Người
Chồng
Bất
Thường
(VƠ
PHIẾN)
Trên sân khấu
cải lương, những cơn giận dữ, những
cuộc căi cọ đều có âm nhạc phụ họa.
Trong nhiều năm, tôi đă quen như thế. Khi hai diễn
viên to tiếng, xô xát, th́ nhạc nổi lên hỗn loạn
dồn dập. Cứ tăng gấp cho đến khi nhát
gươm kết thúc vừa hạ xuống th́ nhạc sĩ
chụp cả hai tay xuống dương cầm cùng một
lượt với tiếng thanh la đánh "xoảng"
một cái.
Cũng có
nhiều khi tôi bị đánh trên sân khấu. Nữ diễn
viên có thể bị một tát tai chẳng hạn, bị một
người đàn ông đánh. Khi ấy, cái tát vừa giáng
xuống th́ người phụ diễn dương cầm
dùng ngón tay cái, trở ngửa ra, quẹt ngón tay xuống các
phím đàn suốt từ đầu này tới đầu
kia, làm vang lên một tiếng hú ngân dài ghê rợn. Lập tức
tôi gục xuống, bưng đầu lắng nghe cái dư
vang của hành động vũ phu lan nhanh chóng sự xúc
động ra khắp cả hí trường. Sau đó, tôi mới
bắt đầu tức tưởi.
Tôi đă
quen như thế rồi. Bởi vậy trưa hôm đó lần
đầu tiên chàng đánh tôi, tôi hoảng sợ hết sức.
Chàng gây sự giữa trưa, sau bữa cơm, lúc đáng
lẽ chúng tôi sắp sửa đi ngủ. Chàng xán vào mặt
tôi một cái tát, giữa trưa nắng. Cả nhà lặng
ngắt như tờ. Nắng bốc khói trên mái ngói. Tôi
điếng người, thất lạc.
Má tôi vẫn
nghi ngờ từ lâu. Năm ngoái, thằng em tôi đi học
bị xe buưt cán, đưa vào nhà thương Saint Paul, tôi về
thăm. Đáng lư ra tôi ở lại săn sóc nó chừng một
tuần lễ. Nhưng sau hai ngày, tôi thưa với má xin về.
Bà nh́n tôi rồi tỏ vẻ buồn, không nói câu ǵ để
cầm tôi lại cả. Tôi có lư do để cải chính một
ư nghĩ trong đầu bà: "Chị
ở vừa mới nghỉ việc mà anh ấy đau bụng
chưa khỏi hẳn. Ăn uống ngoài tiệm măi không
tiện". Má tôi không căi. Tôi không chịu được
như thế: bà tỏ ra hiểu nhiều quá, hiểu
trường hợp gia đ́nh tôi, hiểu cả cái ư ngầm
trong lời căi bướng của tôi. Bà biết rằng lư
do tôi nêu ra là không đúng sự thực, nhưng bà nhường
nhịn. Đă thế, tôi quyết định ở nán lại
một hôm nữa cho bà xem. Đêm ấy má tôi nói lấp lửng
nửa chừng: "Thằng Ba, độ này .. Con liệu
rồi ra sao? .. Nghe nói hồi trước ông tổ thúc của
nó, một ông tổ thúc nào đó, cũng có tánh hơi kỳ
cục". Chuyện đó tôi biết rồi, trước
khi má tôi nói: một ông tổ thúc của chàng có chứng
khùng. Tôi c̣n nghe nói trong ḍng dơi chàng không phải chỉ một
ông tổ thúc ấy: cứ cách đôi ba thế hệ lại
xen vào một đầu óc bất b́nh thường.
C̣n liệu
ra sao? Sao má có thể hỏi tôi như thế? Bất b́nh
thường, tiếng đó gợi ở người ta một
cảm tưởng khác mà ở tôi một cảm tưởng
khác. Má từng làm vợ, sao má không biết? Một người
đàn ông đă ăn ở với ḿnh, không có danh từ nào
diễn tả, đủ sức diễn tả được
người ấy hết. Một tiếng nói: đơn
giản, nghèo quá. Người ấy tự vẽ ra khuôn mặt
độc đáo của ḿnh bằng cuộc sống hằng
ngày, cuộc sống mà càng tiếp xúc thân mật càng thấy
nó rắc rối, ly kỳ. Thấy má tôi tỏ vẻ e dè
trước tiếng "khùng", tôi buồn cười.
Tôi muốn bảo: "Má bị gạt đó; ban đêm có
kẻ treo sợi dây trắng trong xó tối làm má sợ hăi,
con nắm sợi dây giật cho má xem, không phải rắn
đâu".
Tôi biết
tính chàng khác thiên hạ chứ. Nhưng thường thường
không phải chàng không có lư. Tôi đă nghe theo ư chàng bỏ hát
cải lương ngay từ hôm nhận lời lấy
chàng, rồi sau tôi thôi làm điện thoại viên, sau đó
tôi xin nghỉ việc luôn ở sở, không làm ǵ nữa cả,
chỉ ở nhà với chàng. Cũng không có ǵ đáng ân hận.
