Bán con
(Việt Phương)
Khoa cúi gầm
mặt xuống, trong khi vợ anh khóc lóc sụt sùi. Trời
mưa dầm dề suốt mấy ngày nay. Trong nhà chẳng
c̣n hột gạo nào. Khoa cảm thấy bất lực
trước hoàn cảnh gia đ́nh.
Số là Cầm
cấn thai đă được ba tháng. Đứa con đầu
ḷng đến trong ngỡ ngàng. Cả Khoa và Cầm đều
không chờ đợi. Đói quá. Hai vợ chồng kiếm
chưa đủ ăn, làm sao dám đèo bồng, mơ
tưởng đến một đứa con? Nhưng nỗi
bất hạnh không bao giờ đến một ḿnh. Nó tràn
đến như một bầy ngựa chứng dẫm
nát đời không biết bao nhiêu người, trong đó
có gia đ́nh Khoa, cũng nhỏ bé như ngàn vạn cây cỏ
bé bỏng trong sân đời.
Đă biết,
nhưng không thể nào tránh được. Hai vợ chồng
sống trong khu xóm lao động chật hẹp. Ban
đêm, chỉ thắp chút điện câu yếu ớt
để lùa vội vài hạt cơm vào bụng, rồi tắt
đèn để đỡ tốn kém. Tắt đèn rồi,
hai vợ chồng chẳng biết làm ǵ để thâu
đêm ngắn lại, đành phải bày .. cuộc
chơi. Cứ như thế, không sớm th́ muộn
cũng dính bầu. Nếu không, Khoa cũng chẳng biết
làm ǵ cho qua đêm. Đă nhiều lần anh thử dẫn
vợ ḿnh thả bộ loanh quanh phố xá, đến khi cảm
thấy mệt th́ kéo nhau về ngủ. Nhưng như thế
cũng tốn kém. Cơm tối xong, dẫn nhau đi hóng
mát là chuyện thật lư tưởng. Nhưng đâu chỉ
loanh quanh phố xá rồi về. Nếu không tốn tiền
con khô mực để hai vợ chồng nhai lai rai cho
đỡ buồn miệng, cũng tốn hai ly nước
mía. Cứ tốn như thế, thà rằng ở nhà quách
đi cho xong, lo ngủ nghê để sáng mai lại tiếp
tục cuộc mưu sinh.
Từ ngày Cầm
cấn thai, mức lao động của hai vợ chồng
Khoa sút giảm. Có khi Cầm ọ oẹ nôn mửa suốt
buổi, thành ra Khoa phải gánh thêm phần Cầm. Lúc
trước, hai người chạy gạo cho hai người
cũng ná thở. Nay, một ḿnh Khoa chạy gạo cho hai
người .. rưỡi mới thấy gánh nặng ngày
càng nặng. Đă thế, mấy tuần nay mưa lụt
tràn trề, cầu cống sụp đổ khiến mọi
việc của cả nước bị đ́nh trệ thảm
năo. Chiếc xích lô Khoa thuê đạp đă khó khăn v́ nhà
nước khoanh vùng lại, có những con đường
ngày nay không cho xích lô đạp vào, bây giờ trời hại
có thêm những con đường ngập nước, nhà nước
không cấm, cũng chẳng làm sao đưa khách đến
cho được. Thế là khi không Khoa bị thất nghiệp.
Cầm sống lây lất nhờ những bó rau, cọng
hành, nay cũng không có mà bán. Trước kia, cứ mỗi
sáng, Khoa thường chở vợ đến vựa rau cải,
mua vài thúng đủ mang về chợ nhỏ bán lại
trong ngày. Nhưng ngập lụt như thế này, người
cũng chết chứ đừng nói chi đến rau cải.
Đă vậy,
sáng nay Cầm thấy trong nhà hết gạo, xót ruột, lại
lao ḿnh xuống chợ. Mua qua bán lại thế nào không biết,
Cầm bị móc túi hết cả vốn liếng. Khoa tiếc
của cằn nhằn măi. Đến lúc Khoa đă ngưng
mà vẫn thấy Cầm khóc. Khoa nạt vợ:
- Có chút tiền
để mất hết, nói em có mấy câu mà khóc lóc như
cha chết không bằng.
Cầm sụt
sùi:
- Anh mắng
em là đúng. Nhưng em khóc v́ tiếc của chứ không phải
..
