-Koorpere olmayan çocuklarda kantitatif indexler kullanılır.Bunlar: -clubbing index -gögüs ön-arka çapı veya göğüs genişliği -uykuda veya istirahatteki solunum sayısı -farklı segmentlerde solunum oskültasyonu (oskültasyona ön yüzden başlamak daha iyidir) -Clubbing=> -Siyanotik kalp hastalıkları -abse -bronşiektazi -Kronik pnomoni -Kistik fibrizis -Ampiyem -tümör -tüberküloz -mezetelyoma -kronik ülseratif colit -İnspeksiyon=> 1-solunum şekli,her iki AC'in slunuma katılıp katılmadıgı -çocukta normalde 4 yaşına kadar abdominal solunum vardır sonra torakal solunuma geçer -bebekte solunum uyurken sayılmalıdır(normali=35-45/dk.) -takipne=> *AC(akciğer)enfeksiyonu *ateş *PAT *ağrı *menenjit *ağır anemi *metabolik asidoz *amonyağın kanda artması *şok *anksiyete *kalp yetmezliği -kus-maul solunumu=> *diabetik ketoasidoz *böbrek yetmezliği *laktik asidoz *doğuştan böbrek yetmezliği *reye's sendromu 2-Retraksiyon olup olmadığı -belirgin retraksiyon=> *atelektazi *pnomoni *bronşiolit *kistik fibrozis *astma 3-Strüktürel anomaliler -pectus excavatum(kunduracı göğsü)=> *marfan send. *noonan send. -pectus carinatum(güvercin göğsü)=> *marfan send. *noonan send. *morqio send. *schwartz-jampbell send. -poland send.=> *üst extremitede ipsilateral hipoplazi *sindaktili *kaburga ve kosta kartilajının defekti -Tietze send.=> *sert,ağrılı,hassas bir veya birden fazla üst dört kosta kartilajında olan şişliklerle karakterizedir 4-Kostalar arası mesafeye ve kabarıklığa bakılır -Palpasyon=> -her iki AC'in solunuma eşit katılıp katılmadığı -vibrasyon torasik -trakeal palpasyon -pulsus paradoxus->astım atağının ciddiyetinde önemlidir -Perküsyon=> -KC submatitesi 4. intercostal aralıkta, mutlak matitesi ise 6.intercostal aralıktan başlar -Oskültaston=> -normal sesler-> *trakeal ses->trakea,larinx,sternum üst kısmı,T1 vertebra üzerinde duyulur *bronkoveziküler ses->parasternal bölgede,göğüs üst kısmında duyulur *veziküler ses->periferde duyulur -patolojik sesler-> *ronküs->inspirasyon ve expirasyonda duyulur. trakea veya farinstekisekresyona bağlıdır büyük hava yollarında duyulur *raller->küçük bronş veya alveollerden kaynaklanır. *yaş raller-->krepitan->ses hem inspirasyon hem de expirasyonda ise. -->subkrepitan->ses inspirasyonda ise *yaş raller->bronşiektazi tüberküloz pnomoni bronşit atelektazi pulmoner ödem kalp yetmezliğinde duyulabilir *kuru raller-->sibilan->astımda ronflan *kuru raller ise->bronşit ve viral pnımonide görülebilir. *wheezing->sibilan ralin kulakla duyulan şeklidir. expiryumda duyulur.ufak hava yollarından kaynaklanır. *plevral frotman->alt anterolateral kısımda duyulur. plörezi,pnomon.,AC absesi,tüberkülozda(tbc) duyulabilir.
