11/ Baûn Haùn: PHAÅM LAÕO MAÏO – Baûn Paøli: PHAÅM GIAØ

Phaåm naøy cuûa hai vaên baûn, taäp hôïp nhöõng baøi keä neâu leân nhöõng lôøi caûnh giaùc cuûa chuùng ta laø luùc naøo ta cuõng saün coù söï giaø ôû trong ta, chôù buoâng mình phoùng tuùng maø gaëp nhieàu khoù khaên vaø seõ phaûi hoái haän aên naên khi nhôù laïi nhöõng gì ñaõ ñaùnh maát ñi cuûa dó vaõng treû trung. Ñöøng ñeå khi giaø nua thì môùi hoái haän söï soáng cuûa mình, mình coù hoái haän cuõng khoâng lôïi ích gì. ÔÛ phaåm naøy baûn Haùn coù 14 baøi keä vaø baûn Paøli coù 11 baøi keä, ta coù theå laäp baûng ñoái chieáu nhö sau:

Laõo taéc saéc suy

Beänh voâ quang traïch.

Bì hoaõn cô suùc.

Töû meänh caän xuùc

Dòch:

Giaø nhan saéc suy hao

Beänh thaân theå tieàu tuïy

Da nhaên vaø thòt nhaõo

Caùi cheát ñaõ caän keà.

Qua baøi keä, baûn Haùn dòch: "Giaø nhan saéc suy hao" cuõng nhö baûn Paøli dòch "Saéc naøy bò suy giaø", nghóa ñeàu gioáng nhau. Vì "ruøpa" dòch laø saéc töôùng. Ñaïo Phaät cho heát thaûy caùi gì coù hình coù töôùng ñeàu goïi laø saéc. Do vaäy, saéc naøy bò giaø nua, hao moøn "parijinnam" töùc laø saéc suy neân beänh thaân theå tieàu tuïy, cuõng chính laø nôi phaùt sanh beänh (roganiddham), moûng manh (padhanguram). Ñeán luùc da nhaên, thòt nhaõo laø chæ cho nhoùm baát tònh ñoå vôõ. Vì chöõ "puti" laø hoâi thuùi, gheâ gôùm; coøn "sandeho" laø chính baûn thaân, cho neân chöõ "putisandeho" ñöôïc dòch laø chính baûn thaân ñaõ hoâi thuùi thì laïi cho bieát caùi cheát ñaõ caän keà (maranantam).

12/ Baûn Haùn: PHAÅM AÙI THAÂN – Baûn Paøli: PHAÅM TÖÏ NGAÕ

Phaåm naøy cuûa hai vaên baûn, bao goàm nhöõng baøi keä noùi veà taàm quan troïng cuûa töï ngaõ, tinh thaàn traùch nhieäm veà haønh ñoäng cuûa töï ngaõ mình töï ngaõ mình. Vì töø ngöõ "Atta" dòch laø töï ngaõ, baûn ngaõ. Theo Phaät Giaùo, khoâng coù linh hoàn tröôøng cöûu hay moät thöïc theå ñôn thuaàn, khoâng bieán ñoåi do Thöôïng ñeá taïo neân hay xuaát ra töø moät linh hoàn. ÔÛ ñaây, danh töø "Atta" (töï ngaõ) coøn nghóa laø toaøn theå chaâu thaân, hoaëc moät caù nhaân, hoaëc caùi taâm, hay doøng troâi chaûy cuûa ñôøi soáng. ÔÛ phaåm naøy, vôùi baûn Haùn coù 13 baøi keä, vaø baûn Paøli coù 10 baøi keä, ñieåm ñaëc bieät töø baøi keä soá 1 ñeán soá 10 cuûa hai vaên baûn coù nghóa hoaøn toaøn gioáng nhau. Chæ coù baûn Haùn theâm keä soá 11,12,13. Vaäy xin trích daãn vaø phaân tích keä soá 1 cuûa hai vaên baûn ñeå tìm ñieåm gioáng nhau.

Töï aùi thaân giaû

Thaän hoä sôû thuû

Hy voïng duïc giaûi

Hoïc chính baát mò

Dòch:

Ngöôøi bieát quyù thaân mình

Caån thaän luoân giöõ gìn

Mong giaûi tröø caùc duïc

Hoïc ñaïo chaúng meâ tình.

Qua baøi keä, ôû baûn Haùn dòch: "Ngöôøi bieát quyù thaân mình", coøn baûn Paøli "neáu bieát yeâu töï ngaõ" thì ôû hai baûn nghóa ñeàu gioáng nhau. Vì "AÙi" laø yeâu thích, yeâu meán, yeâu quyù, thöông meán v.v...maø tieáng Paøli dòch laø "piya". Con ngöôøi phaûi caån thaän, kheùo leùo, giöõ gìn vaø baûo veä mình. Bôûi chính con ngöôøi laø keû töï cöùu mình vaø laø aùnh saùng soi roïi con ñöôøng cho mình. Töï ngaõ cuûa con ngöôøi laø saûn phaåm cuûa moät chuoãi caùc haønh ñoäng khoâng ngöøng bieán dòch. Vì theá, töï ngaõ cuûa con ngöôøi thì khoâng tröôøng cöûu vaø cuõng khoâng bí aån cho neân con ngöôøi phaûi mong ñoaïn tröø caùc duïc ñeå hoïc ñaïo chaúng meâ tình töùc laø con ngöôøi luùc naøo cuõng phaûi giaùc tænh (pandita) phoøng bò.

13/ Baûn Haùn: PHAÅM THEÁ TUÏC – Baûn Paøli: PHAÅM THEÁ GIAN

Phaåm naøy cuûa hai vaên baûn taäp hôïp nhöõng baøi keä maø ngöôøi ñôøi noùi theá gian huyeãn moäng phuø hoa, caàn nöông vaøo ñaïo maø tu haønh. Chöõ "Theá Gian", Ñöùc Phaät chæ cho chuùng ta veà maët thôøi gian cuûa ñôøi soáng, bao goàm kieáp quaù khöù, hieän taïi, vò lai, vaø theá gian cuûa tam giôùi goàm Duïc giôùi, Saéc giôùi, Voâ saéc giôùi veà maët khoâng gian. Coøn theo nghóa boùng cuûa "Theá gian" thì Ñöùc Phaät duøng ñeå chæ veà thaân nguõ uaån cuûa chuùng sanh. Vôùi baûn Haùn coù 14 baøi keä, baûn Paøli coù 12 baøi keä, ta coù theå laäp baûng ñoái chieáu nhö sau:

Qua baûng so saùnh, giöõa hai vaên baûn coù nhöõng baøi keä khaùc nhau nhö: Keä soá 2, 6, 7, 9,11, 12 (baûn Paøli), vaø keä soá 2, 6, 7, 9, 10, 11, 13, 14 (baûn Haùn). Coøn laïi coù 6 baøi keä, nghóa cuûa 6 baøi keä gioáng nhau hoaøn toaøn. Ñeå hieåu roõ hôn, xin trích daãn vaø phaân tích keä soá 3 cuûa hai vaên baûn:

Thuaän haønh chaùnh ñaïo

Vaät tuøy taø nghieäp

Haønh truï ngoïa an

Theá theá voâ hoaïn

Dòch:

Thöïc laøm chaùnh ñaïo.

