1. Thi hành quí công điện dẫn chiếu 1, sau khi thảo luận với SĐ5BB, BTL/V3CT đã triệu tập buổi hội gồm đầy đủ thành phần Việt-Mỹ trong UBHH/VM/V3CT tại BTL/QĐIII ngày 9/1/70 để ấn định tổng quát lề lối làm việc của UB cùng thảo luận về lịch trình và thể thức chuyển giao doanh trại, quân dụng của căn cứ Lai Khê cho SĐ5BB tiếp nhận (Biên bản dẫn chiếu 2).

Trong buổi họp sơ bộ kể trên, UB đã đề nghị với LL2DC và SĐ1BB/HK dành cho UB 1 ngày thăm viếng căn cứ Lai Khê để có thể ghi nhận tại chỗ tình trạng doanh trại cũng như quân dụng hiện hữu của căn cứ. Đề nghị này đã được các cơ quan liên hệ thỏa mãn và UBHH/VM/V3CT gồm đầy đủ thành phần đại diện BTL/V3CT, BCH3TV, SĐ5BB và khu QSTT/BD đã tới thăm căn cứ Lai Khê vào ngày 16/1/70 (Trung Tá Tôn Thất Văn đại diện quý Bộ có tham dự).

Sau khi được SĐ1BB/HK thuyết trình cặn kẽ tình hình doanh trại, quân dụng trang bị, hệ thống phòng thủ dùng quan niệm của QL/HK trong việc chuyển giao căn cứ này cho SĐ5BB/VN, BTL/QĐIII được biết thời gian chuyển giao sẽ được chia làm 2 giai đoạn như sau:

Tiếp đó, UBHH/VM/V3CT đã được hướng dẫn quan sát chi tiết từng khu vực một của căn cứ.

Qua cuộc quan sát tại chỗ này, UB nhận thấy căn cứ Lai Khê quá rộng lớn, nên công tác kiểm kê doanh trại và quân dụng đòi hỏi một thời gian khá lâu mới có thể thi hành một cách chu đáo được. Do đó, mặc dù ngày chuyển giao căn cứ chưa được chính thức xác nhận, UB đã đề nghị và được SĐ1BB/HK đồng ý cho một UB thu hẹp tới làm việc thường trực tại căn cứ Lai Khê bắt đầu từ ngày 19/1/70 phối hợp cùng SĐ1BB/HK thực hiện việc kiểm kê tổng quát tình trạng doanh trại, quân dụng, để khi SĐ1BB/HK nhận được lệnh chuyển giao là có thể lập thủ tục tiếp nhận được ngay.

Thành phần ủy ban thu hẹp gồm có:

Hàng tuần œy Ban thu hẹp phải tường trình diễn tiến công tác cùng các trở ngại, đề nghị lên UBHH/VM/V3CT để đem ra thảo luận tại các buổi hội thường xuyên được ấn định vào ngày thứ năm mỗi tuần.

2. Nhận xét tổng quát về tình trạng doanh trại và tiện nghi của Căn Cứ Lai Khê:

Ngoại trừ một số ít nhà sắt tiền chế khoảng 26 dãy thiết lập tại Khu Trung Tâm làm các cơ sở chính yếu của BTL/SĐ1BB/HK và một số nhà gạch của Trung Tâm Nghiên Cứu Cao Su Đông Dương (khoảng 20 dãy) có thể xử dụng lâu bền, còn tất cả các nhà khác đều thuộc loại tiền chế gỗ, mái tôn, vách ván lủng, phía trên lót lưới muỗi qua một thời gian xử dụng quá lâu nên tới nay đã bị hư hỏng nhiều, chỉ còn có thể xử dụng được tối đa 2 năm nữa, nếu không tu bổ kịp thờ sẽ bị sụp đổ hoàn toàn, không kể một số lớn nhà khác là lều vải dã chiến đã mục nát không xử dụng được nữa.

3. Đề nghị:

Căn cứ qua các yếu tố nêu trên và dựa theo đề nghị của SĐ5BB, BTL/V3CT trân trọng thỉnh cầu quý Bộ TTM/TCTV:

Riêng về chuyên viên điều hành các máy điện cao thế, hiện LĐ30CBCĐ đã có đủ chuyên viên xử dụng và sẽ có thể huấn luyện thêm chuyên viên cho SĐ5BB tự đảm nhiệm trách vụ điều hành các máy điện này.

b. Chấp thuận cho SĐ5BB được lưu dụng tất cả số nhà của Trung Tâm Nghiên Cứu Cao Su Đông Dương để nơi đây có đủ cơ sở làm việc. Hơn nữa, số nhà này nằm rải rác và xen lẫn với các nhà khác trong vòng rào phòng thủ của căn cứ, nhất là ở kế cận ngay Khu Trung Ương đặc biệt BTL/SĐ, nên không thể nào tách rời để hoàn trả cho sản chủ được, vì việc cư ngụ chung đụng giữa dân chúng và quân đội sẽ gây rất nhiều trở ngại cho SĐ5BB trong việc bố phòng và bảo vệ an ninh cơ sở.

c. Ngoài ra, để giúp SĐ5BB có thể thực hiện ngay một số công tác tu bổ doanh trại và hệ thống phòng thủ đã bị hư hỏng nặng, kính thỉnh cầu quý Bộ TTM/TCTV xét cấp phát sơ khởi cho Sư Đoàn Sở quan một số vật liệu kê sau:

(Hệ thống phòng thủ gồm có: hàng rào chu vi lối 11.750m, hàng rào giữa các đơn vị lối 11.000m, 112 pháo đài và chòi canh).

