ĐÊM THƠ NHẠC
“MẸ VÀ QUÊ HƯƠNG”
TẠI TORONTO
(GS Trần Gia Phụng)
Nhân đến Toronto tham dự buổi tiệc
gây quỹ yểm trợ phong trào dân chủ
Quốc nội và thuyết trình về đề
tài “Phong trào dân chủ Việt Nam, thử
thách và triển vọng”, sẽ được
tổ chức vào lúc 7 giờ tối Thứ Bảy
12-9-2009 tại nhà hàng Bright Pearl, số 246-248
đưòng Spadina (nhà hàng Hai Sư Tử),
nhà văn Trần Trung Đạo sẽ cùng
nhạc sĩ Phan Ni Tấn, nhạc sĩ Tùng
Nguyên và các nghệ sĩ Lệ Ba,
Đoan Nguyên, Vân Trang, Hoàng Đức, Minh
Luân, Điền Nguyên trình diễn trong
đêm thơ nhạc “MẸ VÀ QUÊ
HƯƠNG”, từ 5 giờ chiều Chủ Nhật
13-9-2009, tại Trung Tâm Hội Cao Niên, số 100
City Centre Drive, Mississauga, trong SQUARE ONE MALL.
Trong mùa Vu lan năm nay tại
Toronto,
đêm thơ nhạc “Mẹ và quê
hương” vào tối Chủ nhật 13-9-1209, thật
là ý nghĩa. Theo phong tục Việt Nam, mùa
Vu Lan là mùa báo hiếu, nhắc nhở mọi
người công ơn trời biển của mẹ
cha, nhất là đối với những
ngưòi Việt tha hương, không có điều
kiện để trở về thăm các đấng
sinh thành. Có lẽ mọi người trong chúng
ta cũng sẽ đồng ý với những suy nghĩ
trong mùa Vu lan sau đây của
Trần Trung Đạo:
.. “ Một danh ngôn mà
chúng ta thường nghe “thế giới có rất nhiều kỳ
quan, nhưng kỳ quan tuyệt vời và vĩ đại
nhất vẫn là trái tim người mẹ”. Thật vậy, bao
nhiêu thơ viết về mẹ cũng không đủ,
bao nhiêu nhạc hát về mẹ cũng không vừa.
Biển Thái Bình bao la, nước
sông Hằng cuồn cuộn nhưng không sao
có thể so sánh được với tấm
lòng của mẹ. Bản nhạc nào viết
về mẹ cũng hay, bài thơ nào viết về
mẹ cũng cảm động bởi vì ngôn ngữ
dành cho mẹ là ngôn ngữ của trái tim.
Mẹ là biểu tượng trọn
vẹn và tuyết đối của tinh thần
Chân Thiện Mỹ. Nếu có một người
để chúng ta có thể san sẻ những
điều thầm kín, riêng tư nhất,
thì người đó phải là mẹ. Nếu có một
người có thể tha thứ cho chúng ta
dù phạm phải bất cứ một lỗi lầm
gì, người đó sẽ là người
mẹ. Tôi tin, nếu chúng ta biết
dành ý nghĩ đầu tiên của một
ngày, thay vì để nghĩ đến chuyện
hơn thua, danh lợi nhưng là để nghĩ về
mẹ, nghĩ về khuôn mặt của mẹ, tiếng
cười của mẹ, lời dặn dò của mẹ
hay thậm chí chỉ để gọi tiếng mẹ
thôi, chúng ta sẽ có một ngày an
lành và hạnh phúc.
