Phaåm Tu Di Ñaûnh Keä Taùn

Thöù möôøi boán

Haùn Dòch: Ñaïi-Sö Thaät-Xoa-Nan-Ñaø
Vieät Dòch: HT Thích Trí Tònh

[Trôû Veà Trang Muïc Luïc Kinh Hoa Nghieâm]

Haùn boä phaàn giöõa quyeån Möôøi Saùu

 

Luùc baáy giôø, do thaàn-löïc cuûa Ñöùc Phaät, töø ngoaøi traêm Phaät-saùt vi-traàn-soá quoác-ñoä, möôøi-phöông ñeàu coù moät ñaïi Boà-Taùt, moãi vò ñeàu cuøng moät Phaät-saùt vi-traàn-soá Boà-Taùt ñoàng vaân taäp ñeán.  Möôøi ñaïi Boà-Taùt laø: Phaùp-Hueä Boà-Taùt, Nhöùt-Thieát-Hueä Boà-Taùt, Thaéng-Hueä Boà-Taùt, Coâng-Ñöùc-Hueä Boà-Taùt, Tinh-Taán-Hueä Boà-Taùt, Thieän-Hueä Boà-Taùt, Trí-Hueä Boà-Taùt, Chôn-Thieät-Hueä Boà-Taùt, Voâ-Thöôïng-Hueä Boà-Taùt, Kieân-Coá-Hueä Boà-Taùt.  Coõi nöôùc cuûa caùc ngaøi theo thöù-töï laø: Nhôn-Ñaø-La-Hoa theá-giôùi, Ba-Ñaàu-Ma-Hoa theá-giôùi, Böûu-Hoa theá-giôùi, Öu-Baùt-La-Hoa theá-giôùi, Kim-Cang-Hoa theá-giôùi, Dieäu-Höông-Hoa theá-giôùi, Duyeät-YÙ-Hoa theá-giôùi, A-Loâ-Hoa theá-giôùi, Na-La-Ñaø-Hoa theá-giôùi, Hö-Khoâng-Hoa theá-giôùi.  Chö Phaät ngöï trò nôi ñoù theo thöù töï laø: Thuø-Ñaëc-Nguyeät-Phaät, Voâ-Taän-Nguyeät Phaät, Baát-Ñoäng-Nguyeät Phaät, Phong-Nguyeät Phaät, Thuûy-Nguyeät Phaät, Giaûi-Thoaùt-Nguyeät Phaät, Voâ-Thöôïng-Nguyeät Phaät, Tinh-Tuù-Nguyeät Phaät, Thanh-Tònh-Nguyeät Phaät, Minh-Lieãu-Nguyeät Phaät.

Chö Boà-Taùt naøy ñeán ñaûnh-leã chôn Phaät, roài tuøy phöông ñeán, ñeàu rieâng hoùa hieän toøa sö-töû Tyø-loâ-giaù-na-taïng maø ngoài kieát-giaø treân ñoù.

Nhö chö Boà-Taùt vaân taäp ñeán ñaûnh nuùi Tu-Di nôi theá-giôùi naøy, thaäp-phöông theá-giôùi cuõng ñeàu nhö theá caû, ñeán danh hieäu, quoác-ñoä vaø chö Phaät cuõng ñoàng.

Luùc ñoù Ñöùc Theá-Toân, töø nôi caùc ngoùn cuûa hai chön phoùng traêm ngaøn öùc quang-minh maøu ñeïp chieáu khaép trong cung cuûa Ñeá-Thích ôû möôøi phöông theá-giôùi, Phaät vaø ñaïi-chuùng ñeàu hieån hieän caû.

Phaùp Hueä Boà-Taùt thöøa oai-thaàn cuûa Phaät quan-saùt khaép möôøi-phöông roài noùi keä raèng:

Phaät phoùng tònh quang-minh

Thaáy khaép taát caû Phaät

Ñaûnh nuùi Tu-Di-Vöông

ÔÛ trong ñieän Dieäu-Thaéng.

Taát caû Thieân-Ñeá-Thích

Thænh Phaät vaøo cung-ñieän

Ñeàu noùi möôøi keä hay

Ca ngôïi chö Nhö-Lai.

