέπτονται το νησί μας για να προσκυνήσουν τη θαυματουργή εικόνα της Παναγίας μας και να απολαύσουν τις νησιώτικες ακρογιαλιές της και να ζήσουν από κοντά την καλλιτεχνική της παράδοση, υπάρχουν όμορφα ξενοδοχεία μέσα και έξω από την πόλη. Στην πόλη μας λειτουργούν ακόμη περιποιημένα εστιατόρια, καφενεία, ζαχαροπλαστεία που προσφέρονται: γάλα, λουκουμάδες ζεστοί, γλυκά, παγωτά, κ.λ.π.
Η Τήνος είναι το νησί των Καλλιτεχνών. Έχει μεγάλη καλλιτεχνική παράδοση. Οι κύριοι λόγοι που η Τήνος έδωσε στην Ελλάδα και στην ανθρωπότητα τεχνίτες διαλεχτούς είναι: η άγρια φύση του νησιού, η λεπτή τους ψυχή και η ύπαρξη άφθονου μάρμαρου και σχιστόλιθου.
Αρχιτέκτονες, γλύπτες, ζωγράφοι, ξυλογλύπτες, αγγειοπλάστες ξεκίνησαν από την όμορφη πατρίδα μας. Έκαναν αριστουργήματα που τα θαυμάζει ολόκληρος ο κόσμος. Ο Φιλιππότης, ο Λύτρας, ο Γύζης, ο Χαλεπάς, οι σώχοι, οι Κολλάροι, οι Φυτάληδες, οι Παλαμάρηδες, οι Βιτάληδες είνια ονόματα που θα τιμούν πάντα την Ελλάδα. Αντίγραφα υπάρχουν στο Μουσείο των Τηνίων Καλλιτεχνών, στην ανατολική πτέρυγα του Ιδρύματος της Ευαγγελίστριας.
Στολίδι του νησιού μας, ευλογία του Θεού στην τηνιακή γη είναι η θαυματουργή εικόνα της Μεγαλόχαρης που βρέθηκε στα χώματα του νησιού μας και προσελκύει κοντά της χιλιάδες προσκυνητές κάθε χρόνο. Σας ευχόμαστε η ευλογία Της να καθοδηγεί τα βήματά σας στην πρόοδο και να δώσει τα θεία δώρα της στους καλούς σας δασκάλους και στις οικογένειές σας. Με πολλή αγάπη,
Μαθητές και μαθήτριες
της Δ΄ τάξης του 1ου Δημοτικού Σχολείου Τήνου