4. Trên đây là những nhận xét tổng quát của BTL/V3CT và nhu cầu sơ khởi của SĐ5BB, BTL/V3CT sẽ xin tục trình quý Bộ TTM/TCTV tiến triển của công tác cùng những trở ngại, đề nghị trong việc tiếp nhận căn cứ nêu trên sau mỗi buổi hội sinh hoạt hàng tuần của Ủy Ban HH/VM/V3CT.

KBC 3177, ngày 23/1/1970
Trung Tướng Đỗ Cao Trí
Tư Lệnh Quân Đoàn III + Vùng 3 Chiến Thuật

2. Văn Thư Của Tướng McAuliffe gửi Tướng Milloy (13/3/1970)

1. Tôi gọi Tướng Conroy MACVJ4 sáng nay để có được phản ứng đầu tay của ông về buổi họp tại Lai Khê, ngày 11/3 có sự tham dự của Tướng Hiếu, Tướng Ngô Dzu, Tướng Khuyên, Tướng Yates và những người khác. Ông nói muốn làm sáng tỏ những điểm sau đây:

2. Như tôi đã trình bày với Thiếu Tướng chiều hôm qua, nhân viên của tôi, cùng với nhân viên của LL2DC, đang soạn thảo một lá thư cho Tướng Trí về các vấn đề yểm trợ cho Lai Khê mà Tướng Trí và Tướng Hiếu đã nêu lên tuần này. Mục đích của tôi là cố gắng cung cấp những giải đáp thiết thực và nói rành rẽ có thể trông chờ gì vào sự yểm trợ về phía Hoa Kỳ. Chúng ta sẽ kết nạp quan điểm của Tướng Conroy vào việc soạn thảo văn kiện này.

Chuẩn Tướng D.P. McAuffille
Cố Vấn Phó
Quân Đoàn III

T.B. Theo như Thiếu Tưóng biết, cả hai Tướng Trí và Tướng Hiếu đều ái ngại đến khả năng của họ trong việc điều hành căn cứ Lai Khê nếu không có sự giúp đỡ về phía Hoa Kỳ, và đặc biệt là khi các đơn vị còn lại rút đi hết. Ban nhân viên thuộc LL2DC và ban nhân viên của tôi đang làm việc mật thiết với USAV và với Sư Đoàn 5 và họ đã giải quyết được một số vấn đề. Tướng Trí vẫn còn lo ngại tới nguồn điện lực tối hậu và tình trạng ngân khoản bảo trì địa ốc thiếu hụt của QLVNCH, vv...

Đính kèm là VT của buổi họp ngày hôm qua tại Lai Khê. Vẫn còn vài sợi giây lỏng lẻo cần được thắt lại; nhưng điều hiển nhiên là tất cả mọi người đều ý thức đến những điểm đó và chúng sẽ được giải quyết trong thời hạn ngắn. Chúng ta sẽ theo dõi kỹ.

3. Thư Tướng Trí gửi Tướng Ewell (14/3/1970)

Vấn đề: Thỉnh cầu trợ giúp sửa chữa căn cứ Lai Khê

Chúng tôi xin thông tri quí Bộ Chỉ Huy:

1. Hiện tại, việc Sư Đoàn 5 tiếp nhận căn cứ Lai Khê đã gần hoàn tất ngoại trừ một ít khu nhỏ bé sẽ được tiếp thu trong tương lai gần. Trong những khu nêu trên, V3CT nhận thấy hầu hết các căn nhà trong căn cứ đều là loại tiền chế. Do đó, sau một thời gian xử dụng lâu dài, các căn nhà này lâm vào tình trạng hư hỏng.

2. Mặc dù BTL/QĐIII đã yêu cầu TTM/QLVNCH cấp ngân khoản cho Sư Đoàn 5 để sửa chữa căn cứ Lai Khê nhưng vì ngân sách QLVNCH hạn hẹp, TTM chỉ cung cấp 1.500.000 đồng cho việc bảo trì cấp bách mà thôi. Tuy nhiên, với một căn cứ rộng lớn như căn cứ Lai Khê, BLT/QĐIII nhận thấy ngân khoản ít ỏi này không thể đáp ứng cho những nhu cầu sửa chữa của căn cứ này .