Trong caùc ñaïi hoäi aáy

Bao nhieâu chuùng Boà-Taùt

Ñeàu töø möôøi-phöông ñeán

Hoùa toøa maø an-toïa.

Boà-Taùt trong hoäi ñoù

Danh hieäu ñoàng chuùng toâi,

Nhöõng coõi töø ñoù ñeán

Danh-töï cuõng vaãn ñoàng;

Boån-quoác chö Nhö-Lai

Hoàng-danh ñeàu cuõng ñoàng,

Boà-Taùt nôi boån Phaät

Tònh tu haïnh voâ-thöôïng.

Ñaïi chuùng neân quan-saùt

Nhö-Lai töï-taïi-löïc

Taát caû Dieâm-Phuø-Ñeà

Ñeàu noùi Phaät taïi ñaáy.

Chuùng tinh-taán nay thaáy Phaät

Truï nôi ñaûnh Tu-Di

Thaäp-phöông cuõng nhö vaäy

Nhö-Lai töï-taïi-löïc.

Trong moãi moãi theá-giôùi

Phaùt taâm caàu Phaät-ñaïo

Nöông nôi nguyeän nhö vaäy

Tu taäp haïnh boà-ñeà.

Phaät duøng nhieàu thaân hình

Du haønh khaép theá-gian

Phaùp-giôùi khoâng chöôùng ngaïi

Khoâng ai traéc löôïng ñöôïc.

Hueä-quang haèng chieáu khaép

Ñôøi toái ñeàu tröø dieät,

Taát caû khoâng saùnh baèng

Theá naøo löôøng bieát ñöôïc!

Nhöùt-Thieát-Hueä Boà-Taùt, thöøa oai-löïc cuûa Ñöùc Phaät, quan-saùt khaép möôøi-phöông roài noùi keä raèng:

Giaû-söû traêm ngaøn kieáp

Thöôøng thaáy ñöùc Nhö-Lai

Chaúng y chôn-thaät nghóa

Maø quaùn ñaáng Cuøu-Theá,

Ngöôøi naøy chaáp laáy töôùng

Theâm lôùn löôùi meâ laàm

Giam troùi nguïc sanh töû

Ñui muø, chaúng thaáy Phaät.

Quan-saùt nôi caùc phaùp

Ñeàu khoâng coù töï-taùnh

Töôùng noù, voán sanh-dieät

Chæ laø danh thuyeát giaû.

Taát caû phaùp voâ-sanh

Taát caû phaùp voâ-dieät

Neáu hieåu ñöôïc nhö vaäy

Chö Phaät thöôøng hieän tieàn.

Phaùp-taùnh voán khoâng tòch

Voâ-thuû, cuõng voâ-kieán

Taùnh khoâng, töùc laø Phaät

Chaúng theå nghó löôøng ñöôïc.

Neáu bieát taát caû phaùp

Theå taùnh ñeàu nhö vaäy

Ngöôøi naøy thôøi chaúng bò

Phieàn-naõo laøm nhieãm tröôùc.

Phaøm phu thaáy caùc phaùp

Chæ chuyeån theo töôùng giaû

Chaúng roõ phaùp voâ-töôùng

Do ñaây chaúng thaáy Phaät.

Ñöùc Phaät lìa ba thôøi

Caùc töôùng ñeàu ñaày ñuû

Truï nôi voâ-sôû-truï

Cuøng khaép maø baát-ñoäng.

Toâi quaùn taát caû phaùp

Thaûy ñeàu ñöôïc roõ raøng

Nay thaáy Ñöùc Nhö-Lai

Quyeát-ñònh khoâng nghi ngôø.

Phaùp-Hueä tröôùc ñaõ noùi

Nhö-Lai chôn-thieät taùnh,

Toâi töø ñoù roõ bieát

Boà-ñeà khoù nghó baøn.

Thaéng-Hueä Boà-Taùt thöøa oai-löïc cuûa Phaät, quan-saùt khaép möôøi-phöông roài noùi keä raèng:

Nhö-Lai ñaïi trí-hueä

Hi-höõu khoâng saùnh baèng

Taát caû nhöõng theá-gian

Tö-duy chaúng ñeán ñöôïc.

Phaøm-phu voïng quan-saùt

Chaáp töôùng chaúng ñuùng lyù

Phaät lìa taát caû töôùng

Chaúng phaûi hoï bieát ñöôïc.

