9 giờ sáng ngày 7
tháng 11 năm 2003, Phan Nhật Nam đưa Kim Thi vào
bệnh viện Đại học Y Khoa UCI, miền Nam
California.
Vài năm trở
lại đây Kim Thi là thân chủ khá chăm chỉ của
các bệnh viện. Lần nguy kịch nhất cách đây
một năm, Kim Thi bị tai biến mạch máu năo lần
thứ... tư, hậu quả, cho đến bây giờ
tứ chi vẫn rất vụng và yếu. Đi xa quá 100
thước phải dùng xe lăn, cầm nắm vật
dụng nặng không được, nhất là khả
năng viết lách, vẽ vời trở nên vô cùng khó
khăn. Những tưởng đến thế là đă
đụng đáy bất hạnh, nhưng, như nhà
văn bác sĩ Ngô Thế Vinh ví von, qua hai câu thơ của
Nguyễn Bính: "Bao nhiêu đau khổ của trần
gian, Trời đă dành riêng để tặng chàng." Ba
tháng trước tiếng nói của Kim Thi vốn khó
khăn do hậu quả của tai biến, càng khó khăn
hơn. Đi khám. Bác sĩ t́m thấy u bướu trên thanh
quản, nghi ngờ ung thư. Kim Thi được
chuyển vào UCI làm biopsie thử nghiệm. Kết quả:
mối nghi được xác định ! Nghĩa là Kim Thi
thực sự bị ung thư ! Ung thư ! Bản án
tử h́nh đă phán quyết, chờ ngày thọ án ! Ung
thư, chiếc vé lên tàu rời khỏi trần gian bụi
bặm này đă đóng mộc, nhất khứ bất
phục phản. Ung thư ! Tên tuổi trong waiting list ưu
tiên dồn lên hàng cao nhất, giờ ra đi đă
điểm. Một tuần đầu, Kim Thi lao đao,
tinh thần suy sụp. Bạn bè biết tin, đến
thăm. Trong tia nh́n và cách hành sử của họ ẩn
chứa ḷng trắc ẩn, càng khiến Kim Thi ê chề.
Chết, là hết, là sạch nợ, là đoạn
tuyệt hẳn với trùng trùng khổ đau mỗi con
người đă, đang và sẽ kinh qua. Chết, theo các
tôn giáo, là giải thoát, là đến miền Cực
Lạc, là về với Chúa. Tất cả những
điều trên, ai cũng hiểu chỉ nhằm mục
đích động viên, trấn an người sắp
chết. Thực sự, không có ǵ quư hơn mạng
sống. Nghĩa là không có ǵ đáng sợ hơn cái
chết. Nhà văn Mai Thảo vài tháng cuối cùng
trước khi ra đi, nằm liệt trên giường
bệnh. Một lần, Kim Thi đến ngồi cạnh
giường, nhấp với ông một ngụm
rượu, nghe ông thầm th́: Mẹ, chúng nó phơi
phới thế kia mà ḿnh lại sắp chết, nhảm
thật. Ông mỉm cười hom hem, hướng tia
mắt buồn bă vào màn h́nh TV ở góc tường. Kim Thi
nh́n theo. Chương tŕnh ca nhạc của ca sĩ Madona.
Đúng thực, "chúng nó phơi phới thế kia",
sinh động, mời gọi, tràn trề sinh lực.