Lần
đầu chàng gây chuyện rắc rối ở sở v́
tôi thật là khiếp. Tôi ngượng hết sức. Tôi xấu
hổ v́ chàng. Quanh năm không hề xảy ra một
trường hợp như thế. Nữ nhân viên ở sở
có tới mười bảy mười tám người,
chưa bao giờ tôi thấy chồng họ ghen tới sở
làm dữ như thế. Chàng đón Mạc ngay trước
cổng ra vào. Thoạt đầu Mạc không nhận ra: "Ông
hỏi ai?" - "Tên Thạc". Mạc lạnh lùng: "Không
có ai tên Thạc ở đây". Đồng thời Mạc vừa
trông thấy bộ dạng tôi sau lưng chàng, và chợt hiểu.
Sự lầm lộn không làm chàng bối rối. Chàng chữa
lại: "Tôi cần gặp tên Mạc". - "Ông nên lễ
độ. Ông là ai?". Chàng quay lại hỏi tôi: "Nó
đây hả?", rồi bảo Mạc: "Tôi là chồng
người này". Mạc phân trần với mấy
người xúm lại: "Buồn cười nhỉ".
Chàng nổi giận ngay: "Mày không được nói thế.
Mày đă biết không phải chuyện buồn cười".
Chàng vung tay thẳng ra; nếu Mạc không theo, chắc chắn
chàng đă thộp ngực lôi đi.
Cuộc căi
cọ thật kinh khủng: "Mày mấy lần định
rủ vợ tao vào tiệm". Mạc không vừa: "Định
là thế nào?" - "Muốn lư sự lấp liếm phải
không?" - "Tôi nói cho ông biết: ông không được
hàm hồ. Tôi lấp liếm cái ǵ mới được.
Tôi không rủ vợ ông, tại sao ông biết tôi định
rủ. Tôi định rủ cái ǵ, làm sao ông biết
được?". Chàng vụt chỉ tay vào trán Mạc: "Năm
giờ chiều thứ bảy tuần trước, ngay
trước cửa Brodard, mày xun xoe tán tỉnh, cố mời
..". Mạc vờ nghĩ ngợi: "Thứ bảy
trước .. tôi có ở Brodard không nhỉ?". Chàng chận
lời sấn sổ: "Quên hả? Làm bộ quên hả?
Chính mày, mày nói: Chị cho tôi cái hân hạnh được mời
chị một lần, không thể nào quên được
hôm nay! ..". Mọi người cười ồ. Mạc
đỏ mặt. Trời ơi! Chàng không giữ ǵn chút
nào, chuyện ǵ chàng cũng có thể nói ra được.
Tôi thẹn muốn chết.
Tại cái
tính quá ngay thẳng của chàng như thế mà tôi hóa ra lẩn
thẩn. Mấy con bạn ở sở cho tôi dại. Chúng
nó bảo nhau sau lưng tôi: "Ai lại cái ǵ cũng
đem về mách với chồng, chồng th́ ghen như vậy
mà chuyện vu vơ ở đâu cũng đem về thuật
lại".
Một lần
chàng đánh tôi sưng vêu cả mặt, má tôi sang thăm. Bà
không hỏi đầu đuôi ra sao hết; tự nhiên lúc
hai mẹ con ngồi tỉa rau muống bà bảo: "Đối
với đàn ông, có chuyện nên nói mà có chuyện không nên
nói ra. Không phải khai hết mà người ta thêm tin ḿnh
đâu". Ai đă mách ǵ với má tôi? Bà có nghe chúng tôi căi cọ
nhau đâu. Bà biết nhiều quá, cái ǵ bà cũng biết.
Khổ một
điều: biết thế không phải là biết. Tôi kể
lại với chàng chuyện nọ chuyện kia đâu có phải
để chàng thêm tin cậy, đâu có phải tôi dại!
Nhưng hăy sống như tôi thử coi. Thế giới
chúng tôi chỉ có hai người. Chàng chỉ biết có tôi,
và không cho phép tôi giao du với ai. Mỗi một vết bùn bắn
lên tà áo của tôi chàng đều biết rơ, chúng tôi bàn bạc
với nhau bao giờ kết lại cái khuy áo, hôm nào mua cái
gót guốc vừa bị rơi mất, và mua ở đâu.
Tôi để hai giọt mực tím rơi trên áo, thứ mực
khó tẩy quá, chàng vừa giặt áo giùm tôi, vừa la um lên,
không kể bên hàng xóm có ai nghe không. Chúng tôi sống như vậy.
Tối tối, hôm nào không đi chơi đâu, chàng nằm
đọc báo, bắt tôi ngồi bên cạnh. Thỉnh thoảng
chàng đưa bàn tay nắm lấy chân tôi. Chàng bẻ thử
vài ngón chân tôi kêu lắc cắc. Chàng sờ lần lên, nắn
nắn bắp chân. Rồi chàng nắn lên cao hơn. Chúng tôi
sống với nhau như vậy. Chúng tôi sống cận kề,
sống mật thiết với nhau từng giờ từng
phút, mật thiết từ thể xác đến tinh thần.
