* MẸ TRONG THƠ/NHẠC *

 

(Nhiều Tác Giả)

 

* MẸ trong THO'/NHẠC [tt] *

 

(Nhiều TÁC GIẢ)

 

 

* MẸ trong THƠ/NHẠC 1 *

 

(Nhiều Tác Giả)

 

 

* PPS về MẸ *

 

(Nhiều TÁC GIẢ và SƯU TẦM GIA)

 

 

ĐÊM THƠ NHẠC “MẸ VÀ QUÊ HƯƠNG”

TẠI TORONTO

(GS Trần Gia Phụng)

 

 

Nhân đến Toronto tham dự buổi tiệc gây quỹ yểm trợ phong trào dân chủ Quốc nội và thuyết trình về đề tài “Phong trào dân chủ Việt Nam, thử thách và triển vọng”, sẽ được tổ chức vào lúc 7 giờ tối Thứ Bảy 12-9-2009 tại nhà hàng Bright Pearl, số 246-248 đưòng Spadina (nhà hàng Hai Sư Tử), nhà văn Trần Trung Đạo sẽ cùng nhạc sĩ Phan Ni Tấn, nhạc sĩ Tùng Nguyên và các nghệ sĩ Lệ Ba, Đoan Nguyên, Vân Trang, Hoàng Đức, Minh Luân, Điền Nguyên trình diễn trong đêm thơ nhạc “MẸ VÀ QUÊ HƯƠNG”, từ 5 giờ chiều Chủ Nhật 13-9-2009, tại Trung Tâm Hội Cao Niên, số 100 City Centre Drive, Mississauga, trong SQUARE ONE MALL.

 

Trong mùa Vu lan năm nay tại Toronto, đêm thơ nhạc “Mẹ và quê hương” vào tối Chủ nhật 13-9-1209, thật là ý nghĩa. Theo phong tục Việt Nam, mùa Vu Lan là mùa báo hiếu, nhắc nhở mọi người công ơn trời biển của mẹ cha, nhất là đối với những ngưòi Việt tha hương, không có điều kiện để trở về thăm các đấng sinh thành. Có lẽ mọi người trong chúng ta cũng sẽ đồng ý với những suy nghĩ trong mùa Vu lan sau đây của Trần Trung Đạo:

 

.. “ Một danh ngôn mà chúng ta thường nghe “thế giới có rất nhiều kỳ quan, nhưng kỳ quan tuyệt vời và vĩ đại nhất vẫn là trái tim người mẹ”. Thật vậy, bao nhiêu thơ viết về mẹ cũng không đủ, bao nhiêu nhạc hát về mẹ cũng không vừa. Biển Thái Bình bao la, nước sông Hằng cuồn cuộn nhưng không sao có thể so sánh được với tấm lòng của mẹ. Bản nhạc nào viết về mẹ cũng hay, bài thơ nào viết về mẹ cũng cảm động bởi vì ngôn ngữ dành cho mẹ là ngôn ngữ của trái tim.

 

Mẹ là biểu tượng trọn vẹn và tuyết đối của tinh thần Chân Thiện Mỹ. Nếu có một người để chúng ta có thể san sẻ những điều thầm kín, riêng tư nhất, thì người đó phải là mẹ. Nếu có một người có thể tha thứ cho chúng ta dù phạm phải bất cứ một lỗi lầm gì, người đó sẽ là người mẹ. Tôi tin, nếu chúng ta biết dành ý nghĩ đầu tiên của một ngày, thay vì để nghĩ đến chuyện hơn thua, danh lợi nhưng là để nghĩ về mẹ, nghĩ về khuôn mặt của mẹ, tiếng cười của mẹ, lời dặn dò của mẹ hay thậm chí chỉ để gọi tiếng mẹ thôi, chúng ta sẽ có một ngày an lành và hạnh phúc.

