Tướng Lê Nguyên Vỹ

Tướng Lê Nguyên Vỹ về đảm nhiệm chức vụ Tư Lệnh Sư Đoàn 5 Bộ Binh, khi ông c̣n mang cấp bực Đại Tá, vào khoảng tháng 6 năm 73, trong lúc vết thương ở chân của ông chưa lành hẳn, bước đi c̣n khập khễng và chống gậy v́ bị tai nạn trực thăng khi ông là Tư Lệnh Phó Sư Đoàn 21 BB. Ông là một vị chỉ huy gan dạ nổi tiếng nhất của Sư Đoàn 5 BB lúc ông c̣n là Trung Đoàn Trưởng: "Nhất Vỹ, nh́ Gia" (Trung Tá Gia h́nh như họ Hà, Hà Văn Gia, v́ đă lâu ngày tôi không nhớ rơ). Đây là câu nói tôi được nghe nhiều lần nơi sĩ quan và binh sĩ khi rời quân trường về tŕnh diện Sư Đoàn vào tháng 1-68. Rất nhiều đồng bào và anh em chiến sĩ thuộc các đơn vị bạn quanh vùng Lái Thiêu, B́nh Dương cho đến các tỉnh biên giới B́nh Long, Phước Long đều biết đến tên ông. Có lẽ một phần v́ tinh thần chiến đấu kiên tŕ và dũng cảm, một phần v́ tánh t́nh nóng nảy như lửa đốt của ông.

Tinh thần kiên tŕ và dứt khoát chiến đấu chống cộng của ông đă biểu lộ qua câu chuyện của một sĩ quan tham mưu Sư Đoàn kể cho tôi nghe "Ông Vỹ có một cô em gái đi theo VC, viết thư khuyên ông nên quay về với "Bác và Đảng" và ông đă trao bức thư này cho An Ninh Quân Đội VNCH để nghiên cứu".

Sự chiến đấu dũng cảm của ông gần như mọi người thuộc Sư Đoàn đều biết vào mùa hè đỏ lửa năm 72 ở An Lộc. VC lùa 3 Sư Đoàn (Công Trường số 5, 7 và 9, Trung Đoàn Thiết Giáp T54 và các đơn vị trọng pháo 130 ly để bao vây và tấn công thành phố An Lộc, tỉnh B́nh Long. Đại Tá Lê Nguyên Vỹ, Tư Lệnh Phó Sư Đoàn cùng với Tướng Lê Văn Hưng, Tư Lệnh Sư Đoàn đă tích cực điều động các đơn vị pḥng thủ đẩy lui nhiều đợt tấn công ác liệt kéo dài ṛng ră gần 3 tháng trời. Ở vào cao điểm khốc liệt nhất, khi VC quyết định sử dụng toàn bộ lực lượng để dứt điểm chiến trường, chúng tung nhiều đợt pháo kích, sử dụng lực lượng xung kích chủ yếu, thiết giáp T54 và bộ binh kết hợp tiến thẳng vào trung tâm chỉ huy của Tướng Lê Văn Hưng. V́ bị thiệt hại nặng nề do đạn pháo, các đơn vị pḥng thủ VNCH phải co cụm lại từng tụ điểm để chống trả. Khi thấy chiến xa và bộ binh địch xuất hiện từ xa, tất cả các loại súng cối của ta bắn ra xối xả, khiến bộ binh VC phải giật lùi lại phía sau, chỉ c̣n thiết giáp VC vẫn một hàng dọc, theo đường phố tiến vào nơi pḥng thủ của Tướng Hưng. V́ lần đầu tiên người lính VNCH nh́n thấy chiến xa địch và phần v́ không tin tưởng vào vũ khí chống chiến xa M72, hầu hết đều kinh hoàng và t́m nơi ẩn nấp. Ngay cả đến những người lính pḥng thủ trước cửa hầm của Tướng Hưng cũng vậy, khi nh́n thấy chiến xa đă tới gần, tất cả đều nhảy ào xuống hầm. Đại Tá Lê Nguyên Vỹ đă nhanh nhẹn chụp lấy một khẩu M72 của người lính đứng bên cạnh, ông bước lên miệng hầm. Trong khi ấy, Tướng Lê Văn Hưng đă cầm sẵn một trái lựu đạn nơi tay với ư định nếu VC tràn vào, ông tung ra, tất cả cùng chết. Chiếc chiến xa đi đầu đă đến gần, nhưng v́ chúng chưa định ra được chiếc hầm nào là hầm của Tướng Hưng đang thủ, chúng quay ngang, quay dọc để t́m kiếm. Thừa lúc ấy, Đại Tá Vỹ đă bắn ngay một quả đạn M72 vào hông xe làm chiếc xe bốc cháy. Binh sĩ lên tinh thần reo ḥ, và họ lần theo từng căn nhà, từng bờ tường để bắn những chiếc c̣n lại. Kết quả là gần 50 chiếc chiến xa địch bị bắn cháy ngay trên trận địa.