Tất cả đều phơi bày ra với nhau, giải tỏ
cho nhau, không chỗ nào che giấu. Gần nhau, trọn vẹn
cho nhau. Giây phút nào cũng có thể đụng chạm vào bất
cứ chỗ nào trong người và trong tâm sự nhau. Chàng
lục soát những cảm nghĩ hàng ngày của tôi cũng
như lục soát mọi ngóc ngách châu thân tôi. Lục soát tự
do và tự nhiên, hồn nhiên. Lục soát một cách thân mật,
ân cần vô tội. Chúng tôi gần như thường xuyên
lẫn lộn, không phân biệt thân thể nào là của
chàng và thân thể nào là của tôi, không phân biệt đến
đâu là nội tâm của chàng và đâu là ranh giới sinh
hoạt riêng của tôi. Chúng tôi như thể ở hai
căn pḥng thông cửa với nhau, và thường xuyên qua lại
tự do. Dần dần tôi cảm thấy chúng tôi không sống
khác được. Má tôi không thấy thế.
Nghĩ coi:
trong thế giới của tôi có ai nữa đâu, ngoài chàng.
Chuyện thực, chuyện mơ, tôi đều chỉ có
chàng để nói. Cả đến những điều
ước nguyện, đáng lẽ chỉ khấn vái lên
các đấng thần linh, tôi cũng chỉ có thể nói với
chàng.
Má tôi ái ngại,
cho tôi là con bé ngốc nhất trong mấy đứa con gái
của bà. Bà có vẻ thất vọng. Những lời nói
xa nói gần không có hiệu lực như bà mong muốn.
Nhưng má bảo khi có người đàn ông liếc tôi, mỉm
cười với tôi, khen gót chân tôi đỏ và cổ tay
tôi tṛn, tôi kể những chuyện đó với ai? Với
má sao? Những chuyện đó đều là những cái mà một
người con gái không thể bỏ qua, không quên được,
má biết. Những cái đó phải nhớ, phải nói lại
với một người nào. Má nh́n mặt mày tôi sưng
lên, bầm tím. Tôi thẹn với má: cuộc sống của
chúng tôi lắm khi quả có vẻ không ổn, không tiện
tŕnh bày trước mọi người. Nhưng tôi phải
sống cuộc sống của chúng tôi. Má nên biết xa
hơn cách biết của má.
Tôi đi
đến sở nào, ông chủ sở đó cũng nhận
được đơn khiếu nại của chàng. Lũ
bạn th́ nó hiểu quái ǵ sâu xa. Chỉ giỏi cười
với nhau. Chàng kêu kiện, yêu cầu chủ sở thuyên
chuyển người này v́ chọc ghẹo tôi, cảnh cáo
người kia v́ có "hành vi mất dạy", yêu cầu
giữ tiếng tăm cho sở v́ một ông trưởng
pḥng "có máu băm lăm đang bôi nhọ sở" v.v..
Chủ sở mời chàng, chàng đến, bao giờ cũng
vững vàng, đầy tự tin. Chàng trưng ra bằng cớ.
Phần nhiều đều xác đáng, tôi biết thế,
bởi v́ do tôi cung cấp. Nhưng lần nào người
ta cũng có lư để cười chàng. Tôi công nhận:
ngay những khi chàng nắm lẽ phải trong tay, chàng cũng
vẫn có cái ǵ không thích hợp, trong lời nói, trong cử
chỉ. Nhưng đáng lẽ người ta nên hiểu
chàng xa hơn cái bề ngoài đó chứ.
Chàng ghen quá
trời. Nếu chúng tôi giàu có, đủ của cải
để ăn trọn đời, suốt ngày chàng không phải
đi làm ǵ, chỉ ngồi ôm riết tôi th́ có lẽ vẫn
chưa đến nỗi. Khổ, chúng tôi không giàu. Tôi
đă thôi việc tất cả các nơi rồi, chỉ
c̣n ở nhà lo việc bếp núc. Nhưng chàng c̣n phải
đi làm, tôi c̣n phải đi chợ. Đă đành khi chàng
đi làm th́ chàng khóa cửa lại, khi tôi đi chợ th́
chàng chở bằng xe gắn máy và đến chợ chàng
đứng cách một quăng gần nh́n theo tôi. Tuy nhiên vẫn
có điều bất trắc. Có những người
đàn ông đi ngang qua bỗng vứt mẫu thuốc sát
bên chân tôi. Chỗ đông đảo có những người
cưỡi xe bóp hai ba tiếng c̣i liền sau lưng tôi.
Chàng hành hạ,
làm tội tôi quá đáng, đến nỗi sự chịu
đựng của tôi làm má tôi bất b́nh: "Con điên rồi".
Thật vậy, có lúc tưởng như tôi và chàng cùng
điên: chàng ghen với cậu ruột tôi và với chú ruột
chàng. Sau cùng chàng chém tôi v́ ba tôi. Tới đó má tôi không chịu
được nữa. Chàng xúc phạm nặng nề quá,
không thể tha thứ. (Tuy vậy về phía chàng tôi biết
chàng đă kiêng nể lắm, ḱm hăm ḿnh lắm. Chàng đập
vỡ cánh cửa lá sách và mặt tủ gương là v́
chàng cố gắng để tránh khỏi đánh ba tôi). Tới
đây, tôi cũng nhận rằng chúng tôi không thể ăn
ở với nhau được nữa.
Thật là
buồn.