-doktora başvuru nedeni=> -bebeklerde-> *sık ve zor soluma *beslenme güçlüğü *çok terleme *siyanoz *sık AC enfeksiyonu -büyük çocuklarda-> *göğüs ağrısı *senkop *çömelme *gelişme geriliği *ödem *eklem ağrıları -İnspeksiyon=> -büyümenin değerlendirilmesi -yüz ve vücut yapısı -Solunum sayısı ve güçlüğü -deri rengi -extremiteler->çomaklaşma,peteşi,purpura,ekimoz -ödem -boyun venlerinde dolgunluk *down sendromunda->AV septal defekt(endokardiyal yastıkçık defekti) *turner sendromunda->aort koartasyonu *marfan sendromunda->çıkan aortada dilatasyon,mitral valv prolapsusu -Palpasyon=> -Periferik nabızlar -kan basıncı ölçülmesi -kalp tepe atımının yeri -trill *sıçrayıcı nabız(corrigan nabız)-> aort yetmezliği,PDA,AV fistül,Anemi,hipertroidi *filiform nabız->şok,ağır kalp yetmezliğinde görülür *VSD'de->sternum arkasında sistolik trill *mitral yetmezlikte->apexte sistolik trill *mitral darlıkta->apexte diastolik trill duyulur. -Oskültasyon=> -birinci ve ikinci kalp seslerinin durumu -Solunumla seslerdeki değişiklik -3. veya 4.sesin varlığı -ek ses veya üfürümün varlığı *atletik gençlerde s3 normaldir. *s4 her zaman patolojiktir. *s1 şiddetini arttıran-> /taşikardi /anemi /egzersiz /hipertroidi /mitral darlık *s1 şiddetini azaltan-> /hipotansiyon /şok *s1 çiftleşmesi-> sağ dal bloğunda *s2 şiddetini arttıran-> /pulmoner hipertansiyon /sistemik hipertansiyon /aort yetmezliği *s2 şiddetini azaltan-> /pulmoner stenoz /aort stenozu *s3->ağır mitral yetmezlik,VSD,ASD de ve en iyide apexte duyulur -Üfürümler=> *yeri,yayılımı,şiddeti,frekansı,niteliği,zamanı,şekli, pozisyonla ilişkisi değerlendirilir. *mitral üfürüm sola yattığında belirginleşir. *aort üfürümleri öne eğildiğinde belirginleşir *sol kalbe ait üfürümler expiryumda belirginleşir *sağ kalbe ait üfürümler inspiryumda belirginleşir :\ : : \ : erken sistolik :--\------------: masum üfürüm : : : : : / \ : : / \ : mid diastolik üfürüm :/-------- \: aort stenozu :\ /: pulmoner stenoz : \ / : : \ / : : : : /: geç sistolik üfürüm : /--: mitral valv prolapsusu :-------/----: : : : : : : :-------------: pansistolik üfürüm ://///////////: VSD,triküspit yetmezliği :-------------: mitral yrtmezlik : : : : *erken diastolik üfürüm->*pulmoner yetmezlik *aort yetmezliği *geç diastolik üfürüm->*mitral darlık *masum üfürüm->*en fazla 2.derecedendir *erken sistoliktir *yumuşak ve müzikal vasıflıdır. *kalp seslerinin normal olması gereklidir
A)BAŞ=> -İnspeksiyon=> *Baş büyüklüğü(makrosefali veya mikrosefali) *Başta anormal bir yapı olup olmadığı *Kafanın şekil anomalileri -Palpasyon=> *Kraniotabes->ilk 3 ayda normaldir. *fontanel muayenesi yapılır. -Perküsyon=> *Sütürler kapandıktan sonra kırık testi sesi alınırsa, buna Mc Evan belirtisi denir ve KİBAS'ta görülür. -Oskültasyon=> *İntrakranial Şantlar dinlenir. B)YÜZ=> -İnspeksiyon=> *solukluk *kırmızı yüz *sarılık *siyanoz *yüzde döküntüler *ödem *göz kapaklarında ödem->bifissür ödem->Akut glomerulonefritte *belirgin zayıflık->Water yüzü *aydede yüzü -treacher-collins Sendromu-> *alın daralmış *saç öne dogru gelmiş *kulak kepçesi yok veya atipik *mental retardasyon *yüz ufalmıştır. -kulak düşüklüğü-> *mental retardasyon *böbrek anormalliklerinde görülür. C)BOYUN=>boynun pozisyonu önemlidir. -İnspeksiyon=> *venöz dolgunluk *troid *herhangi bir şişlik *Lap *trakeanın durumu -Palpasyon=> *Lap->/orta servikal üçgende->hockin /ön servikal üçgende->çene ve ağızdaki lezyonlar /sol supraklavikular üçgende->nöroblastom,mide ca. /sağ supraklavikular üçgende->AC ca. *troid muayenesi *trakea muayenesi *ense sertliği *kerning *bruzendski -fenilketonüri->sarı saçlı mavi gözlü çocuklardır. -kwaşhiorkor send.->8-10 aylıkken vücutta ödem vardır.kına saçlıdır. -wadeburg send.-> *saçta önde beyazlık *gözde heterokromi *mental retardasyon