 

Mẹ là người mang ta đến cuộc đời, và cũng là nơi ta trở về. Người đàn bà chân mang đôi dép ngược, khoác chiếc mền rách, như trong một câu chuyện thiền mà chúng ta có thể đã từng nghe kể, dù bao mùa mưa nắng vẫn không than van, không oán trách, vẫn chờ đợi ngày về của đứa con mải mê trên đường đi tìm chân lý. Nếu chân lý mà chàng trai trẻ kia đi tìm là tình thương và sự thật thì chân lý sẽ không ở đâu xa mà trái lại vô cùng gần gũi. Trong tấm thân gầy yếu nhỏ nhoi của người mẹ chứa đựng cả một đại dương của hy vọng, tình yêu, sự thật và lòng vị tha sâu thẳm …” (Trích:  trantrungdao.com)

 

Vì vậy, nếu cần chúng ta cũng sẽ “đổi cả thiên thu” để nghe “tiếng mẹ cười” như Trần Trung Đạo đã thổ lộ:

 

ÐỔI CẢ THIÊN THU TIẾNG MẸ CƯỜI

 

Nhấc chiếc phone lên bỗng lặng người

Tiếng ai như tiếng lá thu rơi

Mười năm mẹ nhỉ, mười năm lẻ

Chỉ biết âm thầm thương nhớ thôi

 

Buổi ấy con đi chẳng hẹn thề

Ngựa rừng xưa lạc dấu sơn khê

Mười năm tóc mẹ màu tang trắng

Trắng cả lòng con lúc nghĩ về

 

Mẹ vẫn ngồi đan một nỗi buồn

Bên đời gió tạt với mưa tuôn

Con đi góp lá nghìn phương lại

Ðốt lửa cho đời tan khói sương

 

Tiếng mẹ nghe như tiếng nghẹn ngào

Tiếng Người hay chỉ tiếng chiêm bao

Mẹ xa xôi quá làm sao vói

Biết đến bao giờ trông thấy nhau

 

Ðừng khóc mẹ ơi hãy ráng chờ

Ngậm ngùi con sẽ dấu trong thơ

Ðau thương con viết vào trong lá

Hơi ấm con tìm trong giấc mơ

 

Nhấc chiếc phone lên bỗng lặng người

Giọng buồn hơn cả tiếng mưa rơi

Ví mà tôi đổi thời gian được

Ðổi cả thiên thu tiếng mẹ cười.

(Trần Trung Ðạo)

 

Đề tài về mẹ có thể nói là đề tài “ruột” của Trần Trung Đạo. Đọc thơ anh, đâu đâu cũng thấy hình ảnh mẹ. Không phải chỉ là hình ảnh bà mẹ của riêng Trần Trung Đạo, mà là hình ảnh của những bà mẹ Việt Nam trong thời tao loạn. Sau đây là một số bài thơ về mẹ tiêu biểu của Trần Trung Đạo:

 

CHUYỆN ĐỜI MẸ

 

Con chẳng về đâu dù mưa hay nắng

Sông Thu Bồn trăng tháng bảy còn in

Mười năm trời con làm mây viễn xứ

Mười năm dài biền biệt dấu chân chim

 

Ngày mẹ chết con chưa tròn một tháng

Cha tảo tần sớm nắng với chiều mưa

Thiếu sữa mẹ đời con thành đại hạn

Thiếu lời ru con lớn với lọc lừa

 

Ngày mẹ chết con nằm trong máng cỏ

Có hay đâu mây kéo một phương trời

Cha vấn cho con một vành tang nhỏ

Con mang đi, đi suốt phận con người

 

Từ mẹ chết cha một đời góa bụa

Sống âm thầm trong mái lá tường xiêu

Xin cho con bú từng hơi sữa lạ

Giọt mồ hôi nhỏ xuống chén cơm chiều

 

Những đêm mưa con nằm nghe cha kể

Chuyện đời cha dài như một giòng sông

Mẹ có đẹp ? Cha nhìn xa không nói

Nhưng con nghe dao cắt ở trong lòng

 

Chuyện cha mẹ gặp nhau không cưới hỏi

Buổi giao thời xiêu lạc cả bà con

Rượu tân hôn cha thay bằng nước vối

Dưới hàng tre Nghi Hạ nắng hanh vàng

 

Và phương ấy bao mùa mưa sẽ đến

Nấm mồ hoang hương khói lạnh từ đây

Cầu xin mẹ bình yên qua chín cõi

Trên dương gian con nối cuộc lưu đày.