Tướng Lê Nguyên Vỹ được thăng cấp khoảng cuối năm 1974 (tôi không nhớ rơ). Ông đă phải đương đầu với một hoàn cảnh vô cùng khó khăn: vừa phải lo đối phó với áp lực của quân địch, và vừa lo chấn chỉnh nhân sự, củng cố đơn vị v.v...Ông làm việc không kể giờ giấc, ngày đêm, hết ở Bộ Tư Lệnh căn cứ tại Lai Khê, lại chạy tới các căn cứ của Trung Đoàn, Tiểu Đoàn để kiểm tra, đốc thúc đào hào, tu bổ hệ thống pḥng thủ, đắp chướng ngại vật để cản chiến xa. Ông cũng lưu tâm đặc biệt việc rèn luyện tân binh, thường xuyên mở lớp huấn luyện và ôn tập cho các cán bộ và binh sĩ.

Đặc biệt về công tác bài trừ tệ nạn tham nhũng, ông làm rất hăng say. Sau khi Tướng Trần Quốc Lịch bị điều tra và bắt giam ở quân lao, một số các cấp chỉ huy khác đă bị trừng phạt: Thiếu Tá Hồ Ngọc S., TĐT/TĐ3/9, Đại Úy H., ĐĐT/ĐĐ5 Trinh Sát bị giáng cấp xuống trung sĩ và một số nữa tôi không c̣n nhớ rơ. Việc bài trừ tham nhũng, không ai nghi ngờ thiện chí của Tướng Vỹ, ông rất nhiệt t́nh. Ông chỉ có một tật xấu mà tôi ghi nhận được là tính nóng nảy. Một câu chuyện tôi nghe được khi ông làm việc tại trung tâm hành quân, pḥng 3 BTL/SĐ. Hôm ấy, một binh sĩ bị quân cảnh bắt về tŕnh diện ông về tội đánh lộn và cướp giật ngoài chợ Lai Khê. Câu chuyện tôi nghe được khi ông đang đứng nói với một sĩ quan khác trươc cửa văn pḥng: "Tôi chửi mắng cho một trận, mặt hắn cứ trơ trơ ra, không tỏ vẻ ăn năn hối hận ǵ. Th́nh ĺnh tôi quay cây gậy đập tới tấp, cu cậu không biết đường mà đỡ, bị một trận nên thân!". Những việc như vậy, ông thường làm, nhưng lại chưa nghe ai nói ông cạo đầu nhốt chuồng cọp binh sĩ.

Trong một buổi lễ khai giảng khóa huấn luyện tân binh, đứng trước cả ngàn người vừa tân binh lẫn cán bộ và lính cơ hữu của trung tâm huấn luyện ở Lái Thiêu, ông công kích kịch liệt trong gần một tiếng đồng hồ về tệ nạn tham nhũng. Ông nói rất nhiều, nhưng chỉ có một câu tôi nhớ hoài, không bao giờ quên: "Chúng nó đă móc ngầm với nhau rất chặt chẽ, ḿnh phải gỡ ra từ từ mới được".