-muayene sırası-> *inspeksiyon *oskültasyon *palpasyon *perküsyon -İnspeksiyon=> *cilt rengi *döküntüler *peteşiyal kanamalar *venlerde dolgunlaşma veya belirginleşme *kurbağa karnı(assit nedeniyle) *caput medusa->KC yetmezliğinde *karın solunumu -Oskültasyon=> *bağırsak sesleri her 4 kadrandan da dinlenir *sırtta renal arter üfürümü *abdominal aort anevrizması -Palpasyon=> *yüzeyel palpasyon->cilt altı nodül veya kitleler,duyarlılık *derin palpasyon->KC,dalak,böbrek palpasyonu yapılır. *palpasyona inguinal bölgeden başlanır. *hepatomegali 2 cm.'ye kadar normaldir. *dalağın çentiği vardır. *dalağı en çok büyüten KML ve kala-azar(laishmania)dır. *yenidoğanda böbrek fasulye gibi ele gelir. *assit varsa ballotman yapılır. -Perküsyon=> *ışınsal şekilde perküte edilir. -Genital organ muayenesi=> *ambigius genitale var mı diye bakılır.(konjenital adrenal hiperplazide görülür) *testisin skrotumda olup olmadığına bakılır. *hipospoidas,epispaidas var mı diye bakılır. *her yenidoğan anal atrezi açısından değerlendirilmelidir.
BÜYÜK ÇOCUKTA NÖROLOJİK MUAYENE -hastanın giysilerini çıkarmak -hastayı yürütmek *hemiplejik yürüyüş *periferik nöropatide->düşük ayak *adele hastalığı olanlarda->/ördekvari yürüyüş /proximalde kuvvet azlığı vardır *serebellar lezyonu olanlarda-> /ataxik yürüyüş /geniş tabanlı sarhoşvari yürüyüş -mental durum değerlendirilir->yaşına uygun sorular sorulur -kranial sinirler muayene edilir=> 1.ks=n.olfaktorius->(koku siniri) öncelikle bir buruna sonra diğerine burnu tahriş etmeyen nane tarçın gibikokular koklatılır. *üst solunum yolu enfeksiyonunda *kafa travmasını takiben *tümörlerde koku kaybı olur. 2.ks=n.optikus->(görme siniri) *görme alanı->konfrontasyon metodu ile *görme keskinliği->snellen eşeli ile *göz dibi muayenesi->oftalmoskop ile yapılır. /hasta ışığa bakarsa makula,karşıya dalgın dalgın bakarsa da papilla görülür. *optik atrofi-> /önce arterlerde incelme /papil hudutları belirginlrşir /papil sedef rengini alır. *papil stazı-> /önce venöz pulsasyon kaybolur /papil konjesyone hal alır /papil hudutları silinir /damarlarda atlamalar görülür -3.ks=n.okulomotorius-> *motor dalı->gözün laterall rektus ve superior oblik kasları dışındaki extrensek kaslarını innerve eder. *parasempatik dalı->pupillerde miyozis yapar. * 3.sinir felcinde-> gözde pitozis.midriazis olur. göz dışa-aşağı bakar * 4.sinir felcinde->göz yukarı dışa bakar ve hasta merdiven inemez. * 6.sinir felcinde->göz dışarı bakamaz. -5.ks=n.trigeminus-> *motor dalı->masseter,pterygoid,temporal adeleleri innerveeder. *duyu dalı->oftalmik,maxiller,mandibular dallarını verir. basit dokunma ve ağrı duyusunu taşır. -beyin sapı reflexleri=> *kornea reflexi-> afferenti=5.ks.'in oftalmik dalı efferenti=n.fasialis *pupil ışık reflexi-> afferenti=n.optikus efferenti=n.okulomotorius'un parasempatik dalı -7.ks=n.fasialis=> *motor dalı->yüzün mimik kaslarını innerve eder. *duyu dalı->dilin 2/3 ön kısmının tat duyusunu alır. *parasempatik