SOLUNUM SİSTEMİ MUAYENESİ


-Koorpere olmayan çocuklarda kantitatif indexler kullanılır.Bunlar:
   -clubbing index
   -gögüs ön-arka çapı veya göğüs genişliği
   -uykuda veya istirahatteki solunum sayısı
   -farklı segmentlerde solunum oskültasyonu
      (oskültasyona ön yüzden başlamak daha iyidir)
-Clubbing=>
   -Siyanotik kalp hastalıkları
   -abse
   -bronşiektazi
   -Kronik pnomoni
   -Kistik fibrizis
   -Ampiyem
   -tümör
   -tüberküloz
   -mezetelyoma
   -kronik ülseratif colit

-İnspeksiyon=>
 1-solunum şekli,her iki AC'in slunuma katılıp katılmadıgı
    -çocukta normalde 4 yaşına kadar abdominal solunum vardır
     sonra torakal solunuma geçer
    -bebekte solunum uyurken sayılmalıdır(normali=35-45/dk.)
    -takipne=>
       *AC(akciğer)enfeksiyonu   *ateş
       *PAT                      *ağrı  
       *menenjit                 *ağır anemi
       *metabolik asidoz         *amonyağın kanda artması
       *şok                      *anksiyete
       *kalp yetmezliği
    -kus-maul solunumu=>
       *diabetik ketoasidoz      *böbrek yetmezliği
       *laktik asidoz            *doğuştan böbrek yetmezliği
       *reye's sendromu


 2-Retraksiyon olup olmadığı
   -belirgin retraksiyon=>
       *atelektazi               *pnomoni
       *bronşiolit               *kistik fibrozis
       *astma
 3-Strüktürel anomaliler
   -pectus excavatum(kunduracı göğsü)=>
        *marfan send.            *noonan send.
   -pectus carinatum(güvercin göğsü)=>
        *marfan send.            *noonan send.
        *morqio send.            *schwartz-jampbell send.
   -poland send.=>
        *üst extremitede ipsilateral hipoplazi
        *sindaktili
        *kaburga ve kosta kartilajının defekti
   -Tietze send.=>
        *sert,ağrılı,hassas bir veya birden fazla üst dört kosta
         kartilajında olan şişliklerle karakterizedir 
 4-Kostalar arası mesafeye ve kabarıklığa bakılır

-Palpasyon=>
   -her iki AC'in solunuma eşit katılıp katılmadığı
   -vibrasyon torasik
   -trakeal palpasyon
   -pulsus paradoxus->astım atağının ciddiyetinde önemlidir

-Perküsyon=>
   -KC submatitesi 4. intercostal aralıkta, mutlak matitesi ise
    6.intercostal aralıktan başlar

-Oskültaston=>
   -normal sesler->
       *trakeal ses->trakea,larinx,sternum üst kısmı,T1 vertebra 
        üzerinde duyulur
       *bronkoveziküler ses->parasternal bölgede,göğüs üst 
kısmında    duyulur
       *veziküler ses->periferde duyulur
   -patolojik sesler->
       *ronküs->inspirasyon ve expirasyonda duyulur.
          trakea veya farinstekisekresyona bağlıdır
          büyük hava yollarında duyulur
       *raller->küçük bronş veya alveollerden kaynaklanır.
       *yaş raller-->krepitan->ses hem inspirasyon hem de
 expirasyonda ise.
                  -->subkrepitan->ses inspirasyonda ise
       *yaş raller->bronşiektazi
                    tüberküloz
                    pnomoni 
                    bronşit
                    atelektazi
                    pulmoner ödem
                    kalp yetmezliğinde duyulabilir
       *kuru raller-->sibilan->astımda
                      ronflan
       *kuru raller ise->bronşit ve viral pnımonide görülebilir.
       *wheezing->sibilan ralin kulakla duyulan şeklidir.
                 expiryumda duyulur.ufak hava yollarından 
kaynaklanır.
       *plevral frotman->alt anterolateral kısımda duyulur.
          plörezi,pnomon.,AC absesi,tüberkülozda(tbc) duyulabilir.