Mẹ là người mang ta đến
cuộc đời, và cũng là nơi ta trở
về. Người
đàn bà chân mang đôi dép ngược,
khoác chiếc mền rách, như trong một
câu chuyện thiền mà chúng ta có thể
đã từng nghe kể, dù bao mùa mưa nắng
vẫn không than van, không oán trách, vẫn
chờ đợi ngày về của đứa con mải
mê trên đường đi tìm chân
lý. Nếu chân lý mà chàng trai trẻ
kia đi tìm là tình
thương và sự thật thì chân lý
sẽ không ở đâu xa mà trái lại
vô cùng gần gũi. Trong tấm thân gầy yếu
nhỏ nhoi của người mẹ chứa đựng cả
một đại dương của hy vọng, tình
yêu, sự thật và lòng vị tha sâu thẳm
…” (Trích: trantrungdao.com)
Vì vậy, nếu cần chúng ta cũng sẽ
“đổi cả thiên thu” để nghe
“tiếng mẹ cười” như Trần Trung
Đạo đã thổ lộ:
ÐỔI CẢ THIÊN
THU TIẾNG MẸ CƯỜI
Nhấc chiếc phone lên bỗng lặng
người
Tiếng ai như tiếng lá thu rơi
Mười năm mẹ nhỉ, mười
năm lẻ
Chỉ biết âm thầm
thương nhớ thôi
Buổi ấy con đi chẳng hẹn
thề
Ngựa rừng xưa lạc dấu
sơn khê
Mười năm tóc mẹ
màu tang trắng
Trắng cả lòng con lúc nghĩ
về
Mẹ vẫn ngồi đan một nỗi
buồn
Bên đời gió tạt với
mưa tuôn
Con đi góp lá nghìn
phương lại
Ðốt lửa cho đời tan
khói sương
Tiếng mẹ nghe như tiếng nghẹn
ngào
Tiếng Người hay chỉ tiếng
chiêm bao
Mẹ xa xôi quá làm sao
vói
Biết đến bao giờ trông thấy
nhau
Ðừng khóc mẹ ơi hãy
ráng chờ
Ngậm ngùi con sẽ dấu trong
thơ
Ðau thương con viết vào
trong lá
Hơi ấm con tìm trong giấc
mơ
Nhấc chiếc phone lên bỗng lặng
người
Giọng buồn hơn cả tiếng
mưa rơi
Ví mà tôi đổi thời
gian được
Ðổi cả thiên thu
tiếng mẹ cười.
(Trần Trung Ðạo)
Đề tài về mẹ có
thể nói là đề tài “ruột”
của Trần Trung Đạo. Đọc thơ anh, đâu đâu cũng
thấy hình ảnh mẹ. Không phải
chỉ là hình ảnh bà mẹ của
riêng Trần Trung Đạo, mà là hình ảnh
của những bà mẹ Việt Nam trong thời tao loạn.
Sau đây là một số bài thơ về mẹ
tiêu biểu của Trần Trung Đạo:
CHUYỆN ĐỜI MẸ
Con chẳng về đâu dù mưa hay nắng
Sông Thu Bồn trăng tháng bảy còn
in
Mười năm trời con làm mây viễn
xứ
Mười năm dài biền biệt dấu
chân chim
Ngày mẹ chết con chưa tròn một
tháng
Cha tảo tần sớm nắng với chiều
mưa
Thiếu sữa mẹ đời con thành đại
hạn
Thiếu lời ru con lớn với
lọc lừa
Ngày mẹ chết con nằm trong máng cỏ
Có hay đâu mây kéo một
phương trời
Cha vấn cho con một
vành tang nhỏ
Con mang đi, đi suốt
phận con người
Từ mẹ chết cha
một đời góa bụa
Sống âm thầm
trong mái lá tường xiêu
Xin cho con bú từng
hơi sữa lạ
Giọt mồ hôi nhỏ
xuống chén cơm chiều
Những đêm
mưa con nằm nghe cha kể
Chuyện đời cha
dài như một giòng sông
Mẹ có đẹp
? Cha nhìn xa không nói
Nhưng con nghe dao cắt
ở trong lòng
Chuyện cha mẹ gặp
nhau không cưới hỏi
Buổi giao thời
xiêu lạc cả bà con
Rượu tân
hôn cha thay bằng nước vối
Dưới hàng tre
Nghi Hạ nắng hanh vàng
Và phương ấy
bao mùa mưa sẽ đến
Nấm mồ hoang
hương khói lạnh từ đây
Cầu xin mẹ
bình yên qua chín cõi
Trên dương gian
con nối cuộc lưu đày.
