ĂN CƠM NGUỘI

 

@@@ TRƯƠNG DẬU viết:

 

Hi all .

 

Cơm nguội thường ăn ở nhà , tui chưa thấy nhà hàng nào mà thực đơn có món cơm nguội , ( cơm cháy trét mỡ hành thì có ) . Cơm nguội là món hiếm có thì đương nhiên là quí rồi , hễ mà quí thì đương nhiên phải ngon , ngon thì mới quí . Cơm nguội là món ăn ngon nhứt nếu quí vị biết thưởng thức . Cơm nguội mà đem ăn với mắm sống và rau thì tuyệt chiêu , ( mắm sống là mắm cá sặt , đựng trong hũ cải tăng xại có ướp thính , con mắm có hình thoi và dẹp ) .

 

Cơm nguội-mắm sống thường được ăn vào buổi trưa khoảng giữa buổi cơm trưa và buổi cơm chiều . Chỉ cần có một tô cơm nguội , một hũ mắm sống , rau thơm , khế , chuối chát , dưa leo , cà chua .. tùy ý thích và một chén nước dấm pha nước có thêm chút tỏi , đường , bột ngọt và vài trái ớt . Khi ăn không cần xử dụng muỗng , đũa , nĩa ... gì hết cho mất công . Dùng tay bốc con mắm , ngắt bỏ cái kỳ cá , rồi xé con mắm ra làm hai , lấy đường xương sống ra , xong rồi chấm nước mắm , bỏ vô miệng , tay bốc cơm bỏ vô miệng , bốc dưa leo bỏ vô miệng , bốc khế bỏ vô miệng , bốc rau thơm , chuối chát bỏ vô miệng , nếu thích cay thì cầm trái ớt cắn một cái . Ôi tuyệt vời cho cái món cơm nguội tại gia này .

 

Tính tui thật tình lắm , biết sao nói vậy không có nghĩa bóng đâu nhe !!! Đừng có suy diễn tùm lum tà la hiểu sao cũng được .

 

Chúc quí vị có một bữa ăn ngon .

@@@ DAO PHAY viết:

 

Nghe anh TD tả thấy hấp dẫn nha.  Nhưng DP vẫn khoái cách ăn cơm nguội với tôm khô hà.  (Chèn ơi mới vô sáng sớm chưa có xực gì, bụng trống không, nghe bàn vụ ăn làm bụng sôi rột rột).

 

Nhớ hồi DP đi học ở SG đi thực tập ở huyện Nhà Bè có nuớc chảy chia đôi, DP thấy mấy nguời dân ở đây hay ăn cơm nguội với mắm như anh TD tả.  Họ còn rủ DP ăn nữa.  Mắm sặt họ làm theo kiểu nguời VN rặt nên dồn trong hũ có thính muối  tí đuờng rồi  đậy mặt trên bằng lá chuối , gài cho chặt lại bằng mấy thanh tre chẻ nhỏ đan qua lại như đan chiếu.  Chớ họ không có để cải cần xại như anh TD nói. Họ có dồn thêm đu đủ sống xắt thành sợi dài dài nho nhỏ, phơi cho se sắp  vào hũ nữa.

 

DP thấy con sặt nhỏ quá ăn phải rị mọ, lấy xuơng mất công quá, còn như lấy sót thì sợ mắc xuơng nên không ăn, chỉ tình nguyện xực mấy cọng đu đủ trong đó thôi.

 

 Hồi nhỏ có kì ăn cá bị mắc xuơng phải nuốt cơm nguội trọng cho xuơng theo cơm xuống cái bao tử. Nuốt mấy cục cơm nguội phải bự thiệt bự mới có power kéo xuơng xuống làm nghẹt thở gần chết.  Nên từ đó rất sợ ăn cá nắm nắm.

 

Ủa mà sao ăn mắm đã mặn còn chấm nuớc mắm phen này thì high blood pressure có cơ hội vùng dậy trong ta .. (Hì .. hì ..)