KARDİOVASKÜLER MUAYENE


-doktora başvuru nedeni=>
     -bebeklerde->  *sık ve zor soluma
                    *beslenme güçlüğü
                    *çok terleme
                    *siyanoz
                    *sık AC enfeksiyonu
     -büyük çocuklarda-> 
             *göğüs ağrısı
             *senkop
             *çömelme
             *gelişme geriliği
             *ödem
             *eklem ağrıları  

-İnspeksiyon=>
     -büyümenin değerlendirilmesi
     -yüz ve vücut yapısı
     -Solunum sayısı ve güçlüğü
     -deri rengi
     -extremiteler->çomaklaşma,peteşi,purpura,ekimoz
     -ödem
     -boyun venlerinde dolgunluk

  *down sendromunda->AV septal defekt(endokardiyal
yastıkçık defekti)
  *turner sendromunda->aort koartasyonu
  *marfan sendromunda->çıkan aortada
dilatasyon,mitral valv prolapsusu
 
-Palpasyon=>
  -Periferik nabızlar
  -kan basıncı ölçülmesi
  -kalp tepe atımının yeri
  -trill
   
  *sıçrayıcı nabız(corrigan nabız)->
      aort yetmezliği,PDA,AV fistül,Anemi,hipertroidi
  *filiform nabız->şok,ağır kalp yetmezliğinde görülür
  *VSD'de->sternum arkasında sistolik trill 
  *mitral yetmezlikte->apexte sistolik trill
  *mitral darlıkta->apexte diastolik trill duyulur.

-Oskültasyon=>
   -birinci ve ikinci kalp seslerinin durumu
   -Solunumla seslerdeki değişiklik
   -3. veya 4.sesin varlığı
   -ek ses veya üfürümün varlığı
 
   *atletik gençlerde s3 normaldir.
   *s4 her zaman patolojiktir.
   *s1 şiddetini arttıran->
         /taşikardi        /anemi
         /egzersiz         /hipertroidi
         /mitral darlık
   *s1 şiddetini azaltan->
         /hipotansiyon     /şok
   *s1 çiftleşmesi-> sağ dal bloğunda
   *s2 şiddetini arttıran->
         /pulmoner hipertansiyon
         /sistemik hipertansiyon
         /aort yetmezliği
   *s2 şiddetini azaltan->
         /pulmoner stenoz
         /aort stenozu
   *s3->ağır mitral yetmezlik,VSD,ASD de ve en iyide
apexte duyulur
 
-Üfürümler=>
  
*yeri,yayılımı,şiddeti,frekansı,niteliği,zamanı,şekli,
pozisyonla ilişkisi değerlendirilir.
 *mitral üfürüm sola yattığında belirginleşir.
 *aort üfürümleri öne eğildiğinde belirginleşir
 *sol kalbe ait üfürümler expiryumda belirginleşir
 *sağ kalbe ait üfürümler inspiryumda belirginleşir

 :\              :
 : \             :   erken sistolik
 :--\------------:   masum üfürüm
 :               :
 :               :

    :    / \    :  
    :  /     \  :   mid diastolik üfürüm
    :/-------- \:     aort stenozu
    :\         /:     pulmoner stenoz 
    :  \     /  :
    :    \ /    :


 :            :     
   :           /:   geç sistolik üfürüm
   :         /--:   mitral valv prolapsusu
   :-------/----:
   :            :
   :            : 


   :             :
   :-------------:  pansistolik üfürüm
   ://///////////:  VSD,triküspit yetmezliği
   :-------------:  mitral yrtmezlik
   :             :
   :             :
   
   
    *erken diastolik üfürüm->*pulmoner yetmezlik
                             *aort yetmezliği
    *geç diastolik üfürüm->*mitral darlık

    *masum üfürüm->*en fazla 2.derecedendir
                   *erken sistoliktir
                   *yumuşak ve müzikal vasıflıdır.
                   *kalp seslerinin normal olması gereklidir