(Trần Trung Ðạo)

 

MỖI MÙA XUÂN THÊM MỘT LẦN DỐI MẸ

 

Nhớ năm ngoái mẹ có lần đã hỏi

Về chưa con sao vẫn thấy chưa về

Con lại phải thêm một lần nói dối

Chờ sang năm con hứa sẽ về quê

 

Nếu chẳng phải vì thay tờ lịch mới

Chắc là con không biết có Xuân sang

Ðời nước Mỹ tháng ngày trôi qua chóng

Chưa kịp xoay đã hết một năm tròn

 

Bỗng sực nhớ đến lời ai đã nhắc

Lại lo tìm câu nói dối cho xong

Mười một mùa xuân miệt mài đất khách

Con dối đi dối lại biết bao lần

 

Căn nhà cũ chắc năm nay mục nát

Tiền gởi về không đủ mẹ nuôi thân

Con gái lớn theo chồng đi nơi khác

Con trai đầu biền biệt chốn xa xăm

 

Cây mai nhỏ ba đã trồng năm trước

Mấy xuân rồi có nở nụ nào không

Hay đã chết theo ba từ dạo ấy

Ðể mùa Xuân hoa trắng nở trong lòng

 

Năm mới đến mẹ già thêm một tuổi

Tóc bạc hơn nhiều, má hóp răng long

Sao giấc ngủ chập chờn con thấy mẹ

Người đàn bà đẹp nhất ở trần gian

 

Năm mới đến con cũng già thêm tuổi

Xa mẹ hiền một tuổi nặng bằng hai

Tuổi nước Việt chất chồng lên quá khứ

Tuổi xứ người quần quật với tương lai

 

Con chẳng biết nói thế nào mẹ hiểu

Chẳng còn ai hiểu hết chuyện đời con

Non nước đó vẫn còn đầy dâu biển

Núi sông đây sao giữ được vuông tròn.

(Trần Trung Đạo)

 

LỜI TRỐI TRĂN CỦA MẸ

 

Nếu mai mốt Ba có về thăm lại

Con chỉ dùm căn láng nhỏ bên sông

Nơi Mẹ sống trong chuỗi ngày hiu quạnh

Nặng oằn vai một nỗi nhớ thương chồng

 

Nếu mai mốt Ba có về thăm lại

Con chỉ dùm chiếc ghe nhỏ đang neo

Ðời Mẹ đó, kiếp con cò lận đận

Sớm đầu non đêm cuối bể, thân nghèo

 

Nếu mai mốt Ba có về thăm lại

Con trao dùm chiếc nhẫn cưới cho Ba

Mẹ vẫn giữ chắt chiu từng kỷ niệm

Trăng vẫn tròn như dạo mới chia xa

 

Nếu mai mốt Ba có về thăm lại

Con nhắc chừng Ba dựng bức tường nghiêng

Nhà không vách nên bốn mùa mưa tạt

Thiếu tay Ba đông cũng lạnh hơn nhiều

 

Nếu mai mốt Ba có về thăm lại

Con chỉ dùm tảng đá nhỏ trong sân

Nơi Mẹ đứng mỗi chiều thu lá rụng

Mắt trông chờ một bóng dáng quen thân

 

Nếu mai mốt Ba có về thăm lại

Con trao dùm chiếc áo dở dang thêu

Tay Mẹ yếu nên đường kim chỉ vụng

Con chim gầy đậu dưới gốc cây xiêu

 

Nếu mai mốt Ba có về thăm lại

Con trao dùm mái tóc thuở thanh xuân

Thời con gái Mẹ trăm điều bất hạnh

Vết tủi buồn ngang dọc kín trên lưng

 

Nếu mai mốt Ba có về thăm lại

Con chỉ dùm chăn chiếu phủ giường tre

Mẹ ôm ấp chút hơi tàn quen thuộc

Của người đi biền biệt đã quên về

 

Nếu mai mốt Ba có về thăm lại

Con chỉ dùm ngôi mộ giữa quê hương

Nơi Mẹ chết trong mỏi mòn tuyệt vọng

Cánh cửa đời khép lại với đau thương

 

Nếu mai mốt Ba có về thăm lại

Con đừng buồn và trách móc chi nhau

Lòng của Mẹ, một tấm lòng đại lượng

Vẫn nghìn năm son sắt chẳng phai màu.