 

@@@ XO viết:

 

Hi all,

 

Anh TD kể chuyện "khêu gợi" quá ( khêu lại "đống tro tàn năm xưa" làm mọi người gợi nhớ đủ thứ). Anh kể tiếp thêm ăn bốc món bánh hỏi thịt xào và thịt quay trong chợ nhà lồng luôn cho DP, QĐH .. và mọi người đói bụng. Tôi chắc anh rành chỗ này vì không xa khu thớt thịt của anh lắm. Hồi đó tôi cũng thèm món này nhưng mắc cở không dám ngồi xuống ăn cạnh các bà, các cô như DP, chị HS ..

 

DP, anh TD nói người ta lấy hũ đựng cải tăng xại (the empty one) để làm mắm cá sặt chớ không phải dồn cải tăng xại chung với mắm. Cá sặt để làm mắm thường là loại nhỏ nhưng thật ra cá sặt cũng khá lớn, như cá "sặt rằn" làm khô lớn bằng bàn tay. Cá sặt cỡ trung bình cũng lớn bằng bàn tay con nít trở lên. Tôi nhớ món cá sặt nấu canh chua với bung súng. Cọng bung súng nhỏ cỡ chiếc đũa và dài khoảng 1 metre. Mâm cơm cá sặt đủ bộ thường là 3 món: canh chua bung súng, cá sặt chiên vàng cho dòn chấm nước mắm chanh ớt, cá sặc kho tiêu. Ba món này phải ăn với cơm nóng. Còn một yếu tố "ngoại cảnh" nữa là ăn trong khi bên ngoài trời mưa. Vừa ăn vừa nhìn mưa rơi xối xả bên ngoài, nghe tiếng mưa rào rào trên mái nhà. Nói chung, yếu tố trời mưa không hẳn là chỉ gợi hứng cho văn nhân, thi sĩ mà người bình dân chỉ biết lo ăn nhậu cũng khoái. Ăn bốc cơm nguội với mắm sặt hay ăn với khô cá sặt rằn hay ngồi nhậu lai rai trong những ngày trời mưa tầm tã càng thêm khoái khẩu.

 

Trở về thực tại phũ phàng, mời mọi người mở túi lunch lấy sandwich ra nhai nhóp nhép, uống vài hơi coke cho trôi bữa ăn trưa.

 

@@@ DAO PHAY viết:

 

À ra thế. Hèn chi khi đọc Email của anh TD mắm trong hũ tăng xại DP tưởng là trong hũ có tăng xại sẵn nhét thêm con cá sặt vô. Bởi vậy DP cứ tưởng anh TD làm mắm theo kiểu người Tàu. Chớ bà ngoại DP (người Tiều) làm mắm không hề có cải tăng xại ở trỏng.

 

Khô cá sặt còn có thể làm gỏi xoài sống. Hôm tháng 8 năm rồi chị Diệu (người đẹp của anh TT) có làm đem tới nhà anh Một, chời ơi DP chỉ xực món đó tới sạch dĩa, anh XO ngồi kế trở tay không kịp than thầm trong bụng: Trời đã sanh ta mà còn sanh chi nhỏ DP tham ăn này (hì .. hì ..)

 

@@@ TÚ TỜ viết:

 

Mèn đéc ơi,

Hông ngờ cơm nguội mà lại ngon như dzị .. rồi lại đi về lại Chợ Nhà Lồng nơi tụ họp ngày xưa sau mỗi buổi "học cua" ..

Cảm ơn các anh chị đã nhắc nhở và cho thưởng thức ké những món "hẩu xực" nha .. và thêm cái màn trời mưa bên ngoài của anh XO nữa.

Hao cơm lắm đó, nếu có thêm trời bên ngoài mưa rả rích .. Cảm ơn hén cho ăn "tưởng tượng" nha ..

@@@ H4C viết:

 

TD à,

Ăn mắm phải là dấm đường chớ không phải nước mắm. Coi bài thơ con cóc của tui nè:

 

Mắt nhìn con mắm thấy mê

Cái tay muốn bốc, miệng thì muốn nhai

Ước gì mình có cái chai

XO vài cốc, bạn, mình lai rai

Rau sống, tỏi ớt, tiêu, hành

Đu đủ, bánh tráng, sẵn sàng trên mâm

Tay bốc, tay cuốn, mắm, rau

Dấm đường, CƠM NGUỘI, cơn mê thèm hoài

 

@@@ tHIỆP viết:

 

Ahhh .. ! Cơm nguội muốn ngon thì tay phải bốc con mắm, rồi chấm vô nước giấm + đường + ớt .. Hết xẩy .. Hết xẩy ..

