CHUYỆN RA MẮT SÁCH,

KHÓ TIN NHƯNG CÓ THẬT

 

"Anh đã làm thơ, viết văn từ lâu rồi," một người bạn mới quen nói một cách tự nhiên và đoan chắc với tôi, "em đã đọc trên mạng lưới và báo chí thì tại sao anh không thu thập lại và in ra sách cho mọi người đọc và giữ làm tài liệu chứ?". Tôi còn nhớ tôi chỉ nhún vai nói lại, "Để rồi xem đã!" Mấy năm trôi qua, nhiều người quen biết cũng lần lượt đem những tác phẩm của họ ra mắt. Họ hỏi tôi chừng nào mới đến lượt tôi. Viết lung tung vui đùa với mọi người thì dễ, vì không cần theo chủ đề gì, bạ đâu viết đấy. Còn ra sách thì cần phải có hệ thống không thể góp nhặt linh tinh không có một hay những chủ đề nhất định.

 

Tôi thật sự phục sự cần cù, kiên nhẫn của các nhà văn, nhà thơ đã bỏ thời giờ sắp đặt, in ấn, đi đây đó ra mắt sách. Mà cũng phải nói phải chọn đúng thời điểm nữa. Tôi nhớ cách đây khá lâu, hồi năm 1994, tôi gặp anh P .., học vấn của anh chỉ có lớp ba, lớp bốn, nhưng anh viết thơ, viết văn rất nhiều trong cơn cùng quẫn của anh bởi anh sang Hoa Kỳ theo diện trẻ vị thành niên không có thân nhân từ bên đảo. Anh thực sự mồ côi cả cha lẫn mẹ ngay từ nhỏ, sống trong cô nhi viện cho tới lúc bỏ đi bụi đời rồi canh me theo thuyền vượt biên. Anh sang đây lại theo bạn bè đi lang thang, xì ke ma túy, không chịu học hành vì mang một quan niệm sai trái tự hại bản thân cho mình ở Việt Nam học chẳng tới đâu, thì làm sao có thể học thành tài ở nước người.

 

Lúc tôi gặp anh, anh gần như sắp chết. Không nhà cửa, sống nương nhờ bạn bè. Anh đưa tôi chồng giấy dầy, "Ông thầy xem giúp tôi được gì không? Cuộc đời tôi chỉ có mớ chữ này!". Tôi tội nghiệp nhìn anh thương hại, cầm lấy tập giấy cũ kỹ viết lung tung, đọc đến nhức cả mắt, tôi cũng nói, "Để rồi xem đã!" Tôi lò dò đọc, chọn lọc ra vài chục bài, sửa lại đôi chút, rồi đánh máy, tự đóng thành sách cho anh tập thơ tiếng Việt đầu đời của anh. Tôi cứ tưởng chuyện khích lệ anh như vậy là xong, nếu anh chẳng may nhắm mắt, anh cũng không cảm thấy mình ra đi trong thinh lặng. Mà anh không ra đi thinh lặng được, anh cầm tập thơ tôi tự đóng bằng khổ giấy 11 x 8.5 gấp đôi đánh máy hai mặt như một tập vở với hình bìa cứng đàng hoàng ra tiệm Kinko nhờ họ sao nguyên bản ra mấy chục tập thơ đem tặng cho người quen, người thân.

 

"Đúng là ông thầy đem súng cho giặc!" Một số người trách tôi vì tôi đã giúp anh P .. hoàn thành tập thơ. Họ không hiểu là tôi chỉ giúp anh góp nhặt, đóng thành tập cho riêng anh thôi chứ tôi không nghĩ nó sẽ động vang trong cộng đồng. Anh P. cao hứng kể cho những người bạn Mỹ quen biết để họ dịch và đặt thành thơ bằng Anh Ngữ. Anh in thành một tập thơ Anh văn ra mắt sách ở một số trường đại học. Anh nghiễm nhiên thành A Homeless Vietnamese Poet, một nhà thơ Việt Nam vô gia cư, ở cuối thế kỷ 20. Sinh viên Mỹ bỏ tiền ra mua thơ anh, dư bao nhiêu anh lại bỏ ra in thêm, bán hoặc tặng tiếp. Không hiểu có phải gặp thời hay đúng thuốc cho người bệnh không, nhưng anh tự nhiên khoẻ lại, không còn xì ke ma túy nữa, và cũng bắt đầu sống tự lập.