Keû voâ-tri meâ laàm

Voïng chaáp töôùng nguõ-uaån

Chaúng bieát chôn-taùnh kia

Ngöôøi naøy chaúng thaáy Phaät.

Roõ bieát taát caû phaùp

Ñeàu khoâng coù töï-taùnh

Hieåu phaùp-taùnh nhö vaäy

Thôøi thaáy Loâ-Xaù-Na.

Vì do tieàn-nguõ-uaån

Coù haäu-uaån töông-tuïc

Roõ bieát nôi taùnh naøy

Thaáy Phaät khoù nghó baøn.

Ví nhö baùu trong toái

Khoâng ñeøn thôøi chaúng thaáy

Phaät-phaùp khoâng ngöôøi noùi

Daàu hueä chaúng bieát ñöôïc.

Cuõng nhö maét bò loøa

Chaúng thaáy maøu xinh ñeïp

Nhö vaäy taâm baát-tònh

Chaúng thaáy caùc Phaät-phaùp.

Laïi nhö maët trôøi saùng

Keû muø khoâng thaáy ñöôïc

Taâm khoâng coù trí-hueä

Troïn chaúng thaáy chö Phaät.

Neáu chöõa heát bònh loøa

Boû lìa loøng töôûng saéc

Chaúng thaáy nôi caùc phaùp

Thôøi thaáy ñöôïc Nhö-Lai.

Nhöùt-Thieát-Hueä ñaõ noùi

Chö Phaät Boà-Ñeà phaùp

Toâi nghe lôøi ngaøi noùi

Ñöôïc thaáy Loâ-Xaù-Na.

Coâng-Ñöùc-Hueä Boà-Taùt thöøa oai-löïc cuûa Phaät quan-saùt khaép möôøi-phöông roài noùi keä raèng:

Caùc phaùp khoâng chôn-thaät

Voïng chaáp laø chôn-thaät

Cho neân caùc phaøm-phu

Luaân-hoài nguïc sanh-töû.

Nôi ngoân töø thuyeát phaùp

Tieåu trí voïng phaân-bieät

Vì theá sanh chöôùng-ngaïi

Chaúng roõ ñöôïc töï-taâm.

Chaúng roõ ñöôïc töï-taâm

Ñaâu bieát ñöôïc chaùnh-ñaïo

Hoï do hueä ñieân-ñaûo

Theâm lôùn moïi ñieàu aùc.

Chaúng thaáy caùc phaùp khoâng

Haèng thoï khoå sanh-töû

Ngöôøi naøy chöa coù ñöôïc

Phaùp-nhaõn thanh-tònh vaäy.

Xöa kia toâi thoï khoå

Vì toâi chaúng thaáy Phaät,

Neân phaûi tònh phaùp-nhaõn

Xem kia choã ñaùng thaáy.

Neáu ñöôïc thaáy nôi Phaät

Thôøi taâm khoâng chaáp laáy

Ngöôøi naøy thôøi thaáy ñöôïc

Phaùp cuûa Phaät ñaõ bieát.

Neáu thaáy Phaät chôn-phaùp

Thôøi goïi böïc ñaïi-trí

Ngöôøi naøy coù tònh-nhaõn

Hay quan-saùt theá-gian.

Khoâng thaáy chính laø thaáy

Hay thaáy taát caû phaùp

Nôi phaùp neáu coù thaáy

Ñaây thôøi laø khoâng thaáy.

Taát caû caùc phaùp-taùnh

Khoâng sanh cuõng khoâng dieät

Laï thay ñaáng Ñaïo-Sö

Töï-giaùc hay giaùc-tha.

Ngaøi Thaéng-Hueä ñaõ noùi

Phaùp cuûa Nhö-Lai ngoä

Chuùng toâi nghe Ngaøi noùi

Bieát ñöôïc Phaät chôn-taùnh.

Tinh-Taán-Hueä Boà-Taùt thöøa oai-löïc cuûa Phaät, quan-saùt khaép möôøi phöông roài noùi keä raèng:

Neáu truï nôi phaân-bieät

Thôøi hö thanh-tònh nhaõn

Theâm ngu-si, taø-kieán

Troïn chaúng thaáy ñöôïc Phaät.