Khoa nghe ḷng dịu
lại:
- Thôi. Lỡ
mất th́ thôi. Em cũng đâu muốn thế!
Cầm lại
̣a khóc:
- Rồi
đây lấy cái ǵ mà ăn?
Khoa đứng
dậy:
- Để
anh ra ngoài coi kiếm được cuốc nào không?
Cầm
ngăn:
- Trời
mưa thế này đâu có ai ra đường mà đi xe.
Khoa khoác áo
mưa vào, dứt khoát:
- Biết
đâu có người lỡ đường. Thôi anh đi,
em kiếm đại cái ǵ mà ăn cho đỡ xót ruột
nhé.
Khổ cực
lắm, Khoa mới đạp được chiếc xe ra
khỏi con hẻm lầy lội. Đến đường
lớn, Khoa ngơ ngác không biết phải quẹo tay phải
hay trái. Đi hướng tay phải là đến nhà ga,
đường sắt ngập lụt đâu đó ngoài
Trung nên tàu lửa đă ngưng hoạt động. Làm ǵ
có khách ở đó mà đón. Quẹo trái là hướng về
phía chợ. Nghe Cầm nói, người ta chỉ nhóm chợ
một chút buổi sáng, rồi thôi. Hàng hóa trong chợ ngập
lụt thành ra không ai mua bán ǵ nữa cả. Thế th́
đi đâu? Khoa c̣ng lưng đạp xe. Đi đâu?
Mưa như nặng hạt hơn. Mưa thọc sâu vào
người Khoa qua những kẽ rách của chiếc áo
tơi. Đầu óc Khoa suy nghĩ ngổn ngang. Tiền của
chủ xe hồi sáng đă giao hết cho Cầm. Nếu hôm
nay mà không có khách để kiếm tiền trả chủ,
chưa chắc ngày mai chủ xe c̣n tiếp tục cho mướn.
Khoa thấy ḷng rối rắm. Khoa lẩm bẩm cầu
nguyện cho anh kiếm được ít khách chiều nay.
Nước mưa được thể tràn vào miệng
anh. Khoa run lên từng chặp. Đường mưa mờ
không gian.
- Em thấy
ḿnh c̣n trẻ, nay mai có con cũng không muộn. Phải không
anh?
Cầm lúng
túng lên tiếng, trong khi hai tay lại thoăn thoắt nhặt
rau muống. Khoa đang bơm bánh xe, anh chợt khựng lại
nh́n vợ:
- Em có chuyện
hả?
Giọng Cầm
ra vẻ lạnh lùng:
- Phải!
Khoa hỏi dồn:
- Em bị xảy
thai?
Cầm lắc
đầu, mắt đă bắt đầu đỏ mọng:
- Không?
- Vậy em
không muốn giữ đứa bé?
- Phải.
Khoa hốt
hoảng:
- C̣n bé th́ phá
được, bây giờ nó đă lớn như thế,
nguy hiểm lắm.
Cầm thở
dài:
- Em đâu
nói là em muốn phá nó.
Khoa thả ống
bơm xuống đất, bước vội vào ngạch
cửa:
- Em ỡm ờ
ǵ thế. Có chuyện ǵ nói anh nghe thử.
Cầm cúi mặt,
cố giấu nước mắt. Khoa lao tới ngồi
bên cạnh vợ, lo lắng:
- Em có chuyện
ǵ giấu anh phải không?
Cầm ngă
vào ḷng Khoa, ̣a khóc:
- Em đă bán
đứa con rồi.
Khoa hốt
hoảng:
- Em nói sao? Nó
c̣n nằm trong bụng em mà?
Cầm không
ngừng được nước mắt:
- Anh nghĩ
xem, đă mấy ngày ḿnh không có bữa ăn no. Người
lớn không cần, nhưng đứa bé trong bụng cũng
cần chứ. Ḿnh c̣n trẻ, sau này tha hồ. Mới đầu
em có thai, cả anh và em đều không thích mà. Bán nó đi,
may ra ḿnh c̣n có chút tiền.
Khoa vẫn
thắc mắc:
- Nhưng bán
làm sao?
- Em đă hứa
là khi sanh đứa bé này, em sẽ giao cho người ta tại
nhà thương liền. Họ bảo em thế, nuôi nó ngày
nào, quyến luyến ngày ấy không chịu được.
Khoa ṿ đầu:
- Trời
ơi! Đến con ḿnh mà cũng giữ không được,
đành phải mang bán. Anh đúng là c̣n hơn súc sanh.