 

Hơn mười năm qua, lúc gặp lại anh, anh vẫn còn cười vui kể chuyện ngày trước. Con người đang hấp hối lúc tôi gặp bây giờ vẫn còn an nhiên sống giữa đời, tuy không như những người khác, nhưng có ai bảo thi sĩ là một người bình thường bao giờ. Anh P. cũng hỏi tôi, "Bao giờ ông thầy mới ra mắt sách đây?"

 

Tôi cũng cười trừ và nói như đã nói với những người bạn đã quen, "Để rồi xem cái đã!" Thời giờ tôi hạn hẹp, ai lại vất vả vác ngà voi. Phải chờ một lúc nào đó rảnh rỗi tôi sẽ thử thời vận một phen, còn bây giờ viết, viết và cứ viết thôi, chứ ra sách lại là một chuyện khác.

 

NGUYÊN ĐỖ

(Sưu tầm liên mạng chuyển)

 

 

Đoản Khúc

NÓ VÀ TÔI

(Như Ly)

 

Nó hơn tôi hai tuổi, cao hơn cái đầu, học trên hai lớp, ở cạnh nhà, cách nhau chỉ một khu vườn nhỏ.

 

Tôi và nó chơi rất thân. Nó xử sự với tôi giống như một người anh. Mỗi khi tôi bị bọn nhóc khác chọc ghẹo, nó luôn đứng ra bảo vệ nên thường bị ăn đòn lia chiạ Mặc dù nó rất trầm tính nhưng ai đụng đến tôi là nó ăn thua tới cùng. Riêng tôi, tôi coi nó như một người bạn ngang hàng để lấy cớ ăn hiếp, đì nó tối đa, tơi tả. Bây giờ nghĩ lại tôi thấy nó thật tội nghiệp và mình lúc ấy sao mà du côn quá !

 

Nó không có anh chị em nên rất thích chơi với tôi. Phần tôi, tôi cũng là con một trong gia đình nên hai đứa chơi thân và hạp nhau lắm lắm. Tôi thì khôn trước tuổi, còn hắn thì tánh nết khù khờ (con trai đứa nào đã khờ thì khờ triền miên), lâu lâu mới khôn đột xuất một tí.

 

Chúng tôi chơi nhiều trò chơi với nhau, vui ơi là vui, và phần thắng lúc nào cũng thuộc về tôi 100%.

 

Có một lần, vườn cây trái nhà cuối xóm vừa chín tới, tôi canh lúc buổi trưa chủ nhà đang say ngủ liền dụ nó :

 

- Ê, mày cao, chân dài, mày leo cây mận nhé ? Mận nhà này ngọt vô cùng, ông bà già này ngủ trưa mê lắm, mày tha hồ mà hành động. Mày chỉ việc leo lên hái trái và quăng xuống, còn tao thì tao hy sinh đứng ở dưới này canh chừng và nhặt bỏ vô bao, hai con mắt phải láo liên dòm ngó nên cũng mệt không kém, mày chịu không ?

 

Không biết lúc ấy trí khôn nó phân biệt thế nào mà nó anh hùng nhận nhiệm vụ ngay. Những khi chúng tôi thành công thì tôi trúng mánh lớn với một bao ny-lông to tổ bố đầy mận ngọt. Kế đó, chúng tôi khệ nệ ôm bao đựng trái chạy bay lên đỉnh đồi sau nhà, nằm lăn từ bãi cỏ này tới bãi cỏ khác, miệng thì nhai nhóp nhép, tay thì chuyền cho nhau những "chiến lợi phẩm" vừa thu hoạch được đến quả cuối cùng. Sau đó, hai đứa chúng tôi rủ nhau cùng nhảy xuống bờ ao gần đó nghịch ngợm cho mát dưới ánh nắng gay gắt của buổi trưa hè oi ả. Quả là thú vị thật ! Những lúc ấy chúng tôi trông "đen như mọi", Mẹ tôi thường bảo thế.

