XIN
ĐỪNG VÔ CẢM
(Phan
Sơn)
Nói thật ra thì tôi cũng
chẳng thích thú gì khi phải quan tâm
đến Chính trị: Bực mình, cảm thấy
bất lực, lo âu cho đất nước và tất
nhiên, không thể tránh được những
phiền toái! Thành ra đối với những
người không quan tâm đến chính trị,
tôi thấy cũng được, miễn sao sống
đạo đức, lương thiện là tốt.
Nhưng khi có những ý kiến như là:
- Mày quan tâm đến chuyện
đó làm gì, mỗi người mỗi việc.
Lo làm ăn chân chính (?!)
- Chính trị chẳng liên
quan gì đến tụi mình cả.
- Ôi, có nhúm người
lên tiếng thì không giải quyết
được gì đâu?
- Thằng cha Lê Công Định
này khùng thật, vợ hoa hậu, nhà
giàu vậy mà…
… thì lại là chuyện
khác. Tưởng cũng phải có đôi lời.
Sáng sớm, chúng ta dắt
xe ra đi làm, chẳng may hết xăng. Đổ
xăng, thấy giá xăng cao quá. Chiều về
đọc báo thấy giá dầu thế giới
giảm nhưng giá xăng chưa giảm. Thưa, chính trị đấy ạ.
Với cơ chế chính trị theo định hướng
Xã hội Chủ nghĩa, xăng dầu là
ngành kinh doanh độc quyền, chúng ta chỉ
có thể mua hay không mua chứ không được
quyền chọn lựa. Nói chính xác hơn
là chúng ta phải mua chứ không được
quyền đắn đo.
Buổi trưa, chúng ta đi
ăn cơm. Giới bình dân thì ăn cơm
hộp từ 10.000 -12.000/hộp. Khá hơn thì
ăn cơm văn phòng trên 20.000/phần. Tự
nhiên hôm nay cơm văn phòng đồng loạt
tăng vọt lên 25.000/phần. Chủ quán giải
thích là gạo tăng giá. Đọc
báo thì thấy thông tin Việt Nam thiếu gạo
(!). Vài hôm sau lại được tin nhà
nước đã "nhanh chóng bác bỏ
thông tin Việt Nam thiếu gạo". Chính trị đấy ạ!
Ai tích trữ gạo? Ai tung tin thiếu gạo? Ai chịu
trách nhiệm về việc này?
Chiều đi làm về,
chúng ta bị kẹt xe. Trời Sài Gòn oi bức
mà chúng ta đứng hít khói, mồ
hôi nhễ nhại. Quái! Càng tìm biện
pháp lại càng kẹt xe. Từ ý thức
người đi đường đến lô cốt
nằm chình ình giữa đường. Nhà
thầu nào thi công lô cốt bầy hầy thế
nhỉ? Vai trò của Chủ đầu tư ở
đâu? Đã vậy còn đám choai choai
phóng nhanh vượt ẩu, còi hơi bấm loạn
xạ chết cả trẻ em. Càng ban hành nghị
định thì tai nạn giao thông càng
tăng.
Thị trưởng Bangkok, thủ
đô Thailand, đã từng cam kết nếu
không giải quyết kẹt xe trong vòng 6
tháng thì từ chức. Sao không có thị
trưởng nào ở Việt Nam dám làm
như ông ta? Ai bảo giữa
chính trị và kẹt xe không có liên
quan!
Vượt qua đám kẹt
xe, về được đến nhà, chỉ mong
có những giây phút nhẹ nhàng thì
gặp khuôn mặt nhăn nhó của mẹ sắp
nhỏ cùng với lời ca cẩm “tháng
này tiền điện tăng, tiền nước
tăng, ga tăng, ông làm ơn đưa thêm
lương”. Sẵn bực mình vì kẹt xe,
chúng ta gắt gỏng om cả nhà. Tối đến,
khi đã cố gắng quên hết những rắc
rối, nằm coi đá banh thì cúp điện.
Mùa nóng, chồng cởi trần, vợ áo ngắn
ngồi thở phì phò. Chắc chắn không
ai trong chúng ta là không bị ảnh hưởng
bởi cúp điện. Ôi bao nhiêu là
lý do, quá tải, mực nước thấp
không đủ chạy thủy điện v.v..
Nhưng giống xăng dầu, ta
không mua điện nhà nước thì mua ở
đâu. Ai dám bảo
cúp điện không liên quan đến
chính trị.
Có thể nói, chính trị
liên quan đến
chúng ta hàng ngày, thậm
chí hàng giờ. Một “quyết
tâm chính trị” nào đấy đều
ít nhiều ảnh hưởng đến cuộc sống
của mỗi chúng ta. Thế thì cái
phát biểu “chính trị chẳng liên
quan gì đến tụi mình cả” là một
phát biểu rất thiếu hiểu biết. Nhưng
với những người bạn của tôi, những
người mà xét về nhiều mặt, chỉ
hơn hoặc bằng chứ không thua tôi thì
nói “thiếu hiểu biết” e rằng
vô lý. Vậy phải hiểu như thế
nào?
Thực tế, có những
người không quan tâm đến giá xăng
tăng 500 hay 1000 đồng/lít. Họ chẳng bận
tâm chút nào khi phải trả thêm vài
ngàn đồng cho một bữa cơm. Họ cũng
không quan tâm đến mỗi tháng phải trả
thêm vài trăm ngàn cho tiền điện tiền
nước. Họ không quan tâm đến con
cái phải đóng thêm học phí.
Lý do là với thu nhập của họ, chuyện
đó không thành vấn đề. Với những
người này, chính trị “không
liên quan” gì đến họ là có
cơ sở. Hay nói chính xác, chính trị
liên quan không đáng kể đến
“cơm áo gạo tiền” của họ.