Neáu roõ ñöôïc taø-phaùp

Nhö thieät chaúng ñieân-ñaûo,

Bieát voïng voán töï chôn

Thaáy Phaät thôøi thanh-tònh.

Coù thaáy, thôøi laø nhô

Ñaây thôøi chöa phaûi thaáy

Xa lìa caùc kieán chaáp

Nhö vaäy môùi thaáy Phaät.

Phaùp ngoân-ngöõ theá-gian

Chuùng-sanh voïng phaân-bieät

Bieát theá ñeàu voâ-sanh

Môùi laø thaáy theá-gian.

Neáu thaáy 'thaáy theá-gian'

'Thaáy' laø töôùng theá-gian

Nhö thieät ñoàng khoâng khaùc

Ñaây goïi ngöôøi chôn-kieán.

Neáu thaáy ñoàng khoâng khaùc

Nôi vaät chaúng phaân-bieät

Thaáy naøy lìa phieàn-naõo

Voâ-laäu ñöôïc töï-taïi.

Choã chö Phaät khai thò

Taát caû phaùp phaân-bieät

Ñaây ñeàu chaúng theå ñöôïc

Vì phaùp-taùnh thanh-tònh.

Phaùp-taùnh voán thanh-tònh

Voâ-töôùng nhö hö-khoâng

Taát caû khoâng naêng thuyeát

Ngöôøi trí quaùn nhö vaäy.

Xa lìa nôi phaùp-töôûng

Chaúng thích taát caû phaùp

Ñaây cuõng khoâng choã tu

Thaáy ñöôïc Ñaïi-Maâu-Ni.

Nhö ngaøi Ñöùc-Hueä noùi

Ñaây goïi laø thaáy Phaät;

Choã coù taát caû haïnh

Theå-taùnh ñeàu tòch-dieät.

Luùc ñoù Thieän-Hueä Boà-Taùt thöøa oai-löïc cuûa Phaät quan-saùt khaép möôøi phöông roài noùi keä raèng:

Hi-höõu ñaïi duõng-kieän

Voâ-löôïng chö Nhö-Lai

Ly-caáu taâm giaûi-thoaùt

Töï ñoä hay ñoä ngöôøi.

Toâi thaáy Theá-gian-Ñaêng

Nhö thaät chaúng ñieân-ñaûo

Nhö trong voâ-löôïng kieáp

Böïc ñuû trí choã thaáy.

Taát caû haïnh phaøm-phu

Ñeàu mau veà dieät taän

Taùnh noù nhö hö-khoâng

Neân noùi laø voâ-taän.

Ngöôøi trí noùi voâ-taän

Ñaây cuõng khoâng choã noùi.

Vì töï-taùnh voâ-taän

Ñöôïc coù nan-tö taän.

Trong choã noùi voâ-taän

Khoâng chuùng-sanh ñöôïc coù

Bieát chuùng-taùnh nhö vaäy

Thôøi thaáy Ñaïi-Danh-Xöng.

Khoâng thaáy noùi laø thaáy

Voâ-sanh noùi chuùng-sanh

Hoaëc thaáy, hoaëc chuùng-sanh

Roõ bieát khoâng theå-taùnh.

Naêng-kieán cuøng sôû-kieán

Kieán-giaû ñeàu khieån tröø,

Chaúng hoaïi nôi chôn-phaùp

Ngöôøi naøy roõ bieát Phaät.

Neáu ngöôøi roõ bieát Phaät

Vaø phaùp cuûa Phaät noùi

Thôøi hay chieáu theá-gian

Nhö Phaät Loâ-Giaù-Na.

Chaùnh-giaùc kheùo khai thò

Ñaïo moät phaùp thanh-tònh,

Ñaïi-Só tinh-taán hueä

Dieãn noùi voâ-löôïng phaùp.

Hoaëc coù hoaëc khoâng coù

Töôûng nieäm naøy ñeàu tröø

Nhö theá thaáy ñöôïc Phaät

An-truï nôi thieät-teá.

Luùc ñoù Trí-Hueä Boà-Taùt thöøa oai-löïc cuûa Phaät quan-saùt khaép möôøi phöông roài noùi keä raèng:

Toâi nghe phaùp toái-thaéng

Lieàn sanh trí-hueä quang

Chieáu khaép möôøi-phöông coõi

Ñeàu thaáy taát caû Phaät.

