GELECEK


(Os. İstikbal, Müstakbel, Ati; Fr., İn., Al. Future) Gelmesi beklenen zaman... Aristoteles gelecek'i, zorunlu olarak gelmesi gereken (La. Futura necessaria, Os. Atii zaruri) ve olanaklı olarak gelebilecek olan (La. Futura contingentia, Os. Atii mümkün) anlayışlarında ikiye ayırır. Olanaksal geleceği insanın özgür iradesi gerçekleştirir. Örneğin gelecek yılın baharı bir zorunlu gelecek, hekimlik okuyan bir öğrencinin hekimliğiyse olanaklı gelecek'tir. Gelecek, öncekilere katılmış zaman'ı dile getiren geçmiş (Os. Mazi, Fr. Passe) karşıtıdır. Her nesne ve olayın bir geçmişi, bir şimdisi, bir de geleceği vardır. Bu gerçek, evrensel devinimin sonucudur. Doğa, toplum ve bilinç; tek sözle evrendeki herşey devinimseldir ve bundan ötürü de sürekli olarak geleceğe yöneliktir. Geçmiş ve şimdi iyice çözümlenip tanınırsa gelecek kolaylıkla tahmin edilebilir.


Orhan HANÇERLİOĞLU Felsefe Sözlüğü