BAŞ BOYUN MUAYENESİ

    A)BAŞ=>
 -İnspeksiyon=>
               *Baş büyüklüğü(makrosefali veya mikrosefali)
               *Başta anormal bir yapı olup olmadığı
               *Kafanın şekil anomalileri
 -Palpasyon=>
               *Kraniotabes->ilk 3 ayda normaldir.
               *fontanel muayenesi yapılır.
 -Perküsyon=>
               *Sütürler kapandıktan sonra kırık testi sesi alınırsa,
                buna Mc Evan belirtisi denir ve KİBAS'ta görülür.
 -Oskültasyon=>
               *İntrakranial Şantlar dinlenir.

    B)YÜZ=>   
 -İnspeksiyon=>
               *solukluk
               *kırmızı yüz
               *sarılık
               *siyanoz
               *yüzde döküntüler
               *ödem
               *göz kapaklarında ödem->bifissür ödem->Akut 
glomerulonefritte
               *belirgin zayıflık->Water yüzü
               *aydede yüzü 

  -treacher-collins Sendromu->
               *alın daralmış
               *saç öne dogru gelmiş
               *kulak kepçesi yok veya atipik
               *mental retardasyon
               *yüz ufalmıştır.
 -kulak düşüklüğü->
               *mental retardasyon
               *böbrek anormalliklerinde görülür.

  C)BOYUN=>boynun pozisyonu önemlidir.
 -İnspeksiyon=>
                *venöz dolgunluk
                *troid
                *herhangi bir şişlik
                *Lap
                *trakeanın durumu
 -Palpasyon=>
           *Lap->/orta servikal üçgende->hockin
                 /ön servikal üçgende->çene ve ağızdaki lezyonlar
                 /sol supraklavikular üçgende->nöroblastom,mide ca.
                 /sağ supraklavikular üçgende->AC ca.
           *troid muayenesi
           *trakea muayenesi
           *ense sertliği
           *kerning
           *bruzendski

 -fenilketonüri->sarı saçlı mavi gözlü çocuklardır.
 -kwaşhiorkor send.->8-10 aylıkken vücutta ödem vardır.kına saçlıdır.
 -wadeburg send.->
                    *saçta önde beyazlık
                    *gözde heterokromi
                    *mental retardasyon



KARIN MUAYENESİ


 -muayene sırası->
*inspeksiyon
*oskültasyon
*palpasyon
*perküsyon

 -İnspeksiyon=>
*cilt rengi
*döküntüler
*peteşiyal kanamalar
*venlerde dolgunlaşma veya belirginleşme
*kurbağa karnı(assit nedeniyle)
*caput medusa->KC yetmezliğinde
*karın solunumu

 -Oskültasyon=>
*bağırsak sesleri her 4 kadrandan da dinlenir
*sırtta renal arter üfürümü
*abdominal aort anevrizması

 -Palpasyon=>
*yüzeyel palpasyon->cilt altı nodül veya kitleler,duyarlılık
*derin palpasyon->KC,dalak,böbrek palpasyonu yapılır.
*palpasyona inguinal bölgeden başlanır.
*hepatomegali 2 cm.'ye kadar normaldir.
*dalağın çentiği vardır.
*dalağı en çok büyüten KML ve kala-azar(laishmania)dır.
*yenidoğanda böbrek fasulye gibi ele gelir.
*assit varsa ballotman yapılır.

 -Perküsyon=>
*ışınsal şekilde perküte edilir.
 -Genital organ muayenesi=>
*ambigius genitale var mı diye bakılır.(konjenital adrenal 
hiperplazide 
görülür)
*testisin skrotumda olup olmadığına bakılır.
*hipospoidas,epispaidas var mı diye bakılır.
*her yenidoğan anal atrezi açısından değerlendirilmelidir.



