San Diego (Nguyeãn Ngaân) Vieät Baùo - Vaøo luùc 10 giôø saùng thöù baûy ngaøy 6 thaùng 10 naêm 2001 taïi saûnh ñöôøng khaùch saïn West Western thaønh phoá San Diego 30 Taêng Ni vaø gaàn 100 khaùch môøi cuõng nhö ñaïi dieän caùc cô cheá cuûa GHPGVNTN vaên phoøng II Vieän Hoùa Ñaïo ñaõ long troïng tham döï leã khai maïc khoùa hoïp thöôøng nieân laàn thöù I nhieäm kyø III.

Sau phaàn nghi thöùc chaøo côø thöôøng leä Thöôïng Toïa Thích Nguyeân Sieâu Toång vuï tröôûng Toång vuï Vaên hoùa ñoàng thôøi laø tröôûng ban toå chöùc ñaïi hoäi ñaõ leân ñoïc dieãn vaên chaøo möøng Chö Toân Giaùo Phaåm vaø quyù Ñaïi Bieåu cuõng nhö Quan khaùch.

Thöôïng Toïa ñaõ neâu leân söï ñoùng goùp tích cöïc cuûa Phaät Giaùo Vieät Nam vaø yù thöùc traùch nhieäm cuûa moãi thaønh phaàn trong ngoâi nhaø Phaät Giaùo, Thöôïng Toïa noùi: "Ñaïo Phaät VN ñaõ thöïc söï ñoùng goùp cho queâ höông vaø daân toäc baèng chính baûn thaân maùu thòt cuûa rieâng mình qua nhieàu trieàu ñaïi, qua bao söï thònh suy theo vaän nöôùc, ñaïo Phaät ñaõ hoøa mình baèng caùi leõ soáng ngöôøi daân vaø ñaõ cheát ñeå vì caùi soáng cuûa quoác gia daân toäc."

Sau ñoù Hoøa Thöôïng Thích Hoä Giaùc, Phoù Vieän Tröôûng Vieän Hoùa Ñaïo Chuû Tòch Hoäi Ñoàng Ñieàu Haønh VP II Vieän Hoùa Ñaïo, ñaõ tieán leân leã ñaøi ñoïc dieãn vaên chính thöùc khai maïc ñaïi hoäi laàn thöù I Nhieäm kyø III cuûa GHPGVNTN Vaên Phoøng II VHÑ.

Baøi dieãn vaên daøi 3 trang ñaùnh maùy ñaõ neâu ra nhieàu vaán ñeà quan troïng cuûa thôøi cuoäc cuõng nhö nhöõng caùc vaán ñeà cuûa Giaùo Hoäi. Trong phaàn môû ñaàu HT ñaõ nhaéc veà bieán coá 11 thaùng 9 taïi New York vôùi noãi xuùc ñoâng lôùn lao cuõng töø bieán coá naøy HT thaáy ñöôïc söï ñoaøn keát cuûa quoác gia Hoa Kyø vaø HT noùi tieáp: "Trong côn hoaïn naïn cuûa ñaát nöôùc naøy chuùng ta nhìn thaáy söï ñoaøn keát keo sôn cuûa daân toäc Hoa Kyø. Queâ höông vaø Giaùo Hoäi cuûa chuùng ta khoâng phaûi khoâng traûi qua nhöõng ñaïi hoïa. Chính quyeàn suïp ñoå ñaõ coù, daân chuùng boû xöù tha höông cuõng coù, Giaùo hoäi bò böùc töû cuõng coù, chö vò Toân tuùc Thaày Toå bò tuø ñaøy baùch haïi cuõng coù. Nhöng chuùng ta khoâng theå maø vì vaäy ngoài laïi vôùi nhau. Ñöông nhieân beänh chia reõ voán traàm kha trong taát caû caùc quoác gia bò ngoaïi bang ñoâ hoä vaø chieán tranh laâu ñôøi nhöng khoâng theå vin vaøo aáy maø khoâng noã löïc ñoaøn keát".