- Anh đừng
nói thế. Em đến đó, không riêng ǵ ḿnh em bán con
đâu. Có người mang cái bụng gần chín tháng rồi
cũng c̣n muốn bán.
Khoa ngồi
im. Cầm tiếp:
- Cũng may,
người mua biết em không phải là gái làng chơi, nên
họ trả giá khá cao. Ba triệu lận đó. Họ ứng
trước 500 ngàn cho em mua thức ăn bồi dưỡng
cho cái thai.
Khoa cười
gượng gạo:
- Năm
trăm ngàn em ăn được mấy tuần?
Giọng Cầm
buồn rầu:
- Có c̣n
hơn không. C̣n hơn, một đồng cạo gió ḿnh
cũng không có.
Khoa nghe nhói ở
tim. Anh chập choạng đứng dậy bước ra cửa.
Khoa cúi xuống nhặt ống bơm. Anh tiếp tục
công việc, trong khi đầu óc anh đang để
đâu đâu. Mấy hôm nay, anh mướn luôn xe ban đêm
để đạp thêm, nhưng chẳng thu thập
được ǵ, giỏi lắm là đủ tiền trả
chủ xe. Ai ngờ, đạp xích lô mà cũng bị lỗ
vốn. Khoa chán ngán thở dài.
Tuy ngoài mặt
Khoa và Cầm đều nói là không thích có con. Nhưng thật
ra, có cặp vợ chồng nào lấy nhau rồi lại
không muốn có con? Không thích, có nghĩa là họ sợ không
đủ sức nuôi con nên người. Nhưng khi đă
có thai, tự nhiên trong tâm họ, t́nh thương con ngày càng
sâu đậm theo cái thai dần dần lớn lên. Những
lúc rảnh rỗi, Cầm thường hay xoa lên bụng bầu.
Mỗi lần ve vuốt là mỗi lần tim Cầm nhói
đau v́ ngày mai, đứa con sẽ không thuộc về Cầm
nữa. Càng nghĩ, Cầm càng sợ, càng không muốn sinh
con sớm. Khoa cũng thế. Mỗi tối, anh thường
để tay lên bụng vợ để mường
tượng ra nhịp đập của con mà nghẹn
ngào. Số tiền 500 ngàn người ta đưa trước
cho Cầm, không đủ thiếu vào đâu cả. Có ngày,
anh phải lén vợ bán máu mua thêm thức ăn bồi
dưỡng cho chị và con. Tiền bán máu, sau khi chia cho tụi
đầu gấu, cũng chẳng c̣n bao nhiêu. Vừa đạp
xích lô, vừa bán máu, thế mà tiền cứ như nước
chảy qua kẽ ngón tay. Càng ngày, càng thấy anh tiều tụy
hẳn đi. Anh không dám nói cho vợ biết, cũng không
dám trách chị đă nỡ bán con. Tất cả cũng chỉ
nghĩ cho nhau mà thôi. Nghèo quá, không có ǵ cho nhau, th́ thôi c̣n có
chút t́nh nghĩa vợ chồng với nhau cũng là quí hiếm
trong đời sống này rồi.
Chị muốn
bớt gánh nặng cho anh. Bán con. Anh muốn bớt gánh nặng
cho chị. Bán máu. Con với máu cũng là ruột thịt
máu mủ từ trong thân thể anh chị mà ra cả thôi.
Có điều anh chị không hiểu cuộc sống có
nghĩa lư ǵ khi mà cả con, cả máu của ḿnh cũng phải
đem bán. V́ ai? V́ cái ǵ? Tuy nhiên, nh́n lên không bằng người
ta, nh́n xuống cũng có người thua hai vợ chồng
anh. Có người phải bán thân, bán mạng th́ sao? Chung
quanh anh đó. Có khối người bán thân đi làm vợ
(hay làm nô lệ) cho Tàu cộng ở nông thôn. Hoặc
"cao cấp" hơn là làm vợ cho Tàu Đài Loan, Hồng
Kông, để rồi về đó bị ngược
đăi bỏ chạy không kịp? Xét cho cùng Khoa và Cầm thấy
ḿnh vẫn c̣n hạnh phúc chán trong xă hội ngày hôm nay. Biết
đủ là được. Khoa bật cười. Ḿnh có
bao giờ thấy "đủ" đâu nhỉ?