Trong một phiên họp ở BTL/SĐ, ông gọi những người được gởi gấm nhiều năm, hết đời Tư Lệnh này tới đời Tư Lệnh khác, sống lưu cựu tại trung tâm huấn luyện Sư Đoàn là những con heo. Ông nói: "Chúng nó ăn no béo mập như những con heo". Ông muốn "bứng" đám người này đi mà cũng không làm được, Có lẽ v́ họ có những cái "gốc" lớn mà rễ của nó đă mọc tới Sài G̣n. Sức lực của ông cũng có hạn, đôi vai ông cũng nhỏ bé như vai mọi người, không lớn rộng như vai Từ Hải! Tuy nhiên tôi ghi nhận, trong thời gian ông làm Tư Lệnh, tệ nạn tham nhũng, nếu không muốn nói đă bị chận đứng th́ cũng phải giảm đi rất nhiều; không c̣n cảnh ăn chơi phè phỡn trong khi người khác cặm cụi làm việc.

Nh́n chung, từ ngày Tướng Vỹ về Sư Đoàn, ông đă cải tổ, xây dựng được nhiều vấn đề. Ông đă mang lại niềm tin tưởng cho mọi người .

Việt Cộng càng ngày càng di chuyển người, vũ khí, lương thực về gần Sài G̣n hơn. Áp lực quân sự ngày càng gia tăng. Việc tiếp tế bằng phi cơ cho An Lộc và Chơn Thành quá tốn kém mà chỉ để bảo vệ những đống gạch vụn tại thành phố An Lộc và những vùng đất hoang vu, không người ở. Dân cư tại các làng mạc, đồn điền đều đă di tản để tránh bom đạn hồi năm 1972, một số chạy ngược lên Lộc Ninh, số c̣n lại chạy về Sài G̣n. Vào khoảng cuối năm 1974, các lực lượng pḥng thủ An Lộc và Chơn Thành được lệnh triệt thoái. Một việc làm Tướng Vỹ buồn ḷng không ít khi một Tiểu Đoàn của Trung Đoàn 8 ở Chơn Thành rút lui, ông chỉ thị phải ưu tiên chở hỏa tiễn Tow về trên chuyến phi cơ đầu tiên để ông tái phối trí nơi khác (Tow là một loại hỏa tiễn chống chiến xa rất hiệu nghiệm và rất đắt tiền). Ông đích thân ra sân bay đón chờ. Khi chuyến bay đầu tiên hạ cánh, hàng bốc xuống hết, ông không thấy hỏa tiễn Tow đâu cả, mà chỉ toàn là hàng câu lạc bộ như bia, nước ngọt, cà phê, sữa, v.v...Thế rồi ông nổi cơn thịnh nộ, rồi đích thân lái xe jeep ủi sập hết đống hàng này.

T́nh h́nh quân sự ngày càng nghiêm trọng, tỉnh lỵ Phước Long bị VC tràn ngập vào ngày 3/1/75, nhưng QLVNCH không có nỗ lực nào để tái chiếm. Những người chỉ huy quân sự nói chung và của SĐ5BB nói riêng đă bắt đầu lo ngại, nhưng tất cả đều đồng ư rằng, trong chiến tranh, hôm nay mất ngày mai chiếm lại là việc thông thường, không có ǵ lo âu quá đáng.

Khi Ban Mê Thuột thất thủ, quân đội VNCH rút khỏi Cao Nguyên, miền Trung và khi tuyến pḥng thủ miền Đông (Phan Rang, Long Khánh) bị bể, những lực lượng c̣n lại của QLVNCH đang lui dần về phía cầu xa lộ Biên Ḥa, tôi được lệnh chuẩn bị kế hoạch, trang bị nhẹ, dự trù trong trường hợp Sài G̣n thất thủ, sẽ lui dần về Vùng 4 để tiếp tục chiến đấu. Tôi không biết lệnh này xuất phát từ đâu!

Lúc này những đoàn quân VC ở phía Bắc Sài G̣n đă ép sát với pḥng tuyến của SĐ5BB. — phiá quận lỵ Phú Giáo, vào ngày 23 và 27/4/75, phi cơ phản lực, cứ 2 chiếc luân phiên nhau thả bom vào những vị trí tập trung của quân địch để ngăn cản sức tiến quân của chúng. Đường bay nhào lộn kéo tới tận không phận quận Lái Thiêu. Cán bộ huấn luyện viên và các khóa sinh đều đưa mắt liếc nh́n, không ai nói với ai một lời, tất cả đă hiểu việc ǵ đang xảy ra.

