"Ó×ÅÓÇ ÄÑÁÓÔÇ - ÈÕÌÁÔÏÓ ÓÔÏ ÖÏÍÏ"

ô. ×ñ.ÔóïõñáìÜíç, Äñ. Åãêëçìáôïëïãßáò.

Á.- ÃåíéêÜ.

ÌÝóá óôá ðëáßóéá ìéÜò óõíå÷þò ìåôáâáëëüìåíçò

êïéíùíßáò,üðùò ç óçìåñéíÞ, ìå ðëÞèïò Üëõôá ðñïâëÞìáôá o

ö ü í ï ò (äçë. ç áíèñùðïêôïíßá áðü ðñüèåóç ôïõ Ü. 299 Ð.Ê.)

âñßóêåôáé óôï åðßêåíôñï ôïõ ãåíéêüôåñïõ ðñïâëÞìáôïò ðïõ

ïíïìÜæåôáé "åãêëçìáôéêüôçôá".

Ç êõñßáñ÷ç áõôÞ èÝóç ôïõ åßäïõò áõôïý ôçò åãêëçìáôéêÞò

óõìðåñéöïñÜò óôçñßæåôáé óå ðïéïôéêÜ âÝâáéá êáé ü÷é óå

ðïóïôéêÜ êñéôÞñéá.

Ç áöáßñåóç ôçò áíèñþðéíçò æùÞò üóï êáé áí óôéò

óôáôéóôéêÝò äçëþíåé ìéêñÞ êáé ìÜëëïí åîáéñåôéêÞ ðáñïõóßá,óå

ó÷Ýóç ìå Üëëá åãêëÞìáôá, áõôÞ êáèåáõôÞ óáí ðñÜîç Þ ðáñÜëåéøç

áðïôåëïýóå êáé áðïôåëåß óå üëåò ôéò êïéíùíßåò ôçí ýøéóôç

åêäÞëùóç áíôéêïéíùíéêÞò óõìðåñéöïñÜò êáé ôï âáóéêü äåßêôç

ìÝôñçóçò ôïõ âßáéïõ ÷áñáêôÞñá ôïõò.

Å÷ïíôáò õðüøç ôá ðáñáðÜíù êáé ìå óêïðü ôçí ðáñïõóßáóç

ïñéóìÝíùí áðü ôéò ðôõ÷Ýò ôçò åãêëçìáôéêÞò áõôÞò ðñÜîçò

óôç óõíÝ÷åéá èá áíáöåñèïýìå:

á) óå Ýñåõíåò ðïõ ðñáãìáôïðïéÞèçêáí óå îÝíåò ÷þñåò êáé

êõñßùò óôéò ÇÐÁ ìå ôéò ïðïßåò öùôßæïíôáé ðïëëÝò áðü ôéò

áðü ôéò äéáóôÜóåéò ôçò êáé

â) óå Ýñåõíá ðïõ ðñáãìáôïðïéÞóáìå óôç ÷þñá ìáò ìå âáóéêü ôçò

èÝìá ôç ó÷Ýóç ðïõ áíáðôýóóåôáé áíÜìåóá óôïõò ðñùôáãùíéóôÝò

ôçò, äñÜóôåò êáé èýìáôá.

Â.- Åñåõíåò óå îÝíåò ÷þñåò.

Óôçí êëáóóéêÞ ãéá ôçí åñåõíçôéêÞ ðáñÜäïóç ôùí ÇÐÁ

Ýñåõíá ãéá ôï öüíï ðïõ ðñáãìáôïðïßçóå ï Wolfgang (1958,1961)

óôçñéæüìåíïò óôá áñ÷åßá ôçò Áóôõíïìßáò ôçò ÖéëáäÝëöåéáò

áíÝëõóå ôá óôïé÷åßá 588 ðåñéðôþóåùí ðïõ åß÷áí êáôáãñáöåß

óôçí ðåñßïäï 1948 - 52.

Ôá óõìðåñÜóìáôá äå óôá ïðïßá êáôÝëçîå Þóáí óå ãåíéêÝò

ãñáììÝò ôá áêüëïõèá:

- ôï 73% ôùí äñáóôþí êáé ôï 75% ôùí èõìÜôùí Þóáí ìáýñïé,

- óôï 94% ðåñßðïõ ôïõ óõíüëïõ ôùí öüíùí ðïõ åîåôÜóèçêáí

ìáýñïé óêïôþíïõí ìáýñïõò êáé ëåõêïß ëåõêïýò,

- ôï 82% ôùí äñáóôþí üðùò êáé ôï 72% ôùí èõìÜôùí Þóáí

Üíäñåò,

- ç ðëåéïíüôçôá ôùí äñáóôþí Þóáí 20 - 30 åôþí êáé ôùí èõìÜôùí

5 ÷ñüíéá ðåñßðïõ - êáôÜ ìÝóï üñï - ìåãáëýôåñá,

- äñÜóôåò êáé èýìáôá áíÞêáí,êáôÜ êýñéï ëüãï,óôéò êáôþôåñåò

êïéíùíéêïïéêïíïìéêÝò ôÜîåéò,

- ôï 64% ôùí äñáóôþí êáèþò êáé ôï 47% ôùí èõìÜôùí åß÷áí

óõëëçöèåß óôï ðáñåëèüí áðü ôçí áóôõíïìßá,ôïõëÜ÷éóôïí ìßá öïñÜ

êáôçãïñïýìåíïé ãéá êÜðïéá áîéüðïéíç ðñÜîç ðïõ ãéá ôïõò

äñÜóôåò ÷áñáêôçñéæüôáí êáé áðü ôï óôïé÷åßï ôçò âßáò,

- óôï 86% ôùí öüíùí äéáðéóôþèçêå ðñïçãïýìåíç ó÷Ýóç äñáóôþí êáé èõìÜôùí (óôåíïß ößëïé 28%,óõããåíåßò 25% êëð),

- ôï üðëï ôïõ åãêëÞìáôïò óôéò ðéü ðïëëÝò ðåñéðôþóåéò (39%)

Þôáí ôï ìá÷áßñé êáé ôï "ðñïôéìïýóáí" âáóéêÜ ïé ìáýñïé.

Óçìåéþíåôáé ðÜíôùò êáé ç áíôßóôïé÷ç "ðñïôßìçóç" ôùí ãõíáéêþí

- äñáóôþí óôá ôñáðåæïìÜ÷áéñá.

- óôï 26% ôùí ðåñéðôþóåùí èá ìðïñïýóå íá ãßíåé äåêôÞ ç

ðñüêëçóç ôïõ èýìáôïò áðÝíáíôé óôï äñÜóôç,êÜôé ðïõ

ðáñáôçñÞèçêå êõñßùò áöåíüò ìåí üôáí êáé ïé äýï ðñùôáãùíéóôÝò

Þóáí ìáýñïé áöåôÝñïõ äå üôáí ôï èýìá Þôáí ãõíáßêá,

- ôï 66% ôùí öüíùí êáôáãñÜöçêå óôéò äýï ôåëåõôáßåò çìÝñåò ôçò

åâäïìÜäáò,ìåôáîý ôùí ùñþí 20.00 - 02.00 êáé êáôÜ ôïõò

êáëïêáéñéíïýò ìÞíåò,

- óôï 44% ôùí öüíùí äñÜóôçò êáé èýìá åß÷áí êáôáíáëþóåé

ðñïçãïõìÝíùò áëêïüë,åíþ óôï 64% áõôü åß÷å ãßíåé áðü ôïí Ýíá

áðü ôïõò äýï,

- ïé ðåñéóóüôåñïé öüíïé åß÷áí äéáðñá÷èåß ìáêñõÜ áðü ôá óðßôéá

ôùí èõìÜôùí,êõñßùò óôï äñüìï êáé óõ÷íÜ ìå áöïñìÞ ôçí ôÝëåóç

ìéÜò Üëëçò áîéüðïéíçò ðñÜîçò üðùò ð.÷.ëçóôåßáò,

- ôÝëïò óôï 57% ôùí öüíùí áßôéï Þôáí êÜðïéá öéëïíåéêßá äñÜóôç

- èýìáôïò, óôï 13% êÜðïéïò ïéêïãåíåéáêüò êáõãÜò,óôï 1% ç

æçëïôõðßá áíÜìåóá óå óõæýãïõò,åñáóôÝò êëð.