Trong ñaây khoâng chuùt vaät

Chæ coù danh-töï giaû

Neáu chaáp coù ngaõ nhôn

Thôøi laø vaøo ñöôøng hieåm.

Nhöõng phaøm-phu chaáp tröôùc

Chaáp thaân laø thieät coù

Phaät chaúng phaûi sôû-thuû

Hoï troïn chaúng thaáy ñöôïc.

Ngöôøi naøy khoâng hueä-nhaõn

Chaúng theå thaáy ñöôïc Phaät

ÔÛ trong voâ-löôïng kieáp

Löu chuyeån bieån sanh-töû.

Höõu-traùnh noùi sanh-töû

Voâ-traùnh laø nieát-baøn

Sanh-töû vaø nieát-baøn

Caû hai chaúng noùi ñöôïc.

Neáu theo danh-töï giaû

Chaáp laáy hai phaùp naøy

Ngöôøi naøy khoâng ñuùng thaät

Chaúng bieát Phaät dieäu-ñaïo.

Neáu moùng töôûng nhö vaày :

'Ñaây Phaät, ñaây toái-thaéng'

Ñieân-ñaûo chaúng phaûi thaät

Chaúng thaáy ñöôïc Chaùnh-giaùc.

Bieát ñöôïc thaät theå naøy

Töôùng chôn-nhö tòch-dieät

Thôøi thaáy ñaáng Chaùnh-Giaùc

Vöôït khoûi ñöôøng ngöõ-ngoân.

Ngoân ngöõ noùi caùc phaùp

Chaúng hieån ñöôïc thieät-töôùng

Bình-ñaúng môùi thaáy ñöôïc

Nhö phaùp, Phaät cuõng vaäy.

Thôøi quaù-khöù chö Phaät

Vò-lai vaø hieän-taïi

Döùt haún goác phaân-bieät

Theá neân goïi laø Phaät.

Chôn-Thaät-Hueä Boà-Taùt thöøa oai-löïc cuûa Phaät quan-saùt khaép möôøi phöông roài noùi keä raèng:

Thaø thoï khoå ñòa-nguïc

Ñöôïc nghe hoàng-danh Phaät

Chaúng thích voâ-löôïng vui

Maø chaúng nghe danh Phaät.

Sôû-dó nôi thôøi xöa

Chòu khoå voâ-soá kieáp

Löu chuyeån trong sanh-töû

Vì chaúng nghe danh Phaät.

Vôùi phaùp chaúng ñieân-ñaûo

Maø hieän chöùng nhö thaät

Lìa caùc töôùng hoøa hieäp

Goïi laø Voâ-Thöôïng-Giaùc.

Hieän chaúng phaûi hoøa hieäp

Khöù, lai cuõng nhö vaäy

Taát caû phaùp voâ-töôùng

Ñaây laø chôn-theå Phaät.

Neáu quaùn ñöôïc nhö vaäy

Caùc phaùp nghóa thaäm-thaâm

Thôøi thaáy töôùng chôn thaät

Phaùp-thaân cuûa chö Phaät.

Nôi thaät thaáy chôn-thaät

Chaúng thaät thaáy chaúng thaät

Hieåu roát raùo nhö vaäy

Cho neân goïi laø Phaät.

Phaät-phaùp chaúng giaùc ñöôïc

Roõ ñaây goïi 'giaùc phaùp'

Chö Phaät tu nhö vaäy

Moät phaùp baát-khaû-ñaéc.

Bieát do moät neân nhieàu

Bieát do nhieàu neân moät

Caùc phaùp khoâng choã töïa

Chæ do hoøa hieäp khôûi.

Khoâng naêng-taùc, sôû-taùc

Chæ töø nghieäp töôûng sanh

Taïi sao bieát nhö vaäy

Vì khaùc ñaây khoâng coù.

Taát caû phaùp voâ-truï

Ñònh-xöù baát-khaû-ñaéc

Chö Phaät truï nôi ñaây

Roát raùo khoâng dao ñoäng.

