Phi Đoàn 52 Lục Quân Hoa Kỳ Yểm Trợ Hành Quân Đỗ Xá
27/04 - 04/05/1964

Không quân của Lục Quân Hoa Kỳ yểm trợ cho cuộc tấn công vào Thung Lũng Đỗ Xá (mà Thủy Quân Lục Chiến Hoa Kỳ còn gọi là Hành Quân Sure Win 202) với toàn bộ Phi Đoàn 52, gồm cả Phi Đội 117, Qui Nhơn và Phi Đội 119, Pleiku. Tôi bay với Phi Đội 117 trong cuộc tấn kích này. Chiếc UH-1B và phi hành đoàn của tôi chở các toán quân vào thung lũng trong ngày đầu và trong bốn ngày còn lại chúng tôi thực hiện các phi vụ tiếp tế và tải thương. Chúng tôi cũng tải ra 150-200 súng ống và đạn dược tịch thu được, kể cả hai súng liên thanh 30 ly nhãn hiệu Mỹ chế tạo, cùng các chất nổ TNT dùng làm bẫy xập.

Có một chiếc H-37 thuộc Lục Quân từ Phi Đội Vận Tải 339 do Đại Úy Kerry Foster lái. Tôi nhớ có nói chuyện với Kerry trong khi chúng tôi xem xét các lỗ thủng tạo nên bởi súng phòng không 50 ly xuyên qua hông của một chiếc Skyraider thuộc KQVN.

Thật là một cuộc tấn công dữ dằn! Phi Đoàn 52 bay vào một bãi đậu chỉ rộng vừa đủ cho hai trực thăng Huey đáp xuống cùng một lúc và bãi đậu nằm sâu trong một thung lũng rất eo hẹp. Chúng tôi phải trải dài ra cả một mile. Khó mà cho mười sáu phi vụ với hai chiếc trực thăng mỗi chuyến là một đội hình. Chúng tôi bị các hỏa lực phát xuất từ các cạnh sườn núi cả hai bên của thung lũng nã liên hồi. Mỗi chiếc Huey thực hiện bảy lượt đổ quân tại bãi đậu này, kể cả ít nhất hai chiếc bị cháy tan tành. Các toán quân QLVNCH vừa nhảy ra khỏi cửa là chúng tôi vội bay vút lên cao để trở về Gia Lăng rước thêm quân lính, rồi bay trở lại bãi đậu bé tí và bận rộn này.

Cuốn The Wars in Vietnam, 1954-1980 tác giả Edgar O'Ballance, Hippocrene Books, Inc, New York; trang 67-68 có một đoạn nói tới cuộc tấn công Đỗ Xá:

Cách chung, các toán quân QLVNCH không những không đâm đầu vào nguy hiểm mà cũng không muốn gây xáo trộn, nhưng cũng có những ngoại lệ, đặc biệt là khi có nhiều trực thăng hơn khả dĩ chuyên chở các quân lính cách nhanh chóng. Một trong những thành công đầu tiên của QLVNCH kiểu này xảy ra ngày 27/04 khi 5 ngàn lính nhảy dù QLVNCH chiếm đoạt bản doanh liên khu Việt Cộng cho vùng Cao Nguyên tại Đỗ Xá, gần ranh giới hai Tỉnh Quảng Ngãi và Kontum, một địa điểm rừng núi hiểm trở do Việt Cộng làm chủ từ năm 1954.

William E. McGee
 (Tài liệu lưu trữ tại Vietnam Center Archive)

generalhieu