Datuk Seri Anwar Ibrahim (pesakit), 52 tahun, telah dibawa ke Hospital
Universiti Kebangsaan Malaysia
(HUKM) pada tengah hari Jumaat 10 September 1999 dengan arahan Mahkamah
Tinggi Kuala Lumpur
supaya beliau menjalani pemeriksaan perubatan terperinci di HUKM mengenai
dakwaan keracunan
arsenik.
Beliau dibawa ke Jabatan Kemalangan dan Kecemasan HUKM untuk diperiksa
oleh doktor. Beliau
mengadu telah mengalami keguguran rambut, penurunan berat badan, sakit-sakit
kepala, kebas-kebas
jari, sakit-sakit perut serta rasa kekeringan.
Keluhan-keluhan ini amat ketara dalam beberapa bulan ini. Lebih kurang
tiga - empat bulan lepas, beliau
mengalami demam, sakit tekak dan batuk-batuk (tanpa kahak) dan berasa letih
serta kehilangan tenaga
semenjak itu.
Beliau memaklumkan air kencing beliau yang diambil pada 18 Ogos 1999 telah
dilaporkan oleh Gribbles
Pathology, Melbourne, Australia, mengandungi paras arsenik yang tinggi
(230ug/g kreatinin). HUKM
telah menubuhkan satu pasukan perubatan bagi menjalankan pemeriksaan terperinci
dan rawatan teliti dan
menyeluruh pada pesakit.
Sejarah kesihatan pesakit termasuklah fatty liver, gastritis, kemalangan
terjatuh dari kuda beberapa tahun
lalu serta mengalami trauma pada bahagian kepala dan leher pada September
1998. Beliau telah mula
ditahan pada September 1998. Antara ubat-ubat yang beliau ambil ialah Omeprazole,
Prepulsid dan
Roaccutane.
Pemeriksaan fizikal menunjukkan seorang pesakit yang kurus, cengkong dan
telah mengalami penurunan
berat badan. Rambut dari kepala beliau mudah gugur apabila ditarik. Bibir
beliau berkuping-kuping.
Beliau tidak pucat atau jaundis. Tekanan darah beliau ialah 150/100 mmHg
(baring) dan 128/95 mmHg
(berdiri) dan pesakit berasa pening sedikit apabila berdiri. Berat badan
ialah 65.5 kg. Pemeriksaan
jantung adalah normal. Pemeriksaan paru-paru menunjukkan terdapat fine
crackles di bahagian bawah
paru-paru kiri. Pemeriksaan abdomen adalah normal. Tiada kelenjar limfa
dikesan. Ada banyak
tompok-tompok hitam di kulit badan beliau, tetapi tiada tanda-tanda seperti
hiperkeratosis di tapak kaki
dan tapak tangan dan pigmentasi lain yang merupakan tanda-tanda patognomonik
keracunan kronik
arsenik.
Berdasarkan dakwaan keracunan, keadaan kesihatan pesakit serta perintah
Mahkamah Tinggi Kuala
Lumpur itu, pesakit telah dimasukkan ke HUKM untuk pemeriksaan serta rawatan
teliti dan terperinci.
Dalam pemerhatian hospital, pesakit mengalami:
a. Penurunan berat badan yang mendadak
b. Keguguran rambut yang banyak
c. Kebas-kebas jari, sakit-sakit kepala dan perut
d. Hipotensi ortositatik
e. Abnormaliti paru-paru
Pesakit telah dilihat oleh beberapa orang pakar perubatan dan menjalani
beberapa ujian bagi mengesan
punca pada gejala-gejala di atas iaitu sama ada beliau:
a) Menghidapi apa-apa penyakit yang boleh menyebabkan gejala-gejala ini
b)Telah keracunan (arsenik atau lain-lain)
Kesimpulan daripada pemeriksaan pakar dan ujian-ujian adalah seperti berikut:
A. Kemungkinan menghidapi penyakit-penyakit:
a. Ujian-ujian makmal menunjukkan beliau tidak mengidap diabetes, tirotoksikosis,
kegagalan ginjal atau
hepar, anemia kronik, tuberculosis atau penyakit barah.
b. Beliau tidak mengalami penyakit HIV atau AIDS
c. Ujian fungsi hepar menunjukkan sedikit keabnormalan.
d. Ujian-ujian darah berikut adalah normal: FBC, ESR, CRP, zat besi dan
feritin, folate dan B12, RBC
transketolase, cortisol, renin, aldosterone, ANF, ds-DNA, CEA, AFP, PSA.
e. Pemeriksaan sistem kardiobaskular:
Oleh kerana adanya hipotensi ortostatik (penurunan tekanan darah sistolik
hingga 20 mmHg), beberapa
ujian telah dijalankan. EKG menunjukkan bradikardia sinus. Echolkardiografi
adalah normal. ABPM dan
Holter adalah normal. Sungguhpun begitu hipotensi ortostatik terus kekal
semasa pemerhatian di wad; ini
boleh disebabkan disfungsi autonomik yang puncanya belum dapat dikesan.