NÖROLOJİK MUAYENE


 
               BÜYÜK ÇOCUKTA NÖROLOJİK MUAYENE

 -hastanın giysilerini çıkarmak
 -hastayı yürütmek
       *hemiplejik yürüyüş
       *periferik nöropatide->düşük ayak
       *adele hastalığı olanlarda->/ördekvari yürüyüş
                                   /proximalde kuvvet azlığı vardır
       *serebellar lezyonu olanlarda->
             /ataxik yürüyüş
             /geniş tabanlı sarhoşvari yürüyüş
 -mental durum değerlendirilir->yaşına uygun sorular sorulur
 -kranial sinirler muayene edilir=>
  1.ks=n.olfaktorius->(koku siniri)
    öncelikle bir buruna sonra diğerine burnu tahriş etmeyen nane
 tarçın 
gibikokular koklatılır.
   *üst solunum yolu enfeksiyonunda
   *kafa travmasını takiben
   *tümörlerde  koku kaybı olur.
 
  2.ks=n.optikus->(görme siniri)
   *görme alanı->konfrontasyon metodu ile
   *görme keskinliği->snellen eşeli ile
   *göz dibi muayenesi->oftalmoskop ile yapılır.
       /hasta ışığa bakarsa makula,karşıya dalgın dalgın bakarsa da       
        papilla görülür.
   *optik atrofi-> 
          /önce arterlerde incelme
          /papil hudutları belirginlrşir
          /papil sedef rengini alır.
   *papil stazı->
             /önce venöz pulsasyon kaybolur
             /papil konjesyone hal alır
             /papil hudutları silinir
             /damarlarda atlamalar görülür
 -3.ks=n.okulomotorius->
      *motor dalı->gözün laterall rektus ve superior oblik kasları    
     dışındaki extrensek kaslarını innerve eder.
      *parasempatik dalı->pupillerde miyozis yapar.
      * 3.sinir felcinde-> gözde pitozis.midriazis olur.
                           göz dışa-aşağı bakar
      * 4.sinir felcinde->göz yukarı dışa bakar ve hasta merdiven 
                          inemez.
      * 6.sinir felcinde->göz dışarı bakamaz.
 -5.ks=n.trigeminus->
      *motor dalı->masseter,pterygoid,temporal adeleleri innerveeder.
      *duyu dalı->oftalmik,maxiller,mandibular dallarını verir.
                  basit dokunma ve ağrı duyusunu taşır.

 -beyin sapı reflexleri=>
      *kornea reflexi-> afferenti=5.ks.'in oftalmik dalı
                        efferenti=n.fasialis
      *pupil ışık reflexi-> 
                        afferenti=n.optikus
                        efferenti=n.okulomotorius'un parasempatik 
dalı
 -7.ks=n.fasialis=>
      *motor dalı->yüzün mimik kaslarını innerve eder.
      *duyu dalı->dilin 2/3 ön kısmının tat duyusunu alır.
      *parasempatik dalı->tükrük bezleri ve lakrimal bezlerin  
      sekresyonunu kontrol eder
     
      *periferik fasial paralizi->
             /o taraf nazolabial oluk silinir.
             /palpebral fissür genişlemiştir.
             /ağız köşesi sağlam tarafa doğru kayar
             /o taraf gözünü kapatamaz
             /o tarafki gözü göz kapağının altına kayar(bell 
fenomeni)

      *santral fasial paralizi->
             /karşı taraf yüzün 1/4 alt yarısında paralizi vardır.
             /o taraf nazolabial oluk siliktir.
             /ağız köşesi sağlam tarafa doğru kayar
             /her iki  alnını kırıştırabilir.

 -8.ks=n.vestibulokohlearis(isitme ve denge siniri)=>
      *işitme muayenesi->çalışan bir saat hastanın kulağına        
yaklaştırılır ve duyup duymadığı sorulur 
      *denge muayenesi->kalorik testler yapılır->
        /vestibulo-oküler reflex->kulağa soğuk su verildikten 
15-25 sn 
sonra gözde karşıya doğru nistagmus olur.50-100 sn.devam eder.Hiç 
olmaması periferik, uzaması ise santral bir olayı işaret eder.
 