Trung tâm huấn luyện Sư Đoàn chỉ chấm dứt các hoạt động huấn luyện băi tập vào ngày 28/4/75 và được lệnh cấm trại 100% để lo pḥng thủ. T́nh h́nh ở Sài G̣n lúc đó quá lộn xộn và các đơn vị du kích cùng quân địa phương VC đă xuất hiện ở nhiều nơi quanh vùng Lái Thiêu, B́nh Dương. Khoảng 10 giờ đêm ngày 29/4/75, tôi đă nh́n thấy bộ binh và chiến xa của VC đang di chuyển trên xa lộ Đại Hàn (Sài G̣n - B́nh Dương). Bộ binh đi hai hàng dọc, kẹp sát lề đường, xen kẽ ở giữa là chiến xa T54. Chúng chẳng thèm ngụy trang lá cây ǵ cả và đang di chuyển về hướng Sài G̣n. Th́nh ĺnh tiếng súng cối 81 ly của TTHL/SĐ từ phía sau lưng bắn ra để cản bước tiến của chúng. Đạn nổ bốc khói mịt mù xa lộ. Chỉ trong giây lát, chiến xa và bộ binh VC đă giàn hàng ngang tiến thẳng về phía TTHL. Những khẩu pḥng không trên pháo tháp của chiến xa địch đang nhả đạn, bỗng dưng khựng lại. Chúng quay ngược ra xa lộ rồi tiếp tục di chuyển về hướng Sài G̣n. Chúng đi rất vội vă, hối hả. Rơ ràng chúng đang được lệnh tránh giao chiến dọc đường, bảo toàn lực lượng tối đa, tiến nhanh về Sài G̣n càng sớm càng tốt. Sài G̣n vào giờ này đang hỗn loạn, miếng mồi thơm ngon, béo bở đang đợi chờ, chúng không thể chậm trễ được!

Khoảng 8 giờ sáng, tôi không c̣n nh́n thấy một lực lượng nào của VC di chuyển nữa. Tôi vẫn đứng ở phía ngoài pḥng tuyến suy nghĩ miên man...Chúng đă lợi dụng đêm tối, len lỏi, vượt nhanh ngang qua hông những điểm pḥng thủ chính yếu của SĐ5BB, của tiểu khu B́nh Dương. Chúng đă bỏ toàn bộ lực lượng của SĐ5BB về phía sau lưng rồi!

Bỗng tôi chợt nhớ tới câu chuyện hơn một năm về trước, khoảng tháng 12 năm 73. Hôm ấy, như thường lệ, tới phiên trực, tôi đem bản đồ vào pḥng riêng của Tướng Vỹ vào buổi tối để ông duyệt xét lại t́nh h́nh tổng quát mà có các chỉ thị cần thiết cho các kế hoạch hành quân hôm sau. Thông thường, ông chỉ lướt qua 15 phút, v́ sĩ quan tùy viên đă báo cáo t́nh h́nh hàng giờ, rồi ông nói chuyệnh linh tinh với chúng tôi. Ông người tầm thước, khoảng 165cm, hơi mập, nước da đen sạm v́ nắng, giọng nói hơi ồm ồm. H́nh như ông đang bị cảm mất tiếng nên giọng nói hơi khó nghe. Tuy nhiên, tôi vẫn c̣n nghe rơ từng tiếng...Ông đang tỏ vẻ vui mừng về việc xúc tiến pḥng thủ trong những tháng qua đạt kết quả tốt đẹp. Bỗng ông tâm sự: "Tôi nghi ngờ chúng nó không đánh ḿnh ở ngoài này mà t́m cách len lỏi đi thẳng về Sài G̣n..." Điều nghi ngờ của ông hôm nay đă trở thành sự thật.