Sau lôøi caûm taï cuûa ban toå chöùc Taêng Ni vaø Ñaïi Bieåu ñaõ rôøi leã ñaøi chuaån bò cho phieân hoïp vôùi nhieàu ñeà taøi quan troïng ngay sau ñoù.

Trong khò chôø ñôïi ñi vaøo phieân hoïp chính thöùc chuùng toâi ñaõ tranh thuû gaëp quyù vò trong ban laõnh ñaïo Giaùo hoäi vôi hai caâu hoûi caên baûn:

1/ Lieân quan ñeán traùch vuï cuûa quyù vò ñang ñaûm nhaän.

2/ Xin... cho bieát yù kieán veà trang quaûng caùo cuõng nhö baøi phoûng vaán cuûa Thieàn Sö Thích Nhaát Haïnh treân baùo New York Times?

Thöôïng Toïa Thích Vieân Lyù Toång thö kyù cuûa Vaên phoøng II VHÑ cho bieát: Moái quan taâm haøng ñaàu hieän nay laø tranh ñaáu cho söï phuïc hoaït cuûa GHPGVNTN nhaát laø tình hình cuûa nhò vò Hoøa Thöôïng Thích Huyeàn Quang vaø Thích Quaûng Ñoä.

Vôùi caâu hoûi thöù hai TT xin khoâng coù yù kieán gì vì moãi ngöôøi ñeàu coù yù kieán cuûa rieâng mình trong moãi bieán co,aù rieâng veà söï kieän 11 thaùng 9 caù nhaân TT cuõng nhö Giaùo Hoäi raát xuùc ñoäng vaø quan taâm. Giaùo Hoäi ñaõ gôûi lôøi chia buoàn cuøng chính phuû HK vaø trong vaøi ngaøy saép tôùi GH cuõng seõ gôûi moät ít hieän vaät ñeán caùc naïn nhaân. Thöôïng Toïa nhaéc laïi laø khoâng muoán bình luaän veà baát cöù caù nhaân naøo, nhaát laø trong luùc naøy, coù theå taïo neân nhöõng ngoä nhaän khoâng caàn thieát.

Phaàn Hoøa Thöôïng Thích Hoä Giaùc cho bieát: GH luùc naøo cuõng muoán taïo ñieàu kieän soáng an laïc cho moïi ngöôøi, muoán vaäy phaûi coù söï thoâng caûm vaø ñoaøn keát ñoù laø yeáu toá chính ñöa ñeán ñôøi soáng an vui cho baûn thaân vaø tha nhaân.

Trong caâu hoûi 2, Hoøa Thöôïng noùi ñaõ khoâng nghe roõ veà lôøi phaùt bieåu cuûa Thaày Nhaát Haïnh vaø ñaây laø laàn ñaàu tieân nghe noùi ñeán neân khoâng theå coù yù kieán gì.

Trong luùc ñoù Thöôïng Toïa Thích Huyeàn Vieät (Toång vuï tröôûng Toång Vuï Thanh Nieân) thì cho bieát GH raát quan taâm ñeán giôùi thanh nieân Phaät Töû vaø ñaùnh giaù cao söï ñoùng goùp cuûa thaønh phaàn naøy nhaát laø qua vieäc thu thaäp chöõ kyù trình leân caùc uûy ban cuûa Lieân Hieäp Quoác vaø qua vieäc töï thieâu cuûa Huynh Tröôûng Haïnh Minh Hoà Taán Anh.

Vôùi caâu hoûi theâm veà söï beá taéc cuûa söï hôïp nhaát thaønh moät heä thoáng xuyeân suoát töø trung öông haûi ngoaïi ñeán caùc ñôn vò Gia Ñình Phaät Töû thì Thöôïng toïa cho bieát ñaây laø moät vaán ñeà raát teá nhò vaø khoù khaên, nhöng vôùi söï quan taâm cuûa Chö Toân Ñöùc vaø söï hieåu bieát bình taâm cuûa caùc anh chò huynh tröôûng trong toå chöùc thì chuùng ta seõ vöôït qua, vaø heã vaán ñeà naøo coát töû, quan troïng thì chuùng ta phaûi traû giaù nhieàu hôn cho söï thaønh töïu ñeå ñem laïi söï ñoaøn keát vaø thoáng hôïp cho GÑPT taïi HK noùi rieâng vaø taïi caùc Chaâu noùi chung.

