DƯA HẤU VUÔNG
& DƯA KIM-CÔ-NƯƠNG
Lần đầu
tiên, dưa hấu… trái vuông đã
được đưa bán ở chợ Cần
Thơ những ngày giáp Tết. Giá một cặp
những 500.000 đồng nhưng đã bán hết
! Dưa hấu vuông là kết quả sáng tạo
của một sinh viên 23 tuổi.
* Sinh viên trồng
dưa lạ để bán
Dưa hấu hình
vuông là kết quả sáng tạo của anh
sinh viên Đinh Trần Nguyễn, sinh năm 1984.
Nguyễn hiện là
sinh viên năm thứ tư ngành Trồng trọt
K29, Khoa Nông nghiệp và Sinh học Ứng dụng,
trường Đại học Cần Thơ.
3 năm qua, vào dịp
giáp Tết, Nguyễn đều có gian hàng
bán dưa lê, dưa hấu tại chợ Xuân
Khánh, Cần Thơ với trái cây tự trồng.
Nhưng Tết Đinh Hợi
này, gian hàng của Nguyễn còn có
thêm những quả dưa hấu lạ, cũng
là dưa hấu vỏ xanh, dưa hấu vỏ
vàng nhưng dưa hấu của Nguyễn lại
có… hình vuông !
Cả chợ Xuân
Khánh mà cũng có lẽ, trong cả nước
chỉ có gian hàng của Nguyễn là có
dưa hấu hình vuông !
Chỉ trồng
được có 50 cặp thôi nhé… Nguyễn
cho biết. Nhưng ngay sau khi thu hoạch, Nguyễn
đã bán ngay được 30 cặp. Còn 20
cặp dưa hấu vuông, Nguyễn mang ra bày
bán ở gian hàng của mình. Vừa mới
mang ra bày hôm 13/2 (26 tháng Chạp Âm lịch),
Nguyễn đã bán luôn được ngay 3 cặp.
… Mà đâu
có rẻ ! Hàng hiếm nên đắt... Mỗi
cặp dưa hấu vuông, có giá tới
500.000 đồng, đắt gấp 10 lần dưa hấu
thường có hình tròn. Còn một cặp
gồm một quả vuông, một quả tròn
để về chưng ba ngày Tết với nghĩa "vuông-tròn", trọn
vẹn thì có giá 250.000 đồng.
* Dưa hấu
vuông: Khó trồng nhưng lãi gấp 3-lần
Ngoài "ngoại
hình" trông lạ, dưa hấu vuông của
Đinh Trần Nguyễn có màu sắc như loại
dưa hấu bình thường, gồm 2 loại: vỏ
vàng - ruột đỏ và vỏ xanh - ruột
đỏ. Nhưng điều đặc biệt, dưa hấu
vuông có thể chưng lâu trong dịp Tết.
Thời gian chưng Tết
của dưa hấu vuông trên 30 ngày tính
từ khi thu hoạch, cao nhất là 4 tháng mà
không cần qua bất cứ xử lý nào.
"Sao trồng
được dưa hấu vuông ?"… Trả lời
câu hỏi này, Nguyễn cười hiền, anh
đã đeo đuổi giấc mơ trồng dưa
hấu vuông từ mấy năm nay.
Theo Nguyễn, để
trồng được dưa hấu vuông, người
trồng cần sử dụng nhiều phân hữu
cơ. Hạn chế tối đa việc sử dụng
hoá chất như nitrate, hoá chất bảo vệ
thực vật.
- Dưa hấu vuông
có thể trồng được quanh năm.
Nhưng tùy theo vụ,
người trồng sẽ có kỹ thuật
thích hợp. Vụ đông xuân tức là
vụ Tết, thời tiết mát mẻ dễ sản
xuất. Còn vụ xuân hè sau Tết rất
nóng, nên vỏ dưa hấu vuông sẽ
có hiện tượng nám vỏ và nứt.
- Dưa hấu vuông:
Hạt ít, thịt nhiều !
Ngoài hình
dáng đặc biệt bên ngoài, dưa
vuông có tỉ lệ hạt ít hơn do hạt
không phát triển được khi bị ép
trong khung. Thịt trái cũng nhiều hơn dưa thường
so cùng một thể tích. Bên cạnh
đó, dưa hấu vuông chiếm thể
tích nhỏ, rất tiện dụng trong sinh hoạt
vì dễ đóng gói, vận chuyển, bảo
quản trong tủ lạnh. Dưa tròn chỉ có
thể xếp 7 trái/thùng trong khi dưa vuông
có thể xếp được 14 trái/thùng.
Nhưng điều cốt
lõi là làm thế nào để khi dưa
hấu ra trái lại có hình vuông, chứ
không phải tròn ? Nguyễn giải thích,
khó nhất là ở đây, ở khâu tạo
hình cho trái dưa.
"Khi cho dưa hấu
vào “xà lim” để ép buộc
hình hài nó theo ý mình, "tụi
nó" sẽ không chịu đâu ! Một số
"đứa" sẽ chết, một số sẽ bị
bệnh tật. Số còn lại thì "tay
chân" không đầy đặn, như: nứt
trái, cuốn trái bị gãy, đít
trái bị lệch tâm… 1001 chuyện rủi ro
có thể xảy ra !”- Nguyễn nói vui.