Cám ơn TD

 

@@@ TRƯƠNG DẬU viết:

 

H4C

Mắm sặt chấm với giấm đường , gõ lộn thành nước mắm và không có check lại . Sorry .

 

DP

Hũ đựng cải tăng xại XO đã giải thích y chang như ý tui muốn nói .

 

XO

Sao mà đoán hay quá vậy , vòng vòng khu Nhà Lồng Chợ ba cái vụ ăn uống tui rành 6 câu . Trong Nhà Lồng Chợ có sạp bán bánh hỏi thịt luộc rất hấp dẫn ,  món này phải ra tay thì ăn mới ngon . Bánh hỏi thịt luộc được đựng trong một cái mâm gồm có bánh hỏi được trét mỡ hành lên bánh , thịt ba rọi luộc , cải xà lách lá , dưa leo và nhiều rau sống đủ loại . Cải xà lách dùng để gói tất cả các món trên thành một cuốn , chấm nước mắm rồi ăn , dễ dàng thôi. Tui còn nhớ bà bán bánh hỏi thịt luộc này (sau 30-4 bả là Thủ Trưởng Nhà Sách Quốc Doanh) , căn bìa góc  Lê Lợi Cái Văn Ngà ngay xe nước đá của Chú Xây .

 

 

CHIẾU TÀ NIÊN

 

@@@ XO viết:

 

Tình anh bán chiếu

(VIỄN CHÂU )

 

(nói lối)

Hò ơ .. chiếu Cà Mau nhuộm màu tươi thắm .Công tôi cực lắm, mưa nắng dãi dầu .Chiếu này tôi chẳng bán đâu . Tìm em không gặp .. Hò ơ .. tìm em không gặp tôi gối đầu mỗi đêm ..

 

(vào vọng cổ)

Ghe chiếu Cà Mau đã cắm sào trên bờ kinh Ngã Bảy, sao cô gái năm xưa chẳng thấy ra .. chào .

Cửa vườn cô đã khoá kín tự hôm nào , tôi vác đôi chiếu bông từ dưới ghe lên xóm rẫy , chiếc áo nhuộm bùn đã lấm tấm giọt mồ hôi .

Nhà của cô sau trước vắng tanh gió lạnh chiều hôm bỗng có ai dạo lên tiếng nguyệt cầm như gieo vào lòng tôi một nỗi buồn thê thảm .

Cô đã đặt đôi chiếu bông bề dài hai thước có lẽ để điểm tô ở chốn loan phòng , hôm nay cô đã quên tôi để cất bước theo chồng ..

Cô ơi đôi chiếu này tự tay tôi dệt lấy , tôi đã lựa từng cọng lát sợi gai .. nhưng khi tôi đến nơi thì cô đã rời bỏ quê nhà sang qua xứ khác, tôi đứng trước cổng vườn xưa nỗi buồn man mác , còn đôi chiếu này tôi biết tặng cho ai ? ..

 

Nhớ năm ngoái khi ghe vừa tới vàm sông Ngã Bảy, cô đã tươi cười dẫn tôi đến tận nhà cô ; đưa tôi vào chốn phòng riêng để đo ni chiếc giường gõ đỏ và cô đặt tôi làm đôi chiếu , cô hỏi qua giá cả, tôi trả lời lấy giá rẻ làm quen .

Năm hôm sau tôi sắp sửa lui ghe cô còn đứng trên bến dặn dò kỹ lưỡng , sau khi cô đà quay gót chiếc áo bông hường cũng khuất dạng sau mấy lùm tre , cô có biết đâu tôi đã lấy nón lá che ngang để dấu đôi giòng nước mắt vì không muốn bàng quan thiên hạ họ cười tôi là một kẻ si tình .

 

(nói lối)

Khi hỏi lại xóm giềng tôi mới biết , cô theo chồng đã được bốn trăng qua .