Chôù theo taø nghieäp

Ñi, ñöùng, naèm an

Ñôøi ñôøi voâ hoaïn

Qua baøi keä, cho thaáy phaøm laøm ngöôøi vaø nhaát laø ngöôøi ñeä töû Phaät neân phaûi thöïc haønh theo chaùnh ñaïo. Nghóa laø con ñöôøng chaân chaùnh ñeå tu haønh ñeán nôi giaûi thoaùt maø tieáng Paøli goïi laø Dhamma. Chôù laøm theo taø nghieäp laø ngöôøi coù nhöõng yù töôûng xaáu xa höôùng veà duïc laïc. Soáng buoâng lung, phoùng tuùng, taïo nhöõng haønh ñoäng thaáp heøn, meâ laàm v.v...roài phaûi chòu nhieàu khoå ñau. Do ñoù, ngöôøi theo chaùnh ñaïo hay chaùnh haïnh thì taâm seõ ñöôïc thanh thaûn, an laïc khi ñi ñöùng naèm ngoài, vaø ngay caû ñôøi naøy, ñôøi sau khoâng bò tai hoaïn.

14/ Baûn Haùn: PHAÅM THUAÄT PHAÄT – Baûn Paøli: PHAÅM PHAÄT ÑAØ

Phaåm naøy, taäp hôïp nhöõng baøi keä noùi veà ñeà taøi "Phaät Ñaø" hay "Thuaät Phaät". Laø Ñaáng Giaùc Ngoä chaân chaùnh, ñaõ tænh giaùc voâ minh, thoâng suoát lyù Töù Ñeá vaø ñem ra giaùo hoùa chuùng sanh cuøng hieåu bieát. Ñöùc Phaät töï saùt chöùng vò trí cuûa mình khi Ngaøi noùi vôùi Toân giaû Xaù Lôïi Phaát (Saøriputa): "Nhöõng ai noùi veà ta moät caùch chaân chaùnh seõ noùi nhö sau: Moät vò höõu tình khoâng bò chi phoái, ñaõ sanh ra ôû ñôøi vì lôïi ích, vì an laïc cho chö thieân vaø nhaân loaøi" (Trung Boä I, soá 83). Cho neân Ngaøi khoâng chaúng phaûi chæ lôïi ích ñoä cho theá gian ñöôïc saùng suoát maø coøn cho ñöôïc lôïi ích saùng suoát thöïc teá. Vôùi baûn Haùn coù 21 baøi keä, vaø baûn Palì coù 18 baøi keä, ta coù theå laäp baûng ñoái chieáu nhö sau:

Qua baûng so saùnh, ta thaáy giöõa hai vaên baûn coù nhöõng baøi keä khaùc nhau nhö: Keä soá 3, 8, 17, 18 (Baûn Paøli) vaø keä soá 3, 4, 7, 8, 12, 19 (baûn Haùn). Chæ coù 14 baøi keä cuûa hai vaên baûn laø hoaøn toaøn gioáng nhau. Vaäy xin trích daãn keä soá 5 (baûn Haùn) töông ñöông vôùi keä soá 4 (baûn Paøli) ñeå thaáy ñieåm gioáng nhau:

Ñaéc sanh nhaân ñaïo nan

Sanh thoï dieäc nan ñaéc

Theá gian höõu phaät nan

Phaät phaùp nan ñaéc vaên

Dòch:

Khoù thay sanh laøm ngöôøi!

Khoù thay ñöôïc soáng coøn!

Khoù thay Phaät ra ñôøi!

Khoù thay ñöôïc nghe phaùp!

Qua baøi keä, ta thaáy nghóa baøi keä cuûa hai vaên baûn hoaøn toaøn gioáng nhau.

15/ Baûn Haùn: PHAÅM AN NINH – Baûn Paøli: PHAÅM AN LAÏC

Phaåm naøy, bao goàm nhöõng baøi keä vôùi ñeà taøi "An laïc" hay "An Ninh", nghóa laø ñöôïc bình an, xa lìa caùi aùc töùc laø vui ñeïp maø khoâng bò ñoïa. An laïc trong Phaät Giaùo coù hai loaïi: 1. An laïc veà vaät chaát (naëng veà theá tuïc), 2. An laïc veà tinh thaàn goïi laø (An laïc trong haïnh phuùc), laø caùi vui trong saïch khoâng nöông vaøo caùc caûnh, vaät, ngöôøi; laø caùi vui yeân laëng khoûi phieàn naõo. An laïc ngoaøi theá tuïc laø caùi vui phaùt sanh do söï hoãn hôïp vôùi caûnh, vaät, ngöôøi vaø phieàn naõo; laø caùi vui taïm bôï, nhaát thôøi, xen laãn nhieàu khoå ñau. Vôùi baûn Haùn coù 14 baøi keä vaø baûn Paøli coù 12 baøi keä, ta coù theå laäp baûng ñoái chieáu nhö sau:

Qua baûng so saùnh, ta thaáy giöõa hai vaên baûn coù nhöõng baøi keä khaùc nhau nhö: keä soá 8, 11 (baûn Paøli) vaø keä soá 5, 8, 9, vaø soá 13 (baûn Haùn). Vaø nhìn vaøo baûng coù 10 baøi keä töông ñöông vôùi nhau. Ñeå hieåu roõ hôn xin trích daãn vaø phaân tích keä soá 1 cuûa hai vaên baûn:

Ngaõ sinh dó an

Baát uaán ö oaùn

Chuùng nhaân höõu oaùn

Ngaõ haønh voâ oaùn

Dòch:

Ta soáng ñaõ yeân.