* *
*
Bà dắt mối
cho người canh pḥng Cầm rất kỹ khi Cầm gần
đến ngày sinh. Có lần Cầm đâm gắt gỏng:
- Làm ǵ mà canh
người ta dữ thế? Bộ tôi có cánh chắc?
Bà dắt mối
cười rất đểu:
- Đó chỉ
là vấn đề thủ tục thôi em à. Có nhiều
người hứa bán, cuối cùng sanh con ra không nỡ, lại
bế con trốn mất.
Cầm nghe
xót ruột, nhưng miệng vẫn nói cứng:
- Tôi hứa
là tôi giữ lời. Đừng có làm phiền chúng tôi nữa.
Bỗng
nhiên, Cầm thấy hối hận vô cùng. V́ một phút nông
nổi mà bây giờ chị thấy lương tâm hành hạ
chị khôn tả? Không biết con chị có hiểu
được chị khi nó lớn lên? Không biết nó có hận
chị khi biết mẹ nó đành đoạn bán nó ngay từ
trong trứng nước? Chị ước ao nó được
bán ra cho người Mỹ, người Tây để
tương lai nó được sáng sủa hơn. Chị
cũng nghe nói có nhiều ông Tây bà Đầm đến Việt
Nam để mua con nuôi. Chị hy vọng con chị
được thoát khỏi cảnh địa ngục trần
gian, nơi mà anh chị phải gánh chịu như hiện
nay. Khi không chị liên tưởng đến đứa
con của chị được sống sung túc ở
phương trời nào đó, được ăn học,
được thành tài. Có ăn học, nó mới hiểu
và tha thứ cho hành động bán con của anh chị. Có
ăn học nên người nó mới biết thế nào là
cắt ruột bán con. Có ăn học nó mới hiểu
được hoàn cảnh xă hội như thế nào
đă khiến cha và mẹ nó phải hy sinh, phải bán con.
Nghĩ tới đó, chị Cầm thấy được
an ủi. Để con nó sống với anh chị th́ lịch
sử thế nào cũng tái diễn trong xă hội quái đản
này. Chị mang điều đó về tâm sự với chồng.
Hay nói khác hơn là để an ủi cả anh lẫn chị,
khi mỗi đêm anh trằn trọc mất ngủ.
Khoa nghe rất
mừng, v́ vợ anh bỗng nhiên thông minh ra, nghĩ suốt
được vấn đề khiến nó không c̣n là gai
góc trong ḷng anh chị nữa.
* *
*
Cái ǵ đến
cuối cùng cũng đến. Chị Cầm tới ngày
đi sanh. Anh Khoa bỏ một ngày làm việc chở vợ
vào nhà thương. Anh đạp xe trên đường mà
nghe ră rời hai chân. Càng gần đến bệnh viện,
anh đạp càng mệt mỏi hơn, trong khi chị Cầm
ngồi trước xe kêu la không ngừng. Hai vợ chồng
đă "động viên" cho nhau trong suốt thời
gian chị mang thai. Nhưng đến ngày chị chuyển
bụng th́ mọi sự "động viên" đều
tan biến, nhường chỗ cho nỗi đau đ̣i
đoạn. Chị đau bụng, anh càng đau ḷng
hơn. Khi biết ḿnh sắp mất đi đứa con mà
hai vợ chồng đă cưu mang, thương yêu suốt
chín tháng trường. Dù chưa biết mặt con, nhưng
cái t́nh cảm thiêng liêng gắn bó ấy cứ như một
điều ǵ thôi thúc mănh liệt trong tâm thức anh.
Đến
nhà thương. Đă có người chực sẵn trước
pḥng hộ sinh, chờ đứa bé ra đời là "bốc"
đi. Đó là một người đàn bà và một gă
đàn ông. Họ nh́n anh bằng đôi mắt đe dọa
nghề nghiệp. Chị Cầm vào pḥng một hồi lâu,
vẫn chưa thấy động tĩnh ǵ cả. Khoa
đi lui đi tới bên ngoài như gà mắc đẻ. Thời
gian dừng lại. Rất lâu. Khoa nghe tiếng khóc oe oe. Anh
mừng rơn chạy lại, cửa pḥng vẫn đóng
kín. Anh không dám xông vào. Trong ḷng anh như có lửa đốt
khi chờ đợi cánh cửa xịch mở. Và người
y tá sao măi vẫn chưa thấy xuất hiện cho phép anh
vào. Cho đến lúc cánh cửa pḥng hộ sinh được
mở, bà y tá trồi người ra, anh mới phóng người
tới:
- Con trai.