Nhưng Kim Thi không chia xẻ được cảm giác
"ḿnh lại sắp chết, nhảm thật"
với Mai Thảo. Bây giờ, cận kề cửa tử,
Kim Thi mới thấm thía nỗi tuyệt vọng, và
cảm phục ḷng can đảm, sự chịu
đựng, ư chí kiên cường của người
bạn vong niên. Đă bao nhiêu lần Kim Thi tự nhủ,
chuyện đă thế, phải thế. Muốn tránh nào có
tránh được. Thôi th́ cần thỏa hiệp, làm quen,
và chờ đợi cái chết trong thái độ b́nh
thản được chừng nào hay chừng ấy. Nghĩ
th́ dễ, nhưng làm, khó quá. Hàng ngày Kim Thi vẫn
được bè bạn đưa ra quán cà phê. Không nói
được
thư mỗi ngày thêm lớn, đè trên thanh quản,
làm nghẹt tiếng nói), ngồi nh́n anh em tán chuyện,
chuyện yêu đương, thù hằn, bao d
(bướu ung thư mỗi ngày thêm lớn, đè
trên thanh quản, làm nghẹt tiếng nói), ngồi nh́n anh em
tán chuyện, chuyện yêu đương, thù hằn, bao dung,
ghét bỏ; chuyện văn chương, nghệ thuật;
chuyện tiền bạc, nhà, xe... Kim Thi nghe, nhưng do ám
ảnh cái chết đang đến gần, Kim Thi thấy
mọi sự đều trở nên phù du, nhẹ hẫng.
Từ của cải vật chất đến con
người và những tương quan, hệ lụy,
tất cả có vẻ như không dính dự ǵ với Kim
Thi. Một người bạn muốn mua hai bức tranh
lớn, khá đắt tiền, Kim Thi ừ hử, ḷng
dửng dưng. Một văn hữu tặng Kim Thi tác
phẩm anh vừa in xong, dày hơn ngh́n trang, công tŕnh trí
tuệ anh đă miệt mài năm năm dài. Kim Thi nhận,
nhưng không thốt nổi một lời cảm ơn.
Những giá trị hữu h́nh lẫn trừu tượng,
bao nhiêu năm, từ ấu thơ đến hôm nay,
vẫn là mục tiêu Kim Thi nỗ lực muốn
vươn tới, bỗng nhiên không c̣n nghĩa lư nữa.
Kim Thi ngao ngán tất cả. Niềm tuyệt vọng đă
bào ṃn, hủy diệt mầm ham muốn. Nói cách khác,
cuộc chiến chưa diễn ra, nhưng Kim Thi đă
buông trôi, bỏ cuộc.
Nhưng nhiều bạn bè thân gần, nhất là
một người bạn trẻ từng gắn bó, keo
sơn với Kim Thi như tứ chi, và bác sĩ nhà văn
Ngô Thế Vinh không cho phép Kim Thi đầu hàng. Nhảy
dù, cố gắng. Câu "danh ngôn" bất cứ
người lính nhảy dù nào cũng thuộc nằm ḷng,
cũng ḥ hét hổn hển từ vận động
trường ra băi tập với súng cầm tay, lúp xúp
chạy. Câu "danh ngôn" Phan Nhật Nam đă bắt Kim
Thi "tụng niệm" lại trên suốt chặng
đường từ nhà đến bệnh viện.
.....
.....
..
..
Trên quăng đường từ nhà
đến bệnh viện UCI dài khoảng 25 phút, Kim Thi và
Phan Nhật Nam cùng gợi lại kỷ niệm xưa, dùng
kỷ niệm xưa như chất-xúc-tác động viên
tinh thần cho một chiến trường mới sắp
mở màn. Kim Thi nhớ lại h́nh ảnh người lính
đă xốc nách Kim Thi lôi lên trực thăng, lôi một
đồng đội từ tử địa ra cơi sinh.
Ngày nay, trên xứ người, cách xa trận địa
cũ nửa ṿng trái đất, một người lính già
từng mang trên vai 16 năm tù, 8 năm biệt giam,
đưa một người lính khác, cũng đă già,
đến bệnh viện, để chuẩn bị
những công đoạn cần có cho một cuộc
chiến khác, gian nan gấp bội chiến trường
xưa. Kẻ địch ngày hôm nay không vô h́nh, không là
những trái pháo rít khô trên không trung, cày nát hầm hố trên
mặt đất nhăo śnh. Kẻ địch ngày hôm nay là
những tế bào ác tính mang tên ung thư, dửng dưng
nẩy nở. Bây giờ đạo quân oan nghiệt kia
chỉ mới làm tắt tiếng nói, nhưng rồi
sẽ đến lúc ứ đầy thanh quản,
nghẹt thở, chết.