Khoâng chöùa oaùn hôøn

Giöõa ngöôøi hôøn oaùn

Ta khoâng oaùn hôøn.

Qua baøi keä cho ta thaáy taâm an tònh coøn goïi laø taâm yeân laëng töùc laø söï an vui khoâng pha laãn vôùi moät caùi gì caû, thoaùt khoûi taát caû nhöõng caùi vui cuûa nguõ duïc.v.v...khoâng bò khích ñoäng bôûi tham, saân, si. Do vaäy, chuùng ta soáng ñeán moät luùc naøo ñoù taâm ta ñöôïc an tònh, nghóa laø khoâng coù oaùn vaø hôøn, khoâng coù haän thuø. Khi ñaõ ñöôïc traïng thaùi nhö vaäy thì duø giöõa nhöõng ngöôøi hôøn oaùn, thuø haän ta vaãn soáng khoâng oaùn hôøn, haän thuø.

16/ Baûn Haùn: PHAÅM HAÛO HYÛ – Baûn Paøli: PHAÅM HYÛ AÙI

Phaåm naøy cuûa hai vaên baûn bao goàm nhöõng baøi keä vôùi yù nghóa caám ngöôøi dôõn côït nhieàu, khoâng tham duïc töùc seõ khoâng öu phieàn, lo aâu. Vôùi noäi dung neâu leân hai khía caïnh cuûa Hyû AÙi-Haûo Hyû, goàm "hyû aùi thoâng thöôøng" laø xuoâi theo phaùp theá gian, hieän thaân cuûa nhöõng caên goác tham, saân, si thì nhöõng hyû aùi ñoù ñaùng gheâ sôï vaø xa laùnh. Hyû aùi khöôùc töø theá gian, vun boài chaùnh tri kieán, thaønh ñaït chöùng ngoä chaân lyù, xöùng ñaùng cho moïi ngöôøi aùi kính, vaø kieân coá trong giaùo phaùp. Ñoù laø chín traïng thaùi sieâu theá gian goàm boán Ñaïo, boán Quaû vaø Nieát Baøn. Chöùng ngoä chaân lyù toái thöôïng vaø Töù Thaùnh Ñeá (Khoå-Taäp-Dieät-Ñaïo). Töï hoaøn thaønh nhieäm vuï, vieân maõn moïi haïnh laø thöïc haønh ñaày ñuû Giôùi – Ñònh – Tueä. Baäc nhö vaäy ñaùng aùi kính trong ñôøi. Ñoái vôùi phaåm naøy, caû hai vaên baûn ñeàu coù 12 baøi keä, ta coù theå laäp baûng ñoái chieáu nhö sau:

AÙi hyû sanh öu

AÙi hyû sanh uùy

Voâ sôû aùi hyû

Haø öu haø uùy

Dòch:

Tham vui sanh ra lo

Tham vui sanh ra sôï

Neáu khoâng coù tham vui

Ñaâu coøn lo vaø sôï

Qua baøi keä, cho thaáy giöõa hai keä cuûa hai vaên baûn ñeâuø do AÙi (Piya)maø sanh ra saàu öu (Soka), sinh ra sôï haõi (Bhaya). Vì "aùi" goïi ñuû laø "aùi duïc", laø maàm moùng, nguyeân nhaân cuûa bao khoå ñau. Con ngöôøi do voâ minh môùi laàm töôûng cho caùi giaû laø thaät, cho caùi khoå laø vui, môùi coù thaân yeâu ham muoán, say meâ theo nguõ traàn duïc laïc. Giaù nhö nhöõng ai bieát caùi nhaân cuûa caùc vieäc khoå laø goác bôûi loøng tham muoán, baèng caùch döùt loøng tham muoán thì caùi khoå khoâng coøn choã sanh khôûi. Nghóa laø khoâng coøn lo vaø sôï nöõa.

17/ PHAÅM PHAÃN NOÄ

Phaåm naøy cuûa hai vaên baûn bao goàm nhöõng baøi keä mang yù nghóa veà nhöõng lôøi Ñöùc Phaät khuyeân daïy chuùng ta: Haõy coá gaéng döùt boû taâm saân haän, cheá ngöï taâm phaãn noä vaø trau doài ñôøi soáng cao thöôïng, giöõ haïnh chaân thaät, nhaãn naïi v.v...seõ daàn daàn ñöa con ngöôøi chuùng ta ñeán choã thanh cao sieâu thoaùt. Vôùi baûn Haùn coù 26 baøi keä vaø baûn Paøli coù 14 baøi keä, ta coù theå laäp baûng ñoái chieáu nhö sau:

Qua baûng so saùnh giöõa hai vaên baûn coù nhöõng baøi keä khaùc nhau nhö: Keä soá 1 (baûn Paøli) vaø keä soá 1, 2, vaø soá 16 ñeán soá 26 (baûn Haùn). Vaø nhìn vaøo baûng, coù 13 baøi keä gioáng nhau. Ñeå hieåu roõ hôn, xin trích daãn vaø phaân tích keä soá 4 (baûn Haùn) töông ñöông vôùi keä soá 3 (baûn Paøli).

Nhaãn nhuïc thaéng khueå

Thieän thaéng baát thieän

Thaéng giaû naêng thí

Chí thaønh thaéng khi

Dòch:

Nhaãn nhuïc thaéng töùc giaän

Thieän thaéng ñöôïc khoâng thieän

Baäc trí thöôøng boá thí

Chaân thaät thaéng doái löøa

Qua baøi keä, cho thaáy con ngöôøi laø moät chuùng sanh huyeàn bí coù nhieàu tieàm naêng phi thöôøng. Coù hai naêng löïc traùi ngöôïc luoân luoân aån chöùa trong moãi ngöôøi, moät laø höôùng veà cao thöôïng trong saïch, ñaëc taùnh cuûa baäc thaùnh nhaân; vaø moät loaïi höôùng veà ñieàu toäi loãi, dô baån cuûa keû saùt nhaân taøn baïo. Ñaëc tính cuûa phaãn noä, töùc giaän hay "Kodha" laø moät taät xaáu; vaø baát thieän hay "asaødhu" laø ñieàu kieän laøm cho chính mình bò xaáu xa, khoâng toát ñeïp. Cho neân, Ñöùc Phaät khuyeân daïy chuùng ta phaûi xöû duïng "taâm töø" vaø thöïc haønh "thaäp thieän" haàu ñem laïi cho chính mình nhieàu söï an laïc. "Baäc trí thöôøng boá thí" nghóa laø ngöôøi saùng suoát, hoïc cao, hieåu roäng luoân boá thí vôùi taâm quaûng ñaïi laø ngöôøi ñang töï dieät laàn moïi luyeán aùi ngaám ngaàm trong taâm. Vaø söï giaû doái aét haún khoâng ñem laïi an laïc cho nhöõng ai taïo ra nhöõng ñieàu aáy. Chæ coù haïnh chaân thaät haèng ñem laïi an vui haïnh phuùc cho ngöôøi chaân thieän cho neân chaân thaät thaéng doái löøa hay "alika"