Áëëåò Ýñåõíåò ðïõ áêïëïýèçóáí ôçí ðáñáðÜíù êáé ïé

ïðïßåò ðñáãìáôïðïéÞèçêáí óå Üëëåò ðüëåéò ôùí ÇÐÁ, äçë. óôï

×éïýóôïí (Pokorny 1965),óôï ÓéêÜãï (Hepbourn - Voss

1968,Block - Zimring 1973), óôï Íôçôñüéô (Fisher 1976), óôçí

ÁôëÜíôá (Munford et.al.1976) êáé óôï ÊëÞâåëáíô ôïõ Ï÷Üéï

(Bensing - Schroeder 1960), Ýôåéíáí íá åðéâåâáéþóïõí ôá

åõñÞìáôá ôçò Ýñåõíáò ôïõ Wolfgang.

Ìå áóÞìáíôåò ìáôáîý ôïõò äéáöïñÝò óôéò Ýñåõíåò áõôÝò

ðáñáôçñÞèçêå üôé:

- äñÜóôåò êáé èýìáôá Þóáí êõñßùò Üíäñåò,åíÞëéêïé êáé ìáýñïé,

áíÞêáí óôéò êáôþôåñåò êïéíùíéêïïéêïíïìéêÝò ôÜîåéò êáé åß÷áí

ôçí êáôïéêßá ôïõò óå êáêüöçìåò óõíïéêßåò ôïõ êÝíôñïõ ôùí

ðüëåùí,

- ÷ñüíïò ôÝëåóçò ôùí öüíùí Þôáí ïé ôåëåõôáßåò çìÝñåò ôçò

åâäïìÜäáò êáé ïé ôåëåõôáßåò âñáäõíÝò êáé ïé ðñþôåò

ìåôáìåóïíýêôéåò þñåò,

- ìåôáîý ôùí äéáöüñùí åðï÷þí äåí äéáðéóôþèçêáí ìåãÜëåò

äéáöïñÝò ó÷åôéêÜ ìå ôïõò äéáðñá÷èÝíôåò öüíïõò,

- ôüðïò ôÝëåóçò Þôáí, êáôÜ êýñéï ëüãï, ôï óðßôé ôïõ äñÜóôç Þ

ôïõ èýìáôïò êáé

- ôÝëïò ïé ðåñéóóüôåñïé äñÜóôåò êáé èýìáôá ãíùñéæüíôïõóáí áðü

ðñßí ìåôáîý ôïõò,óõíÞèùò äå êáôïéêïýóáí óôçí ßäéá ãåéôïíéÜ.

Áãíùóôïé Þôáí üôáí ç ðñÜîç åß÷å ãßíåé åîáéôßáò åíüò Üëëïõ

åãêëÞìáôïò üðùò ð.÷.ìéÜò ëçóôåßáò,ìéÜò äéÜññçîçò êëð.

ÌåëÝôç ðïõ ðñáãìáôïðïéÞèçêå áðü ôïõò Tupin,Mahar êáé

Smith (1973) êáé óôçí ïðïßá Ýãéíå óýãêñéóç ôùí

÷áñáêôçñéóôéêþí ôçò ðñïóùðéêüôçôáò ìéÜò ïìÜäáò äñáóôþí

öüíùí ðïõ åß÷áí ðïéíéêü ðáñåëèüí êáé ìéÜò Üëëçò ïìÜäáò ðïõ äåí

áðáó÷üëçóå óôï ðáñåëèüí ôéò äéùêôéêÝò áñ÷Ýò, äéåðßóôùóå ðùò

ôá ìÝëç ôçò ðñþôçò ïìÜäáò êáôÜ ôçò ðáéäéêÞ êáé ôçí åöçâéêÞ

ôïõò çëéêßá åß÷áí áíáðôýîåé Ýíôïíç åðéèåôéêüôçôá êáé åß÷áí

äéáêñéèåß ãéá ôïí êáêü ôïõò ÷áñáêôÞñá.

ÁíÜëïãç ìåëÝôç óå ðáñïñìçôéêïýò äñÜóôåò ÷ùñßò ðïéíéêü

ðáñåëèüí ðïõ Ýãéíå áðü ôïõò Weis,Lamberti êáé Blackburn

(1960) åß÷å äåßîåé ôïí åóùóôñåöÞ ÷áñáêôÞñá ôïõò êáé ôçí

êõñéáñ÷ßá ó'áõôïýò ôùí óõíáéóèçìÜôùí ôçò áíåðÜñêåéáò,ôçò

ìïíá÷éêüôçôáò êáé ôçò Ýíôïíçò áðïãïÞôåõóçò áðü ôçí ìÝ÷ñé ôüôå

æùÞ ôïõò.

Ôï ôåëåõôáßï áõôü óõíáßóèçìá ðáñáôçñÞèçêå óôïõò

äñÜóôåò êáé áðü Üëëïõò åñåõíçôÝò (Berkovitz 1962, Palmer 1960

êáé Henry - Short 1954).

ÐáñÜëëçëá ï Palmer äéåðßóôùóå áêüìç üôé ôá Üôïìá áõôÜ

åß÷áí ðåñÜóåé äõóáíÜëïãá ìåãÜëï áñéèìü áóèåíåéþí êáôÜ ôçí

ðáéäéêÞ ôïõò çëéêßá,åß÷áí åãêáôáëåßøåé ðñüùñá ôï ó÷ïëåßï êáé

ôá ðñïâëÞìáôá åðéêïéíùíßáò ìå ôçí ïéêïãÝíåéÜ ôïõò Þôáí ðïëëÜ

êáé áîåðÝñáóôá.

Áîéïóçìåßùôç åßíáé êáé ç ìåëÝôç ðïõ Ýãéíå áðü ôïí

Bromberg (1961) ìå óêïðü ôçí áðü øõ÷éáôñéêÞ Üðïøç åîÝôáóç ôùí äñáóôþí öüíùí. Ôï óõìðÝñáóìá óôï ïðïßï êáôÝëçîå ï

óõãêåêñéìÝíïò åñåõíçôÞò Þôáí üôé åíþ üëïé ïé Üíèñùðïé Ý÷ïõí

êÜðïéåò óõíåéäçôÝò Þ áóõíåßäçôåò ôÜóåéò ãéÜ íá äéáðñÜîïõí Ýíá

öüíï ïñéóìÝíïé ìüíï áðü áõôïýò ôéò åêäçëþíïõí êáé óôïí

åîùôåñéêü êüóìï,ðñÜãìá ðïõ ïöåßëåôáé óôïí áäýíáôï ÷áñáêôÞñá

ôïõò êáé óôïõò áíåðáñêåßò áíáóôáëôéêïýò ìç÷áíéóìïýò ðïõ

ëåéôïõñãïýí óôï õðÝñ - åãþ ôïõò.

Åôóé,óýìöùíá ìå ôïí Bromberg, ï äñÜóôçò åíüò öüíïõ äåí

ìðïñåß íá åëÝãîåé óå éêáíïðïéçôéêü âáèìü ôïí åáõôü ôïõ ãéá íá

ôïí áðïôñÝøåé áðü ôï íá åêäçëþóåé ôéò êáôáóôñïöéêÝò êáé

âßáéåò ðáñïñìÞóåéò ôïõ, ðïõ öèÜíïõí ìå ôïí ôñüðï áõôü

áíåìðüäéóôá óôçí åðéöÜíåéá áðü ôá âÜèç ôïõ øõ÷éêïý ôïõ êüóìïõ

êáé ìåôïõóéþíïíôáé óôçí åãêëçìáôéêÞ ôïõ åíÝñãåéá.