(Trần Trung Ðạo)

 

Mùa Vu lan, đến tham dự đêm thơ nhạc “Mẹ và quê hương” cùng anh chị em nghệ sĩ Toronto chẳng những là dịp để thưởng thức ngôn ngữ và âm thanh của trái tim về mẹ, một kỳ quan vĩ đại nhất trong những kỳ quan trên thế giới, mà còn là cơ hội để lắng lòng nhớ về quê hương yêu dấu, tìm lại những hình ảnh ngày xưa và nhận rõ thêm những tang tóc đau thương của ngưòi Việt sau năm 1975. Hãy cùng nghe Trần Trung Đạo tâm tình chuyện quê hương, chuyện thân phận của người Việt Nam:

 

MỘT LẦN THƠ VỀ THĂM

 

Thơ anh về thăm những con hẻm tối đèn

Những kẻ tuổi hai mươi không bao giờ đến

Những đôi mắt trũng sâu, tấm thân tàn đợi chết

Những con người quên cả họ tên

 

Thơ anh về bên những mái nhà tranh

Những mái lá bốn mùa nắng mưa không vách

Có em bé ngậm trầy đôi vú lép

Giọt sữa mẹ hồng hay máu rỉ từ tim

 

Thơ anh băng theo những chuyến tàu đêm

Tuyến Hà Nội-Sài Gòn mang tên Thống Nhất

Thơ sẽ đếm bao nhiêu mầm non tổ quốc

Đang ngửa bàn tay nơi mỗi trạm xe dừng

 

Thơ anh chào đất nước buổi vào xuân

Trên con đường nối liền Nam Bắc

Núi một dải nhưng lòng người xa cách

Sông một dòng nhưng tình vẫn chia đôi

 

Thơ anh dừng chân trên những ngọn đồi

Những nấm mộ hoang chưa một lần được đắp

Thơ trở lại khóc bạn bè đã khuất

Chén tương phùng sao thiếu mặt anh em

 

Thơ anh về thăm những bác nông dân

Tội nghiệp con trâu già trên cánh đồng nắng cháy

Thơ sẽ nếm giọt mồ hôi thấm máu

Để mãi mặn mà như nước mắt quê hương.

(Trần Trung Ðạo)

 

NGƯỜI LÍNH GIÀ VỪA CHẾT ĐÊM QUA

 

Người lính già Việt Nam

Vừa mới chết đêm qua

Trên đường phố San Jose bụi bặm

Anh đã đi bao nhiêu nghìn dặm

Ðến nơi đây chỉ để chết âm thầm

Không một phát súng chào

Không cả một người thân

Không ai nói với anh một lời tiễn biệt.

 

Người lính già Việt Nam

Như con thú hoang lạc loài

Trên freeway nhộn nhịp

Một tiếng rên thảng thốt chảy trong mưa

Một chiếc lá cuốn đi theo cơn gió cuối mùa

Một tiếng nấc rã rời trong đêm vắng.

 

Vợ anh đâu ?

Sao không về đây vuốt mắt

Con anh đâu ?

Sao không đến vấn khăn tang

Anh ra đi như anh đến

Rất vội vàng

Chẳng còn ai trên đời để khóc.

 

Nhân loại văn minh có nhiều cách sống

Nhưng đồng bào tôi có những kiểu chết rất lạ đời

Người vợ mang thai

Ôm lấy chồng cùng nhảy xuống biển khơi

Ðể khỏi phải rơi vào tay giặc Thái

Cho sóng biển Ðông nghìn năm còn ru mãi

Một bài ca chung thủy vọng về Nam

Ðể mỗi sớm chiều khi thủy triều dâng

Tổ quốc sẽ được bồi thêm

Bằng máu anh, thịt chị.