18/ Baûn Haùn: PHAÅM TRAÀN CAÁU – Baûn Paøli: PHAÅM CAÁU UEÁ

Phaåm naøy cuûa hai vaên baûn bao goàm nhöõng baøi keä neâu leân nhöõng ueá tröôïc, oâ nhieãm laøm cho taâm bò dô ñuïc gaây ra nhöõng haønh ñoäng toäi loãi. Vaø trình baøy con ñöôøng chaùnh haïnh laøm tieâu tröø caùc oâ nhieãm, ueá haïnh. Vôùi baûn Haùn coù 19 baøi keä vaø baûn Paøli coù 21 baøi keä, ta coù theå laäp baûng ñoái chieáu nhö sau:

Caáu trung chi caáu

Maïc thaäm ö si

Hoïc ñöông xaû aùc

Tyø kheo voâ caáu

Dòch:

Dô trong caùc thöù dô

Ngu si laø hôn heát

Tu hoïc döùt nghieäp aùc

Thaønh Tyø Kheo voâ caáu

Qua baøi keä, cho thaáy coäi goác cuûa moïi phaùp caáu ueá laøm cho taâm dô ñuïc thöôøng laø tham, saân, si vaø aùi duïc goïi chung laø voâ minh "Avijjaø". Vì voâ minh neân khoâng hieåu bieát, khoâng nhaän thöùc ñöôïc ñieàu laønh, ñieàu aùc. Vaø chính voâ minh laø nguyeân nhaân ñaàu tieân laøm taâm trôû neân heøn haï, xaáu xa, laøm ñieàu toäi loãi, chòu nhieàu khoå ñau cuûa nghieäp aùc maø mình ñaõ gaây ra. Vò Tyø Kheo (Bihikkhu) muoán trôû thaønh baäc khoâng ueá nhieãm thì phaûi tu hoïc döùt tröø: naêm phaùp trieàn caùi, möôøi saùu phaùp tuyø phieàn naõo, taùm phaùp caáu ueá taâm vaø chín phaùp oâ tröôïc taâm.

19/ Baûn Haùn: PHAÅM PHUÏNG TRÌ – Baûn Paøli: PHAÅM PHAÙP TRUÏ

Phaåm naøy cuûa hai vaên baûn bao goàm nhöõng baøi keä noùi veà ñôøi soáng chaùnh haïnh, giaûng giaûi ñaïo nghóa, laáy chaùnh phaùp ñöùc haïnh laøm quyù, khoâng coù tham lam maø nöông vaøo giôùi luaät tìm laáy haïnh phuùc. Ñieàu ñaëc bieät, soá keä ôû phaåm naøy cuûa hai vaên baûn baèng nhau. Trong ñoù coù 15 baøi keä, nghóa töông ñöông vôùi nhau töø keä soá 3 ñeán soá 17 cuûa hai baûn. Chæ coøn laïi keä soá 1, 2 cuûa hai baûn khaùc nhau. Ñeå tìm hieåu gioáng nhau, xin trích daãn vaø phaân tích keä soá 4 cuûa hai vaên baûn:

Phuïng trì phaùp giaû

Baát dó ña ngoân

Tuy toá thieåu vaên

Thaân y phaùp haønh

Thuû ñaïo baát vong

Khaû vò phuïng phaùp

Dòch:

Ngöôøi phuïng trì chaùnh phaùp

Khoâng phaûi tuïng, noùi nhieàu

Tuy raèng nghe, hoïc ít

Song y phaùp haønh trì

Giöõ ñaïo khoâng queân laõng

Laø phuïng trì phaùp taïng.

Qua baøi keä, roõ raøng cho thaáy ngöôøi Phaät Töû phuïng trì chaùnh phaùp khoâng phaûi vì tuïng noùi nhieàu maø laø ngöôøi phaûi coá gaéng traùnh giöõ nhöõng ñieàu khoâng neân laøm, phaûi bieát kheùp mình trong giôùi luaät ñeå soáng ñôøi soáng lyù töôûng. Do vaäy, giôùi luaät laø neàn taûng cuûa taát caû ñöùc haïnh cho neân ñôøi soáng höôùng thöôïng cuûa ngöôøi ñeä töû laø soáng nöông töïa theo giôùi luaät.

[

20/ Baûn Haùn: PHAÅM ÑAÏO HAÏNH – Baûn Paøli: PHAÅM ÑAÏO

Phaåm naøy cuûa hai vaên baûn bao goàm nhöõng baøi keä noùi veà ñaïo coát yeáu laø ñaïo giaûi thoaùt. Ñoù laø chæ cho con ñöôøng cuûa baäc Thaùnh coù taùm ngaønh, laø con ñöôøng duy nhaát daãn ñeán Nieát baøn, laø con ñöôøng thanh tònh, daãn ñeán chöùng ngoä tam töôùng (voâ thöôøng, khoå ñau, voâ ngaõ) cuûa theá gian xa rôøi moïi phieàn naõo, tueä tri Töù Thaùnh Ñeá. Vôùi baûn Haùn coù 28 baøi keä vaø baûn Paøli coù 17 baøi keä, ta coù theå laäp baûng ñoái chieáu nhö sau:

Qua baûng so saùnh, giöõa hai vaên baûn coù nhöõng baøi keä khaùc nhau nhö: keä soá 7, 12, 13, 17 ñeán soá 28 (baûn Haùn) vaø keä soá 4, 7, 10, 14 (baûn Paøli). Vaø nhìn vaøo baûng coù 13 baøi keä nghóa töông ñöông vôùi nhau. Xin trích daãn vaø phaân tích keä soá 16 (baûn Haùn) töông ñöông vôùi keä soá17 (baûn Paøli), ñeå tìm ñieåm gioáng nhau.