Tôi vẫn
tự hỏi măi, sở dĩ chàng mỗi ngày mỗi ghen
thêm, chứng ghen tăng lên tới mức vô lư, bệnh hoạn,
điên dại, chuyện đó có phải phần lớn do
tôi chăng. Những điều tôi kể hàng ngày thành ra một
kích thích thường xuyên làm hại chàng. Dầu sao trong sự
ghen tuông của chàng, sau cùng, có tính cách ǵ quái đản. Đối
tượng, người đàn ông đáng ngờ nọ,
thành một ám ảnh vô h́nh. Nhiều trường hợp
không thể chỉ rơ người đó đâu cả. Không
trông thấy ǵ. Chúng tôi vẫn luôn luôn phập phồng. Nó lẩn
khuất đâu đó. Có thể ở bên tả, bên hữu,
ở cách một cánh cửa sổ, một bức vách, sau gốc
cây trước mặt đường kia, hay thường
trực ở trong bóng tối mỗi đêm quanh nhà .. Ai biết
được? Đó là một thứ ma. Không khí nhiễm
đầy lo sợ, thảng thốt. Một lần chúng
tôi dời nhà từ bên Thị Nghè qua xóm Ḷ Heo, quá cổng xe
lửa số 6, chị bạn láng giềng biết con
đường nhà mới tôi sẽ đến ở,
nhưng chưa biết số nhà. Đến hôm dọn nhà chị
muốn hỏi để sau này có dịp sang thăm, tôi cũng
muốn báo cho chị biết nhưng cả hai sợ chàng,
không dám hỏi nói ǵ cả. Sau rốt, sắp lên xe, tôi quặt
một bàn tay sau lưng, x̣e ngón tay ra dấu: ba ngón, hai ngón,
bốn ngón. Số ba trăm hai mươi bốn. Hai chị
em bạn, hai người đàn bà, liên lạc với nhau
như thế, như có một bí ẩn đe dọa
đang ŕnh rập số phận chúng tôi. Tôi c̣n lo ngại kẻ
địch thủ kia đến thế, huống chi là
chàng. Làm sao chàng không sợ? Chúng tôi trót sa vào t́nh trạng
như thế. Cho nên đến lúc không thể cùng ở với
nhau nữa, tôi hiểu việc đáng tiếc không do cả
ở chàng đâu.
Dĩ nhiên
là chàng cộc cằn, chàng đánh tôi như một tên lính tẩy
say rượu, chàng đập tủ đập cửa,
chàng vác búa vác dao đ̣i đâm cậu tôi. Dĩ nhiên là ít có
người hung dữ như chàng. Nhưng má tôi chỉ biết
thế, má không biết những lúc khác của chàng.
Những
hôm cùng đi xi-nê với tôi, xem xong, ra cửa, chàng đi ngoặc
ra sau đến chỗ gửi xe để nhận chiếc
xe véc-pa, trong lúc ấy tôi đi trước mấy bước,
lựa chỗ đứng khuất một cột đèn, một
gốc cây, chờ chàng dắt xe ra. Chàng đưa xe ra
đến lề đường, ngừng lại, đảo
mắt t́m tôi. Không ai có thể được như chàng
lúc ấy. Một vẻ lo lắng, rất kín đáo, và nhất
là hết sức b́nh tĩnh. Người trong rạp đổ
ra tấp nập; giữa đám đông ấy một
người đàn ông kín đáo t́m đợi, săn sóc
ḿnh. Lúc đó tôi yêu chàng, say mê chàng. Chàng dịu dàng một
cách tế nhị. Người đàn bà nào lại không muốn
tự phó thác vào một kẻ đàn ông cương nghị
vững vàng như vậy, mà dành cho ḿnh một cảm t́nh
chắt chiu tế nhị như vậy.
Chàng thích
xi-nê. Tuần nào tôi cũng đi xem với chàng đôi ba
phim. Các rạp ở Sài G̣n - Chợ Lớn chúng tôi đều
có tới hết. Trong bóng tối có nhiều trường hợp
phức tạp, tuy nhiên chỉ có những lúc bắt buộc
đi tiểu tôi mới thiếu sự bảo vệ của
chàng. Tôi chuẩn bị trước, tôi cố tránh. Tôi quen
rồi, rời xa chàng tôi lo lắng, sợ hăi.
Một lần
ở trong rạp có người kêu: "Lựu đạn",
ai nấy xô nhau chạy. Chàng không có vẻ lực lưỡng
hơn ai, nhưng hôm đó chàng b́nh tĩnh đương
đầu để giữ tôi một cách can đảm
đáng phục. Sự hy sinh của chàng giản dị,
không có một chút phô trương.
Nhưng
chàng không để yên cho tôi yêu chàng. Chàng có những lúc cộc
cằn vô lư hết sức. Một hôm, buổi trưa, chúng
tôi cao hứng. Xong, tôi vào buồng tắm. Tôi ngồi trong
đó hơi lâu. Nằm ngoài, chàng nghe rao đậu hũ, mở
cửa mang ly chạy đi mua. Nghe tiếng chân chàng trở
vào, tôi vội vàng mặc đồ cho nhanh, sắp mở cửa
ra với chàng và có sẵn câu nói đùa với chàng. Tôi yên chí
là chàng vui vẻ, chúng tôi đang sung sướng.