Nếu chúng ta cũng như họ,
thì chúng ta không phải là kém hiểu
biết mà chúng ta thiếu trách nhiệm. Thiếu trách nhiệm với đại đa số dân chúng
còn rất nghèo, còn thiếu ăn trên
đất nước này.
Với một người gánh
hàng rong thu nhập 30.000 đồng/ngày thì
vì bữa ăn tăng thêm 2.000 là rất
đáng quan tâm. Với cặp vợ chồng thu
nhập 4.000.000 đồng/tháng thì tiền điện,
tiền nước tăng thêm 500.000 là rất
đáng kể. Và nếu hai vợ chồng
bán vé số để nuôi con ăn học,
thì các khoản tiền trường, phụ thu,
sổ vàng, sổ bạc là vô cùng lớn.
Chính trị (có thể) “không liên quan
gì” đến những người có thu nhập
cao, nhưng rất liên quan đến tầng lớp
bình dân. Ở đây, chúng ta thấy một
nghịch lý lớn của xã hội. Người có trình độ, có thu nhập cao thì không bị ảnh hưởng nhiều bởi chính trị, ngược lại, người ít học, thu nhập thấp thì bị ảnh hưởng lớn bởi chính trị. Thế nhưng chỉ
người có trình độ mới có
điều kiện và khả năng quan tâm đến
chính trị chứ không phải người
ít học. Kết quả là người có
trình độ và có trách nhiệm với
xã hội thì phải quan tâm đến
chính trị nhằm cải tiến chất lượng
của xã hội để người ít học
được hưởng lợi. Lúc này anh ta mới
được gọi là người trí thức.
Mẹ Nấm, Người Buôn Gió, Anhbasg, Lê
Công Định là những người như vậy.
Họ có khùng đâu!
Một ý kiến khác
là cho rằng quan tâm đến chính trị cũng
chẳng giải quyết được gì vì chỉ
có một nhúm người lên tiếng. Dạ
thưa, không
có cái nhúm người đó thì vĩnh viễn chẳng
có một biển người đâu ạ!
Có một người, sẽ có hai người.
Từ hai người sẽ thành ba, bốn, mười
người. Không có bạn Thanh, bạn Minh viết
khẩu hiệu HS-TS-VN thì không có phong
trào HS-TS-VN hiện nay, từ nhóm sinh viên
Bình Dương đến gia đình “Nguyễn
Hoàng Mão và các con” ở Thanh
Xuân - Hà Nội … Cái nhúm người
đó có giải quyết được gì
không? Tôi cho là có. Dự án bauxite
đã triển khai, nhưng ai dám khẳng định
những ngày “làm việc” của vị
giáo sư đáng kính Nguyễn Huệ Chi
không góp phần làm cho nó thu hẹp về
quy mô? Ai dám khẳng định lá thư kiến
nghị khẩn cấp của Mẹ Nấm không
góp phần dẫn tới việc cách chức
Tô chủ tịch? Ai dám khẳng định những
bài viết phản biện gay gắt không
góp phần lấy lại công bằng cho nông
dân trong vụ Vedan? Ai dám khẳng định
bài thơ “dặn con học trả nợ” của
Người Buôn Gió không góp phần
vào việc Quốc hội bác dự án
Đường cao tốc? Thay vì than thở rằng
“chỉ có một nhúm người thì
không giải quyết được gì”
thì hãy tự nhủ rằng “đã
có một nhúm người thì mình phải
góp thêm một phần vào đó”.
Tất nhiên, vẫn còn
đó bao nhiêu chuyện chưa cải thiện
được, cho dù dân chúng đã
nói hàng trăm, hàng ngàn lần. Điện
lại rục rịch tăng giá cho “bằng
giá khu vực”. Tình trạng giáo dục
mỗi năm một tồi tệ: chạy trường,
sổ đỏ, thi cử … Thế thì lại
càng phải nói, càng phải phản biện
nhiều hơn. Thái độ “thôi nói cũng
chẳng giải quyết được gì” chỉ
thể hiện sự thiếu trách nhiệm mà
thôi.
Thế nhưng, như đã
nói ở trên, chẳng thà thiếu trách
nhiệm, chẳng thà cứ im lặng, cứ ngồi
mà hưởng lợi từ đấu tranh của
người khác, chứ đừng tuyên bố những
câu vô cảm và lạnh lùng.
Nếu không có được
tinh thần thép của Lê
Thị Công
Nhân, không làm được như chị
thì hãy dành cho chị sự ngưỡng mộ.
Không nữa thì im lặng, chứ đừng
bày đặt “luật sư gì không lo
làm ăn…”
Nếu không có được
lòng trắc ẩn của Mẹ Nấm,
không viết được như chị thì cứ
cảm kích trước những gì chị viết.
Không nữa thì im lặng, chứ đừng
bày đặt “mày làm vậy để
được gì?”
Nếu không bức xúc
như Người Buôn Gió,
không làm được bài thơ “học
đi con, học để trả nợ” như anh
thì hãy đồng cảm với tâm tư của
anh.
Không nữa thì im lặng,
chứ đừng bày đặt “viết vậy
có giải quyết được gì
đâu?”
Nếu không có lòng dũng
cảm của Lê
Công Định,
không tư duy được như anh thì hãy
xót xa cho một nhân tài của đất
nước. Không nữa thì im lặng, chứ
đừng bày đặt “thằng cha này
khùng thiệt…?” v.v... và v.v...
Không quan tâm đến
chính trị ư? Chỉ có thể là
kém hiểu biết, không thì là thiếu
trách nhiệm. Nhưng xin đừng vô cảm !
PHAN
SƠN
(Diễm
Xưa sưu tầm
và chuyển)