Voâ-Thöôïng-Hueä Boà-Taùt thöøa oai-löïc cuûa Phaät quan-saùt khaép möôøi phöông roài noùi keä raèng:

Ñaáng ñaïi-thöøa voâ-thöôïng

Xa lìa töôûng chuùng-sanh

Khoâng coù ai hôn ñöôïc

Neân hieäu laø Voâ-Thöôïng.

Choã chö Phaät ñaõ ñöôïc

Voâ-taùc, voâ-phaân-bieät

Thoâ-thaàn-thoâng voâ-sôû-höõu

Vi-teá cuõng nhö vaäy.

Caûnh chö Phaät sôû-haønh

Trong ñoù khoâng coù soá

Laø chôn-phaùp cuûa Phaät.

Nhö-Lai quang chieáu khaép

Dieät tröø nhöõng toái-taêm

Quang naøy chaúng coù chieáu

Cuõng chaúng phaûi khoâng chieáu.

Nôi phaùp khoâng choã chaáp

Khoâng nieäm cuõng khoâng nhieãm

Khoâng truï khoâng xöù sôû

Chaúng hoaïi nôi phaùp-taùnh.

Trong ñaây khoâng coù hai

Cuõng laïi khoâng coù moät

Böïc ñaïi-trí thaáy ñuùng

Kheoù an-truï thaät lyù.

Trong khoâng, khoâng coù hai

Khoâng hai cuõng nhö vaäy

Tam-giôùi taát caû khoâng

Laø choã thaáy chö Phaät.

Phaøm-phu khoâng hay bieát

Phaät khieán truï chaùnh-phaùp

Caùc phaùp voâ-sôû-truï

Ngoä ñaây thaáy töï thaân.

Chaúng thaân maø noùi thaân

Chaúng khôûi maø hieän khôûi

Khoâng thaân cuõng khoâng thaáy

Laø Phaät-thaân voâ-thöôïng.

Nhö ngaøi Thaät-Hueä noùi

Chö Phaät dieäu phaùp-taùnh

Neáu ngöôøi nghe phaùp naøy

Seõ ñöôïc thanh-tònh-nhaõn.

Luùc ñoù Kieân-Coá-Hueä Boà-Taùt thöøa oai-löïc cuûa Phaät quan-saùt khaép möôøi phöông roài noùi keä raèng:

Vó-ñaïi! Quang-minh lôùn

Böïc voâ-thöôïng duõng kieän

Vì lôïi ích quaàn-sanh

Maø xuaát hieän theá-gian.

Phaät duøng taâm ñaïi-bi

Quan-saùt khaép chuùng-sanh

Thaáy ôû trong ba coõi

Luaân-hoài thoï nhieàu khoå.

Chæ tröø ñaáng Chaùnh-Giaùc

Ñaáng Ñaïo-Sö ñuû söùc

Taát caû caùc Trôøi Ngöôøi

Khoâng ai cöùu hoä ñöôïc.

Neáu chö Phaät Boà-Taùt

Chaúng xuaát hieän theá-gian

Thôøi khoâng moät chuùng-sanh

Coù theå ñöôïc an-laïc.

Nhö-Lai ñaúng-chaùnh-giaùc

Vaø caùc chuùng Thaùnh Hieàn

Xuaát hieän ôû theá-gian

Cho chuùng-sanh ñöôïc vui.

Neáu ai thaáy Nhö-Lai

Vì ñöôïc lôïi haønh lôùn

Nghe hieäu Phaät sanh tin

Thôøi laø thaùp theá-gian.

Chuùng toâi thaáy Nhö-Lai

Vì ñöôïc lôïi ích lôùn

Nghe dieäu-phaùp nhö vaäy

Ñeàu seõ thaønh Phaät-ñaïo.

Chö Boà-Taùt quaù-khöù

Do thaàn-löïc cuûa Phaät

Ñöôïc hueä-nhaõn thanh-tònh

Roõ caûnh-giôùi chö Phaät.

Nay thaáy Loâ-Xaù-Na

Caøng theâm thanh-tònh-tính

Phaät-trí khoâng ngaèn meù

Dieãn thuyeát chaúng theå heát.

Thaéng-Hueä Boà-Taùt thaûy

Vaø toâi Kieân-Coá-Hueä

Trong voâ-soá öùc kieáp

Cuõng noùi chaúng theå heát.

***