(Trần Trung Ðạo)
MỖI MÙA
XUÂN THÊM MỘT LẦN DỐI MẸ
Nhớ năm
ngoái mẹ có lần đã hỏi
Về chưa con
sao vẫn thấy chưa về
Con lại phải
thêm một lần nói dối
Chờ sang năm
con hứa sẽ về quê
Nếu chẳng phải
vì thay tờ lịch mới
Chắc là con
không biết có Xuân sang
Ðời nước
Mỹ tháng ngày trôi qua chóng
Chưa kịp xoay
đã hết một năm tròn
Bỗng sực nhớ
đến lời ai đã nhắc
Lại lo tìm
câu nói dối cho xong
Mười một
mùa xuân miệt mài đất khách
Con dối đi dối
lại biết bao lần
Căn nhà cũ
chắc năm nay mục nát
Tiền gởi về
không đủ mẹ nuôi thân
Con gái lớn
theo chồng đi nơi khác
Con trai đầu
biền biệt chốn xa xăm
Cây mai nhỏ
ba đã trồng năm trước
Mấy xuân rồi
có nở nụ nào không
Hay đã chết
theo ba từ dạo ấy
Ðể mùa
Xuân hoa trắng nở trong lòng
Năm mới đến
mẹ già thêm một tuổi
Tóc bạc
hơn nhiều, má hóp răng long
Sao giấc ngủ
chập chờn con thấy mẹ
Người
đàn bà đẹp nhất ở trần gian
Năm mới đến
con cũng già thêm tuổi
Xa mẹ hiền một
tuổi nặng bằng hai
Tuổi nước
Việt chất chồng lên quá khứ
Tuổi xứ
người quần quật với tương lai
Con chẳng biết
nói thế nào mẹ hiểu
Chẳng còn ai
hiểu hết chuyện đời con
Non nước
đó vẫn còn đầy dâu biển
Núi sông
đây sao giữ được vuông tròn.
(Trần Trung Đạo)
LỜI TRỐI
TRĂN CỦA MẸ
Nếu mai mốt
Ba có về thăm lại
Con chỉ dùm
căn láng nhỏ bên sông
Nơi Mẹ sống
trong chuỗi ngày hiu quạnh
Nặng oằn vai
một nỗi nhớ thương chồng
Nếu mai mốt
Ba có về thăm lại
Con chỉ dùm
chiếc ghe nhỏ đang neo
Ðời Mẹ
đó, kiếp con cò lận đận
Sớm đầu
non đêm cuối bể, thân nghèo
Nếu mai mốt
Ba có về thăm lại
Con trao dùm chiếc
nhẫn cưới cho Ba
Mẹ vẫn giữ
chắt chiu từng kỷ niệm
Trăng vẫn
tròn như dạo mới chia xa
Nếu mai mốt
Ba có về thăm lại
Con nhắc chừng
Ba dựng bức tường nghiêng
Nhà không
vách nên bốn mùa mưa tạt
Thiếu tay Ba
đông cũng lạnh hơn nhiều
Nếu mai mốt
Ba có về thăm lại
Con chỉ dùm
tảng đá nhỏ trong sân
Nơi Mẹ đứng
mỗi chiều thu lá rụng
Mắt trông chờ
một bóng dáng quen thân
Nếu mai mốt
Ba có về thăm lại
Con trao dùm chiếc
áo dở dang thêu
Tay Mẹ yếu
nên đường kim chỉ vụng
Con chim gầy đậu
dưới gốc cây xiêu
Nếu mai mốt
Ba có về thăm lại
Con trao dùm
mái tóc thuở thanh xuân
Thời con gái
Mẹ trăm điều bất hạnh
Vết tủi buồn
ngang dọc kín trên lưng
Nếu mai mốt
Ba có về thăm lại
Con chỉ dùm
chăn chiếu phủ giường tre
Mẹ ôm ấp
chút hơi tàn quen thuộc
Của người
đi biền biệt đã quên về
Nếu mai mốt
Ba có về thăm lại
Con chỉ dùm
ngôi mộ giữa quê hương
Nơi Mẹ chết
trong mỏi mòn tuyệt vọng
Cánh cửa
đời khép lại với đau thương
Nếu mai mốt
Ba có về thăm lại
Con đừng buồn
và trách móc chi nhau
Lòng của Mẹ,
một tấm lòng đại lượng
Vẫn nghìn
năm son sắt chẳng phai màu.