Tueä giaûi thò yù

Khaû tu kinh giôùi

Caàn haønh ñoä theá

Nhaát thieát tröø khoå

Dòch:

Tueä tri ñöôïc yù naày

Neân tu trì kinh giôùi

Sieâng tu vöôït theá gian

Döùt tröø taát caû khoå

Qua baøi keä, Ñöùc Phaät haèng khuyeân chuùng ta phaûi bieát töï cheá thaân taâm, kieåm soaùt moïi haønh vi, tö töôûng ñuùng theo leõ phaûi (giôùi), khi giôùi ñöùc ñöôïc vun boài hoaøn haûo thì tinh thaàn trôû neân thô thôùi nheï nhaøng, an tænh (ñònh). Caùi taâm an tònh, vaéng laëng, saùng ngôøi ñöa tôùi söï minh trieát roõ raøng nhö maûnh göông trong saùng(tueä) ñeå thaáu roõ baûn chaát cuûa vaïn vaät treân vuõ truï ñuùng theo thöïc taïi, nghóa laø thaáy roõ voâ thöôøng, khoå naõo, voâ ngaõ, roài ñoaïn taän tam ñoäc tham, saân, si; phaù vôõ thaân nguõ uaån luoân bieán ñoåi voâ löôøng. Do vaäy, caùc baäc Thaùnh thoaùt khoûi moïi heä luïy cuûa theá gian, ñaït thaønh haïnh phuùc tröôøng cöûu sieâu xuaát theá gian – Nieát Baøn.

21/ Baûn Haùn: PHAÅM QUAÕNG DIEÃN – Baûn Paøli: PHAÅM TAÏP LUÏC

Phaåm naøy cuûa hai vaên baûn bao goàm nhöõng baøi keä coù nhieàu yù nghóa veà moïi maët, thích hôïp trong vieäc suy nieäm vaø hoaïch ñònh cho mình moät höôùng ñi an laønh. Cuõng coù nghóa, phaøm giöõ gìn ñieàu thieän aùc töø vieäc nhoû cho ñeán vieäc lôùn ñeå maø chöùng ñaïo. Vôùi baûn Haùn coù 14 baøi keä vaø baûn Paøli coù 16 baøi keä, ta coù theå laäp baûng ñoái chieáu nhö sau:

Qua baûng so saùnh, giöõa hai vaên baûn coù nhöõng baøi keä khaùc nhau nhö: keä soá 5, 6, 11, 12 cuûa baûn Haùn vaø keä soá 5, 6, 7, 9, 10, 11 baûn Paøli. Vaø nhìn vaøo baûng coù 10 baøi keä, nghóa töông ñöông vôùi nhau. Vaäy xin trích daãn vaø phaân tích keä soá 14 (baûn Haùn) töông ñöông vôùi keä soá 16 (baûn Paøli).

Nhaát toïa nhaát xöù ngoïa

Nhaát haønh voâ phoùng töù

Thuû nhaát dó chaùnh thaân

Taâm laïc cö thoï gian

Dòch:

Ngoài naèm hay ñi ñöùng

Khoâng phoùng daät, tinh caàn

Luoân chaùnh thaân giöõ ñaïo

An vui soáng nuùi röøng

Qua baøi keä, Ñöùc Phaät khuyeân chuùng ta khoâng neân phoùng daät, buoàn chaùn khi soáng moät mình; maø neân coá gaéng thieàn ñònh, töï kheùp mình vaøo kyû luaät, töï kieåm soaùt, töï thanh loïc taâm vaø giaùc ngoä. Töø ñoù, môùi coù theå nhaän thöùc ñöôïc raèng vaät chaát laø aûo huyeàn vaø thuù vui vaät chaát laø khoâng taïo haïnh phuùc thöïc söï. Ngöôøi Phaät Töû töï nguyeän lìa boû taát caû söï nghieäp treân ñôøi ñeå khoaùc laáy taám y vaøng vaø coá gaéng soáng hoaøn toaøn trong saïch. Töï nguyeän giöõ gìn giôùi luaät vaø raùng söùc naâng cao ñöùc haïnh ñeán toät cuøng ñeå trôû neân hoaøn toaøn vò tha trong moïi haønh ñoäng. Do vaäy, vò aáy soáng an vui thoûa maùi trong nuùi röøng.

22/ PHAÅM ÑÒA NGUÏC:

Phaåm naøy cuûa hai vaên baûn bao goàm nhöõng baøi keä dieãn taû nhöõng caûnh khoå cuûa nhöõng ngöôøi laøm vieäc aùc, ñoïa vaøo ñòa nguïc neâ leâ, thoï toäi aùc oan khieân. Qua ñoù nhaéc nhôû chuùng ta luoân thöùc tænh vôùi moãi haønh ñoäng cuûa mình vì caûnh khoå luoân chöïc chôø vôùi ngöôøi taïo aùc. Vôùi baûn Haùn coù 16 baøi keä vaø baûn Paøli coù 14 baøi keä, ta coù theå laäp baûng ñoái chieáu nhö sau:

Voïng ngöõ ñòa nguïc caän

Taùc chi ngoân baát taùc

Nhò toäi haäu caâu thuï

Thò haønh töï khieân vaõng

Dòch:

Noùi doái gaàn ñòa nguïc

Coù laøm noùi khoâng laøm

Caû hai coù quaû baùo

Qua laïi trong sanh töû

Qua baøi keä cho thaáy "noùi khoâng thaät" vaøo caûnh khoå vaø ngöôøi ñaõ laøm roài noùi "toâi khoâng coù laøm" cuõng chòu caûnh khoå. Sau khi cheát, caû hai ñeàu phaûi chòu laõnh haäu quaû xaáu töø nôi haønh ñoäng aùc mình ñaõ taïo. Chuùng ta bieát trong thaäp aùc nghieäp nöông theo ba nôi (ba thaân, boán lôøi, ba yù) ñeå taïo nghieäp ñeán vôùi ngöôøi khaùc hay moät chuùng sanh khaùc. Do ñoù, Ñöùc Phaät duøng hình aûnh ñòa nguïc ñeå cho chuùng ta coù nhaän thöùc raèng: Ñoù laø nôi chuùng sanh phaûi chòu nhieàu khoå ñau, bò ñaùnh ñaäp, haønh haï, tra taán voâ cuøng thaûm khoác vaø khoå sôû. Tuy nhieân, chuùng ta khoâng neân nghó raèng chæ coù moät caûnh giôùi ñòa nguïc ôû thaät xa vôùi nhaân loaïi cuûa chuùng ta, cuõng coù theå ôû ngay trong chuùng ta, hieän höõu ngay trong theá gian naøy vôùi nhöõng ngöôøi ñaõ laøm nhöõng haønh ñoäng xaáu xa giöõa ngöôøi vôùi ngöôøi roài cuoái cuøng chính haønh ñoäng aùc ñoù laøm cho ngöôøi taïo aùc phaûi chòu laáy bao noãi khoå ñau.