Trong caâu hoûi thöù hai TT cho bieát vì trong thôøi gian qua TT baän roän cho ñaïi hoäi neân cuõng chöa ñoïc roõ baûn vaên naøy, hôn nöõa Thieàn sö laø baäc toân tuùc tröôûng thöôïng neân TT khoâng daùm bình phaåm, xin ñeå dö luaän phaùn xeùt.

Vôùi Phaùp Sö Thích Giaùc Ñöùc (Phoù Chuû Tòch Hoäi Ñoàng Ñieàu Haønh) thì cho bieát cuoäc ñaáu tranh hieän nay raát khaû quan, theo Phaùp Sö, qua thôøi gian bò tuoät doác thì hieän nay GH chaúng nhöõng ñaõ chaän laïi ñöôïc maø coøn coù theå leo ngöôïc doác. Phaùp Sö toû ra raát laïc quan vaø coù loøng tin ñoái vôùi coâng cuoäc ñaáu tranh hieän nay cuûa GHPGVNTN.

Ñoái vôùi vaán ñeà thanh nieân vaø GÑPT thì Phaùp sö cho raèng khoâng coù gì traàm troïng vaø noù vaãn phaùt trieån theo nhieàu hình thöùc khaùc nhau, luùc noù phaân taùn theá naøy, luùc hoäi tuï theá kia. Tuy nhieân trong luùc naøy GH ñaõ coù moät keá hoaïch ñeå thuùc ñaåy söï phaùt trieån cuûa thaønh phaàn naøy.

Vôùi caâu hoûi thöù 2 Phaùp Sö cho bieát (nguyeân vaên) "Toâi raát ngaïc nhieân khi thieàn sö Nhaát Haïnh coù noùi ñeán cuoäc taøn phaù cuûa Myõ maø lieân heä tôùi moät thaønh phoá maø theo Thieàn Sö tôùi 300 ngaøn daân, Theo toâi nghó thì thaønh phoá Beán Tre khoâng coù ñoâng nhö vaäy, ñoù laø moät. Thöù hai, theo toâi nghó thì trong chieán tranh thì theå naøo cuõng coù söï loãi laàm, maø neáu mình ñem söï loãi laàm cuûa phía naøy ñeå traùch cöù thì mình cuõng phaûi ñem loãi laàm cuûa phía beân kia ñeå traùch cöù. Thieàn Sö cuõng laø baïn cuûa chuùng toâi, duø maáy naêm qua khoâng coù lieân laïc. Thieàn sö cuõng thöôøng noùi: chuùng ta khoâng neân ñöùng veà phía naøy hay phía kia nhöng qua lôøi phaùt bieåu cuûa ñoù toâi caûm thaáy Thieàn Sö Nhaát Haïnh ñaõ ñöùng veà phía gaàn nhö choáng Myõ. Trong luùc hoï ñang hoaïn naïn, luùc maø mình caàn an uûi hoï hôn laø choáng ñoái hoï aáy laø chöa noùi ñeán 300 ngaøn daân cuûa Beán Tre laø hôi ñoâng hôn söï thaät. Nhöng maø toâi khoâng traùch Thieàn Sö Nhaát Haïnh vì ngaøi ñi xa VN nhieàu naêm neân caùc nguoàn tin cung caáp khoâng ñöôïc chính xaùc. Tuy nhieân chuùng toâi raát cuõng khaâm phuïc loøng töø bi cuûa ngaøi, chuùng toâi chæ keâu goïi duø cho loøng töø bi coù ñeán ñaâu, chuùng ta cuõng phaûi thaáy ñöôïc söï taøn aùc cuûa Coäng Saûn ñoái vôùi daân toäc ta vaø söï quaù voâ nhaân ñaïo cuûa boïn khuûng boá vaø giaù nhö chuùng ta vaãn keâu goïi loøng töø bi nhöng chuùng ta vaãn an uûi nhöõng ngöôøi khoå ñau nhieàu hôn laø traùch cöù chính phuû cuûa hoï".