 

Có những bà mẹ nửa đêm thức dậy

Ði bán máu mình mua gạo nuôi con

Ðường về chưa tới đầu thôn

Bà gục chết không kịp nhìn mặt con lần cuối

Ðứa con út cũng chết dần trong cơn đói

Miệng còn thì thào hai tiếng “Mẹ ơi !”

Những giọt máu tươi đã giết chết hai người

Sẽ đọng lại trong nghìn trang lịch sử

Cho nước sông Hồng bao giờ cũng đỏ

Như màu máu Mẹ Việt Nam.

 

Ðêm qua thêm một đứa con

Vừa mới chết trên đường phố San Jose nhộn nhịp

Anh không chết ở Hạ Lào, Bình Long, Cửa Việt

Anh không chết ở Hàm Tân, Suối Máu, Hoàng Liên Sơn

Chết ở đây đất lạ sẽ thêm buồn

Trên mộ bia anh thêm một dòng chữ Mỹ

 

Một người Việt Nam sinh nhầm thế kỷ

Và chết cũng nhầm nơi

Ðêm nay bên kia bờ trái đất xa xôi

Quê hương anh vẫn còn chìm trong lửa đỏ.

 

Tôi gởi anh đôi dòng thơ

Từ trái tim của một thằng em nhỏ

Cũng lạc loài lưu lạc như anh

Chúng ta, hai chiếc lá chung cành

Bay phơ phất trước từng cơn bão tố

Ngủ đi anh bình yên nơi chín suối

Ðau thương nầy em sẽ viết thay anh.

(Trần Trung Ðạo)

 

NGƯỜI CON GÁI VIỆT NAM TRÊN ÐẠI LỘ SRI AYUTHAYA

 

Người con gái Việt Nam

Trên đại lộ Sri Ayuthaya, Bangkok

Em đứng đó một mình ôm mặt khóc

Như chợt nhớ ra đây không phải Sài Gòn

Mái tóc thu buồn

Mái tóc héo hon

Bay phơ phất giữa phố phường xa lạ

Mười sáu tuổi kiếp giang hồ chung chạ

Trôi lang thang như những bọt bèo

Ðất nước nghèo không giữ nổi chân em

Nên xứ người em làm thân gái khách

 

Tuổi của em như sao mai mới mọc

Ðẹp vô tư như những cánh lan rừng

Tuổi bắt đầu của một mùa xuân

Có hoa bướm tung tăng

Có một chút tình yêu nhẹ nhàng thơ mộng

Lẽ ra ngày này em đang ngồi trong lớp học

Học làm người phụ nữ Việt Nam

Học chuyện thêu thùa may vá trông con

Học cả chuyện yêu đương

Ðẹp như trăng khi tròn khi khuyết

 

Bỗng dưng hôm nay em mất hết

Mất cả tuổi thơ mất cả cuộc đời

Bangkok chiều nay mưa lất phất rơi

Có làm em nhớ Sài Gòn mưa tháng sáu

Nhớ con hẻm vào nhà em

Dường như lúc nào cũng tối

Nhớ mẹ già đôi mắt dõi mù tăm

Nhớ đám em thơ đang đứng mỏi mòn trông

Tin của chị từ phương nào biền biệt

Còn ở đấy cả một trời thương tiếc

Như ngàn năm mây trắng vẫn còn bay

 

Nhìn sông Chao Phraya nước đục chiều nay

Có làm em nhớ đến sông Nhà Bè

Nhớ những con lạch nhỏ

Ðầy những rong rêu rác rưới

Cống rãnh gập ghềnh

Nước vẫn một màu đen nhưng là nước của em

Sẽ không thể nào đen như thế mãi

 

Khi cố bập bẹ vài ba tiếng Thái

Có làm em nhớ thuở lên năm

Ba bảo em đánh vần hai chữ Việt Nam

Em cố gắng năm lần bảy lượt

Nhưng cuối cùng dù sao em nói được

Mẹ thưởng em bằng những chiếc hôn nồng

Ba mỉm cười hy vọng chảy mênh mông

Ánh lửa tương lai đã bắt đầu nhen nhúm

Ánh lửa ngày xưa

Cho ngày mai tươi sáng

Ðã tàn đi theo giông bão cuộc đời

 