23/ Baûn Haùn:PHAÅM TÖÔÏNG DUÏ – Baûn Paøli: PHAÅM VOI

Phaåm naøy cuûa hai vaên baûn ñeàu taäp trung nhöõng baøi keä vaøo ñeà taøi "Voi", laø bieåu töôïng cuûa moät loaøi thuù to lôùn, coù nhieàu naêng löïc phi thöôøng, chòu ñöïng ñöôïc bao ñieàu khoù khaên. Vôùi bieåu töôïng haøm nguï yù leân ñöùc haïnh nhaãn naïi phi thöôøng, troïng ñieåm ñeå thaønh ñaït chaân lyù sieâu thoaùt. Ñieàu ñaëc bieät giöõa hai vaên baûn, hoaøn toaøn töông ñöông vôùi nhau töø keä soá 1 ñeán soá 14, nghóa cuûa töøng baøi keä ñeàâu gioáng nhau. Tuy nhieân, ôû baûn Haùn coù theâm keä soá 15, 16, 17, 18. Ñeå hieåu roõ hôn, xin trích daãn vaø phaân tích keä soá 5 cuûa hai vaên baûn.

Nhö töôïng danh taøi thuû

Maõnh haïi nan caám cheá

Heä baùn baát döõ thöïc

Nhi do moä daät töôïng

Dòch:

Nhö voi teân taøi Thuû

Khoù keàm cheá hung haêng

Troùi laïi chaúng cho aên

Vaãn khaêng khaêng neát cuõ

Qua baøi keä, cho thaáy ngöôøi huaán luyeän voi ñeå ñieàu phuïc ñöôïc voi coù ba vieäc: Duøng moùc theùp moùc vaøo mieäng ñeå cheá phuïc söï cang cöôøng, hung haêng. Khoâng cho aên uoáng ñeå thaân theå suy yeáu, deã daïy. Vaø ñaùnh ñaäp chính laø cheá phuïc taâm noù. Coøn Ñöùc Phaät cuõng coù ba vieäc duøng ñeå ñieàu phuïc taát caû moïi ngöôøi, seõ ñoä thoaùt taát caû, lìa ba ñöôøng aùc, vaø tröôùc nhaát duøng ñeå töï ñieàu phuïc mình ñeán ñöôïc voâ vi, khoâng coøn sanh töû, öu bi khoå naõo. Ba vieäc aáy laø:

24/ Baûn Haùn: PHAÅM AÙI DUÏC – Baûn Paøli: PHAÅM THAM AÙI

Phaåm naøy cuûa hai vaên baûn bao goàm nhöõng baøi keä neâu nhöõng tính nguy haïi cuûa aùi duïc. Nghóa laø ñieàu daâm duïc aân aùi cuûa ngöôøi ñôøi sinh ra raát nguy haïi. Do vaäy, Ñöùc Phaät khuyeân chuùng ta mau coá gaéng ñoaïn taän moïi phieàn naõo cuûa aùi duïc. Vôùi baûn haùn coù 32 baøi keä vaø baûn Paøli coù 26 baøi keä, ta coù theå laäp baûng ñoái chieáu nhö sau:

Nhö thoï caên thaâm coá

Tuy tieät du phuïc sanh

Aùi yù baát taän tröø

Trieáp ñöông hoaøn thuï khoå

Dòch:

Nhö caây reã saâu chaéc

Daàu chaët vaãn ñaâm caønh

Taâm aùi chöa döùt tuyeät

Khoå naõo laïi phaùt sanh

Qua baøi keä cho thaáy "taâm aùi" ñöôïc ví nhö caây reã saâu chaéc, duø chaët ñoán nhöng goác caây chöa trieät haún thì noù vaãn ñaâm choài troå laù. Cuõng vaäy, taâm aùi coøn goïi laø aùi duïc (Tanhaø) chöa döùt tuyeät thì khoå naõo vaãn phaùt sanh. Bôûi aùi duïc coù nghóa laø luyeán aùi, khaùt khao, baùm víu. Coù ba loaïi aùi duïc: 1: AÙi duïc ñeo níu theo saùu caên, saùu traàn; 2: AÙi duïc ñeo níu theo nhöõng khoaùi laïc vaät chaát coù lieân quan ñeán chuû tröông ñoaïn kieán hay trieät dieät trong luùc höôûng duïc, nghó raèng taát caû seõ tieâu dieät sau khi cheát. Cho laø cheát laø heát; 3: AÙi duïc ñeo níu theo khoaùi laïc vaät chaát coù lieân quan ñeán chuû tröông thöôøng kieán töùc laø trong khi thoï höôûng, nghó raèng nhöõng khoaùi laïc naøy seõ maõi maõi toàn taïi, vónh cöûu tröôøng toàn.

25/ Baûn Haùn: PHAÅM SA MOÂN – Baûn Paøli: PHAÅM TYÛ KHEO

Phaåm naøy cuûa hai vaên baûn ñeàu taäp hôïp nhöõng baøi keä trình baøy ñôøi soáng phaïm haïnh chaân chaùnh cuûa moät ngöôøi ñeä töû Phaät. Nghóa laø soáng haïnh khöôùc töø moïi cuoäc vui thuù theá gian ñeå choïn laáy ñôøi soáng tu só, töï cheá caùc haønh ñoäng, ñieàu ngöï caùc caên ñeå chæ nhaèm vaøo muïc tieâu duy nhaát laø giaûi thoaùt Nieát Baøn. Vaø chính vò Sa Moân naøy daïy chaùnh phaùp cho ñeä töû laõnh thoï tu haønh ñeå ñaéc ñaïo giaûi thoaùt thanh tònh. Vôùi baûn Haùn coù 32 baøi keä vaø baûn Paøli coù 23 baøi keä ta coù theå laäp baûng ñoái chieáu nhö sau :

Qua baûng so saùnh giöõa hai vaên baûn coù nhöõng baøi keä khaùc nhau nhö: keä soá 3 (baûn Paøli) vaø keä soá 23, 24 ñeán keä soá 32 (baûn Haùn). Vaø giöõa hai vaên baûn coù 22 baøi keä gioáng nhau, xin trích daãn vaø phaân tích keä soá 18 (baûn Haùn) töông ñöông vôùi keä 19 (baûn Paøli) ñeå tìm ñieåm gioáng nhau.