3. BTL/QĐIII được biết QL/HK có dự tính cung cấp ngân khoản bảo trì căn cứ Lai Khê cho năm 1970 và hiện giờ, nhà thầu PA&E đang sửa chữa nhà cửa QL/HK trú ngụ kể cả các doanh trại của Toán Cố Vấn 70 trong khu vực đã được chuyển giao cho Sư Đoàn 5. Do đó, để trợ giúp Sư Đoàn 5 có được tiện nghi nhà cửa cư trú cho những ngày đầu tại căn cứ Lai Khê, chúng tôi yêu cầu qúi Bộ Tư Lệnh can thiệp với QL/HK chấp thuận cho nhà thầu PA&E tiếp tục bảo trì các doanh trại đã chuyển giao cho Sư Đoàn 5 với ngân khoản bảo trì năm 1970 do QL/HK cung cấp.

KBC 3177, ngày 14/3/1970
Trung Tướng Đỗ Cao Trí
Tư Lệnh QĐIII và V3CT

4. Thư Tướng McAuliffe Gửi Tướng Ewell (18/3/1970)

Vấn dề: Trợ giúp căn cứ Lai Khê

1. Trong chuyến viếng thăm Lai Khê, ngày 10/3, Tướng Trí yêu cầu tôi lưu ý tới: (1) cho phép nhà thầu PA&E giúp đỡ (hay cấp ngân khoản cho việc giúp đỡ này) khu vực của Sư Đoàn 5 trong căn cứ Lai Khê cho phần còn lại của niên khóa; (2) cung cấp gỗ và mái tôn thiếc dùng vào việc sửa chữa các căn nhà ở đó; (3) phân minh điện hệ thống cao thế hay hệ thống thường sẽ được để lại ở căn cứ Lai Khê (ông dẫn chứng một tài liệu của MACV ấn định là hệ thống điện thường sẽ được giao chuyển cho QLVNCH).

2. Tướng Hiếu đã mời Tướng Khuyên, TTM/TV viếng thăm Lai Khê. Ngày 11/3, Tướng Khuyên đã xuất hiện, cùng với Tướng Dzu, Tướng Nguyên (TTM/CB), Tướng Conroy và Tướng Yates (ban nhân viên của ông và của tôi không hay tin tới phái đoàn này kịp thời để tham dự). Các câu hỏi nêu trên, và các vấn đề khác liên quan đến Lai Khê được đề cập đến. Tôi đã gọi Tướng Conroy ngày hôm sau để biết phản ứng của ông về buổi họp. Nói ngắn gọn, Tướng Conroy nói là ông chỉ lắng nghe lời trình bày của Tướng Hiếu về tình trạng của căn cứ và nhu cầu trợ giúp và ông không hứa hẹn gì. Tướng Conroy nhìn nhận MACV đang nghiên cứu, cùng với TTM, các vấn đề liên quan tới việc chuyển giao các căn cứ cho QLVNCH; và, ông cho là vấn đề các bộ phận sửa chữa hệ thống điện cao thế tại Lai Khê là vấn đề hệ trọng nhất trong những vấn đề được đem ra thảo luận -- ông đang xem xét tới điểm này.

3. Phần A là bản dịch của thư đề ngày 14/3 của Tướng Trí về vấn đề này (Thư nhận ngày 17/3)

4. Tôi tin rằng cần phải cung cấp Tướng Trí những câu trả lời tạm thời cho những câu hỏi ông đặt ra và cho lá thư của ông, vì sẽ phải đợi nhiều tuần lễ trước khi công trình nghiên cứu của MACV về việc chuyển giao các căn cứ mới hoàn chỉnh. Hơn nữa, tôi nghĩ một ý niệm thực tế cần phải được tiêm nhiệm vào vấn đề này, vì tôi cảm thấy thái độ lạc quan trông chờ vào sự trợ giúp về phía Hoa Kỳ đã phát sinh (một cách sai lầm) nơi các tham dự viên phía QLVNCH tại buổi họp Lai Khê (tôi đã thảo luận vấn đề này một ít với Tướng Trí). Vì vậy, tôi đề nghị Trung Tướng chấp thuận và ký vào lá thư trong phần B.

Chuẩn Tướng D.P. McAuliff
Cố Vấn Phó/QĐIII

5. Lá thư Tướng Ewell gửi Tướng Trí

Kính thưa Tướng Trí:

Để trả lời câu hỏi của Trung Tướng đặt cho Chuẩn Tướng McAuliffe ngày 10/3 và lá thư đề ngày 14/3 liên quan đến việc trợ giúp căn cứ Lai Khê, tôi đã chỉ thị nhân viên tôi xét tới các điểm Trung Tướng nêu lên. Tuy những vấn đề này đang được MACV và ASARV điều nghiên, tôi muốn thông tri cho Trung Tướng những điều tôi đã tiếp nhận tới nay.

Trân trọng,
Trung Tướng Julian J. Ewell
Cố Vấn Trưởng
Tư Lệnh LL2DC

- Tướng Hiếu Tại Căn Cứ Lai Khê

- Nghi Lễ Chuyển Giao Căn Cứ Lai Khê (1) (Video clip)

- Nghi Lễ Chuyển Giao Căn Cứ Lai Khê (2) (Video clip)

generalhieu