Áðü ôçí éäéáßôåñá áîéüëïãç Ýñåõíá ôïõ êïéíùíéêïý

áíèñùðïëüãïõ Lundsgaarde (1977) ðïõ Ýêáíå åîåôÜæïíôáò áðü ôá áñ÷åßá ôçò áóôõíïìßáò ôïõ Houston 268 ðåñéðôþóåéò

öüíùí,óçìåéþíïõìå ôá åîÞò åõñÞìáôá:

- äñÜóôåò êáé èýìáôá óôï ìåãáëýôåñï áñéèìü ôïõò åß÷áí êÜðïéá

ðñïçãïýìåíç ó÷Ýóç ìåôáîý ôïõò (óõããåíåßò,óýæõãïé,åñáóôÝò,ãíù-

óôïß,ößëïé êëð.)

- ïé ðåñéóóüôåñïé äñÜóôåò Þóáí Üíäñåò, ìáýñïé,ðáíôñåììÝíïé,

ìÝóçò åêðáßäåõóçò êáé åß÷áí åñãáóßá,

- ôá ðåñéóóüôåñá èýìáôá Þóáí Üíäñåò êáé ìáýñïé,

- ï óçìáíôéêüôåñïò ëüãïò äéÜðñáîçò ôùí öüíùí Þôáí ìßá Ýíôïíç

öéëïíåéêßá ôùí ðñùôáãùíéóôþí ôïõ,

- ïé ðåñéóóüôåñïé öüíïé Ýãéíáí óå ÷þñïõò Ýîù áðü ôçí êáôïéêßá

ôùí äñáóôþí Þ ôùí èõìÜôùí êáé

- ãéá ôç äéáðñáîÞ ôïõò ÷ñçóéìïðïéÞèçêáí,êáôÜ êýñéï ëüãï

ðõñïâüëá üðëá (âáóéêÜ ðéóôüëéá).

EîåôÜæïíôáò ôïõò öüíïõò ðïõ äéáðñÜôôïíôáé áíÜìåóá óå

óõæýãïõò äéÜöïñïé åñåõíçôÝò õðïóôçñßæïõí üôé ôï ðñüâëçìá áõôü

ðáñáôçñåßôáé óå ðïëëÝò ÷þñåò. Ïé Came êáé Bergman (1990)

äéåðßóôùóáí üôé óôï ÊåìðÝê ôïõ ÊáíáäÜ êáôáãñÜöïíôáí 30

ãõíáßêåò - óýæõãïé èýìáôá öüíùí êáôÜ ìÝóï üñï,êÜèå ÷ñüíï.

Ï Smith (1989) õðïóôçñßæåé ôçí Üðïøç üôé óôçí Áããëßá êÜèå

ôñåßò çìÝñåò ìßá ãõíáßêá óêïôþíåôáé áðü ôïí Üíäñá ôçò Þ ôïí

ößëï ôçò. Óôéò ÇÐÁ,êáôÜ ôïõò Browne êáé Williams (1987),ìßá

ãõíáßêá Ý÷åé ðïëý ìåãáëýôåñåò ðéèáíüôçôåò íá ðÝóåé èýìá öüíïõ,

âéáóìïý êáé ãåíéêÜ âßáéçò åðßèåóçò áðü ôïí óýíôñïöü ôçò ðáñÜ

áðü Ýíá îÝíï. Ç Üðïøç áõôÞ åíéó÷ýåôáé êáé áðü ôá åõñýìáôá

ó÷åôéêÞò Ýñåõíáò ôùí Carmody êáé Williams,ïé ïðïßïé

äéåðßóôùóáí üôé óå ìßá ðåñßïäï ðÝíôå åôþí (1980 - 1984), ôï

52% ôùí åíÞëéêùí ãõíáéêþí èõìÜôùí åß÷áí äïëïöïíçèåß áðü ôïí

íõí Þ ôïí ðñïçãïýìåíï óõæõãü ôïõò Þ áðü ôïí ößëï ôïõò.

Ïé Üíäñåò áõôïß,óýìöùíá ìå ôïí Smith (1987) äõóêïëåýïíôáé

íá ðñïóáñìïóôïýí óôï ðåñéâÜëëïí ôïõò,Ý÷ïõí Ýíôïíï stress êáé

áäõíáôïýí íá åêöñÜóïõí ìå êáôáíïçôü óôïõò Üëëïõò ôñüðï, ôá

óõíáéóèÞìáôÜ ôïõò.

ÊáôÜ ôïõò Humphrey êáé Palmer (1987) ïé óýæõãïé - äïëïöüíïé

Þôáí ðïëý ðéèáíü íá Þóáí ðáéäéÜ ÷ùñéóìÝíùí ãïíÝùí Þ ïé ãïíåßò

ôïõò íá ôïõò åß÷áí åãêáôáëåßøåé áðü ìéêñïýò Þ íá åß÷áí

ðåèÜíåé, ìå óõíÝðåéá ôïí åãêëåéóìü ôïõò óå êÜðïéï

ßäñõìá.Áñãüôåñá äå ðéèáíüôáôá íá åß÷áí áíôéìåôùðßóåé

ðñïâëÞìáôá óôçí åîåýñåóç åñãáóßáò,íá åß÷áí êÜíåé êé Üëëïõò

ãÜìïõò êáé ãåíéêüôåñá ç æùÞ ôïõò íá äéáêñéíüôáí áðü áóôÜèåéá

áíáóöÜëåéá êáé áâåâáéüôçôá.

Ìïëïíüôé ï áñéèìüò ôùí ãõíáéêþí ðïõ óêïôþíïõí ôïõò óõæýãïõò

ôïõò õðïëåßðåôáé óçìáíôéêÜ ôïõ áíôßóôïé÷ïõ áñéèìïý ôùí áíäñþí

- üðùò öáßíåôáé êáé áðü ôéò óôáôéóôéêÝò - äåí åßíáé ùóôüóï

êáôÜ ôïí Mann (1988) êáé áìåëçôÝïò. Óýìöùíá ìå ôïí ßäéï ïé

ãõíáßêåò áõôÝò åß÷áí êáêïðïéçèåß ãéá ìåãÜëï ÷ñïíéêü äéÜóôçìá

áðü ôï ìåôÝðåéôá èýìá ôïõò.

ÅîåôÜæïíôáò óå ó÷åôéêÞ Ýñåõíá ï Goetting (1987) 56

ãõíáßêåò ðïõ êáôïéêïýóáí óôï Detroit êáé åß÷áí óêïôþóåé ôïõò

óõæýãïõò ôïõò ôçí ðåñßïäï 1982 - 1983,äéåðßóôùóå üôé êáôÜ

êýñéï ëüãï Þóáí ìáýñåò, 30 - 35 ÷ñïíþí,÷áìçëïý ìïñöùôéêïý

åðéðÝäïõ,Üíåñãåò,ìçôÝñåò åíüò ôïõëÜ÷éóôïí ðáéäéïý êáé ìå

ðñïçãïýìåíåò äïóïëçøßåò ìå ôéò äéùêôéêÝò áñ÷Ýò. Óýìöùíá ìå

ôïí Goetting ï öüíïò ðïõ Ýêáíáí ïé ãõíáßêåò áõôÝò Þôáí ôï

áðïôÝëåóìá Ýíôïíùí äéáîéöéóìþí ðïõ åß÷áí ìå ôá èýìáôÜ ôïõò,ôá

ïðïßá óôçí ðëåéíüôçôÜ ôïõò Þôáí ëßãï ìåãáëýôåñá óôçí çëéêßá

áðü áõôÝò. Ç åéêüíá ôçò ãõíáßêáò - äïëïöüíïõ ðïõ ðñïÝêõøå áðü

ôçí Ýñåõíá áõôÞ Þôáí åêåßíç ôçò êïéíùíéêÜ áðïìïíùìÝíçò ðïõ

áäõíáôïýóå íá åðéêïéíùíÞóåé ìå ôïí óýíôñïöü ôçò, ï ïðïßïò

ðñïêåéìÝíïõ íá ôçò åðéâÜëëåé ôçí ÜðïøÞ ôïõ áóêïýóå ðÜíù ôçò

áëüãéóôç âßá.