 

Tuy vậy, những vụ ăn trộm trái cây của chúng tôi đôi khi lại bị bể mánh. Những lần như thế là do chủ vườn cây có nuôi chó trong nhà, những con chó hung dữ -dữ hơn cả tôi- nhào ra sủa oang oang thấy mà ghét, cho dù tôi đã đứng yên chịu trận, chẳng dám nhúc nhích. Nếu ai mà bắt gặp tôi lúc đó hẳn sẽ khen lấy khen để rằng tôi có khuôn mặt dễ thương vô cùng tận. Ấy thế mà cái mặt của tôi vẫn không làm cho lũ chó im tiếng mà lại càng sủa nhặng xị lên nhiều hơn, vậy mới chết cơ chứ ! Vừa thấy chủ nhà lấp ló ở cửa, tôi đã can đảm ba chân bốn cẳng bỏ chạy ngay (chứ nếu là kẻ yếu bóng vía thì đã đứng tim chết trân từ lâu rồi !). Tôi vừa chạy vừa ngoái cổ nhìn lại phía sau thì thấy nó của tôi thân vẫn còn treo lủng lẳng trên cây, trước khi bị chủ nhà lấy cây thọc té xuống lộn ngã trên sân. Sau đó, họ nhào vô túm cổ và tát cho nó vài cái rõ kêu hoặc nhéo lên má và tai thật đau trong khi tôi thì co giò chạy một mạch lên ngọn đồi, chờ nó trở lại. Tàn binh của tôi trở về với khuôn mặt thê thảm, đỏ tía cả hai tai và má, sau một trận đòn khốc liệt. Ôi, trông nó mà tôi héo hắt cả cõi lòng ! Tôi giả vờ đeo cái mặt thật buồn của một ngày đưa đám, sẵn sàng chia sẻ nỗi đau muộn màng với nó, không dám nói một câu -không phải là tôi sợ nó chửi vì nó chẳng bao giờ hé môi chửi rủa tôi, có lẽ nó nghĩ rằng nó sinh ra là để gánh những gì tê tái trên đời dùm cho tôi chăng ? Tôi ngồi nhìn nắng chiều mà ngậm ngùi cho hai đứa đã toi mất một kế hoạch to tướng !

 

Mỗi khi đi học, tôi có cái tật khi leo lên xe đạp là nhắm mắt nhắm mũi đạp, xem những ổ gà như đồ bỏ, thành thử tôi bị té hoài đến méo cả xe, rách cả người. Mẹ tôi nói mãi không được nên bà phạt không cho đi xe nữa và thế là nó nhận thêm một nhiệm vụ mới là đưa đón tôi mỗi ngày hai buổi, bất kể nắng mưa : đèo tôi đàng sau lưng. Tội nghiệp cho thằng bé ốm nhom ốm nhách mà cứ ráng cong lưng chở tôi, miệng thở hào hển mỗi khi leo dốc, trong khi đó tôi thì vô tư hát ca ư ử. Tuy vậy, tôi cũng khôn lắm cơ, mỗi lần được nó chở là tôi chờ đến khi ra ngoài ngõ mới nhảy lên xe, không thôi mẹ nó thấy thì bà lại xót thương cho đứa con trai dại khờ của mình và như vậy, tôi sẽ phải lầm lũi cuốc bộ một mình đến trường, đếm từng viên đá sỏi rong rêu muộn phiền làm sao !

 

Theo tháng ngày trôi, tôi đã nhớn và đàng hoàng ra phết. Mỗi sáng đi học đều phải mặc áo dài tươm tất và vẫn dùng xe đạp để đến trường. Nhưng bây giờ, thay vì đi chung xe đạp thì hai đứa chúng tôi mỗi đứa chạy một chiếc. Giỏ xe của tôi mùa hè chất đầy hoa phượng, trông thật đẹp. Tình cảm giữa nó và tôi vẫn gắn bó như thuở còn bé xíu. Vào những đêm trăng sáng, nó hay mang đàn ra ngồi sau hè vừa hát vừa đàn bâng quơ. Tiếng đàn trổi lên nghe thật du dương .. Những lần như thế, chắc hẳn nó đoán biết tôi sẽ đứng đằng sau hàng rào để lắng nghe cho nên giọng hát của nó lúc ấy nghe có hồn lắm cơ. Ừ, mà nhìn kỹ nó cũng đẹp dzai lắm chứ ! Còn tôi, tôi của thời bấy giờ thì tóc không còn dựng đứng và nồng nặc mùi chua lét của mồ hôi và nước ao nữa mà đã dài và đen huyền. "Những lọn tóc óng ánh, thẳng tắp trông cứ như mây !", nó thường bảo thế, nhưng chưa dám vuốt tóc tôi lấy một lần.