Mình dám đâu sai hẹn với người ta mà họ đành đoạn bỏ nhà đi xứ khác  ..

 

(vọng cổ)

Tôi vác đôi chiếu bông mà cõi lòng tan nát , bước chân đi như thể xác không hồn .. Nước mắt tuôn rơi như lá rụng trên đường . Gió Đông vụt vù thổi mạnh lạnh đất trời lạnh đến cả tâm can.

Người ta đã có đôi rồi chiếu chăn đâu ấm bằng người tình chung ,

Để mình vác cặp chiếu bông chờ đợi chi nữa uổng công đợi chờ ..

 

Khuya đêm nay ngồi chờ nước lớn nỗi buồn đau cứ canh cánh bên lòng .. tôi thấy đời tôi sao lạnh lẽo khôn cùng .. Còn chi buồn hơn nghề bán chiếu để tô điểm loan phòng cho những gái còn Xuân .. Đến khi họ cất bước sang ngang lại không một lời hỏi han từ giã, đến đôi chiếu bông tôi đã bỏ công ngồi dệt mấy ngày đêm ròng rã mà nay vẫn còn nằm trơ ở dưới khoan thuyền .

 

(nói lối)

Ngọn gió Đông ơi đừng thổi nữa lòng tôi lạnh lắm gió Đông ơi .

Tôi nhổ sào cho ghé chiếu trôi xuôi lòng nặng trĩu một nỗi sầu tê tái . Tôi ngồi yên sau lái đôi mắt vẫn hướng về nẻo cũ vườn xưa . Hỡi ơi con sông Phụng Hiệp chảy ra bảy ngã thì lệ của tôi sao nó cũng lai láng muôn giòng ..

Có ai biết được tấm lòng của tôi với cô gái mỹ miều trên kinh Ngã Bảy

 

Sông sâu bên lở bên bồi ,

Tình anh bán chiếu trọn đời không phai ..

@@@ DAO PHAY viết:

 

DP sorry hông hiểu bài vọng cổ này nói về tình anh bán chiếu ở Cà Mau hay RG-Tà Niên, còn cô mua chiếu đó ở kinh Ngã Bảy RG hay Cà Mau ?

 

 Nếu RG, thì ủa ..  RG mình cũng có kinh Ngã Bảy nữa sao ?  Vậy cái cô gái đặt mua chiếu của ông bán chiếu cũng ở RG nữa hả ?  Vậy chắc cái cô đó đẹp lắm, nên làm cho trái tim ông bán chiếu xao xuyến dữ đến nỗi ông dệt chiếu si tình tần mần tỉ mỉ dệt mấy ngày đêm không chịu ngủ (or take a nap) mà chỉ uống nuớc kinh cầm hơi thôi .. Hì hì ..

 

@@@ XO viết:

 

DP,

Qua nội dung bài vọng cổ thì toàn bối cảnh là kinh Ngã Bảy ở Cà Mau. Có thể dân Cà Mau cũng dệt chiếu (nhưng chắc không bằng chiếu Tà Niên), hoặc anh bán chiếu đem chiếu từ Tà Niên về kinh Ngã Bảy bán (?). Qua các bản đồ có thể thấy hệ thống sông rạch nối liền từ Tà Niên xuống Cà Mau. Trong bài viết thì nói sông Cái Bé nhưng trên bản đồ ghi là sông Cái (Cầu) Lớn. Không rõ chỗ nào là Cái Bé, chỗ nào là Cái Lớn. Tí Cà Na là dân Xẻo Rô chắc rành hơn.

 

Riêng kinh Ông Hiển thì tôi còn nhớ vì mỗi khi đi tàu đò từ thứ 9 (Đông Thái, Đông Hoà) là quê ngoại ra chợ RG, tôi luôn luôn thò đầu ra cửa sổ tàu nhìn cảnh vật 2 bên bờ sông, mấy đám lục bình trôi dập dình ngược chiều. Thỉnh thoảng thấy chiếc tàu "xáng-múc" của Tây dùng để vét con kinh cho sâu và rộng hơn. Khi tới Xẻo Rô là luôn đòi má tôi bỏ vé tàu, đi đò qua Tắc Cậu lên xe đò ra chợ RG.