Bỗng
nhiên chàng nổi lên quát mắng ầm ĩ, chửi rủa
tục tĩu. Chàng vừa trông thấy hai ba tờ bạc
rơi rớt trên mặt gối, chàng cho là tôi bừa băi
không ngăn nắp. Tôi bước ra, ngó qua một cái, biết
ngay đó là bạc do chính chàng đánh rơi trong khi lấy
vội đi mua đậu hũ. Nhưng tôi không buồn
căi lại.
Sao chàng
không biết lúc ấy tôi đau khổ tới bậc nào!
Trong những trường hợp như thế tôi cầu
cho chàng có một chút tinh ư. Mới trước đó mấy
phút chúng tôi thân mật đến thế, sao chàng "trở
mặt" nhanh vậy? Chàng không thấy trong thái độ
ấy có cái ǵ làm cho sự chung đụng vừa rồi
có tính cách thú vật? Tôi khổ sở hết sức. Chính
v́ chàng mạnh mẽ, có nghị lực, chàng biết kín
đáo, mà tôi không chịu được sự thiếu tế
nhị đó. Trời, trong con mắt chàng bấy giờ chỉ
có sự hằn học, sự hằn học hung hăng dữ
tợn.
Chỉ do một
nguyên nhân sinh lư? Sau đó, đàn ông mệt nhọc, thường
sinh gắt gỏng, cằn nhằn? - Cũng có thể
như vậy. Nhưng ở chàng cái ǵ cũng quá độ.
Tôi không thể
tiếp tục sống với chàng v́ chàng không biết ngừng
lại ở chỗ phải ngừng. Điên với thường,
khác nhau ở đó .. Để cho cảm xúc, hành vi, vượt
một lằn ranh giới nào đó là điên. Nhưng khi nó
chưa vượt, mà nó sát tới ranh giới th́ là một
hấp dẫn. Má tôi đă biết tôi quen chàng và chọn
chàng là trong một trường hợp chàng tỏ ra độc
đáo, "khùng khùng", như thế.
Tôi gặp
chàng lần đầu vào một đêm ba mươi Tết,
gần giao thừa, ở chợ Tân Định. Nhà tôi gần
chợ. Tôi tính ra chơi, coi cảnh chợ tàn cuối
năm lúc ai nấy lo xếp dọn các sập hàng, và nếu
dưa có rẻ th́ mua thêm mấy trái. Thường dưa hấu
từ trưa hôm đó đă lo bán gấp rồi. C̣n chàng,
chàng đi đâu tới chợ vào lúc ấy? Chỉ biết
tôi lựa dưa được một lúc th́ có cảm
tưởng bị ngắm trộm. Tôi kín đáo liếc mắt
xem thử: quả thực. Nhưng người ngắm
không trộm lén ǵ hết. Chàng nh́n tôi cḥng chọc. Tôi sang
hàng khác, chàng theo. Mua được hai quả dưa xong,
tôi ra về; chàng lại theo. Th́nh ĺnh tôi dừng lại chờ.
Chàng vừa đến gần, tôi hỏi đột ngột:
- Tại
sao ông nh́n người ta măi vậy?
Chàng hỏi
lại:
- Cô muốn
biết, thiệt không?
Vẻ mặt
và địêu bộ chàng rất thản nhiên, không có ư ǵ tỏ
ra định trêu ghẹo. Bởi vậy tôi lúng túng chưa
kịp nói sao. Chàng liền bảo:
- Ư tôi muốn
biết cô hỏi để hiểu thái độ tôi, hay cô
muốn .. nghĩa là muốn đuổi tôi.
Tôi cười:
- Tôi muốn
biết ư định của ông.
Chàng nh́n tôi
kỹ trước khi nói:
- Tại v́
cô đẹp. Không, không, tôi phải cắt nghĩa. Nghĩa
là có rất nhiều cách đẹp, có một ngh́n vẻ
đẹp khác nhau, nhưng vẻ đẹp của cô
đúng vào tiêu chuẩn thẩm mỹ của tôi. Cô thấy
thế nào? Cô nên biết không dễ dàng t́m thấy một kẻ
đáp ứng đúng cái mỹ quan của ḿnh đâu. Mỗi
người đưa cái mỹ quan của ḿnh ra, như
ông hoàng tử đưa một chiếc giày tiên, cô nào xỏ
chân vừa vặn .. Đó. Cô có nhớ là bao nhiêu con gái khắp
nước xỏ chân đều không vừa, con Cám mới
vừa ..
Chàng
đang nói ngon trớn, tự dưng ngừng lại, ngoảnh
lại chờ tôi. Tôi bảo:
- Ông nên nhớ
không có ai ở đây định xỏ chân vào .. cái .. cái ..
- Cái mỹ
quan của tôi? Cô nhiều tự ái lắm. Ăn thua ǵ chỗ
đó. Tôi chịu nhường đi. Tôi nhận là tôi thích
cô, chứ không phải cô .. chú ư tới tôi. Nghĩa là từ
hồi nào tới giờ tôi chưa trông thấy ai đúng vẻ
đẹp tôi thích như cô.
Dĩ nhiên
là tôi sung sướng. Nhưng thái độ của chàng làm
tôi ṭ ṃ:
- Ông nói thiệt
chứ?
Chàng bật
cười hồn nhiên:
- Ủa,
tôi nói nịnh cô tôi được cái ǵ chớ?
- Có lẽ
không.
