|
|
|
Caù boáng kho tieâu
Anh ñi anh nhôù queâ nhaø Nhôù con caù boáng soâng Traø kho tieâu Ngöôøi daân Quaûng Ngaõi ôû ven soâng Traø Khuùc, duø ñi taän ñaâu vôùi naém thaùng daøi laâu theá naøo, cuõng maõi nhôù moùn "caù boáng kho tieâu ñaày höông vò cuûa doøng soâng queâ höông. Noùi caù boáng soâng Traø Khuùc laø noùi chung, nhöng chæ coù ñoaïn soâng gaàn 20 km (töø cuoái xaõ Tònh Giang ñeán thoân An Phuù xaõ Tònh An) nöôùc chaûy eâm, neân con caù boáng meàm, coù vò thôm ngon. Ñoaïn treân nöôùc chaûy xieát, xöông caù cöùng; ñoaïn döôùi nöôùc pha maën, höông vò caù boáng keùm ngon.
Caù boáng kho tieâu laø loaïi caù boáng caùt, caù boáng caøn, thòt chaéc, thôm ngon. Quan troïng nhaát laø choïn ñöôïc môù caù coøn soáng, khoâng, lôùn quaù cuõng khoâng nhoû quaù, vöøa baèng ngoùn tay, xöông meàm. Coù nhieàu caùch ñaùnh baét caù boáng: ñaùnh löôùi, keùo truõ, buûa caâu, ñaùnh nôm, thaû oáng, ñaùnh raäm, soi ñeøn... Deã kho naáu vaø ngon nhaát laø caù thaû oáng. Ngöôøi noäi trôï ít duøng caù caâu, vì thöôøng laø caù cheát, laïi coù moài giun neân phaûi laøm ruoät kyõ. Thaû oáng laø caùch baét phoå bieán treân soâng Traø Khuùc. OÁng tre khoâ (tre töôi khi ngaâm döôùi nöôùc seõ uùng thoái, caù khoâng ôû) caét thaønh ñoaïn daøi khoaûng 50 cm, giöõa oáng ñuïc loã, tra vaøo moät caùi coïc 70-80 cm, ñaàu coïc nhoïn ñeå caém xuoáng ñaát oáng tre nhoû thì ñuïc ôû bìa oáng, ñeå caù coù theå loäi töø ñaàu naøy sang ñaàu kia. oáng döôïc caém xuoáng caùt ngang vôùi doøng nöôùc, caùch nhau ñoä vaøi meùt. Caïnh oáng laïi caém moät caønh tre daøi laøm daáu. Moãi ngaøy doác oáng moät, hai laàn tuøy con nöôùc thuûy trieàu. Caù boáng laø moùn aên laønh, ngon vaø boå. Töø xöa ñaõ coù nhieàu giai thoaïi ca ngôïi giaù trò cuûa caù boáng, nhaát laø gan caù.
Coù hai caùch laøm moùn "caù boáng kho tieâu" : - Moät laø vôùi caù boáng to thì chaët ñuoâi, ñaùnh vaûy, laøm ruoät kyõ, nhöng giöõ laïi gan caù, röûa saïch vaø öôùp nöôùc maém cho thaám vaøo c.aù, roài khöû môõ, cho caù vaøo ñun treân beáp löûa chæ chaùy liu riu, ñoàng thôøi cho nöôùc maøu ñeå con caù coù maøu naâu thaãm. Sau cuøng thì raéc tieâu boät roài "om" cho ngaám. Maém caøng ngon thì moùn caù boáng kho tieâu caøng ngon. Neáu maøu chöa ñuû ngoït, phaûi theâm moät ít ñöôøng vaøo. Duøng nöôùc caù boáng kho tieâu chaám rau muoáng luoäc thì "ngon nhôù ñôøi". Hai laø vôùi caù boáng nhoû, phaûi coøn soáng, khoâng caàn laøm ruoät, chæ caàn xaùt vôùi muoái cho saïch nhôùt, roài röûa saïch, giöõ cho caù khoâng cheát. Treân beáp coù saün xoong daàu hoaëc môõ soâi nhaéc xuoáng khöû vôùi cuû haønh ñaäp naùt, roài ñoå luoân môù caù vaøo. Caù quaãy döõ neân khi ñoå caù vaøo xoong phaûi ñaäy naép vung nhanh. Khi caù heát quaãy, baéc xoong leân beáp, ñoå nöôùc maém vaøo kho tieáp, cho theâm gia vò nhö caùch treân. Kho caùch naøy con caù ñeàu cong vaø moàm haù ngoaùc. Ngöôøi saønh aên thì nhìn ñóa caù bieát ngay mình ñöôïc aên môù caù töôi ngon. Ngöôøi ven soâng Traø Khuùc thöôøng duøng moùn caù boáng kho tieâu ñeå thaêm hoûi ngöôøi ñau oám luùc ñeû , hoaëc laøm quaø taëng cho nhau. (Theo Quaûng Ngaõi, Ñaát nöôùc - Con ngöôøi - Vaên hoùa) |
Neáu coù yù kieán gì veà trang web naøy xin
caùc baïn laøm ôn thö veà trantronguyen@vol.vnn.vn
|
Caù
boáng coù nhieàu loaïi, tuøy hình daùng vaø caùch soáng maø coù
teân goïi khaùc nhau: caù boáng muù, caù boáng doâ, caù boáng hang,
caù boáng theä, caù boáng nhoïn, caù boáng caùt, caù boáng caèn,
caù boáng gaêm...
Nhieàu
cuï giaø ôû thò xaõ Quaûng Ngaõi cho bieát: tröôùc ñaây, moãi
laàn Baûo Ñaïi ñi kinh lyù ñeán Quaûng Ngaõi, quan haøng tænh phaûi
lo cho coù moät cheán gan caù boáng ñeå daâng vua.