Äéåñåõíþíôáò ôïõò öüíïõò ðáéäéþí áðü ôïõò ãïíåßò ôïõò

ïé Bourget êáé Bradford (1987) äéåðßóôùóáí üôé óå ãïíåßò

çëéêßáò 17 - 50 ÷ñïíþí êáé ðáéäéþí 0 -12 ÷ñïíþí,ïé 7 óôéò 10

ðåñéðôþóåéò áöïñïýóáí ìçôÝñåò ðïõ óêüôùóáí ôá ðáéäéÜ ôïõò

åîáéôßáò ôïõ Üã÷ïõò ðïõ ôïõò åß÷å ðñïêëçèåß áðü ôçí

åãêáôÜëåéøÞ ôïõò áðü ôï óõæõãü ôïõò Þ áðü ôçí Ýëëåéøç ôùí

áðáñáßôçôùí ïéêïíïìéêþí ðüñùí ãéá íá ìðïñÝóïõí íá æÞóïõí ïé

ßäéåò ìáæß ìå ôï ðáéäß ôïõò.

Ó÷åôéêÜ ìå ôïõò ðáôÝñåò ðïõ óêïôþíïõí ôá ðáéäéÜ ôïõò ïé

Daly êáé Wilson (1988) ðáñáôçñïýí üôé áõôïß åßíáé êáôÜ ìÝóï

üñï ôÝóóåñá ÷ñüíéá ôïõëÜ÷éóôïí ìåãáëýôåñïé áðü ôéò

áíôßóôïé÷åò ìçôÝñåò - äïëïöüíïõò, üôé ôá ðáéäéÜ - èýìáôÜ ôïõò

åßíáé êÜðùò ìåãÜëçò çëéêßáò êáé óõíÞèùò áãüñéá êáé üôé ìåôÜ

ôï öüíï åßíáé ðïëý ðéèáíü íá áõôïêôïíÞóïõí.

Óôçí ßäéá Ýñåõíá ïé Daly êáé Wilson áíáöÝñïõí üôé óôçí

ðåñßïäï ðïõ åîÝôáóáí êáôÝãñáøáí 61 ðåñéðôþóåéò áíäñþí ðïõ

óêüôùóáí ôéò ãõíáßêåò êáé ôá ðáéäéÜ ôïõò äçë. üëç ôïõò ôçí

ïéêïãÝíåéá êáé êáììßá áíôßóôïé÷ç ðåñßðôùóç ãõíáéêþí -

äñáóôþí. ÊáôÜ ôïõò åñåõíçôÝò ç äïëïöïíßá üëùí ôùí ìåëþí ôçò

ïéêïãÝíåéáò öáßíåôáé óáí Ýíá Ýãêëçìá ðïõ êÜíïõí áðïêëåéóôéêÜ

êáé ìüíïí ïé Üíäñåò - óýæõãïé.

Éäéáßôåñá óçìáíôéêÞ åîáéôßáò ôïõ ìåãÜëïõ áñéèìïý ôùí

óôïé÷åßùí ðïõ ðåñéÝ÷åé èá ðñÝðåé íá èåùñÞóïõìå ôçí Ýñåõíá ôïõ

Goetting (1989) ãéá ôïõò áíÞëéêïõò äïëïöüíïõò. Ï åñåõíçôÞò

åîÝôáóå 55 áíÞëéêïõò äñÜóôåò öüíùí,ðïõ Ýäñáóáí óôï Detroit

ôçí ðåñßïäï 1977 - 1984. Áðü ôá óõìðåñÜóìáôá óôá ïðïßá

êáôÝëçîå ç Ýñåõíá áõôÞ óçìåéþíïõìå ôá áêüëïõèá:

- ïé äñÜóôåò Þóáí êõñßùò ìáýñïé,êÜôé ðïõ áíôáðïêñéíüôáí êáé

óôçí ðëçèõóìéáêÞ óýíèåóç ôïõ Detroit ãéá ôçí ðåñßïäï áõôÞ,

- ï öüíïò ðïõ äéÝðñáîáí,ãéÜ ôïõò ðåñéóóüôåñïõò äñÜóôåò Þôáí ç

ðñþôç äïóïëçøßá ôïõò ìå ôï óýóôçìá ôçò ÐïéíéêÞò Äéêáéïóýíçò,

åíþ ôï 40% ôïõ óõíüëïõ åß÷å ìßá áêüìá ôïõëÜ÷éóôïí åðáöÞ ìå

áõôü óôï ðáñåëèüí êáé ôï 9% åß÷å óïâáñÜ ðñïâëÞìáôá êáôÜ ôç

öïßôçóÞ ôïõ óôï ó÷ïëåßï ìå ôéò ó÷ïëéêÝò áñ÷Ýò åîáéôßáò ôçò

áíôéêïéíùíéêÞò óõìðåñéöïñÜò ôïõ,

- ç êáêÞ êáôÜóôáóç ôçò ïéêïãÝíåéáò ôùí äñáóôþí áðïôåëïýóå ôïí

êáíüíá:Üíåñãïé ãïíåßò, åãêáôáëåëåéììÝíåò ìçôÝñåò, îáíáðáíôñåì-

ìÝíïé ðáôÝñåò,ïéêïíïìéêÞ äõóðñáãßá,êáôïéêßá óå õðïâáèìéóìÝíåò

ðåñéï÷Ýò êëð. óõíÝèåôáí ôï ðëáßóéï ìÝóá óôá üñéá ôïõ ïðïßïõ

êéíÞèçêáí ïé áíÞëéêïé äïëïöüíïé,

- ïé åõêáéñßåò ðïõ åß÷áí ðáñïõóïõóéáóèåß óôïõò äñÜóôåò ãéá íá

îåöýãïõí áðü ôï öèïñïðïéü ðåñéâÜëëïí ôïõò Þôáí ó÷åäüí

ìçäáìéíÝò,

- ôá èýìáôá Þóáí êáé áõôÜ ìáýñïé,âñéóêüíôïõóáí óôïí ßäéï ÷þñï

ìå ôïõò äñÜóôåò êáé Þóáí Üíäñåò ëßãï ìåãáëýôåñïé áðü ôïõò

äñÜóôåò,

- ï öüíïò åß÷å ãßíåé ìå ðõñïâüëï üðëï, óôï 16.7% ôùí

ðåñéðôþóåùí óôçí êáôïéêßá ôïõ äñÜóôç,óôï 18.8% óôçí êïéíÞ

êáôïéêßá êáé ôùí äýï êáé óôï 14.6% óå êáôïéêßá ôñßôïõ,

- ïé ðåñéóóüôåñïé öüíïé åß÷áí ãßíåé ÄåõôÝñá, ÐÝìðôç Þ

ÐáñáóêåõÞ êáé ìåôáîý ôùí ùñþí 14.00 - 01.59 åíþ ç Ýíôïíç

öéëïíåéêßá ôïõ äñÜóôç êáé ôïõ èýìáôïò åß÷å áðïôåëÝóåé ôçí

áöïñìÞ ôïõò.

Eñåõíá ðïõ Ýãéíå áðü ôïõò Goldstein,Brownstein êáé

Ryan (1992) êáé óôçí ïðïßá ðåñéëÞöèçêáí ðåñéðôþóåéò öüíùí ðïõ

åß÷áí äéáðñÜîåé ôïîéêïìáíåßò äñÜóôåò,ðïõ êáôáãñÜöçêáí óôçí

Ðïëéôåßá ôçò Í.Õüñêçò ôï 1984 êáé óå 17 áóôõíïìéêÜ ôìÞìáôá

ôçò ðüëçò ôçò Í.Õüñêçò óå äéÜóôçìá 8 ìçíþí ôï 1988,

äéåðßóôùóå üôé ðïëý ëßãïé áðü áõôïýò óêüôùóáí åíþ Ýêáíáí

êÜðïéï Ýãêëçìá êáôÜ ôçò éäéïêôçóßáò,ìå ôï ïðïßï óêüðåõáí íá

åîïéêïíïìÞóïõí ÷ñÞìáôá ðñïêåéìÝíïõ íá áãïñÜóïõí ôç äüóç ôïõò.