(Trần Trung Ðạo)
Mùa Vu lan, đến
tham dự đêm thơ nhạc “Mẹ và
quê hương” cùng anh chị em nghệ sĩ
Toronto chẳng những là dịp để thưởng
thức ngôn ngữ và âm thanh của trái
tim về mẹ, một kỳ quan vĩ đại nhất
trong những kỳ quan trên thế giới, mà
còn là cơ hội để lắng lòng nhớ
về quê hương yêu dấu, tìm lại những
hình ảnh ngày xưa và nhận rõ
thêm những tang tóc đau thương của
ngưòi Việt sau năm 1975. Hãy cùng nghe Trần
Trung Đạo tâm tình chuyện quê
hương, chuyện thân phận của người
Việt Nam:
MỘT LẦN THƠ VỀ
THĂM
Thơ anh về thăm
những con hẻm tối đèn
Những kẻ tuổi
hai mươi không bao giờ đến
Những đôi mắt
trũng sâu, tấm thân tàn đợi chết
Những con người
quên cả họ tên
Thơ anh về bên
những mái nhà tranh
Những mái lá
bốn mùa nắng mưa không vách
Có em bé ngậm
trầy đôi vú lép
Giọt sữa mẹ hồng
hay máu rỉ từ tim
Thơ anh băng theo những
chuyến tàu đêm
Tuyến Hà Nội-Sài
Gòn mang tên Thống Nhất
Thơ sẽ đếm
bao nhiêu mầm non tổ quốc
Đang ngửa bàn
tay nơi mỗi trạm xe dừng
Thơ anh chào đất
nước buổi vào xuân
Trên con đường
nối liền Nam Bắc
Núi một dải
nhưng lòng người xa cách
Sông một dòng
nhưng tình vẫn chia đôi
Thơ anh dừng
chân trên những ngọn đồi
Những nấm mộ
hoang chưa một lần được đắp
Thơ trở lại
khóc bạn bè đã khuất
Chén tương
phùng sao thiếu mặt anh em
Thơ anh về thăm
những bác nông dân
Tội nghiệp con
trâu già trên cánh đồng nắng
cháy
Thơ sẽ nếm giọt
mồ hôi thấm máu
Để mãi mặn
mà như nước mắt quê hương.
(Trần Trung Ðạo)
NGƯỜI
LÍNH GIÀ VỪA CHẾT ĐÊM QUA
Người
lính già Việt Nam
Vừa mới chết
đêm qua
Trên đường
phố San Jose bụi bặm
Anh đã
đi bao nhiêu nghìn dặm
Ðến nơi
đây chỉ để chết âm thầm
Không một
phát súng chào
Không cả một
người thân
Không ai nói
với anh một lời tiễn biệt.
Người
lính già Việt Nam
Như con thú
hoang lạc loài
Trên freeway nhộn
nhịp
Một tiếng
rên thảng thốt chảy trong mưa
Một chiếc
lá cuốn đi theo cơn gió cuối mùa
Một tiếng nấc
rã rời trong đêm vắng.
Vợ anh
đâu ?
Sao không về
đây vuốt mắt
Con anh đâu ?
Sao không đến
vấn khăn tang
Anh ra đi như
anh đến
Rất vội
vàng
Chẳng còn ai
trên đời để khóc.
Nhân loại
văn minh có nhiều cách sống
Nhưng đồng
bào tôi có những kiểu chết rất lạ
đời
Người vợ
mang thai
Ôm lấy chồng
cùng nhảy xuống biển khơi
Ðể khỏi
phải rơi vào tay giặc Thái
Cho sóng biển
Ðông nghìn năm còn ru mãi
Một bài ca
chung thủy vọng về Nam
Ðể mỗi sớm
chiều khi thủy triều dâng
Tổ quốc sẽ
được bồi thêm
Bằng máu
anh, thịt chị.
