CHUØA DIEÄU GIAÙC

Chuøa Dieäu Giaùc toïa laïc taïi thoân Phuù Loäc xaõ Bình Trung, huyeän Bình Sôn, Quaûng Ngaõi.

Töø thò xaõ Quaûng Ngaõi ra höôùng baéc, qua khoûi caàu Chaâu OÅ Bình Sôn, ñeán caây soá 1035+650 du khaùch döøng chaân ôû Caàu Phuû, nhìn veà phía taây ñöôøng seõ thaáy  chuøa Dieä u Giaùc. ÔÛ cöûa tam quan chuøa coù hai caâu ñoái :

“Dieäu cô voâ löôïng tam thieân giôùi

Giaùc theá hoaèng khai baùt nhaõ nam”

Chuøa ñöôïc laäp vaøo theá kyû 17 naêm Bính Ngoï (1666) döôùi trieàu vua Leâ Chính Hoøa.

Ban ñaàu chuøa ñöôïc vua Leâ ban hieäu : Saéc töù Vieân Toân Töï, naêm 184 l vua Thieäu Trò ban saéc chæ caûi thaønh "Saéc töù Dieäu Giaùc Töï" cho ñeán ngaøy nay. Daân chuùng ôû ñòa phöng thöôøng goïi laø chuøa Phuù Loäc.

Töông truyeàn Huyeàn Traân treân ñöôøng trôû veà töø ñaát Chieâm, coù gheù ôû chuøa Dieäu Giaùc nghæ ngôi thôøi gian ngaén. Naêm Hoàng Ñöùc  2, Taân Maõo (1471) treân ñöôøng nam tieán bình Chieâm coù haï traïi xaây ñoàn luõy nôi chuøa.  

Chuøa Dieäu Giaùc coù khuoân vieân hôn moät maãu, chuøa ñöôïc xaây caát theo kieåu chöõ tam. Khaùch böôùc vaøo cöûa tam quan reõ vaøo saân chuøa laùt baèng gaïch daøi khoaûng 60m: coù baøy moät soá chaäu hoa caûnh. Böôùc leân ba baäc thang theàm laø tôùi chaùnh ñieän.

Noäi thaát ñöôïc trang trí nhö sau :

ÔÛ chaùnh ñieän coù treo böùc hoaønh phi coù ba chöõ Haùn: Dieäu Giaùc Töï. ÔÛ phía trong cuøng, baäc cao nhaát thôø ba vò tam theá, thaáp hôn moät baäc coù töôïng Phaät A Di Ñaø ôû giöõa, töôïng

Quan AÂm beân phaûi, töôïng Ñaïi Theá Chí vaø töôïng Maïnh Töû vôùi raâu toùc  traéng beân traùi.

Döôùi moät baäc nöõa coù töôïng Phaät Thích Ca ôû giöõa baèng ñoàng nguyeân, töôïng Quan Aâm baèng söù. Beân phaû chính ñieän coù baøn thôø 8 vò taèng chuû toaï coøn laïi ba long vò vieát baèng chöõ Haùn.

Ñaùng chuù yù laø long vò thöôïng toïa Nguyeãn Vaên Vieân (1739 – 1810) ñaõ coù coâng trong vieäc xaây döïng chuøa, khi vieân tòch ñöôïc taùng ôû moät trong ba thaùp coå trong vöôøn chuøa.

Tröôùc baøn thôø long vò baäc thaáp hôn laø baøn thôø linh, thôø ñaïo höõu ñaõ töø traàn. Phía ngoaøi coù töôïng thôø vò Quan Thaùnh, Quan Bình. Tröôùc chaùnh ñieän quay vaøo coù caùc töôïng Hoä Phaùp, Chö Thieân Boà taùt, Quan Theá AÂm Boà taùt. Sau cuøng laø nhaø Toå, beân traùi laø nhaø hoäi gaén lieàn vôùi nhaø beáp.

Maùi chuøa coå laø hai taàng kieåu choâng dieän, boán goùc giaùc uoán cong ñaàu phöôïng. Trong chuøa coù böùc hoaønh phi sôn son daùt ñoàng, moät khaùnh ñoàng, moät ñaïi hoàng chung, moät  tieåu hoàng chung, caû hai ñeà u coù ñuùc chöõ Haùn : "Saéc töù Vieân Toân Töï, tueá taïi aát Söûu nieân" (1805). Coù taát caû 4 caâu ñoái treo ôû thöôïng ñieän, baøn thôø nieäm höông ngoaøi tieàn ñöôøng vaø trong tònh xaù.

Ñaùng chuù yù coù caâu ñoái :

Phaät chæ u huyeàn du nhö vaân queá, taâm ñaàu haønh ñaùo vaân höïu vieân

Thuyeàn anh haïo thaõn caùp töï nguyeät taâm, thuûy dieän phaùt khai thuûy dieän nguyeät hoaøn thaâm

Dòch nghóa :

Ñaïo Phaät löõng lôø nhö maây troâi ñoài nuùi, leo leân maõi vaãn xa cao.

Cöûa thuyeàn saâu thaúm nhö traêng soi boùrg nöôùc, loäi xuoáng soâng saâu chaúng gaëp ñöôïc.

Caâu ñoái mang yù nghóa ñaïo Phaät laø cao sieâu, huyeàn dieäu ñaõ theå hieän vuõ tru quan "saéc saéc, khoâng khoâng" cuûa nhaø Phaät theo phaùi thieàn Laâm Teá.

Chuøa Dieäu Giaùc naèm treân moät ñòa theá phong thuûy höõu tình, aám aùp nhöõng giaí thoaïi löu truyeàn vaø ñaùm ñaø daáu aán lòch söû.

Cuøng vôùi chuøa Thieân aán, Dieäu Giaùc laø ngoùi chuøa coå nhaát ñöôïc xaây döïng treân ñaát Quaûng Ngaõi.

(Theo Voõ phuù Höng - Taïp chí Caåm Thaønh soá 7/1/1996). 

[ Home ] [ Up ] 

Neáu coù yù kieán gì veà trang web naøy xin caùc baïn laøm ôn thö veà trantronguyen@vol.vnn.vn  
03 March, 2000