Phaùp Sö noùi theâm chuùng toâi bieát ôn chính phuû HK ñaõ cöu mang nhöõng ngöôøi tî naïn, aên quaû nhôù keû troàng caây. Trong chieán tranh thì seõ coù nhöõng loãi laàm, nhöng chuû tröông taán coâng vaøo nhöõng ngöôøi voâ toäi moät caùch coá yù thì quaù voâ nhaân ñaïo.

Sau ñoù, trong caùc phieân hoïp chính thöùc, ñaïi hoäi ñaõ ñöa ra baøn caõi nhieàu vaán ñeà quan troïng nhö: Vaán ñeà hoã trôï tích cöïc hôn cho phoøng Thoâng Tin Phaät Giaùo Quoác Teá, nhaát laø phöông tieän taøi chaùnh, ñeå cô quan naøy coù theâm ñieàu kieän hoaït ñoäng.Veà coâng taùc Hoaèng Phaùp thì HT Thích Chaùnh Laïc (Phoù chuû tòch Noäi Vuï) keâu goïi cuõng nhö ñeà caäp ñeán phöông thöùc khai môû caùc lôùp Giaùo Lyù cho ñoàng baøo Phaät Töû, ngoaøi ra caùc coâng taùc Vaên Hoùa vaø Cö Só cuõng ñöôïc ñaët ra, ñaëc bieät vaán ñeà toå chöùc GÑPT ñaõ chieám nhieàu thì giôø vì söï teá nhò cuõng nhö taàm quan troïng cuûa noù, cuoái cuøng ñaïi hoäi ñaõ ñoàng thanh bieåu quyeát treân ña soá tuyeät ñoái: Giao phoù troïng traùch thaønh laäp moät ban vaän ñoäng vaø nghieân cöùu vaán ñeà naøy moät caùch saâu roäng vaø cuï theå hôn ñeå trình leân Hoäi Ñoàng Löôõng Vieän do Phaùp Sö Thích Giaùc Ñöùc caàm ñaàu vôùi thaønh phaàn tieân khôûi goàm: TT Thích Giaùc Ñaúng, TT Thích Quaûng Ba, GS Voõ Vaên AÙi, GS Buøi Ngoïc Ñöôøng vaø Huynh Tröôûng Taâm Hueä Cao Chaùnh Höïu ñeå tröôùc heát laäp moät dieãn ñaøn chung cho taát caû caùc thaønh phaàn GÑPT khoâng phaân bieät trong hay ngoaøi Giaùo Hoäi. Phaùi ñoaøn naøy seõ khoâng coù chöùc naêng giaûi quyeát hay quyeát ñònh maø chæ thaønh laäp moät hoà sô vôùi nhöõng ñeà nghò khaû thi cho vaán ñeà ñeå VP II VHÑ tham khaûo vaø giaûi quyeát.

Phieân hoïp keùo daøi ñeán gaàn 7 giôø toái, trong taát caû vaán ñeà nhieàu khi raát caêng thaúng. Tuy nhieân trong suoát buoåi hoïp taát caû thaønh vieân ñaõ toû ra raát töï cheá vaø toân troïng treân tinh thaàn Luïc Hoøa ñeå giaûi quyeát caùc khuùc maéc maø Phaät Giaùo Vieät Nam taïi Haûi Ngoaïi ñaõ vaø ñang caàn giaûi quyeát nhaèm tieán tôùi muïc tieâu laø ñaáu tranh cho söï phuïc hoaït GHPGVNTN taïi queâ nhaø cuõng nhö caùc vaán ñeà Töï do Toân Giaùo, Nhaân quyeàn.

Ngaøy Chuû nhaät seõ coù buoåi leã An Vò Phaät taïi Tu vieän Phaùp Vöông vaø caùc buoåi hoïp khaùc. Ñaïi hoäi seõ chaám döùt vaøo chieàu chuû nhaät 7-10-2001.