Có những
bà mẹ nửa đêm thức dậy
Ði bán
máu mình mua gạo nuôi con
Ðường về
chưa tới đầu thôn
Bà gục chết
không kịp nhìn mặt con lần cuối
Ðứa con
út cũng chết dần trong cơn đói
Miệng còn
thì thào hai tiếng “Mẹ ơi !”
Những giọt
máu tươi đã giết chết hai người
Sẽ đọng
lại trong nghìn trang lịch sử
Cho nước
sông Hồng bao giờ cũng đỏ
Như màu
máu Mẹ Việt Nam.
Ðêm qua
thêm một đứa con
Vừa mới chết
trên đường phố San Jose nhộn nhịp
Anh không chết
ở Hạ Lào, Bình Long, Cửa Việt
Anh không chết
ở Hàm Tân, Suối Máu, Hoàng Liên
Sơn
Chết ở
đây đất lạ sẽ thêm buồn
Trên mộ bia
anh thêm một dòng chữ Mỹ
Một người
Việt Nam sinh nhầm thế kỷ
Và chết cũng
nhầm nơi
Ðêm nay
bên kia bờ trái đất xa xôi
Quê hương
anh vẫn còn chìm trong lửa đỏ.
Tôi gởi anh
đôi dòng thơ
Từ trái tim
của một thằng em nhỏ
Cũng lạc
loài lưu lạc như anh
Chúng ta, hai chiếc
lá chung cành
Bay phơ phất
trước từng cơn bão tố
Ngủ đi anh
bình yên nơi chín suối
Ðau thương
nầy em sẽ viết thay anh.
(Trần Trung Ðạo)
NGƯỜI CON
GÁI VIỆT NAM TRÊN ÐẠI LỘ SRI AYUTHAYA
Người con
gái Việt Nam
Trên đại
lộ Sri Ayuthaya, Bangkok
Em đứng
đó một mình ôm mặt khóc
Như chợt nhớ
ra đây không phải Sài Gòn
Mái tóc thu
buồn
Mái tóc
héo hon
Bay phơ phất
giữa phố phường xa lạ
Mười
sáu tuổi kiếp giang hồ chung chạ
Trôi lang thang
như những bọt bèo
Ðất nước
nghèo không giữ nổi chân em
Nên xứ
người em làm thân gái khách
Tuổi của em
như sao mai mới mọc
Ðẹp vô
tư như những cánh lan rừng
Tuổi bắt
đầu của một mùa xuân
Có hoa bướm
tung tăng
Có một
chút tình yêu nhẹ nhàng thơ mộng
Lẽ ra ngày
này em đang ngồi trong lớp học
Học làm
người phụ nữ Việt Nam
Học chuyện
thêu thùa may vá trông con
Học cả chuyện
yêu đương
Ðẹp như
trăng khi tròn khi khuyết
Bỗng dưng
hôm nay em mất hết
Mất cả tuổi
thơ mất cả cuộc đời
Bangkok chiều nay
mưa lất phất rơi
Có làm em
nhớ Sài Gòn mưa tháng sáu
Nhớ con hẻm
vào nhà em
Dường như
lúc nào cũng tối
Nhớ mẹ
già đôi mắt dõi mù tăm
Nhớ đám
em thơ đang đứng mỏi mòn trông
Tin của chị từ
phương nào biền biệt
Còn ở đấy
cả một trời thương tiếc
Như ngàn
năm mây trắng vẫn còn bay
Nhìn sông
Chao Phraya nước đục chiều nay
Có làm em
nhớ đến sông Nhà Bè
Nhớ những con
lạch nhỏ
Ðầy những
rong rêu rác rưới
Cống rãnh gập
ghềnh
Nước vẫn
một màu đen nhưng là nước của em
Sẽ không thể
nào đen như thế mãi
Khi cố bập bẹ
vài ba tiếng Thái
Có làm em
nhớ thuở lên năm
Ba bảo em
đánh vần hai chữ Việt Nam
Em cố gắng
năm lần bảy lượt
Nhưng cuối
cùng dù sao em nói được
Mẹ thưởng
em bằng những chiếc hôn nồng
Ba mỉm cười
hy vọng chảy mênh mông
Ánh lửa