Chæ thaân chæ ngoân

Taâm thuû huyeàn maëc

Tyø kheo khí theá

Thò vi thuï tòch

Dòch:

Thaân ngöng lôøi cuõng ngöng

Taâm an truù thieàn ñònh

Tyø Kheo lìa theá tuïc

Laø baäc thöôøng tòch tònh

Qua baøi keä cho thaáy raèng vò Tyø Kheo luoân tinh taán trau doài trí tueä, ñoàng thôøi cuõng töï thaáy coù boån phaän giuùp ñôõ nhöõng ngöôøi khaùc cuøng tieán hoùa vôùi mình, luoân hoïc hoûi ñeå trôû neân saùng suoát. Khoâng laøm phieàn ai, khoâng muoán cho ai phaûi lo laéng veà mình, caùc vò Tyø Kheo soáng nhö loaøi ong bieát huùt maät cuûa hoa nhöng khoâng laøm toån thöông ñeán ñôøi soáng cuûa hoa. Töø boû taát caû söï nghieäïp cuûa caûi, khoâng giöõ laáy moät moùn chi cuûa theá gian. Nhu caàu cuûa moät vò Tyø Kheo thaät laø ít oûi. Bao nhieâu taøi saûn cuûa caùc vò naøy chæ goàm voûn veïn trong haïnh tri tuùc.

26/ Baûn Haùn: PHAÅM PHAÏM CHÍ – Baûn Paøli : PHAÅM BAØ LA MOÂN

Phaåm naøy cuûa hai vaên baûn bao goàm nhöõng baøi keä neâu leân tính haïnh vôùi ñaày ñuû yù nghóa cuûa moät vò Baø La Moân, khoâng vì sanh tröôûng trong moät gia ñình ôû giai caáp Baø La Moân maø trôû thaønh vò Baø La Moân. Nhöng vì hoï ñaõ thaønh ñaït muïc tieâu toái thöôïng, chöùng ñaéc quaû A La Haùn giaûi thoaùt, thaønh ñaït chaân lyù vaø ñaày ñuû chaùnh haïnh. Cuõng ñoàng nghóa vôùi "Phaïm Chí" laø lôøi noùi vieäc laøm thanh baïch cuûa ngöôøi hoïc ñaïo goïi laø ñaïo só cao thöôïng. Vôùi baûn Haùn coù 40 baøi keä vaø baûn Paøli coù 41 baøi keä, ta coù theå laäp baûng ñoái chieáu nhö sau:

Töï tri tuùc maïng

Boån sôû caùnh lai

Ñaéc yeáu sanh taän

Dueä thoâng ñaïo huyeàn

Minh nhö naêng maëc

Thò vò phaïm chí

Dòch:

Töï bieát tuùc maïng mình

Voán töø ñaâu laïi ñaây

Ñaït ñöôïc sanh dieät taän

Thoâng toû ñöôïc ñaïo maàu

Saùng suoát vaø vaéng laëng

Ñoù goïi laø Phaïm chí

Qua baøi keä, cho thaáy baäc Hieàn Thaùnh ñaõ thaáu hieåu choã ôû tröôùc cuûa mình (Pubbenivaøsa), ñaõ thaáy nhöõng caûnh nhaøn vaø khoå. Ñaõ ñeán möùc taän cuøng cuûa moïi kieáp soáng, ngöôøi ñaõ vôùi trí tueä cao sieâu, töï mình caûi tieán vaø hoaøn taát ñôøi soáng phaïm haïnh thieâng lieâng vaø chaám döùt moïi duïc voïng. Vò aáy Nhö Lai goïi laø Baø La Moân.

C. KEÁT LUAÄN

Baét ñaàu ñi vaøo nghieân cöùu moät vaên baûn, chuùng ta luoân luoân gaëp nhieàu nguoàn taøi lieäu phaùt xuaát töø nhieàu nguoàn khaùc nhau. Moãi moät ngoân ngöõ phaûi ñöôïc coi nhö ñaïi bieåu cho moät neàn vaên hoïc truyeàn khaåu cuûa moät lôùp ngöôøi hoäi thoaïi baèng noù. Noùi caùch khaùc, ôû tieåu luaän naøy kinh Phaùp Cuù thuoäc hai ngöõ heä Haùn vaø Paøli neân hình thöùc vaø tö töôûng giöõa hai vaên baûn treân coù phaàn khaùc nhau. Cuï theå ôû vaên baûn chöõ Haùn chia laøm hai quyeån Thöôïng vaø quyeån Haï; vaø trong 39 phaåm thì 13 phaåm khoâng coù ôû vaên baûn Paøli. Töø ñoù, daãn tôùi tö töôûng cuûa hai vaên baûn cuõng coù khaùc. Chaúng haïn nhöõng phaåm khaùc nhau hoïc lyù, nhö 13 phaåm ôû baûn Haùn taäp trung vaøo 13 ñeà taøi maø baûn Paøli ñöôïc xem nhö thieáu: Voâ thöôøng, Giaùo hoïc, Ña vaên, Ñoác tín, Giôùi thaän, Duy nieäm, Töø nhaân, Ngoân ngöõ, Lôïi döôõng, Neâ hoaøn, Sinh töû, Ñaïo lôïi, Kieát töôøng. Noäi dung 13 ñeà taøi naøy naèm goïn trong 256 baøi keä.

Vaø ngay nhöõng phaåm gioáng nhau, thì soá löôïng baøi keä khaùc nhau nhö baûn Haùn: Phaåm Song Yeáu theâm keä soá 15,16. Phaåm Phoùng Daät theâm keä soá 11,12,15,16,17,18,19,20. Phaåm Hoa theâm phaåm soá 3.v.v...

Thaäm chí trong caùc phaåm gioáng nhau nhöng soá thöù töï baøi keä khoâng gioáng nhau nhö: Phaåm Song Yeáu, keä soá 17,18,19,20,21,22 (baûn Haùn) töông ñöông keä soá 15,16,17,18,19,20, (baûn Paøli); phaåm Phoùng Daät, keä soá 13,14 (baûn Haùn) töông ñöông keä soá 11,12 (baûn paøli); phaåm Taâm YÙ, keä soá 2,3,4,5,6,12 (baûn Haùn) töông ñöông keä soá 3,4,5,6,7,10 (baûn Paøli).v.v...