Kim Thi viết những ḍng này sau 12 tiếng từ
bệnh viện trở về
Kim Thi viết
những ḍng này sau 12 tiếng từ bệnh viện
trở về. Người ta đă xẻ một lỗ
nhỏ ngang bụng, chuyền vào cuống bao tử một
ống nhựa, và một ống khác vào tim, nối liền
với máy trợ tim tí hon đặt dưới da
ngực. Vài hôm nữa Kim Thi sẽ được chữa
trị bằng Radiation (xạ trị) và bằng chemotherapy
(hóa trị). Tia phóng xạ sẽ đốt cháy vùng ung
thư, ngay thanh quản. Cũng có nghĩa Kim Thi không ăn
được bằng miệng, v́ thức ăn không
thể đi ngang thực quản, sát thanh quản một
lớp da mỏng được, buộc phải bơm thức
ăn lỏng (nước, súp, ensure...) vào bao tử qua
ống nhựa ở bụng. Thời gian xạ trị
sẽ kéo dài trên dưới ba tháng, cộng thêm nhiều tháng
dưỡng thương nữa. Trung b́nh từ 8 tháng
đến 1 năm nhịn ăn uống bằng miệng
! Phan Nhật Nam đùa: Trời đất chí công,
bạn đă ẩm thực thừa mứa hơn 50
năm, nay, nhịn cũng là phải lẽ.
Được hỏi công dụng và nhiệm vụ
của máy trợ tim, bác sĩ giải thích: Phương pháp
chữa trị bằng Radiation sẽ được
kết hợp với Chemotherapy, nhưng do ảnh
hưởng của stroke, Kim Thi suy tim, máy giúp bơm
chất thuốc hóa học chạy khắp cơ thể,
t́m diệt các tế bào ung thư. Kim Thi được
biết thêm, thuốc có khả năng giết các tế bào
ác tính, nhưng đồng thời cũng giết luôn các
tế bào hiền, bệnh nhân mất hồng huyết
cầu, rụng tóc, mục răng, cháy nám da, đau
đớn, sức đề kháng không c̣n, sẽ rũ
liệt, kiệt sức. Hăy h́nh dung một tiền
đồn bị địch tràn ngập. Để
giữ đồn, chả c̣n cách nào khác hơn gọi phi
cơ không tập ngay trên trận địa. Địch
chết, dĩ nhiên, nhưng ta cũng tan xương!
Đây là phương pháp chữa trị ung thư duy
nhất, ngoài giải phẫu, mà y khoa đang áp dụng. Xác
suất thành công không nhiều, c̣n tùy thuộc ở sức
đề kháng bẩm sinh của mỗi cơ thể, và
tùy thuộc không nhỏ vào sự chịu đựng cùng ư
chí của con bệnh. Chưa kể, ung thư là căn
bệnh di căn quái quỉ, mầm bệnh tiềm ẩn
trong cơ thể, diệt nơi này sớm muộn ǵ
cũng sẽ nhảy sang nơi khác. Nói cách khác, chữa
trị ung thư là t́m cách triển hạn cái chết,
lâu, vài năm, nhanh, vài tháng.