tương lai đã bắt đầu nhen nhúm
Ánh lửa
ngày xưa
Cho ngày mai
tươi sáng
Ðã tàn
đi theo giông bão cuộc đời
Sau những
lúc đau thương da thịt rã rời
Em có khóc
một mình trong bóng tối
Mỗi giọt lệ
sẽ mang màu sám hối
Mỗi lời
rên chôn giấu những ăn năn
Tóc thu buồn
như những sợi oan khiên
Trói lấy cuộc
đời em nghiệt ngã
Về đâu
em chiều nay trên đất lạ
Về đâu
em mưa gió phủ đầy sông
Người con
gái Việt Nam trên đại lộ Sri Ayuthaya
Ðang nhắm mắt
nhìn đời trôi vô tận
Lịch sử Việt
Nam
Vinh nhục
thăng trầm bao nhiêu bận
Nhưng chưa bao
giờ đen tối hơn hôm nay
Ông cha ta
có khi phải xuống biển tìm ngọc trai
Lên non tìm
ngà voi trầm hương châu báu
Có những
lúc cả giòng sông thấm máu
Có nhiều khi
xương trắng gởi rừng sâu
Nhưng chưa một
lần trong bốn ngàn năm
Có những
cô gái Việt Nam
Phải sang xứ
người bán thân nuôi miệng
Tủi nhục nầy
không bao giờ rửa sạch
Nỗi đau nầy
không phải của riêng em
Mà của mọi
người còn một chút lương tâm
Và còn biết
thế nào là quốc nhục
Ðêm nay anh viết
nốt bài thơ
Dẫu biết chẳng
thể nào tới tay em được
Thơ của anh
Tâm sự của
một người anh nhu nhược
Giữa muôn vạn
khổ đau chỉ biết đứng nhìn
Lơ láo giữa
chợ đời
Vết
thương nặng trong tim
Anh vẫn ung dung
như người khách lạ
Nước Mỹ ấm
no làm anh quên tất cả
Quên bảy chục
triệu đồng bào đang cảnh lầm than
Quên
đám em thơ lưu lạc bốn phương
ngàn
Quên cả
chính anh với những đau thương thời
thơ ấu
Ngày anh đi
mang hờn căm nung nấu
Hẹn non sông
một sớm sẽ quay về
Ðem thanh bình
gieo rắc vạn trời quê
Ðem mạch sống
ươm trên từng nắm đất
Giấc mộng
ngày xưa
Dù anh không
còn muốn nhắc
Vẫn lạnh
lùng sống lại giữa đêm mơ
Anh đang khóc
một mình
Hay đang khóc
trong thơ
Không, chỉ hạt
bụi vừa rơi vào trong mắt
Hạt bụi
đó chính là đời em đã mất.
(Trần Trung Đạo)
Một số bài
thơ về “Mẹ và quê hương” của
Trần Trung Đạo đã đưọc phổ
nhạc và sẽ được các nhạc sĩ
Phan Ni Tấn, Tùng Nguyên cùng các nghệ sĩ
Lệ Ba, Đoan Nguyên, Vân Trang, Hoàng Đức,
Minh Luân, Điền Nguyên trình diễn trong
“Đêm thơ nhạc Mẹ và Quê
hương”, sẽ được tổ chức từ
lúc 5 giờ chiều Chủ nhật 13-9-2009 tại
Trung tâm Hội Cao Niên, 100 City Centre Drive, Mississauga
(SQUARE ONE MALL).
Xin đừng quên
vào ngày hôm trước đó, Trần
Trung Đạo sẽ thuyết trình về đề
tài “Phong trào dân chủ Việt Nam, thử
thách và triển vọng”, trong buổi tiệc
gây quỹ yểm trợ phong trào dân chủ
quốc nội, tổ chức lúc 7 giờ ngày THỨ
BẢY 12-9-2009 tại nhà hàng Bright Pearl (nhà
hàng HAI SƯ TỬ), số 246-248 đường Spadina
Toronto.
TRẦN GIA PHỤNG
-Toronto,
23-8-2009-
(Sưu Tầm Liên Mạng chuyển)