ÔÝëïò óå Ýñåõíá êáôÜ ôçí ïðïßá åîåôÜóèçêå ç êáôÜ

åðï÷Þ ôïõ Ýôïõò äéáêýìáíóç ôùí öüíùí êáé ôùí ëçóôåéþí êáé ç

ïðïßá ðñáãìáôïðïéÞèçêå áðü ôéò Landau êáé Fridman (1993) ìå

ôç äéåñåýíçóç óôïé÷åßùí ðïõ áöïñïýóáí ôçí åêäÞëùóç ôùí

åãêëçìÜôùí áõôþí óôï ÉóñáÞë ôçí ðåñßïäï 1977 -

1985,äéáðéóôþèçêå üôé ïé öüíïé äåí ðáñïõóéÜæáí - óå áíôßèåóç

ìå ôéò ëçóôåßåò - áîéïðñüóåêôåò äéáöïñÝò êáôÜ ôéò äéÜöïñåò

åðï÷Ýò ôïõ Ýôïõò. Åôóé, ï áñéèìüò ôïõò Þôáí êÜðùò áõîçìÝíïò

óôïõò ìÞíåò ÌÜéï,Ïêôþâñéï êáé ÄåêÝìâñéï êáé êõñßùò ôïí Áýãïõ-

óôï - ðïõ áíÞêïõí óå äéáöïñåôéêÝò åðï÷Ýò - êáé ðáñïõóßáæå

êÜðïéá ìåßùóç ôïõò ìÞíåò Áðñßëéï,Éïýíéï êáé ÍïÝìâñéï - ðïõ

êáé áõôïß áíÞêïõí óå äéáöïñåôéêÝò åðï÷Ýò -. Áíôßèåôá áðü ôéò

ó÷åôéêÝò ðñïâëÝøåéò ôá ó÷åôéêÜ ðïóïóôÜ ôïí Éïýëéï

êõìáéíüíôïõóáí óå ÷áìçëÜ åðßðåäá.

Ôï ãåãïíüò áõôü åñìçíåýèçêå áðü ôéò åñåõíÞôñéåò áðü ôï

üôé:

á) ôá êßíçôñá ôùí öüíùí äéáêñßíïíôáé ãéá ôçí ðïéêéëßá ôïõò

êáé Ýôóé äåí ìðïñïýí íá óõó÷åôéóèïýí Üìåóá ìå êÜðïéá

óõãêåêñéìÝíç åðï÷Þ ôïõ ÷ñüíïõ,

â) åðåéäÞ äñÜóôçò êáé èýìá óõíÞèùò ãíùñßæïíôáé ìåôáîý ôïõò ïé

ïðïéåóäÞðïôå êëéìáôïëïãéêÝò óõíèÞêåò äåí åðéäñïýí óôçí

"áíåýñåóç" ôïõ äåýôåñïõ áðü ôïí ðñþôï êáé

ã) ôï ãåãïíüò üôé óçìáíôéêüò áñéèìüò öüíùí åßíáé áðïôÝëåóìá

ðáñüñìçóçò ôçò óôéãìÞò êáé ü÷é ó÷åäéáóìïý,óçìáßíåé üôé ï

äñÜóôçò äåí åðçñåÜæåôáé óçìáíôéêÜ áðü êÜðïéïõò óõãêåêñéìÝíïõò

êëéìáôïëïãéêïýò ðáñÜãïíôåò. -

. Ã. - Åñåõíá óôçí ÅëëÜäá.

Åíôáóóüìåíç ìÝóá óôá ðëáßóéá ôçò áðü

åãêëçìáôïëïãéêÞ Üðïøç ðñïóÝããéóçò ôïõ öüíïõ ç åñåõíçôéêÞ

åñãáóßá ðïõ ðáñïõóéÜæïõìå óêïðåýåé óôçí åéäéêüôåñç áíÜëõóç ôùí

äéáöüñùí ðôõ÷þí ôçò ó÷Ýóçò ðïõ áíáðôý÷èçêå áíÜìåóá óôïõò

ðñùôáãùíéóôÝò (äñÜóôç êáé èýìá) ôçò åãêëçìáôéêÞò áõôÞò

óõìðåñéöïñÜò.

Óôçí ìåëÝôç ìáò áõôÞ ðåñéëÞöèçêáí ôåëéêÜ

171 ðåñéóôáôéêÜ öüíùí ðïõ äéåðñÜ÷èçóáí óôç ÷þñá ìáò óôç

÷ñïíéêÞ ðåñßïäï ôùí åôþí 1990 - 1994.

Ïé ó÷åôéêÝò ðåñéðôþóåéò äçìïóéåýèçêáí óå êÜðïéá çìåñÞ-

óéá áðïãåõìáôéíÞ áèçíáéêÞ åöçìåñßäá ìå ðáíåëëÞíéá

êõêëïöïñßá.

Ç åðéëïãÞ ôùí åöçìåñßäùí ùò ðçãÞò ãéá ôç óõëëïãÞ ôïõ

õëéêïý ôçò ÝñåõíÜò ìáò Ýãéíå ãéá äýï ëüãïõò:

á) Ï öüíïò åßíáé Ýíá Ýãêëçìá ìå ìåãÜëç èåáôüôçôá êáé ðñïîåíåß

ðÜíôïôå ôï åíäéáöÝñïí ôïõ êïéíïý êáé óå êÜèå ðåñßðôùóç áðïôå-

ëåß Ýíá áðü ôá ðñþôá äçìïóéïãñáöéêÜ èÝìáôá.Áõôü óçìáßíåé üôé

ôï óýíïëï ó÷åäüí ôùí ó÷åôéêþí ðåñéðôþóåùí êáôáãñÜöåôáé óôïí

ôýðï êáé ìÜëéóôá ìå âÜóç ôéò ðëçñïöïñßåò ðïõ äßíïíôáé

áðåõèåßáò áðü ôçí áñìüäéá áóôõíïìéêÞ áñ÷Þ. Ìå ôïí ôñüðï áõôü

ôá óôïé÷åßá ðïõ âëÝðïõí ôï öþò ôçò äçìïóéüôçôáò åßíáé ìÜëëïí

áîéüðéóôá - åöüóïí ðñïÝñ÷ïíôáé êáé áðü Ýãêñéôç åöçìåñßäá -

êáé äåí èá ðñÝðåé íá äéáöÝñïõí óôá âáóéêÜ ôïõò ôïõëÜ÷éóôïí

óçìåßá áðü åêåßíá ðïõ ðåñéÝ÷ïíôáé óôéò åðßóçìåò áíáöïñÝò ôçò

áóôõíïìßáò.