Trước t́nh thế này, Tướng Vỹ sẽ quyền biến ra sao? Tôi chờ đợi, nhưng tôi chợt nghĩ, t́nh h́nh sáng hôm nay đang diễn ra trên một quy mô lớn trên toàn quốc, đă vượt ra ngoài vùng trách nhiệm và quyền hạn của một vị Tư Lệnh Sư Đoàn. Ông vẫn phải chờ lệnh, v́ ông là một quân nhân có kỷ luật.

Khoảng 9 giờ sáng, TTHL vẫn c̣n liên lạc tốt với BTL/SĐ. Lệnh từ TT/HQ/SĐ vẫn truyền đi: "Tất cả sẵn sàng tại chỗ, chờ lệnh". Tướng Vỹ đang chờ lệnh ǵ? Lệnh đánh tập kích phía sau lưng địch hay lệnh rút lui về Vùng 4? Ông chờ lệnh ai? Vào giờ này, Tổng Thống Tư Lệnh Quân Đội, Thủ Tướng Chánh Phủ, Tổng TMT/QĐ, TMTL/LQ, Tư Lệnh Quân Đoàn, đă chạy trốn hết rồi! Các tân Tổng Thống th́ hoặc v́ quá già nua, hom hem ốm yếu, hoặc v́ c̣n đang bàng hoàng ngơ ngác trước kẻ thù, ai đủ tư cách và uy tín để ra lệnh cho ông?

Khoảng 10 giờ sáng ngày 30-4-75, TTHL hoàn toàn mất liên lạc với BTL/SĐ (có lẽ giờ này, Tướng Vỹ đă tự sát và BTL đang rối loạn). Chỉ huy trưởng TT/HL vô cùng bối rối. Ông ra lệnh vắn tắt: "Di chuyển về hướng Sài G̣n". Dẫn đầu hàng quân là các khóa sinh lớp huấn luyện thái cực đạo. Đoàn quân ra khỏi doanh trại chưa được 1/3, tôi đă nghe tiếng súng nổ ṛn ră ngoài chợ Lái Thiêu (Chi Khu Lái Thiêu đă rút lui từ nửa đêm và VC đă chế ngự khu này). Trung Úy Bích, Trưởng Ban 2 TT đă bị trọng thương và lực lượng đi đầu bị thiệt hại nặng. Đoàn quân phải lùi vào trong doanh trại để t́m hướng đi khác. Một vài anh em mở radio để nghe tin tức. Th́nh ĺnh nghe được bản tin của ông Dương Văn Minh trên đài phát thanh. Lúc ấy giọng ông Dương Văn Minh nghe rất thểu năo, tiếng mạnh, tiếng yếu tựa hồ như một người sắp hết hơi. Tôi không nhớ hết nguyên bản văn; nhưng có vài đoạn chính yếu, tôi c̣n nhớ rơ từng tiếng. Đại ư bản văn nói, để tránh một cuộc đổ máu vô ích, ông kêu gọi binh lính VC ngừng tấn công và quân đội VNCH ở nguyên vị trí của ḿnh v́ ông đă: "Tôi tin tưởng sâu xa vào chính sách ḥa giải, ḥa hợp dân tộc của chánh phủ cách mạng lâm thời cộng ḥa miền Nam VN" (nguyên văn) và ông tiếp: "Chúng tôi ở đây (tức Dinh Độc Lập) đang chờ những người anh em ở phía bên kia đến để làm lễ bàn giao..." Bản tin được lập lại nhiều lần liên tục.

Sau khi nghe xong bản tin này, mọi người đều xôn xao nhốn nháo. Anh em khóa sinh lo sợ, trong khi làm lễ bàn giao VC nổi hứng đ̣i bàn giao luôn "cái chỗ đội nón", thế là hơn 1500 khóa sinh đủ các lớp huấn luyện, đă hè nhau đẩy sập cả cổng chính lẫn cổng phụ, vứt súng đạn, lột bỏ quần áo, chạy ra đường như một đàn ong vỡ tổ, trước sự ngơ ngác, bàng hoàng của cán bộ quân trường.