Trời California mùa này đă lạnh, và
tối sớm. Trong căn pḥng nhỏ, rất nhỏ, nhà
người bạn Kim Thi trú ngụ gần 3 tháng nay, nh́n
ra, bầu trời nặng mây mù, một con quạ
đậu lẻ loi trên sợi dây điện chạy
dọc đường phố, bên ngoài tường rào. H́nh
ảnh con quạ lẻ loi trên sợi dây điện
giữa bầu trời xám đục, gợi trong ḷng Kim
Thi một nỗi quạnh hiu. Dù trốn chạy, tự
đánh lừa ḿnh cách nào, cũng không thể đảo
ngược sự thực: cái chết mỗi ngày mỗi
đến gần hơn với Kim Thi. Hôm qua, một
bạn văn, ngày nay đă là tu sĩ, đến thăm
Kim Thi. Anh ấy nói về lẽ sống chết; về
sự vô thường, giả ảo của kiếp nhân
sinh; về lớp "vỏ" tất cả chúng ta
đang mặc là cái b́nh thịt xương đă có sinh
ắt phải có bệnh, có lăo và có tử; về con
đường giải thoát mỗi chúng sinh cần
chuẩn bị cho ngày rũ bỏ lớp "vỏ"
sẽ cũ, mục, hư hoại, để thoát ra
khỏi ṿng quay nghiệt ngă luân hồi, hoặc có tái sinh,
th́ cơ hội cho chúng ta chọn lựa một cảnh
giới tốt ở kiếp hậu lai vẫn nhiều
hơn. Người bạn tu sĩ nói đến
"đạo" sống của dân tộc Ấn
Độ xưa: từ nhỏ đến lúc vừa
hết tuổi trưởng thành, học làm người.
Từ trưởng thành đến 40, hưởng thụ
cuộc đời. Thời gian c̣n lại dồn hết
cho tu tập để chuẩn bị cho cái chết sẽ
đến. Người bạn tu sĩ thuyết về cơi
"thân trung ấm", nơi linh hồn sẽ lang thang
một thời gian trước khi đầu thai chuyển
kiếp. Giai đoạn này cực kỳ quan trọng,
nếu không chuẩn bị trước bằng tu tập,
chính tâm, sẽ dễ dàng bị rơi vào cảnh giới
tồi tệ ... Tạm bỏ qua niềm tin tôn giáo và
những dự tri có tính trừu tượng, điều
Kim Thi thấy rơ là dưới mắt mọi người,
chuyện ra đi của Kim Thi có vẻ đă
được khẳng định.
.....
.....
.
.
KIM THI
(XO sưu tầm)
CÂU CHUYỆN CÁT ĐÁ
CÂU CHUYỆN CÁT ĐÁ
Một người
nọ mỗi khi cầm tờ báo là mở xem những trang
cáo phó chia buồn trước nhất. Anh ta chăm chú
đọc từng ḍng trên trang cáo phó dù không hề quen
biết với người đă mất. Có người
bạn thấy thế bèn hỏi nguyên do. Anh ta trả
lời:
- À. Tôi chỉ gửi lời cám
ơn đến những người này đó thôi.
Người bạn của anh ta
trợn mắt ngạc nhiên nói:
- Anh nói điều
ǵ mà tôi chẳng hiểu ǵ cả. Anh cảm ơn những
người đă chết mà toàn là người anh chưa
hề quen biết! Cái đầu của anh có vấn
đề ǵ không vậy ?
Người nọ thong thả
trả lời:
- Đúng vậy. Tôi trân trọng
cảm ơn họ. V́ sự ra đi của họ đă
nhắc nhở cho tôi đừng quên rằng kiếp
người vốn là vô thường. Cái chết
đến bất chợt nào ai hề hay biết. Lúc c̣n
sống những người này cũng có những
ước mơ toan tính, những tranh giành hơn thua,
những vui buồn ganh ghét. Để rồi bỗng
dưng trở thành những cái xác vô tri chờ đem
hỏa táng hoặc vùi sâu trong ḷng đất lạnh.
Họ đă đem chính sinh mạng của ḿnh để nhắc
nhở cho tôi bài học lớn trong cuộc đời
như vậy chẳng lẽ không xứng đáng
được nhận một lời cảm ơn hay sao
anh bạn ?