â) Ç ðñüóâáóç óôá óôïé÷åßá ôùí åöçìåñßäùí åßíáé áðëïýóôåñç

- áñêåß ç óõëëïãÞ êáé ç åðéëïãÞ ôïõò áðü ôçí êáôÜëëçëç âÜóç

äåäïìÝíùí - áðü åêåßíç ðïõ èá ðñÝðåé íá ãßíåé óôá áíôßóôïé÷á

áñ÷åßá ôçò Áóôõíïìßáò Þ ôùí Äéêáóôçñßùí ãéá ôá ïðïßá

áðáéôåßôáé åéäéêÞ Üäåéá áðü ôçí ðñïúóôáìÝíç áñ÷Þ ôïõò - ôï

ðñþôï ãñáöåéïêñáôéêü åìðüäéï,ðñïôïý íá åðáêïëïõèÞóïõí êáé

Üëëá ðïõ åßíáé äýóêïëï íá ðñïâëÝøåé êáíåßò - êáé ßóùò êáé ç

åðéâïëÞ êÜðïéùí åðéóôçìïíéêÜ áðáñÜäåêôùí üñùí ãéá ôçí

êáôá÷þñçóÞ ôïõò óôá ó÷åôéêÜ äåëôßá ôùí åñåõíçôþí. ÅîÜëëïõ

êáé üóïí áöïñÜ ôçí áêñßâåéá ôùí óôïé÷åßùí ôùí ðåñéðôþóåùí ðïõ

êáôá÷ùñïýíôáé óå ìßá åöçìåñßäá Þ óå êÜðïéï åðßóçìï

áñ÷åßï,üðùò åìåßò ðéóôåýïõìå äåí õðÜñ÷åé êáììßá Ýíäåéîç ãéá

ôçí ðïéïôéêÞ õðåñï÷Þ ôùí ìåí Ýíáíôé ôùí äå êáé áíôéóôñüöùò.

Óôç óõëëïãÞ êáé ôçí êáôá÷þñçóç ôùí ó÷åôéêþí óôïé÷åßùí ôá

ïðïßá ôá áíôëÞóáìå áðü ôçí âÜóç äåäïìÝíùí ôïõ éäñýìáôïò

"Ã.Ìðüôóç" åß÷áìå ôçí âïÞèåéá ôùí Å.ÃêïñÝæç êáé Ë.ÐáðáããåëÞ

ôüôå öïéôçôñéþí ôçò ÍïìéêÞò Ó÷ïëÞò ôïõ Ðáí/ìßïõ Áèçíþí

êáé ôçò Å.ÔóïõñáìÜíç, ôüôå ìáèÞôñéáò Ëõêåßïõ.

Êáôüðéí ðñï÷ùñÞóáìå óôçí åéóáãùãÞ ôùí óôïé÷åßùí óôïí Ç/Õ

êáé óôçí åðåîåñãáóßá ôïõò ìå âÜóç ôï åéäéêü ðñüãñáììá

åðåîåñãáóßáò åñùôçìáôïëïãßùí - êáôÜëëçëá ôñïðïðïéçìÝíï ãéá

ôçí ðåñßðôùóÞ ìáò - SURVEY,Release 4.1,1991 ôïõ Walter

K.MacAdam. -

Ìå ôá áðïôåëÝóìáôá ôçò ÝñåõíÜò ìáò åðéäéþîáìå íá

áðáíôÞóïõìå óôá áêüëïõèá åñùôÞìáôá:

Á.- "ÕðÜñ÷åé ó÷Ýóç (= ðñïçãïýìåíç ãíùñéìßá) áíÜìåóá óôï

äñÜóôç êáé óôï Èýìá; Êáé áí íáß,ôß åßäïõò åßíáé áõôÞ;"

Ôá åñåõíçôéêÜ äåäïìÝíá Ýäåéîáí üôé ç ó÷Ýóç áõôÞ (äçë.ç

ðñéí áðü ôï öüíï ãíùñéìßá) õðÞñ÷å óôçí ðëåéïíüôçôá ôùí ðåñé-

ðôþóåùí (ðïó.78.3%). Åéäéêüôåñá äå Ä - È Þóáí "óõããåíåßò" óå

ðïó.43.3% êáé ãåíéêÜ "ãíþñéìïé" óå ðïó.56.7%.

Ìåôáîý ôùí "óõããåíþí" ïé ðåñéóóüôåñïé öüíïé (ðïó.72.4%)

óçìåéþèçêáí óå Ä - È ðïõ åß÷áí óôåíÞ óõããåíéêÞ ó÷Ýóç, Þóáí

äçë. êáôÜ óåéñÜ óýæõãïé (34.5%), ãïíåßò/ðáéäéÜ (27.6%) êáé

áäÝëöéá (10.3%). Ðáñüìïéá óôåíÞ ó÷Ýóç õðÞñ÷å áíÜìåóá êáé

óôïõò Ä - È ðïõ Þóáí ãåíéêÜ "ãíþñéìïé", äåäïìÝíïõ üôé ïé

ðåñéóóüôåñïé öüíïé (ðïó.60.6%) äéåðñÜ÷çóáí êáôÜ óåéñÜ áðü

"åñùôéêïýò óõíôñüöïõò" (23.7%), "ößëïõò" (23.7%) êáé

"óõíåôáßñïõò" (13.7%).

Áðü ôá óôïé÷åßá áõôÜ öáßíåôáé ðùò ï öüíïò åßíáé Ýíá

Ýãêëçìá ðïõ ôåëåßôáé áíÜìåóá óå Üôïìá ðïõ Ý÷ïõí ìßá

óôåíÞ ó÷Ýóç åßôå ìÝóá óôá ðëáßóéá ôïõ ïéêïãåíåéáêïý ôïõò

ðåñéâÜëëïíôïò åßôå êáé óôïí áìÝóùò Ýîù áðü áõôü ÷þñï.

Ôï ðëáßóéï áõôü ðñïäéáèÝôåé ãéá ôçí áíÜðôõîç ó÷Ýóåùí

áãÜðçò êáé óôïñãÞò ãéá üóïõò êéíïýíôáé ìÝóá óôá üñéÜ ôïõ,

âëÝðïõìå üìùò ðùò áðïôåëåß ðáñÜëëçëá êáé ôï ðåäßï Ýíôïíùí

óõãêñïýóåùí üðïõ áíáðôýóóïíôáé ôá åíôåëþò áíôßèåôá

óõíáéóèÞìáôá ôïõ ìßóïõò êáé ôïõ ðÜèïõò ðïõ ïäçãïýí ôåëéêÜ óôï

öüíï.

Â.- Ôï äåýôåñï åñþôçìá ðïõ èÝóáìå Þôáí:

"ÐïéÜ åßíáé ç ôáõôüôçôá äñáóôþí êáé èõìÜôùí ìå âÜóç ôá

äçìïãñáöéêÜ ÷áñáêôçñéóôéêÜ ôïõò; ÕðÞñ÷å óõó÷åôéóìüò ôïõò

ìå âÜóç ôá ÷áñáêôçñéóôéêÜ ôïõò áõôÜ;"

Aðü ôá äåäïìÝíá ôçò Ýñåõíáò ðñïÝêõøå üôé ïé äñÜóôåò Þóáí

êõñßùò, Üíäñåò (ðïó.91.8%), 25 - 34 ÷ñïíþí (ðïó.27.5%),Üíåñ-

ãïé (ðïó.19.3%),áíýðáíäñïé (ðïó.32.6%) êáé åß÷áí ôçí åëëçíéêÞ

éèáãÝíåéá (ðïó.81.3%) åíþ ôá èýìáôá Þóáí Üíäñåò (ðïó.62%),25

- 34 åôþí (ðïó.21.1%),Üíåñãïé (ðïó.21.6%),ðáíôñåììÝíïé ìå

ðáéäéÜ (ðïó.32.6%) êáé åëëçíéêÞò éèáãåíåßáò êáé áõôÜ (80.7%).

Åäþ âëÝðïõìå ðùò ôüóï ïé äñÜóôåò üóï êáé ôá èýìáôá áíÞêáí

óôéò ßäéåò åðéìÝñïõò äçìïãñáöéêÝò ïìÜäåò - åêôüò áðü ôçí

ïéêïãåíåéáêÞ êáôÜóôáóç ðñÜãìá - ðïõ äåß÷íåé üôé áíÜìåóá óôïõò

ðñùôáãùíéóôÝò ôïõ öüíïõ ïé ó÷åôéêÝò äéáöïñÝò åßíáé êáôÜ êýñéï

ëüãï ðïóïôéêÝò.