dalı->tükrük bezleri ve lakrimal bezlerin sekresyonunu kontrol eder *periferik fasial paralizi-> /o taraf nazolabial oluk silinir. /palpebral fissür genişlemiştir. /ağız köşesi sağlam tarafa doğru kayar /o taraf gözünü kapatamaz /o tarafki gözü göz kapağının altına kayar(bell fenomeni) *santral fasial paralizi-> /karşı taraf yüzün 1/4 alt yarısında paralizi vardır. /o taraf nazolabial oluk siliktir. /ağız köşesi sağlam tarafa doğru kayar /her iki alnını kırıştırabilir. -8.ks=n.vestibulokohlearis(isitme ve denge siniri)=> *işitme muayenesi->çalışan bir saat hastanın kulağına yaklaştırılır ve duyup duymadığı sorulur *denge muayenesi->kalorik testler yapılır-> /vestibulo-oküler reflex->kulağa soğuk su verildikten 15-25 sn sonra gözde karşıya doğru nistagmus olur.50-100 sn.devam eder.Hiç olmaması periferik, uzaması ise santral bir olayı işaret eder. -9.ks=n.gassofaringeus=> *duyu dalı->dilin arka 1/3 kısmının tat duyusunu alır. *motor dalı->uvula,yumuşak damak,farinx adelelerini innerve eder.felcinde;uvula hasta tarafa derive olur.içtiği su burnundan gelir,genizden konuşur. -10.ks=n.vagus=> *parasempatik dalı *motor dalı->aşağı farinx adelelerini ve vokal kordları innerve eder. /tek taraflı paralizisinde;ses kısıklığı /çift taraflı felcinde ise;inspiratuer stridor oluşur. -11.ks=naccessorius=> *skm ve trapez adaleyi innerve ederi *skm felcinde baş karşıyı,çeçne lezyon tarafını gösterir. -12.ks=n.hypoglossus=> *dilin adelelerini innerve eder. *tek taraflı felcinde;dil dışarı doğru çıktığında felçli tarafa doru kayar. *iki taraflı felcinde;dil dudak hizasından dışarı çıkamaz. -tonus muayenesi=> *hipotoni->2.motor nöron,periferik sinir,kas-sinir kavşağı, adele ve serebellum hastalıklarında görülür. *hipertoni->1.motor nöronlezyonlarındagörülür. (spastisite)(sustalı çakı belirtisi) extapiramidal yol tutuluşlarında(rijidite) (dişli çark belirtisi görülür) -kuvvet muayenesi-> -derin tendon reflexleri=> *dtr.'lerinin alınabilmesi için reflex arkının sağlam olması gerekir.reflex arkı kortexin kontrolü altındadır. *pektoral adele reflexi-> C5-T1 *biceps reflexi->C5-C6 *triceps reflexi->C7-T1 *brakioradial reflex->C5-C6 *patella reflexi->L2-L4 *aşil reflexi->L5-S2 -yüzeyel reflexler=> *karın cildi reflexi *kramester reflexi *anal reflex -patolojik reflexler=> *babinski->1-2yaşına kadar normaldir. /oppenheim->dizden aşağı çizilir. /chaddock->dış malleol çevresi çizilir. /gordon->gastrokinemius adelesi sıkılır. *klonus>2.ayakadargörülür.bazen6.aya kadar uzayabilir. -duyu muayenesi=> *basit dokunma *ağrı *ısı *derin duyu->pozisyon vibrasyon iki nokta duyarlılığı yapılır -cerebellar testler=> *üst extermitedeki dismetriyi göstermek için-> /parmak-parmak veya parmak burun testi yapılır. *alt extermitedeki dismetriyi göstermek için-> /diz-topuk testi yapılır. SÜT ÇOCUĞUNUN NÖROLOJİK MUAYENESİ -Kranial sinir muayenesi yapılır -duyusal muayene yapılır -cerebellar sistem muayenesi yapılır -gelişimsel reflexler-> *moro reflexi=0-4.aylar *emme reflexi=0-6.aylar *arama reflexi=0-4/6.aylar *yer bulma reflexi=0-2.aylar *adımlama reflexi=0-2.aylar *tonik boyun reflexi=2-6.aylar *paraşüt reflexi=8-9.aylarda başlar.yaşam boyu devam eder. *turunkal eğilme reflexi=0-2.aylarda *palmar yakalama reflexi=0-6.aylarda *plantar yakalama reflexi=0-9/10.aylar arası görülür. -motor ve mental gelişme değerlendirilir. -tonus muayenesi yapılır.
|