Vật liệu làm
khuôn để tạo ra dưa hấu vuông, tốt
nhất là kính (kiếng). Thể tích
khuôn thường là từ 2-2,5l để khi thu
hoạch, quả dưa có trọng lượng
là 2,5 kg. Khi đó, phần “đít”
quả dưa có chu vi 12×12 cm, còn các mặt
khác có chu vi 12×14 cm.
Thời gian trưởng
thành của dưa hấu là 60 ngày. Dưa hấu
phát triển khoảng 40 ngày thì tiến
hành đặt khung. Tùy giống và độ
đồng đều của dưa, Nguyễn tự
làm các khung khác nhau.
“Việc đặt
khung chỉ được tiến hành một lần.
Nếu đặt khung sớm quá, người trồng
không biết giống dưa hấu tốt hay xấu
vì sẽ không kiểm tra được”, Nguyễn giải thích.
Khi trồng dưa hấu
vuông, người nông dân chỉ canh tác
trên một diện tích không lớn nhưng lợi
nhuận cao hơn nhiều so với canh tác dưa hấu
bình thường (khoảng 3-4 lần). Chính
vì khó trồng nên giá dưa hấu
vuông mới đắt !
Theo Nguyễn, tỷ lệ
trồng thành công dưa hấu tạo dáng
được thành hình vuông chỉ
có… 30%. Trong khi đó, Nguyễn tính ra, phải
đầu tư rất cao so với trồng dưa hấu
thường. Cũng phải tốn cỡ 15 triệu
đồng mới trồng thành công được
100 cặp !
* Khởi nghiệp cho
dưa hấu vuông Việt Nam…
Đinh Trần Nguyễn
cho biết, mọi chuyện bắt đầu từ khi
có tin nông dân Nhật trồng được
dưa hấu trái vuông.
Nhật Bản là
nước đầu tiên thành công trong việc
tạo trái dưa hấu vuông.
Từ năm 2001 đến
nay, hàng năm, nông dân Nhật Bản chỉ
sản xuất được 400 trái. Hiện nay
dưa hấu vuông được bán trong các
siêu thị với giá 10.000 yên/trái (khoảng
1,3 triệu đồng/trái).
Không chỉ có vậy,
một số công ty cung cấp lương thực thực
phẩm Brazil cũng đã nghiên cứu và trồng
dưa hấu vuông. Dưa hấu này đạt
đến độ chín mất 60 ngày.
Những thông tin
trên đây dội tới Việt Nam và khiến
cho nhiều Hai Lúa miệt vườn Đồng bằng
sông Cửu Long xôn xao, bàn tán. Tiếp
đó, vào cuối năm 2004, diễn đàn
của trường Đại hoc Cần Thơ về
"Trái dưa hấu vuông" đã
được khơi mào bởi ông Đỗ
Văn Xê, Phó Hiệu trưởng ĐH Cần
Thơ.
Tranh luận sôi nổi
trên diễn đàn… Có người cho
nó là sản phẩm của công nghệ chuyển
gien. Còn có người lại cho rằng người
Nhật dùng kỹ thuật ép khuôn.
Nhưng theo Nguyễn
tìm hiểu thì, nước ta chưa có
công trình nghiên cứu nào được
công bố về việc tạo ra dưa hấu
vuông. Lại cũng chưa nghe nói có nghệ
nhân nào đã tạo hình được
trái dưa hấu vuông.
Vậy là Nguyễn
tò mò, xắn tay áo, bắt tay vào…
trồng thử !
Từ mấy năm nay,
Nguyễn loay hoay tìm cách tạo dáng cho
trái dưa hấu Việt Nam. Phải đến
giáp Tết Đinh Hợi này, Nguyễn mới
dám tung ra dưa hấu vuông để ướm
thử thị trường!
Lần đầu
tiên ra chợ, 50 cặp dưa hấu vuông bán
hết ! Bán với giá đắt gấp 10 lần
dưa hấu thường, khách hàng vẫn chuộng.
Có đà, Nguyễn
tự tin: “Trước hết, tôi sẽ từng bước
khẳng định vị trí của dưa hấu
vuông trên cả nước, đặc biệt
là thị trường Cần Thơ. Cần Thơ
là nơi xuất phát ý tưởng dưa hấu
vuông và là vùng đất phù hợp
nhất cho sản xuất nông nghiệp, từ đất
đai đến thời tiết".
Đinh Trần Nguyễn
dự định sẽ phổ biến quy trình kỹ
thuật cho bà con nông dân trồng dưa.
Ngoài dưa hấu
vuông, Nguyễn cũng đã thành công khi
tạo ra dưa hấu có hình kim tự
tháp. Hiện Nguyễn đang tập trung vào nghiên
cứu để trồng dưa lê (còn gọi
là dưa Kim cô nương) có… hình
vuông !
Mọi việc đang tiến
hành gấp rút bởi Nguyễn cho biết, để
Tết sang năm có dưa lê vuông bán ngoài
chợ !
(MINH NHÍM sưu tầm)