Åôóé ðáñáôçñïýìå ðùò ôüóï ïé äñÜóôåò üóï êáé ôá èýìáôá,

- áíÞêáí âáóéêÜ óôï êáôÜ ôåêìÞñéï "éó÷õñü" öýëï, ðïõ ßóùò

ìå ôïí ôñüðï áõôü íá äåß÷íåé ôïí äõíáìéóìü áëëÜ êáé ôçí

áäõíáìßá ôïõ,

- Þóáí íåáñÞò ó÷åôéêÜ çëéêßáò, ðñÜãìá áðáñáßôçôï ãéá ìßá

äõíáìéêÞ óùìáôéêÜ êáé øõ÷éêÜ óýãêñïõóç,

- áíÞêáí óôéò ÷áìçëÝò åéóïäçìáôéêÝò ôÜîåéò (Üíåñãïé),

êáôÜóôáóç ðïõ ßóùò íá ìåßùóå ôéò áíáóôïëÝò ôùí äñáóôþí Þ

íá êáôÝóôçóå ðåñéóóüôåñï åõÜëùôá ôá èýìáôá,

- Þóáí Åëëçíåò, ðñÜãìá ðïõ áíáöÝñåôáé óôéò ðåñéïñéóìÝíåò

äõíáôüôçôåò åðéêïéíùíßáò çìåäáðþí êáé áëëïäáðþí óôç ÷þñá

ìáò.

Óõó÷åôßæïíôáò ðáñáðÝñá ôéò äéÜöïñåò êáôçãïñßåò ôùí

äçìïãñáöéêþí ÷áñáêôçñéóôéêþí Ä - È äéáðéóôþóáìå üôé:

á.- oé Üíäñåò - èýìáôá ðñïôéìÞèçêáí ôüóï áðü ôïõò Üíäñåò üóï

êáé áðü ôéò ãõíáßêåò - äñÜóôåò,

â.- ó'üëåò ôéò çëéêéáêÝò ïìÜäåò ôùí äñáóôþí ç ðëåéïíüôçôá ôùí

èõìÜôùí ôïõò åß÷å ìåãáëýôåñç çëéêßá áðü áõôïýò,

ã.- ìüíï óå äýï åðáããåëìáôéêÝò êáôçãïñßåò äñáóôþí ("åñãÜôçò/

ôå÷íßôçò", êáé"Üíåñãïò") ôá ðåñéóóüôåñá èýìáôá áóêïýóáí ôï

ßäéï åðÜããåëìá ìå ôïõò äñÜóôåò,

ä.- ìå âÜóç ôçí ïéêïãåíåéáêÞ ôïõò êáôÜóôáóç ó'üëåò ôéò

êáôçãïñßåò äñáóôþí ï ìåãáëýôåñïò áñéèìüò èõìÜôùí ðïõ

áíôéóôïé÷ïýóå áíÞêå óôçí ßäéá êáôçãïñßá ìå áõôïýò êáé

å.- üóïí áöïñÜ ôçí "åèíéêüôçôá" ó'üëåò ôéò êáôçãïñßåò ôùí

äñáóôþí ôá ðåñéóóüôåñá èýìáôá åß÷áí ôçí ßäéá åèíéêüôçôá ìå

áõôïýò.

Ç áéôéïëüãçóç ôùí ðáñáðÜíù óõó÷åôéóìþí ìðïñåß êáôÜ ôç

ãíþìç ìáò íá áðïäïèåß óôï ãåãïíüò ôùí áõîçìÝíùí äõíáôïôÞôùí

åðéêïéíùíßáò ðïõ ðáñïõóéÜæïíôáé óå Üôïìá ðïõ êéíïýíôáé êáé

áíÞêïõí óôï ßäéï êïéíùíéêïïéêïíïìéêü ðëáßóéï. Ç åðéêïéíùíßá

áõôÞ ìðïñåß íá äçìéïõñãÞóåé êáé ôç ìïéñáßá ãéá ôá óõãêåêñéìÝíá

èýìáôá óýãêñïõóç.

Ã.- Ôï ôñßôï åñþôçìá ðïõ èÝóáìå Þôáí:

"Ãéá ðïéïýò ëüãïõò ãßíïíôáé ïé öüíïé;"

Áðü ôá äåäïìÝíá ôçò Ýñåõíáò ðñïÝêõøå üôé ïé ðåñéóóüôåñïé

öüíïé (ðïó. 19.9%) åß÷áí ãßíåé ÷ùñßò íá õðÞñ÷å "ðñïöáíÞò

ëüãïò" åíþ áêïëïõèïýóáí ïé öüíïé ðïõ Þóáí ôï áðïôÝëåóìá

"Ýíôïíçò öéëïíåéêßáò/óõìðëïêÞò" (ðïó.14%) êáé ðïõ åß÷áí ãßíåé

ãéá ëüãïõò "åêäßêçóçò" (ðïó.12.3%).

Ç ìç ýðáñîç ëüãïõ óôïõò ðåñéóóüôåñïõò öüíïõò äåß÷íåé ôïí

ðáñïñìçôéêü ÷áñáêôÞñá êáé ôçí áðþëåéá ôçò øõ÷ñáéìßáò ôùí

äñáóôþí.

Ïé äýï Üëëïé ëüãïé ðïõ áêïëïõèïýí åêöñÜæïõí ôçí ðéèáíÞ

"óõìâïëÞ/ðñüêëçóç" ôïõ èýìáôïò óôçí ðñÜîç ðïõ Ýãéíå óå âÜñïò

ôïõ.

Ä.- Ôï ôÝôáñôï åñþôçìÜ ìáò Þôáí:

"Ðþò óõíäÝïíôáé ïé ðáñáðÜíù ëüãïé ìå ôç ó÷Ýóç äñáóôþí - ÈõìÜ-

ôùí;" äçë. óå êÜèå êáôçãïñßá ó÷Ýóçò äñáóôþí - èõìÜôùí ðïéïß

ëüãïé áíôéóôïé÷ïýóáí;

Áðü ôá äåäïìÝíá ôçò Ýñåõíáò ðñïÝêõøå üôé:

- ïé óýæõãïé óêüôùóáí ôéò óõæýãïõò ôïõò ãéá "åñùôéêÞ

áíôéæçëßá" (ðïó.33.3%) êáé ïé äåýôåñåò ôïõò ðñþôïõò ìåôÜ áðü

"Ýíôïíç öéëïíåéêßá/óõìðëïêÞ" (ðïó. 60%),

- ïé ãïíåßò óêüôùóáí êÜðïéï ðáéäß ôïõò ÷ùñßò "ðñïöáíÞ ëüãï"

(ðïó. 36.4%) êÜôé ðïõ ßó÷õóå êáé óôçí áíôßèåôç ðåñßðôùóç,

- ÷ùñßò "ðñïöáíÞ ëüãï" Ýãéíáí êáé ïé ðåñéóóüôåñïé öüíïé (ðïó.

50%) áíÜìåóá óå áäÝëöéá åíþ üôáí õðÞñ÷å ïðïéáäÞðïôå Üëëç

óõããåíéêÞ ó÷Ýóç ïé ðåñéóóüôåñïé öüíïé Ýãéíáí ÷ùñßò "ðñïöáíÞ

ëüãï" áëëÜ êáé ãéá "êôçìáôéêÝò äéáöïñÝò" (ðïó.25% óå êÜèå

ðåñßðôùóç),

- ç "åñùôéêÞ áíôéæçëßá" áðïôÝëåóå ôïí êõñéüôåñï ëüãï ôùí

öüíùí ðïõ ôåëÝóèçêáí áíÜìåóá óå åñùôéêïýò óõíôñüöïõò .

(ðïó.33.3%).

- ç "Ýíôïíç öéëïíåéêßá/óõìðëïêÞ" áðïôÝëåóå ôïí êõñéüôåñï ëüãï

ôùí öüíùí ðïõ äéåðñÜ÷èçóáí áíÜìåóá óå ößëïõò (ðïó.27.7%),ïé

"ïéêïíïìéêÝò äéáöïñÝò" áíÜìåóá óå óõíåôáßñïõò (ðïó.30%) êáé

êÜðïéï Üëëï Ýãêëçìá áíÜìåóá óå Üôïìá ðïõ åß÷áí ìßá ãåíéêÞò

öýóåùò ãíùñéìßá (ðïó.20%).