Sau những lúc đau thương da thịt rã rời

Em có khóc một mình trong bóng tối

Mỗi giọt lệ sẽ mang màu sám hối

Mỗi lời rên chôn giấu những ăn năn

Tóc thu buồn như những sợi oan khiên

Trói lấy cuộc đời em nghiệt ngã

Về đâu em chiều nay trên đất lạ

Về đâu em mưa gió phủ đầy sông

Người con gái Việt Nam trên đại lộ Sri Ayuthaya

Ðang nhắm mắt nhìn đời trôi vô tận

 

Lịch sử Việt Nam

Vinh nhục thăng trầm bao nhiêu bận

Nhưng chưa bao giờ đen tối hơn hôm nay

Ông cha ta có khi phải xuống biển tìm ngọc trai

Lên non tìm ngà voi trầm hương châu báu

Có những lúc cả giòng sông thấm máu

Có nhiều khi xương trắng gởi rừng sâu

Nhưng chưa một lần trong bốn ngàn năm

Có những cô gái Việt Nam

Phải sang xứ người bán thân nuôi miệng

Tủi nhục nầy không bao giờ rửa sạch

Nỗi đau nầy không phải của riêng em

Mà của mọi người còn một chút lương tâm

Và còn biết thế nào là quốc nhục

 

Ðêm nay anh viết nốt bài thơ

Dẫu biết chẳng thể nào tới tay em được

Thơ của anh

Tâm sự của một người anh nhu nhược

Giữa muôn vạn khổ đau chỉ biết đứng nhìn

Lơ láo giữa chợ đời

Vết thương nặng trong tim

Anh vẫn ung dung như người khách lạ

Nước Mỹ ấm no làm anh quên tất cả

Quên bảy chục triệu đồng bào đang cảnh lầm than

Quên đám em thơ lưu lạc bốn phương ngàn

Quên cả chính anh với những đau thương thời thơ ấu

Ngày anh đi mang hờn căm nung nấu

Hẹn non sông một sớm sẽ quay về

Ðem thanh bình gieo rắc vạn trời quê

Ðem mạch sống ươm trên từng nắm đất

 

Giấc mộng ngày xưa

Dù anh không còn muốn nhắc

Vẫn lạnh lùng sống lại giữa đêm mơ

Anh đang khóc một mình

Hay đang khóc trong thơ

Không, chỉ hạt bụi vừa rơi vào trong mắt

Hạt bụi đó chính là đời em đã mất.

(Trần Trung Đạo)

 

 

Một số bài thơ về “Mẹ và quê hương” của Trần Trung Đạo đã đưọc phổ nhạc và sẽ được các nhạc sĩ Phan Ni Tấn, Tùng Nguyên cùng các nghệ sĩ Lệ Ba, Đoan Nguyên, Vân Trang, Hoàng Đức, Minh Luân, Điền Nguyên trình diễn trong “Đêm thơ nhạc Mẹ và Quê hương”, sẽ được tổ chức từ lúc 5 giờ chiều Chủ nhật 13-9-2009 tại Trung tâm Hội Cao Niên, 100 City Centre Drive, Mississauga (SQUARE ONE MALL).

 

Xin đừng quên vào ngày hôm trước đó, Trần Trung Đạo sẽ thuyết trình về đề tài “Phong trào dân chủ Việt Nam, thử thách và triển vọng”, trong buổi tiệc gây quỹ yểm trợ phong trào dân chủ quốc nội, tổ chức lúc 7 giờ ngày THỨ BẢY 12-9-2009 tại nhà hàng Bright Pearl (nhà hàng HAI SƯ TỬ), số 246-248 đường Spadina Toronto.

 

 

 

TRẦN GIA PHỤNG

-Toronto, 23-8-2009-

 

 

(Sưu Tầm Liên Mạng chuyển)