- Đó. Tôi nịnh
làm quái ǵ. Mà cô nên biết: có được ǵ tôi cũng
không nịnh đâu. Tánh tôi vậy đó: tôi không nói dối
cho dễ nghe bao giờ .. Cô đi mau vậy? Thường
thường cô đi mau vậy hả? Không phải chạy
trốn tôi đó chứ ..? Tốt, tốt. Bây giờ, xin
phép cô, tôi hỏi thiệt t́nh: cô, cô thấy tôi ra sao?
Tôi cười
rũ. Chàng thúc dục. Tôi bảo:
- Vậy vậy.
- Vậy vậy
là thế nào? Cô lười biếng. Cô cố gắng thử
coi. Cô nh́n tôi đi, lúc nào tới giờ cô đă ngó thấy
tôi đâu, cô trông qua tôi một chút rồi nói thiệt coi.
Không có ǵ đặc biệt hết sao?
- Có lẽ
tôi chưa thấy ra.
- Hả?
Chàng nóng nảy,
nhún vai, thất vọng ra mặt. Chắc không phải thất
vọng v́ ḿnh không xuất sắc, mà v́ tôi "lười
biếng, không cố gắng".
Tôi phát biểu
thành thực:
- Ông rất
đặc biệt .. Chúng tôi có hân hạnh được
quen với ông. Thỉnh thoảng mời ông tới nhà
chơi, có lẽ lần lần chúng tôi sẽ nhận thấy
chỗ xuất sắc của ông .. Nhà chúng tôi đây rồi.
Chàng lo lắng
một cách buồn cười:
- Cô, cô không
mời tôi vào nhà ngay lần này được sao?
- Được
chứ. Nhưng giao thừa rồi.
Chợt nhớ,
chàng phá ra cười, hơi ầm ĩ, quá lố.
Tôi thuật
lại câu chuyện cho cả nhà nghe, và đêm đó tôi nhớ
là ai nấy đều thích thú, không giấu cảm t́nh
đối với chàng. Ngay cả má tôi nữa. Các chị
em gái có chế giễu, nhưng chế giễu cả tôi cả
chàng, và tất cả đều có vẻ mong được
gặp mặt chàng. Ai nấy xúi tôi, khuyến khích tôi. Một
người đàn ông đi tấn công người đẹp,
và một người đàn ông sống với vợ cần
những đức tính khác nhau, má cũng không để ư
ngay lúc ấy. Chính má sau này đă đổi ư, đă thay
đổi cách nhận xét chàng. Ngay lúc ấy tôi nêu lên cái ǵ,
mọi người đều tha thứ, rộng răi. Tôi bảo
chàng lúc nào cũng nói: "Cô nên biết cái này, cô cần biết
cái kia ..". Ai cần biết ǵ về ông ấy chứ!
Không ai thèm để ư tới sự ngớ ngẩn và độc
tài của chàng. Chỉ có xúm nhau đùa, đánh trống lảng:
- Chàng không
xin đỡ giúp cho chị một quả dưa à? Trời
ơi, không nịnh đầm chút nào. Để một ḿnh chị
hai tay cầm bốn trái dưa.
Quả thật
là chàng không hề nịnh tôi. Nhưng ngay từ lần gặp
đầu tiên tôi đă thầm có cảm tưởng rằng
sống với chàng thật dễ dàng, hồn nhiên. Giao tiếp
với chàng không có chút ǵ quanh co hết. Thân mật với một
người như thế rất là mau chóng. Mới lần
thứ hai gặp nhau chàng đă đ̣i buộc tôi bỏ
hát.
Đối với
tôi và cả gia đ́nh, đó là chuyện động trời.
Vậy mà chẳng bao lâu tôi làm theo ư chàng. Thế mới biết
chàng có cá tính mạnh mẽ và lôi cuốn. V́ sau này chỉ có
ḿnh tôi sống với chàng nên những người khác mới
sớm thấy cái vô lư, cái điên của chàng. Nếu tất
cả đều tiếp tục sống bên cạnh chàng, sự
nhận định của mọi người trong gia
đ́nh sẽ bớt cách xa ư kiến của tôi.
Đă đành
là không thể nào ăn ở với chàng được nữa.
Bất cứ ai cũng không thể sống nổi với
chàng, bây giờ. Không ai c̣n trách tôi được. Nhưng mọi
người đều dứt khoát về chàng, tôi lại
không.
Tôi đi
làm trở lại thế này tức là đă quyết định
không c̣n trở về với chàng. Chàng không thể dung thứ
được t́nh trạng này từ lâu. Nhưng phải vậy,
biết sao. Lần hồi rồi phải đến
đó, làm thế nào khỏi. Tôi có con phải nuôi; không ở
với chàng, không ở với ba má tôi, tôi phải đi làm
việc kiếm tiền.
Hồi
trước, khi chàng chưa cấm tuyệt đi làm, có
độ sở bảo tôi làm điện thoại viên. Gác
điện thoại một buổi tôi được nghỉ
một buổi. Tôi thích như vậy, ḿnh có trọn một
buổi ở nhà. Nhưng chàng có một lập luận:
điện thoại viên con gái là chỗ hứng đón những
câu tán tỉnh tứ phương. Làm quen với một người
chưa biết mặt mũi là một câu chuyện lăng mạn,
ai cũng thích. Tán gái bằng điện thoại là cách tán
ít nguy hiểm nhất.