Ç ãåíéêüôåñç ðáñáôÞñçóç ðïõ èá ìðïñïýóáìå íá êÜíïõìå ìå

âÜóç ôá ðáñáðÜíù äåäïìÝíá åßíáé üôé ïé ëüãïé äéÜðñáîçò ôùí

öüíùí âñßóêïíôáé óå Üìåóç óõíÜñôçóç ìå ôï åßäïò ôçò ó÷Ýóçò

ðïõ Ý÷åé áíáðôõ÷èåß áíÜìåóá óôïõò ðñùôáãùíéóôÝò ôïõò ÷ùñßò

áõôü íá óçìáßíåé ðùò Ý÷ïõí êáé ïé äýï ôï ßäéï ìåñßäéï åõèýíçò

ãéá ôçí Üôõ÷ç êáôÜëçîç ôçò ó÷Ýóçò ôïõò.

Å.- Ôï ôåëåõôáßï ìáò åñþôçìá Þôáí:

"ÊÜôù áðü ðïéÝò óõíèÞêåò (÷ñüíïõ,ôüðïõ,ôñüðïõ) äéåðñÜ÷èçóáí

ïé óõãêåêñéìÝíïé öüíïé;"

Ôá åñåõíçôéêÜ äåäïìÝíá Ýäåéîáí üôé ïé ðåñéóóüôåñïé áðü

ôïõò öüíïõò ðïõ ðåñéëÞöèçêáí óôï äåßãìá ìáò ôåëÝóèçêáí:

- ôï ìÞíá ÉáíïõÜñéï (ðïó.12.3%),

- çìÝñá Ôñßôç (ðïó.19.3%),

- ìåôáîý ôùí ùñþí 18.01 - 24.00 (ðïó.26.9%),

- óå "ïéêéóìü ìå ðëçèõóìü Üíù ôùí 10.000 êáô. (ðïó.46.2%) êáé

- ìå ôç ÷ñÞóç êÜðïéïõ ðõñïâüëïõ üðëïõ (ðïó.44.4%).

Ôá ðáñáðÜíù óôïé÷åßá áðïôåëïýí ìßá áðëÞ Ýíäåéîç ãéá ôï

÷ñüíï,ôïí ôüðï êáé ôï ìÝóï äéÜðñáîçò ôùí öüíùí ðïõ

ðåñéëÞöèçêáí óôï äåßãìá ìáò. Áðü áõôÜ õðïãñáììßæïõìå ôç ÷ñÞóç

ôùí ðõñïâüëùí üðëùí ç åõñåßá äéÜäïóç ôùí ïðïßùí ðéóôåýïõìå

ðùò áõîÜíåé ôéò ðéèáíüôçôåò íá ÷ñçóéìïðïéçèïýí áðü ôïõò

êáôü÷ïõò ôïõò ãéá ôï ëýóéìï ôùí äéáöïñþí ôïõò ìå ôñßôïõò.

Ïëïêëçñþíïíôáò èá ðñÝðåé íá õðïãñáììßóïõìå ôï üôé ôá

ðáñáðÜíù óôïé÷åßá èá ðñÝðåé íá ìáò ðñïâëçìáôßóïõí éäéáßôåñá

üóïí áöïñÜ ôçí ðïéüôçôá ôùí áíèñþðéíùí ó÷Ýóåùí ôçò

"ðïëéôéóìÝíçò" êïéíùíßáò ìáò ðïõ åíþ åôïéìÜæåôáé íá ðåñÜóåé

óôçí ôñßôç ÷éëéåôßá ôçò äåí Ý÷åé áêüìá êáôáöÝñåé íá áðïôñÝøåé

ôç ìïéñáßá ãéá ôïí óýã÷ñïíï "Áâåë" êáôÜëçîç ôçò ó÷Ýóçò ôïõ ìå

ôïí óýã÷ñïíï "ÊÜéí".

* Â É Â Ë É Ï Ã Ñ Á Ö É Á *

Bensing B.G.,Schroeder O. (1960),Homicide in an Urban Commu-

nity, Springfield Ill.,Ch.Tomas.

Berkovitz L. (1962), Aggression: A social - psychological

analysis, New York, McGraw - Hill.

Block R., Zimring F.E., (1973), Homicide in Chicago 1965 -

1970, J. of Research in Crime and Delinquency, 10, 1-122.

Bourget D.,Bradford J.,(1987), Fire fetishism,diagnostic and

clinical implications: A review of two cases. Canadian

J. of Psychiatry, 32, 459-462.

Bromberg W., (1961), The mold of murder: A psychiatric study

of homicide, New York, Grune and Stratton.

Browne A.,Williams K.R., (1987, Nov. 11-14), Resourse

availability for women at risk: Its relationship to ra-

tes of female-perpetrated partner homicide. Paper pre-

sented at the annual meeting of the American Society of

Criminology, Montreal.

Came B., Bergman B., (1990), Victims in the home: Domestic

Violence in Quebec, Canada, p.18.

Carmody D.C., Williams K.R., (1987), Wife assault and perce-

ptions of sanctions, Violence and Victims, 2(1).

Daly M., Wilson M., (1988), Homicide, New York, Aldine de

Gruyter.

Fisher J.C., Homicides in Detroit: the role of firearms,

Criminology, 14, 387 - 400.

Goetting A., (1987), Homicidal wives: A profile, J.of Fami-

ly Issues, 8, 332 - 341.

>> (1989), Patterns of marital homicide: A compa-

tison of husbands and wives, J. of Comparative Family

Studies, 2, 341 - 345.

Goldstein J.P., Brownstein H.H.,Ryan J.P., (1992), Drug Re-

lated Homicide in New York: 1984 and 1988, Crime and

Delinquency, 4, 459 - 476.

Henry A.F., Short J.F., (1954), Suicide and Homicide, Glenc-

coe Ill., Free Press.

Humphrey J., Palmer S., (1987), Stresful life events and

criminal homicide, Omega, 17, 299 - 306.

Hepburn J.R., Voss H.L., Patterns in Criminal Homicide in

Chicago, J. of Criminal Law, Criminology and Police

Science, 59, 499 - 508.

Landau F.S., Fridman D., The seasonality of violent crime:

The case of robbery and homicide in Israel, J. of Re-

search of Crime and Delinquency, 30, 163 - 191.

Lundsgaarde P.H., (1977), Murder in Space City: A Cultural

Analysis of Houston Homicide Patterns, New York,

Oxford University Press.

Mann C., (1988), Getting even? Women who kill in domestic

encounters, Justice Quarterly, 5, 33 - 51.

Manford R.S. et al., (1976), Homicide trends in Atlanda,

Criminology, 14, 213 - 232.

Palmer S., (1960), Psychology of murder, T.Y., Crowell.

Pokorny A.D., (1965), Human Violence: A Comparison of Homi-

cide, Aggravated Assault, and Attempted Suicide, J.of

Criminal Law,Criminology,and Police Science, 56, 488-

497.

Smith P., (1989),Perfect murders, New Statesman and Society,

57(2), 1 - 9.

Tupin J.R.,Mahar D.,Smith D., (1973), Two types of violent

offenders with psychological descriptors, Deseases

of the Nervous System, 34, 346 - 363.

Weiss J., Lamberti J.,Blackburn N., (1960), The sudden mur-

derers, Archives of General Psychiatry, 2, 670 - 78.

Wolfgang M.E., (1958), Patterns in Criminal Homicide, Phi-

ladelphia, Univ. of Pennsylvania Press êáé óå åëëçíéêÞ ìôöñ.

ôçò Ö.Ìçëéþíç, ìå ôßôëï “Ç Õðïêïõëôïýñá ôçò âßáò” (1995),

ÁèÞíá, ÍïìéêÞ ÂéâëéïèÞêç.