Tekanan darah beliau juga
didapati labil.
f. Pemeriksaan paru-paru:
i. Radiograf dada menunjukkan keabnormalan di bahagian bawah paru-paru kiri.
ii. Skan tomograf berkomputer (CT Scan) dada pada 12hb September 1999 menunjukkan
keabnormalan
pada tempat sub-pleura bahagian bawah paru-paru kiri dan apabila skan ini
diulangi pada 18hb
September 1999 keabnormalan ini telah tiada. Bagaimanapun ada beberapa
nodul pada paru-paru.
iii. Ujian fungsi paru-paru menunjukkan 'reversible small airways obstruction'.
g. Pemeriksaan sistem neurologi:
Ujian 'nerve conduction' adalah normal. MRI otak menunjukkan 'subcortical hyperintense changes'.
Semasa dalam wad, pesakit telah mengalami kesakitan kepala yang melarat
pada Khamis 23 September
1999. Pemeriksaan dijalankan oleh Pakar Perunding Neurologi, Profesor Dr
Raymond Ali. Beliau juga
telah dirujuk kepada Pakar Perunding THT, Profesor Dr Lokman Saim dan Pakar
Perunding Oftalmologi,
Prof Madya Dr Muhaya.
h. Pemeriksaan sistem usus:
Ujian esofago-gastro-duodenoskopi menunjukkan gastritis dan 'reflux oesophagitis'.
i. Pemeriksaan mental:
Pakar Perunding Psikiatri, Prof Madya Dr Hatta Shaharom, juga melihat pesakit.
B. Kajian mengenai aduan keracunan arsenik
i. Spesimen-spesimen air kencing, kuku dan rambut telah diambil dan diselaraskan
oleh Pakar Perunding
Perubatan Forensik, Prof Madya Dr Shahrom Wahid, mengikut kaedah-kaedah
tertentu yang biasa
diamalkan oleh pakar perubatan forensik dan dihantar ke Makmal-Makmal berikut.
Keputusan
ujian-ujian ini ialah: (Sila rujuk grafik)
Interpretasi keputusan ujian-ujian makmal ini serta pandangan/pendapat
klinikal di perolehi dari Profesor
Dr Moyer dari Mayo Clinic, Amerika Syarikat (Lampiran 19) dan dari Dennis
Herring dari Perth
Chemistry Centre.
Kesimpulan
Pesakit yang ditahan mulai September 1998 telah mengalami beberapa masalah
kesihatan, terutama sekali
penurunan berat badan yang mendadak, keguguran rambut yang banyak, kebas-kebas
jari, kekeringan
badan dan ketidakselesaan badan. Air kencing yang didakwa diambil pada
18 Ogos 1999 telah
dilaporkan oleh Gribbles Patholgy, Melbourne, Australia mengandungi paras
arsenik yang tinggi. Keadaan
klinikal boleh disebabkan keracunan arsenik atau ....... penyakit lain.
Satu pemeriksaan perubatan terperinci telah dijalankan oleh HUKM. Beliau
didapati tidak mengalami
apa-apa penyakit seperti HIV/AIDS, kegagalan ginjal, diabetes, tirotoksikosis,
anemia kronik,
tuberkulosis atau penyakit barah yang boleh menjadi punca kepada gejala-gejala
yang dialami. Beliau juga
tiada tanda-tanda klinikal keracunan arsenik akut atau kronik. Spesimen-spesimen
air kencing, rambut
dan kuku menunjukkan paras arsenik yang tidak melebihi paras/julat yang
dibenarkan di makmal-makmal
berkenaan.
Oleh kerana masalah kesihatan yang dialami pesakit tidak dapat disahkan
penyebabnya dari beberapa
jenis penyakit (setelah pemeriksaan dan ujian terperinci telah dijalankan)
dan dari paras arsenik pada
spesimen-spesimen yang telah diuji, adalah disarankan HUKM terus mengawasi
status kesihatan pesakit
ini. Nodul paru-paru, sakit kepala serta hipotensi ortostatik yang dialami
pesakit perlu diawasi rapi dan
pemakanan seimbang hendaklah dilaksanakan.
Profesor Dr Khalid Yusoff
PSK, MBBS (Melb.), FAMM, FRCP Edin.,FRCP Glasg., FRCP Lond., FACC
Profesor Perubatan dan Pakar Perunding Kardiologi
Ketua Pasukan Perubatan Rawatan Dato' Seri Anwar
Profesor Datuk Dr Khalid Abdul Kadir
DPMJ, MBBS (Mon.), BMed Sc, FRACP, PhD FRCPA, FRCP Edin, FRCP Glasg.
Profesor Perubatan dan Pakar Perunding Endokrinologi
Pengarah Hospital Universiti Kebangsaan Malaysia
Prof Madya Dr Shahrom Wahid
MD (UKM), DCP (Lond.), MRCPath (Forensic - UK)
Pakar Perunding Perubatan Forensik
Dr Abdul Latiff Mohamed
MD (UKM), MRCP (UK), PhD (Leeds)
Pakar Kardiologi
Ahli-ahli lain Pasukan Perubatan Rawatan ini terdiri dari:
1. Profesor Dr Raymond Ali, Pakar Perunding Neurologi
2. Profesor Dr David Riches, Pakar Perunding Dermatologi
3. Profesor Dr Lokman Saim, Pakar Perunding Tekak-Hidung-Telinga
4. Prof Madya Dr Aminuddin Ahmad, Pakar Perunding Gastroenterologi
5. Prof Madya Dr Hatta Shahrom, Pakar Perunding Psikiatri Forensik
6. Prof Madya Dr Muhaya Hj Muhamad, Pakar Perunding Oftalmologi
7. Dr Roslan Haron, Pakar Respiratori
8. Dr Azhar Abdul Aziz, Pakar Kemalangan dan Kecemasan