Dĩ nhiên
tôi vội xin thôi. Nhưng mấy tháng sau máy điện thoại
vẫn c̣n là một đề tài thu hút sự ṭ ṃ của
hai chúng tôi. Chúng tôi bắt gặp và để ư đây
đó những tin tức về h́nh thức thông tin này. Có lần
chính tôi đọc thấy và thuật lại với chàng:
Ngày mà ở San Remo bên Ư có tuyết đổ bất th́nh
ĺnh các đường dây điện thoại tại
đây bị kẹt kinh khủng. Hàng ngh́n hàng vạn
người xúm nhau bu cứng lấy máy để gọi
đi khắp nơi trao đổi những câu đại
loại:
"- Thế
nào? Sáng nay ở chỗ toa trời tốt không?
- Không chê
được. Nắng tưng bừng. Thế nào cũng
sắp có cuộc đi dạo đây.
- Có biết
ở đây ra sao không? Vâng, ở đây, chỗ moa.
- Cách
năm sáu mươi cây số, sức mấy mà biết
được.
- Đoán xem.
- Mưa?
- Tuyết.
Mịt mù. Khiếp lắm toa. Mới chiều hôm qua c̣n ấm
trời. Đột ngột .."
Cứ thế
mà nói. Người nào người ấy đeo riết lấy
máy mà gọi mà nói, gỡ ra không nổi. Nói với ai? Với
bạn bè, bồ bịch. Nhưng nhiều nhất là các ông
cụ bà cụ. Những cụ già giàu có gọi hết con
cháu bạn bè, rồi gọi đến đám người
hầu hạ giúp việc cũ, đến các ông chủ tiệm
quen biết, đến ông lang vẫn khám bệnh cho toa,
đến ông nha sĩ vẫn săn sóc răng cho ḿnh v.v ..
Trời trở gió trở nắng một cái là họ gọi
rối rít. Tính ra mỗi ngày mỗi người có thể tốn
tới một ngh́n đồng lires về tiền điện
thoại, ở những khách sạn sang trọng vùng thung lũng
sông Pô. Các cụ già không có những liên hệ t́nh cảm nồng
nàn nữa, những giao du rộn ră ồn ào nữa; xung
quanh họ vắng vẻ; họ cần lấp chỗ trống
ấy, họ dùng tiếng khua vang của điện thoại
để khuấy động khoảng trống quanh ḿnh.
Tôi và chàng
nh́n nhau, lo lắng: Điện thoại là như thế. Nguy hiểm
biết chừng nào cho một người con gái bị
đặt ḿnh vào cái chỗ mà giờ phút nào người ta
cũng quờ quạng xao xác t́m nhau. "Người ta"
đây là những kẻ rảnh rỗi, ăn không ngồi
rồi, quờ vào đâu là tóm lấy đó, bắt quàng lấy
đó, để làm quen.
Hồi ấy,
câu chuyện làm cho cả chàng và cả tôi khiếp đến
mấy tháng trời. Người thứ ba, người
đàn ông thèm muốn tôi, người đó không biết hắn
ở đâu mà ngờ được. Hắn ập đến
không biết lúc nào. Biết đâu mà ngừa? Sợi dây thép
giăng ngoài trời, trước mặt mọi người,
giữa đường phố đông đảo, ngày ngày
ai nấy đều trông thấy, những sợi dây đó
cũng là lối xâm nhập thường xuyên của hắn
nữa. Chúng tôi càng ngờ vực. Mọi khoảng không
trước mắt đều thành ra đe dọa.
Vậy
đó mà bây giờ tôi lại đi làm điện thoại
viên. Tôi hết đường về với chàng rồi.
Thỉnh
thoảng một con bạn hỏi tôi về cái sẹo ở
cổ tay, tôi đặt điều nói quanh co, tôi giấu,
không cho ai biết đó là vết chém của chàng. Tôi muốn
xóa sự liên hệ giữa chàng và tôi. Ít lâu, rồi mọi
người sẽ quên, không biết đến chàng nữa.
Tôi cũng quên đi cái sẹo ở cổ tay và cái sẹo ở
sườn. Nếu kéo dài cuộc sống chung ít lâu nữa,
sẽ có hôm nửa đêm chàng thức dậy chặt cổ
tôi. Chắc chắn thế. Thỉnh thoảng báo lại
đăng một trường hợp như vậy.
Tôi xa chàng vĩnh
viễn là phải.
Thế mà
thứ bảy tuần trước tôi trở về nhà
chàng để t́m giấy tờ khai sinh bỏ sót trong tủ,
trông thấy chàng, tôi khóc. Chàng mặc cái quần cụt rất
bẩn, và một chiếc mai-ô rách toạc một lỗ lớn
ở ngang hông. Lúc tôi vào, chàng đang nằm trên chiếc ghế
vải ở pḥng khách. H́nh như chàng đang tṛ chuyện với
mẹ. Từ lúc tôi bước vào chàng không nói một lời
nào nữa, nằm im cho đến lúc tôi ra về.
Đêm ấy,
tôi khóc. Hôm sau, tôi đem cái mai-ô mới, lén lút đến
đưa cho mẹ chồng. Không cần chàng nói ra một
tiếng nào, không khí trong nhà nó quả quyết rằng chàng
không có t́nh yêu nào khác, rằng công việc săn sóc chàng là phải
của tôi.