Vaø cuï theå trong nhöõng baøi keä gioáng nhau thì soá caâu trong nhöõng baøi keä aáy khaùc nhau nhö: phaåm Song Yeáu, baûn Haùn keä soá 21 coù 6 caâu töông ñöông baûn Paøli keä soá 19 coù 4 caâu. Phaåm Aùc Haønh, baûn Haùn keä soá 9 coù 6 caâu töông ñöông baûn Paøli keä soá 6 coù 4 caâu. Phaåm Traàn Caáu, baûn Haùn keä soá 13 coù 4 caâu töông ñöông baûn Paøli keä soá 15 coù 6 caâu.v.v...

Qua phaàn trình baøy nhöõng soá lieäu ôû treân nhaèm nhaán maïnh giöõa hai vaên baûn coù nhöõng dieàu khaùc nhau. Vì vaäy coù nhöõng söï sai khaùc aáy? Ngöôøi vieát thieát nghó, trong töông lai caàn laøm roõ hôn nöõa. Ngay vaên baûn kinh Phaùp Cuù, thöïc ra coù nhöõng caâu naèm trong vaên hoïc AÁn Ñoä töø laâu. Phaät giaùo laáy töø AÁn Ñoä hay AÁn Ñoä laáy töø Phaät giaùo laø moät leõ nöõa. Ñaây cuõng chính laø vaán ñeà caàn nghieân cöùu trong töông lai.

Nhìn chung, vieäc nghieân cöùu so saùnh kinh Phaùp Cuù chöõ Haùn vaø chöõ Paøli thuoäc hai heä phaùi khaùc nhau. ÔÛ Haùn taïng dòch töø moät ngoân ngöõ Phaät giaùo Nguyeân thuûy naøo ñoù? Döôùi aùnh saùng nhöõng nghieân cöùu cuûa Lueders, caâu traû lôøi taát phaûi khaúng ñònh: Chuùng chæ laø nhöõng dòch giaû vôùi moät möùc ñoä töï trò naøo ñoù. Noùi laø dòch ngöõ töï trò, vì chuùng khoâng phaûi laø dòch ngöõ thuaàn tuùy, maø laø nhöõng ngoân ngöõ nhaèm chuyeån hoùa tö töôûng nguyeân thuûy Phaät giaùo cho taát caû moïi ngöôøi ôû nhieàu töøng lôùp xaõ hoäi vaø ñòa phöông khaùc nhau. Vieäc chuyeån hoùa tö töôûng naøy nhö moät vieäc thuyeát giaùo cuûa nhöõng thaønh vieân toå chöùc trong Giaùo Hoäi Phaät Giaùo Vieät Nam ta ngaøy nay. Ñoái vôùi heát thaûy hoïc phaùi, heát thaûy thaùnh ñieån cuûa Phaät, chuùng ta khoâng theå naøo quyeát ñònh tính thöïc taïi cuûa moãi hoïc phaùi, moãi thaùnh ñieån. Chuùng ta coøn phaûi ñoái dieän vôùi nhöõng sai laàm coù theå cuûa quaù trình chuyeån hoùa töø moät ngoân ngöõ nguyeân thuûy qua nhöõng ngoân ngöõ truyeàn khaåu khaùc nhau, ñeå roài keát ñoïng moät caùi nhìn ñoàng nhaát, ñoàng dieän giaùo lyù caùc heä phaùi döïa vaøo nieàm tin raèng söï thaät cuûa caùc phaùp khoâng theå coù hai. Töø ñoù, giuùp cho moïi ngöôøi ñoàng toân suøng quy ngöôõng vaø töï do löïa choïn chôù khoâng theo sai leäch.

Vì theá, kinh Phaùp Cuù maõi cho ñeán baây giôø vaãn ñöôïc xem laø boä kinh truyeàn khaåu raát sôùm. Vaø hieän nay, kinh naøy laø boä kinh nhaät tuïng quyù baùu cho haøng Taêng giôùi xuaát gia haønh trì; vaø haøng cö só taïi gia cuõng laáy ñoù phuïng haønh ñeå soáng moät ñôøi soáng an laønh thanh khieát. Vì hình aûnh trong kinh Phaùp Cuù laø hình aûnh moät con ngöôøi baèng noã löïc tu taäp cuûa töï thaân ñaõ ñaït ñöôïc giaùc ngoä, giaûi thoaùt. Ñoù chính laø hình aûnh Ñöùc Phaät – Ñaáng tueä giaùc vieân maõn; laø ñoái töôïng höôùng thöôïng con ngöôøi; laø nhaø ñaïo ñöùc hoïc vó ñaïi cuûa nhaân loaïi. Moãi haønh vi hay lôøi noùi cuûa Ngaøi ñeàu ñem laïi söï an vui maùt meû cho taát caû moïi ngöôøi. Ngaøi luoân luoân soáng trong söï maùt meû. Chaùnh phaùp cuûa Ñöùc Phaät laø moät phöông thuoác maùt goàm toaøn laø nhöõng ñieàu ñuùng theo chaân lyù vaø coù lôïi ích. Tuy nhieân, Ñöùc Phaät chæ laø moät vò ñaïo sö, moät ngöôøi chæ ñöôøng. Hoïc theo chaùnh phaùp cuûa Ngaøi, ta phaûi töï noã löïc tu taäp, roài cuõng nhö Ñöùc Phaät khaéc phuïc chöôùng ngaïi ñeå truyeàn baù chaùnh phaùp, xaây döïng moät ñôøi soáng thieát thöïc nhaân baûn cho toaøn nhaân loaïi. Chính Ñöùc Phaät ñaõ xaùc ñònh vaø tuyeân boá khoâng ai laø ñaïo sö cuûa Ngaøi. Ñöùc Phaät laø baäc voâ sö maø chuùng ta caàn phaûi neân nhôù, ñoù laø:

"Ta haøng phuïc taát caû

Ta roõ bieát taát caû

Khoâng bò nhieãm phaùp naøo

Ta töø boû taát caû

AÙi dieät, töï giaûi thoaùt

Ñaõ töï mình thaéng trí

Ta – ai goïi thaày ta?"

(Dhammapada – keä soá 353)

Ni Sinh Thích Nöõ Nguyeät Chieáu

Tröôøng Cao Caáp Phaät Hoïc. TP. Hoà Chí Minh. Khoa IV.

[Veà Ñaàu Trang]

Minh Quang posted October 16, 2001