 

Tôi rời thứ 9 năm 1960 (lúc 5,6 tuổi) ra RG và không bao giờ có dịp trở về lần nào.

@@@ XO viết:

 

Hi DP, anh TD và các bạn:

 

Nguyên tác bài ca vọng cổ Tình Anh Bán Chiếu của soạn giả Viễn Châu, hồi đó nổi tiếng qua giọng ca của Út Trà Ôn.

 

Bài viết về làng Vĩnh Hoà Đông (còn gọi là Vĩnh Hoà Hiệp) có nhiều chi tiết lịch sử về ông Nguyễn Trung Trực và chiếu Tà Niên. Tôi bỏ 1 đoạn gần cuối bài (hơi politically sensitive) vì người viết là nhà văn nữ người RG hiện đang còn ở tại tỉnh nhà. Chỉ trích ra 1 đoạn về lịch sử chiếu Tà Niên bên dưới.

--------------

Làng Vĩnh Hòa Đông không chỉ nổi tiếng bởi lịch sử bi hùng mà còn nổi tiếng bởi nghề dệt chiếu Tà Niên, nhất là loại chiếu dệt lẫy hoa thì càng sắc sảo. Trước năm 1880, chưa có kinh Ông Hiển từ Rạch Giá đổ ra sông Cái Bé, hai bên rạch là những bãi bùn chạy dài vô tận, mọc đầy dẫy loại lát gon (cói). Rạch Tà Niên nằm bên hữu ngạn con sông Cái Bé nổi tiếng về nghề dệt chiếu. Người Khmer gọi Crò-tiêl. Crò-tiêl là chiếu dệt bằng lát (cói). Có phải từ Crò-tiêl người Kinh phát âm trại thành Tà Niên (?). Thời phong kiến triều Nguyễn, là một xóm gồm người Việt cùng người Khmer chuyên sống nghề dệt chiếu, làm nổi danh "chiếu Tà Niên".

 

Tương truyền trước lúc Pháp đến đô hộ, chiếu ở đây chưa có lẫy hoa, chưa có nhuộm giang thành màu sắc như bây giờ. Chiếu dệt tuy sắc sảo nhưng vẫn mình trắng ngà bởi màu lát khô mà thôi. Truyền thuyết về chữ "THỌ" màu đỏ trên mặt chiếc chiếu Tà Niên được kể lại như sau : Vào buổi sáng ngày 27-10- 1868, nhân dân Tà Niên và nhiều nơi khác đổ xô ra chợ Rạch Giá, vì bọn thực dân Pháp đem cụ Nguyễn Trung Trực ra hành quyết. Cụ yêu cầu chúng mở trói và không bịt mắt để Cụ nhìn đồng bào và quê hương trước phút "ra đi". Bô lão làng Tà Niên đến vĩnh biệt Cụ, trải xuống đất một chiếc chiếu thật đẹp cho Cụ bước đứng giữa. Cụ hiên ngang, dõng dạc trước pháp trường, nhìn bầu trời, nhìn đất nước và từ giã đồng bào .. Chiếc đầu của Cụ rụng xuống, hai tay Cụ đưa lên đỡ lấy, người cứ đứng vững như một trụ đồng. Máu từ cổ của Cụ phun ra thành vòi rơi xuống mặt chiếc chiếu Tà Niên tinh khiết thành hình một chữ THỌ lớn tựa mặt trời giữa áng mây .. Dân Tà Niên mang chiếc chiếu kia về thờ và nghề dệt chiếu ở đây bắt đầu nhuộm giang lẫy hoa hình chữ Thọ như chiếu bông Tà Niên ngày nay. Chiếu Tà Niên đã đoạt nhiều huy chương vàng qua những cuộc đấu xảo thời thuộc Pháp : tham dự hội chợ Hà Nội lần đầu tiên năm 1918 - 1922 - 1923, hội chợ Sài Gòn năm 1926, hội chợ Marseille năm 1933, hội chợ Cần Thơ năm 1936. Và ngày nay chiếu Tà Niên cũng vẫn là mặt hàng nổi tiếng của Kiên Giang.(NGUYỄN THỊ DIỆP MAI)

========================================================