So sánh với
chàng, kẻ hoang mang bất định chính là tôi, chứ
không phải chàng. Tôi không biết ḿnh phải làm thế nào,
phải yêu hay bỏ, phải quên hay phải trở lại.
C̣n chàng th́ lúc nào cũng vững vàng: nhất định cứ
yêu tôi, chỉ yêu có tôi. Đến với chàng, tôi thấy sự
việc hóa thành giản dị hết sức.
Mọi rắc
rối, hoang mang, chỉ tại v́ tôi rời xa chàng.
Buổi
sáng tôi đến trễ chừng năm phút nhưng thấy
ở sở có vẻ xôn xao. Nhiều người bu quanh máy
điện thoại của tôi. Họ thử qua rồi bỏ
đi. Vô hiệu. Tất cả các máy trong sở đều
hỏng. Quay số 11 để gọi ban sửa máy ở
bưu điện cũng không được.
Một lúc,
một người được phái đi hỏi ở
bưu điện vừa về cho biết v́ vụ ḿn nổ
ở khách sạn X .. hồi năm giờ sáng vừa rồi
đường dây bị đứt. Ít ra là ba hôm nữa mới
chữa xong.
Nếu
được nghỉ buổi sáng nay, bây giờ mà trở
về nhà tôi có th́ giờ ghé chỗ này chỗ kia một
chút. Chắc chắn tôi sẽ không tránh khỏi ghé qua nhà
chàng. Ít nhất là đi ngang qua, nh́n vào. Tôi muốn biết
chàng có mặc chiếc áo tôi mua. Một điều vẫn
làm tôi nghĩ đi nghĩ lại hoài: tại sao chàng ăn
bận tồi tệ bẩn thỉu quá vậy? Không ai
lưu ư tới chàng, hay tại chàng cố ư làm thế?
Nếu tôi
ghé lại nhà chàng, th́ rồi sẽ c̣n lắm việc lôi
thôi nữa. Má tôi không bằng ḷng. Nhưng má không hiểu:
tôi bắt đầu thấy thiếu chàng.
Chàng hung bạo?
Tôi biết. Tôi biết hơn ai hết mối nguy hiểm
sống bên cạnh chàng. Nhưng chỉ bên cạnh chàng tôi
mới có sự ổn định. Chàng đánh tôi, tát tôi những
cái tát quả quyết, tự tín. Chỉ có chàng mới tát
được những cái tát như thế. Những cái tát
ấy làm cho tôi thấy trên đời có một ư chí xác quyết,
không phân vân. Ngày nào c̣n sống bên chàng, bên cạnh sự hung
tợn dữ dội lôi cuốn của chàng, tôi có cảm
tưởng thế giới quanh tôi có vẻ vững vàng ổn
cố. Bao giờ chàng cũng đi quá mức một chút,
thật đáng tiếc. Phải chi chàng đừng chém,
đừng có ư định giết tôi, tôi sẽ vui ḷng ở
măi với chàng. Lỗ măng, thô bạo là một thái độ
xác định. Rời xa chàng, tôi sống trong hoang mang, bất
định. Sự đe dọa của một ư chí không
đáng lo hăi bằng sự đe dọa của trống rỗng,
của cái khoảng không - không chiều hướng, không ư
chí - trước mặt ḿnh. Má sẽ cho tôi lây cái điên của
chàng, nhưng không chắc là tôi sẽ không trở lại
đâu.
.. Trong sở
người ta bảo là điện thoại "chết"
hết rồi. Chiếc máy nằm trước mặt tôi cũng
chết. Ngồi buồn tôi cầm máy áp lên vành tai. Ủa!
Vẫn nghe thấy tiếng rọt rẹt, như một
con bọ trong hộp. Điện thoại đâu có chết?
Đâu có hoàn toàn chết. Vẫn c̣n sự sống yếu ớt.
Trẻ con nuôi dế, nuôi quít trong hộp giấy, lâu ngày
quên cho ăn, tưởng chết, không ngờ áp tai xuống,
chợt nghe một tiếng khua động. Sự bất
ngờ thật hồi hộp: tội nghiệp, vẫn c̣n
vài cái chân cố sức ngo ngoe.
Lâu lâu, có tiếng
kêu u u, rồi dứt, rồi lại u u. Đôi khi, c̣n bắt gặp
cả một đoạn đối thoại, văng vẳng,
tiếng được tiếng mất: vợ gọi chồng
về một cái ch́a khóa quên đem theo, một nhân viên
thưa gửi với thượng cấp v.v.. Nửa chừng,
bỗng tịt câm.
Cái hệ
thống thông truyền nhằng nhịt này bỗng dưng
mang thêm một vẻ bí hiểm. Ai nấy tưởng nó chết,
tự nhiên trên cái cơ thể rắc rối của nó chợt
bắt gặp dấu hiệu của sự sống lén lút,
âm thầm, thoạt có thoạt không, bất ngờ, thảng
thốt.
Như thế
ba ngày, rồi nó sẽ sống lại. C̣n tôi, không biết
đến bao giờ tôi thoát khỏi cái cảm tưởng
bất định.
VƠ PHIẾN
10-1966
(Double D sưu tầm và chuyển)