Σκόρπια μικρο-γλωσσικά

 

Να δούμε μερικά γλωσσικά ή μεταφραστικά αμαρτήματα "νέας εσοδείας", που ίσως έχουν γενικότερο ενδιαφέρον ή είναι απλώς διασκεδαστικά. Όλα τους προέρχονται από έγκριτες, όπως λέγαμε παλιά, καθημερινές εφημερίδες· δεν παραθέτω συγκεκριμένα στοιχεία των "δραστών", αν και τα έχω κρατήσει.

 

* Σε ενδιαφέρον άρθρο για αθλητές που οδηγήθηκαν στα στρατόπεδα των Ναζί, διαβάζουμε: Ήταν η 27η Ιανουαρίου 1945 όταν οι σοβιετικές δυνάμεις της "Κόκκινης Αρμάδας" εισέβαλαν στο Άουσβιτς-Μπιρκενάου...

 

Και καλά ο συγκεκριμένος δημοσιογράφος, που έχει μητρική γλώσσα την ιταλική, συγχωρείται να μπερδεύει το ιταλικό armata (που θα πει όντως στρατός: armata rossa είναι ο κόκκινος στρατός) με το ελληνικό αρμάδα, που βεβαίως θα πει στόλος, και μάλιστα πολεμικός. Συγχωρείται όμως η καλή εφημερίδα να δίνει τα κείμενα προς δημοσίευση χωρίς προηγουμένως να τα ελέγξει ανθρώπου μάτι; Τι φταίει ο αναγνώστης να πιστέψει ξαφνικά ότι το Άουσβιτς ήταν παραθαλάσσιο ή ότι οι σοβιετικοί ήταν τόσο δαιμόνιοι που οδήγησαν στόλο σε μεσόγειο μέρος;

 

* Στο ίδιο κατά σύμπτωση φύλλο, διαβάζουμε: "Ο μονόφθαλμος λέων της Καμπούλ είναι νεκρός." Και σε όλο το άρθρο, παντού "ο λέων" και ο "λέων" -λιοντάρι πουθενά. Με αποκορύφωμα: Ο Σεράκ Ομάρ, ο προσωπικός του φύλακας, είπε πως ήταν "ένας λέων σοφός".

Φανταστείτε τώρα έναν έλληνα φύλακα ζωολογικού κήπου, να μιλάει για το λιοντάρι που προσέχει και να λέει "ήταν ένας λέων σοφός"! Αφήνουμε ότι ο Λέων ο Σοφός δεν ήταν λιοντάρι, αλλά αυτοκράτορας του Βυζαντίου!

(Και μια παρωνυχίδα: γιατί ήταν ένας λέων σοφός; Θα μπορούσε να είναι δύο; Το αόριστο άρθρο, δανεικό από τα αγγλικά, θα ήταν εντελώς περιττό στα στρωτά ελληνικά: ήταν σοφό λιοντάρι). Αλλά τότε θα ξέφτιζε το κουρελάκι του καλού δημοσιογράφου, ο αυτοκρατορικός λέων.

 

* Ένα λίγο παλιότερο -και να με συμπαθάτε αν η καθυστερημένη αναδημοσίευση είναι υπεύθυνη που περάσατε τις γιορτές με "αυτά παλαιάς τεχνολογίας": Στο χριστουγεννιάτικο δέντρο είναι προτιμότερη η επιλογή άθραυστων στολιδιών, ενώ για τα φωτάκια του δέντρου συνιστάται η επιλογή αυτών νέας τεχνολογίας. Αυτών; Ποιών αυτών; που θα ρωτούσε και ο Τραμπάκουλας. Να τι παθαίνει κανείς όταν δέχεται τυφλά την άποψη ότι είναι έγκλημα καθοσιώσεως να επαναλαμβάνουμε πού και πού το ουσιαστικό, και ότι είναι κομψότερο να το αντικαθιστούμε πάντοτε με την αντωνυμία "αυτός" ή "εκείνος". 

 

* Φαίνεται τελικά ότι το επίθετο καλλίπυγος (είχαμε γράψει γι' αυτό σε παλιότερο Φυστίκι) πάει να καθιερωθεί ως κοσμητικό επίθετο παντός καιρού για γυναίκες. 

Βλέπουμε, σε ελαφρά στήλη σοβαρής εφημερίδας, τη φωτογραφία ανφάς μιας κοπέλας που φοράει μόνο εσώρουχα και διαβάζουμε στο συνοδευτικό κείμενο: Η καλλίπυγος κυρία της φωτογραφίας ουδεμία σχέση έχει με τα τρεντς στον χώρο των εσωρούχων που λανσάρονται στα "πρωινάδικα" της μικρής οθόνης.

Και καλά, ο καλός δημοσιογράφος δεν βρήκε ελληνική λέξη γι' αυτά τα ρημάδια τα τρεντς (trends), που λανσάρονται κιόλας. Εντάξει. Εκείνο το καλλίπυγος, τι το ήθελε; Δεν ήξερε ότι πυγή στα αρχαία θα πει "οπίσθια" για να μη μεταχειριστούμε την κοινή νεοελληνική λέξη; Διότι βέβαια, στη φωτογραφία, που είναι επαναλαμβάνω ανφάς, η πυγή της (καλλίγραμμης;) κυρίας καθόλου δεν φαίνεται. Φυσικά, η αίγλη της αρχαιόπρεπης λέξης (και του αρχαιόπρεπου τυπικού) όλα τα καθαγιάζει.

Πυγαία δημοσιογραφία;