 -9.ks=n.gassofaringeus=>
      *duyu dalı->dilin arka 1/3 kısmının tat duyusunu alır.
      *motor dalı->uvula,yumuşak damak,farinx adelelerini innerve 
eder.felcinde;uvula hasta tarafa derive olur.içtiği su burnundan 
gelir,genizden konuşur.

 -10.ks=n.vagus=>
      *parasempatik dalı
      *motor dalı->aşağı farinx adelelerini ve vokal kordları 
innerve        
eder.
            /tek taraflı paralizisinde;ses kısıklığı
            /çift taraflı felcinde ise;inspiratuer stridor oluşur.

 -11.ks=naccessorius=>
       *skm ve trapez adaleyi innerve ederi
       *skm felcinde baş karşıyı,çeçne lezyon tarafını gösterir.

 -12.ks=n.hypoglossus=>
       *dilin adelelerini innerve eder.
       *tek taraflı felcinde;dil dışarı doğru çıktığında felçli
 tarafa         
doru kayar.
       *iki taraflı felcinde;dil dudak hizasından dışarı çıkamaz.

 -tonus muayenesi=>
       *hipotoni->2.motor nöron,periferik sinir,kas-sinir kavşağı,
                  adele ve serebellum hastalıklarında görülür.
       *hipertoni->1.motor nöronlezyonlarındagörülür.
                    (spastisite)(sustalı çakı belirtisi)
                   extapiramidal yol tutuluşlarında(rijidite)
                      (dişli çark belirtisi görülür)

 -kuvvet muayenesi->
 -derin tendon reflexleri=> 
       *dtr.'lerinin alınabilmesi için reflex arkının sağlam olması         
gerekir.reflex arkı kortexin kontrolü altındadır.
       *pektoral adele reflexi-> C5-T1
       *biceps reflexi->C5-C6
       *triceps reflexi->C7-T1
       *brakioradial reflex->C5-C6
       *patella reflexi->L2-L4
       *aşil reflexi->L5-S2

 -yüzeyel reflexler=>
               *karın cildi reflexi
               *kramester reflexi
               *anal reflex
 -patolojik reflexler=>
             *babinski->1-2yaşına kadar normaldir.
                           /oppenheim->dizden aşağı çizilir.
                           /chaddock->dış malleol çevresi çizilir.
                           /gordon->gastrokinemius adelesi sıkılır.
             *klonus>2.ayakadargörülür.bazen6.aya kadar uzayabilir.

 -duyu muayenesi=>
       *basit dokunma
       *ağrı
       *ısı
       *derin duyu->pozisyon
                    vibrasyon
                    iki nokta duyarlılığı yapılır

 -cerebellar testler=>
      *üst extermitedeki dismetriyi göstermek için->
              /parmak-parmak veya parmak burun testi yapılır.
      *alt extermitedeki dismetriyi göstermek için->
              /diz-topuk testi yapılır.


                 SÜT ÇOCUĞUNUN NÖROLOJİK MUAYENESİ

 -Kranial sinir muayenesi yapılır
 -duyusal muayene yapılır
 -cerebellar sistem muayenesi yapılır 
 -gelişimsel reflexler->
     *moro reflexi=0-4.aylar
     *emme reflexi=0-6.aylar
     *arama reflexi=0-4/6.aylar
     *yer bulma reflexi=0-2.aylar
     *adımlama reflexi=0-2.aylar
     *tonik boyun reflexi=2-6.aylar
     *paraşüt reflexi=8-9.aylarda başlar.yaşam boyu devam eder.
     *turunkal eğilme reflexi=0-2.aylarda
     *palmar yakalama reflexi=0-6.aylarda
     *plantar yakalama reflexi=0-9/10.aylar arası görülür.
 
 -motor ve mental gelişme değerlendirilir.
 -tonus muayenesi yapılır.      
 




<