Giọng
người y tá lạnh lùng báo cho anh biết, rồi ra dấu
cho anh vào pḥng. Khoa ba chân bốn cẳng chạy vào. Khoa không
để ư đến cái nh́n trao đổi giữa bà ư tá
với hai người lạ mặt anh đă thấy xuất
hiện ngay từ lúc ban đầu. Khoa xúc động khi
nh́n thấy khuôn mặt Cầm trắng bệch, tóc bện
mồ hôi xơa tung lên trán. Anh quay qua nh́n đứa con đỏ
hỏn. Không dưng anh trào nước mắt. Đây không
phải là những giọt nước mắt hạnh phúc
của một người đang được làm cha.
Anh nh́n vợ lần nữa. Hai vợ chồng như phản
xạ tự nhiên cùng trao nhau những gịng lệ tủi hờn
của hai kẻ sắp phải mất con, mất núm ruột
của họ. Anh ôm con nấc lên.
Những giọt
nước mắt tuyệt vọng. Khoa thấy đời
anh tan nát. Giọng Cầm yếu đuối:
- Anh cho em xem
mặt con một tí.
Khoa thiểu
năo bế con đến giường Cầm. Cầm nở
nụ cười măn nguyện:
- Nó giống
anh lắm đó, Khoa ạ.
Người
y tá xen vào, giọng cao, hơi chua, nói như ra lệnh:
- Thôi nhé,
đủ rồi. Bây giờ anh bế vợ anh lên pḥng bệnh
nhân, tầng trên. Pḥng 211, giường số 6. Chúng tôi cần
pḥng cho ca đẻ khác.
Khoa bế Cầm
ra ngoài. Anh bước chập choạng lên thang lầu t́m số
pḥng theo lời bà y tá vừa báo. Anh bước đi xiêu vẹo
như muốn ngă. H́nh như trí óc anh không c̣n điều khiển
được tay chân anh. Anh bế vợ bước
đi trong vô thức. Khi đặt được Cầm
trên chiếc giường sắt cũ kỹ với nhiều
bệnh nhân đă nằm sẵn trong pḥng, Khoa mới thở
hổn hển. Anh khám phá ra rằng, sức khoẻ của
anh ngày càng tệ, sau những lần bán máu. Anh thấy trần
nhà h́nh như quay tít trong mắt. Khoa nhắm mắt, định
thần. Anh không thể cho Cầm biết anh đang kiệt
sức. Hơn ai hết, anh biết Cầm đang cần
chỗ nương tựa vào anh trong lúc này. Khoa quay sang nh́n
vợ, âu yếm:
- Em thấy
sao? Em khoẻ không?
Cầm nh́n
anh, gật đầu mệt mỏi:
- Con ḿnh
đâu rồi?
- Anh không biết.
Chắc chút nữa họ mang lại.
Hai vợ chồng
đợi rất lâu, vẫn không thấy y tá mang con đến.
Khoa hốt hoảng tung người chạy ra khỏi
pḥng. Anh muốn ngất đi khi thấy hai người dắt
mối đang lẹ làng ôm con anh bọc trong tấm
khăn dày lướt ra ngoài. Khoa chạy theo. Anh hốt hoảng
la lên:
- Trả con
cho tôi!
Một số
người chung quanh hiếu kỳ đứng lại nh́n
anh giây lát, rồi lắc đầu, tiếp tục công việc
của họ. Hai người kia càng nghe anh gào, càng đi
nhanh hơn. Khoa lao ḿnh tới. Anh không bắt kịp họ.
Họ đă bước lên chiếc xe taxi. Anh thấy hai
đầu gối anh khi không quỵ xuống. Anh sụp lạy
như tế sao trong khói xe xám xịt:
- Trả con
lại cho tôi. Tôi sẽ bán máu đền tiền lại cho
mấy người. Tôi bán không đủ, vợ tôi sẽ
bán tiếp. Tôi không tin là hai vợ chồng chúng tôi cùng bán
máu mà không đủ trả cả vốn lẫn lời cho
mấy người.
Anh lảm nhảm
măi. Câu nói của anh mỗi lúc một thu ngắn lại, và
ch́m dần trong tiếng động thành phố:
- Làm ơn trả
con lại cho tôi! Làm ơn ..
VIỆT PHƯƠNG
( @ Internet )