TUYEÀN TUNG

Tuyeàn Tung laø moät vuøng thung luõng baùn sôn ñòa thuoäc xaõ Bình An (Bình Sôn). Ñòa theá heát söùc hieåm trôû, bao quanh laønuùi cao. Daõy nuùi naøy lieân keát caùc ñænh Hoøn Hoà, Hoøn Chieâng, Hoøn Nhaïn, Hoøn Baø ñöùng san saùt nhau töïa nhö moät böùc töôøng huøng vó.

Töø Tuyeàn Tung coù nhöõng con ñöôøng thoâng thöông vôùi ñoàng baèng, ñöôøng sôn ñaïo ra Baéc vaøo Nam vaø leân phíaTaây.

Tuyeàn Tung ñöôïc choïn laøm caên cöù cuûa nghóa quaân choáng Phaùp. Vaøo khoaûng 1870 Nguyeãn Töï Taân ñaõ chieâu moä noâng daân Bình Sôn ñeán khai hoang ñaát Tuyeàn Tung bieán khu ñaát naøy trôû thaønh caên cöù tích tröõ löông thöïc, luyeän taäp höng binh choáng Phaùp.

Tuyeàn Tung, daáu tích moät thôøi oanh lieät nay coøn laïi hình daùng ñình Thoï An vôùi cöûa tam quan uy nghi söøng söõng.

Laøng Thoï An do Nguyeãn Töï Taân laäp vaøo khoaûng naêm1870. Ñình Thoï An toaï laïc treân khu ñaát khoaûng 1000m, coù thaø nh ñöôïc xaây baèng ñaù cuoäi troøn, ngoaøi coù cöûa tam quan, trong coù saân ñình roäng, coù nhaø hoäi ñeå teá ñình khaù lôùn.

          Coång ñình Thoï An

Daáu tích ñình Thoï An hay noùi ñuùng hôn laø thaønh Thoï An bò reâu phong, lau saäy moïc um tuøm, caây coái phuû nhoøa, neàn nhaø ñoå naùt. Coång tam quan vaãn coøn. Tuy mang teân goïi coång tam quan song loái kieán truùc cuûa loaïi hình coång tam quan khaùc haún vôùi kieåu coång tam quan cuûa caùc ngoâi ñình khaùc.

Coång ñình naøy duy nhaát chæ coù moät cöûa chính ñi vaøo, khoâng coù hai cöûa phuï hai beân maø ta thöôøng thaáy.

Coång xaây kieåu voøm daøy 6m taïo thaønh haønh lang beân trong. Treân ñænh voøm cöûa, hai ñaàu haønh lang coù 4 choát goã taïo thaønh hai lôùp cöûa goã beân ngoaøi vaø beân trong.

Nhö vaäy coång tam quan khoâng phi laø coång tam quan ñình Thoï An maø thöïc chaát laø coång thaønh cuøng vôùi bôø thaønh keø ñaù xaây döïng theo kieåu Vauban. Ñình Thoï An thöïc chaát laø ngoâi thaønh nhoû ñeå caùc töôùng laõnh Caàn Vöông ôû vaø hoäi baøn vieäc quaân.

(Theo Ngoïc Khoâi vaø Hoàng Khaùnh - Taïp chí Caåm Thaønh soá 8/ 5. 1996). 

[ Home ] [ Up ] 

Neáu coù yù kieán gì veà trang web naøy xin caùc baïn laøm ôn thö veà trantronguyen@vol.vnn.vn  
05 March, 2000