Tại căn cứ pḥng thủ của Trung Đoàn và Tiểu Đoàn, sau khi nghe xong bản tin trên đài phát thanh của Dương Văn Minh, anh em binh sĩ đă tự động vứt bỏ súng đạn để chạy về nhà. Tại Bộ Tư Lệnh Sư Đoàn ở Lai Khê, cái mệnh lệnh mà Tướng Vỹ trông đợi từ nhiều ngày qua để ông thi hành hôm nay đă đến. Mệnh lệnh không đến bằng hệ thống truyền tin quân đội, mà đến qua làn sóng điện của Đài phát thanh Sài G̣n: lệnh bàn giao! Từ ngữ nghe thật hiền lành và êm ái. Nhưng, tự cổ chí kim, các kẻ chiến bại, sau khi bị tước đoạt hết khí giới, thông thường th́ chỉ có chết hoặc bị bắt cầm tù, chưa thấy ai làm lễ bàn giao bao giờ. Tại sao hôm nay, ông tân Tổng Thống miễn cưỡng lại dùng loại từ ngữ mập mờ này?

VC vẫn bao vây căn cứ ở Lai Khê, đặt chốt ngăn chặn ở hai cổng phía Nam và phía Bắc. Chúng bắc loa chĩa vào bên trong căn cứ, phát thanh lời kêu gọi của Dương Văn Minh và kêu gọi Tướng Vỹ ra hàng. Ông chỉ đáp lại: "Yêu cầu các anh đối xử nhân đạo với thuộc cấp của tôi".

Lúc đó, Tướng Vỹ triệu tập một phiên họp bất thường, thật ngắn ngủi, để giải thích cho mọi người rơ lịnh bàn giao và lịnh bắt buông súng đầu hàng. Ông nói: "Lệnh bắt chúng ta buông súng bàn giao cho địch, nói thẳng ra là lịnh bắt chúng ta buông súng đầu hàng..." Ông phải nói thẳng v́ sợ có người hiểu quanh co, mập mờ. Rồi ông tuyên bố: "V́ tôi là một Tướng Chỉ Huy mặt trận, tôi không thể thi hành được lịnh này. Tôi nghĩ thân làm Tướng là phần nào đă hưởng vinh dự và ân huệ của quốc gia hơn các anh em nên tôi phải chọn lấy con đường đi riêng cho tôi". Đoạn ông b́nh tĩnh bước ra sân nghiêm trang đứng dưới cột cờ của Bộ Tư Lệnh, tự sát bằng chính khẩu súng chỉ huy của ḿnh.

Tôi không được chứng kiến cảnh Tướng Vỹ tự sát và những diễn biến ở Lai Khê, chỉ viết theo lời tường thuật của anh bạn lúc tôi làm việc tại TTHQ. T́nh cờ tôi gặp lại anh ít lâu sau đó. Trung Úy Khang, người sĩ quan trẻ tuổi, có rất nhiều nghị lực và rất giỏi môn vơ Không Thủ Đạo. Anh được tuyển chọn là sĩ quan tùy viên kiêm cận vệ của Tướng Vỹ.

Con đường Tướng Vỹ chọn lựa ngày hôm nay đă có Hoàng Diệu, Nguyễn Tri Phương, Nguyễn Lăm và nhiều vị anh hùng khác lựa chọn ngày trước. Ông đă xin nối gót. Ông không đi đơn độc một ḿnh, v́ vào giờ này, khắp nơi trên đất nước, đồng đội của ông, nhiều người cũng đang đi trên con đường như Phạm Văn Phú, Trần Văn Hai, Lê Văn Hưng, Nguyễn Khoa Nam, Hồ Ngọc Cẩn, v.v...

Được biết ngày nay, đồng bào và chiến sĩ trong nước đă suy tôn ông là ANH HÙNG DÂN TỘC. Và trong hàng ngũ của những người đang đấu tranh lật đổ bạo quyền ở trong nước, có đơn vị đă mang tên ông: Chiến Đoàn LÊ NGUYÊN VỸ.

Thanh Sơn
(Trích dặc san KBC)

Tướng Hiếu, Một Thiên Tài Quân Sự?
Các Tướng Lănh QLVNCH
generalhieu