| |
VUÏ THAÛM SAÙT TAÏI MYÕ LAI
Di tích toäi aùc cuûa quaân ñoäi Myõ ôû Sôn Myõ:Treân baûn ñoà quaân söï cuûa Myõ, laøng Sôn Myõ (nay laø xaõ
Tònh Kheâ ) ñöôïc toâ maøu hoàng vôùi lyù do thaân coäng saûn, ñöôïc
coi laø vuøng-töï-do-baén-phaù.
Saùng ngaøy 16.3. 1968, nhaân daân caùc thoân xoùm Sôn Myõ
chuaån bò böôùc vaøo moät ngaøy lao ñoäng. Nhieàu gia ñình ñang quaây quaàn beân maâm côm saùng. Cuõng ñaõ coù ngöôøi ñi ra ñoàng,
ñi bieån hoaëc ñi chôï. Boãng nhieân ñaïi baùc töø caùc caên cöù cuûa
Myõ ôû nuùi Raêm, Bình Lieân, chi khu quaân söï Sôn Tònh, tieåu khu Quaûng Ngaõi nhaát loaït baén doàn daäp vaøo Sôn Myõ. Ñôït
phaùo vöøa döùt, hai maùy bay tröïc thaêng ñeán xaû ñaïn roác-keùt
ñaïi lieân tôùi taáp vaøo caùc thoân xoùm. Roài moät toáp maùy bay leân
thaúng 9 chieác noái ñuoâi nhau haï caùnh, ñoå quaân Myõ xuoáng caùnh ñoàng Tö Cung, moät
toáp maùy bay khaùc ñoå quaân xuoáng caïnh xoùm Goø, thoân Coå Luõy. Vöøa ra khoûi maùy bay,
lính Myõ laäp töùc lao vaøo toäi aùc. Toaøn
caûnh khu di tích Sôn Myõ.
ÔÛ thoân Tö Cung, ñaïi ñoäi C do teân ñaïi uùy Medina chæ huy bao vaây xoùm Thuaän Yeân. Caùc trung ñoäi chia nhau chaën
caùc ngaõ ñöôøng, khoâng cho ngöôøi trong xoùm chaïy thoaùt.Chuùng caøn qua ruoäng luùa, noå suùng vaøo nhöõng ngöôøi daân ñang. laøm ruoäng hoaëc di treân ñöôøng. Trung ñoäi do teân trung
uùy Calley chæ huy tieán vaøo laøng, vöøa ñi vöøa baén nhö ñoå ñaïn
vaøo baát cöù vaät gì di ñoäng. Chuùng chia nhau thaønh nhieàu toáp:toáp luøng baét, baén gieát nhaân daân, toáp ñoát nhaø, chaët phaù caây
coái toáp baén gieát traâu boø, lôïn gaø.
Söï man rôï leân ñeán cöïc ñieåm khi lính Myõ taäp trung daân laøng laïi, taøn saùt haøng loaït ngöôøi cuøng moät luùc.
ÔÛ ñaùm ruoäng gaàn thaùp canh, keà nhaø oâng Nguyeãn Nhieàu, chuùng doàn
daân vaøo giöõa haøng raøo daây keõm gai, roài xaû suùng gieát haïi
102 ngöôøi. Cuoái xoùm Thuaän Yeân, chuùng luøa daân xuoáng moät möông nöôùc, roài duøng suùng, löïu ñaïn, löôõi leâ gieát cheát 170
ngöôøi. Taïi thoân Tö Cung, chuùng ñaõ gieát 407 ngöôøi.
Trong khi ñoù ôû xoùm Myõ Hoäi, lính Myõ ñaõ taøn saùt 97 ñoàng baøo ta.
Toång coäng trong ngaøy .16.3. 1968, quaân ñoäi Myõ ñaõ taøn saùt 504 ñoàng baøo ta ôû Sôn Myõ, trong ñoù coù 182 phuï nöõ (17 ngöôøi
ñang mang thai), 173 treû em (56 chaùu döôùi 5 thaùng), 60 cuï giaø, 24 gia ñình bò gieát saïch khoâng soùt moät
ngöôøi, 247 ngoâi nhaø bò thieâu chaùy, haøng traêm traâu boø bò gieát haïi.
Haønh ñoäng taøn saùt daõ man haøng loaït thöôøng daân cuûa quaân
ñoäi Myõ xaâm löôïc ñaõ gaây moät laøn soùng caêm phaãn cao ñoä
trong nhaân daân caû nöôùc ta vaø treân theá giôùi.
Ñaàu naêm 1990, khu di tích toäi aùc giaëc Myõ taïi Sôn Myõ
ñaõ ñöôïc Boä Vaên hoùa coâng nhaän, xeáp haïng vaø caáp baèng di
tích lòch söû quoác gia. Treân maûnh ñaát Thuaän Yeân, naêm 1975-1976, chính quyeàn vaø nhaân daân tænh ta ñaõ döïng moät töôïng
ñaøi caêm thuø vaø xaây döïng moät nhaø chöùng tích, tröng baøy moät
soá hieän vaät, hình. aûnh giôùi thieäu toäi aùc cuûa quaân ñoäi Myõ
ngaøy 16.3.1968. Taát caû caùc ñieåm
quaân Myõ gaây thaûm saùt ñeàu ñöôïc döïng bia baûn ñeå ghi laïi nhöõng ñau thöông naøy.
(Theo
Quaûng Ngaõi, Ñaát nöôùc - Con ngöôøi - Vaên hoùa)
|