 

Những tháng ngày thơ mộng ấy chấm dứt vào ngày 30-04-1975, cái ngày hai đứa chúng tôi chưa kịp biết yêu, chưa biết lo toan cho tương lai. Ngày đó cả nước tôi nhốn nháo, tan hoang và đổ nát. Những chia ly, mất mát, đổ ập tới cùng một lúc. Căn nhà của tôi cư ngụ nằm gần phi trường nên gia đình tôi đã tận mắt chứng kiến bao cảnh người chen chúc, đạp cả lên nhau để được leo lên máy bay di tản. Bố Mẹ tôi lúc ấy chưa có ý nghĩ phải bỏ nước ra đi; còn nhà của nó, bạn tôi, thì phải tất tả dọn về quê Nội.

 

Mãi sau này, Bố Mẹ tôi thấy không khí trở nên khó thở, mọi tự do không còn như trước nữa nên đã quyết định vượt biên, và kể từ đó, chúng tôi hoàn toàn mất tin tức về nhau. Nói cho ngay, trong thời buổi mạnh sống yếu chết ấy, chẳng có đứa nào trong hai chúng tôi có thời gian để bận tâm nghĩ đến việc sẽ liên lạc với nhau.

 

Cho đến bây giờ, ở phương trời xa xôi này, tôi vẫn nghĩ và nhớ tới nó (dù biết rằng mình nay đã trở thành một phụ nữ nhưng .. trong đầu óc tôi lúc nào cũng in đậm hình bóng "nó của tôi"). Những kỷ niệm êm ái, ngọt ngào của thời thơ ấu không bao giờ có thể phai nhạt trong tâm tưởng tôi. Còn nó, nó giờ này không biết hiện đang ở phương nào ? Nó đã có người yêu hay vợ con gì chưa nhỉ ?

 

Dù cho nó có như thế nào, điều tôi luôn cam chắc là nó cũng sẽ không thể quên được tôi như tôi vẫn luôn nhớ về nó. Ví dù người bên cạnh nó có đẹp đi chăng nữa nhưng cũng sẽ không thay thế được tôi trong lòng nó đâu, phải không nhóc tì kia ơi ? Bởi vì đâu ? Bởi vì cái bản tính cà chua và chút gì đó rất đặc biệt ở tôi mà đã làm cho nó ngay từ bé đã chẳng thèm chơi với bất cứ đứa nào trong xóm, ngoài tôi ra.

 

Nó của tôi ơi,

 

Đoản khúc này xin viết riêng cho hai đứa mình của một thời thơ mộng nhé...

 

 

 

Như Ly

02-07-05

 

 

Về HUYNH TRƯỞNG TRẦN THÚC VŨ

(Phan Anh Dũng)

 

 

* * *

 

Lửa bừng cháy rực dòng thơ

Mà người thắp lửa bây giờ .. nơi đâu ?

 

Từ thơ ..

 

Tưởng tượng năm, mười năm nữa, có người nào đó đọc lại những dòng "Thắp Lửa Vào Thơ" của anh, tôi nghĩ rằng người đó cũng sẽ cảm nhận được độ nóng hừng hực của lửa trong tim Trần Thúc Vũ phà vào những bài thơ anh viết. Chỉ buồn thay, những người bạn yêu thơ ấy sẽ không được cái hân hạnh nghe chính anh, Trần Thúc Vũ, đọc những bài thơ anh thuộc lòng, những lời thơ và cung bậc đầy ắp nét hào sảng của người lính dãi dầu chinh chiến, của người tù không có bản án như anh.

 

Thơ anh như chính máu thịt của anh. Vì anh đã phải học thuộc lòng những bài thơ sáng tác giữa ngục tù dài đăng đẳng 18 năm ấy, vì giữa ngục tù khủng khiếp của chế độ, làm sao anh có được một mẩu giấy để ghi chép, làm sao âm thanh vần điệu ấy vượt ra khỏi bốn bức tường giam, và khi mà lòng yêu nước và tự do là một trọng tội dưới mũi súng quân thù. Nên, thơ anh đã thẩm thấu vào máu thịt người cưu mang và khai sinh ra nó trong hoàn cảnh nghiệt ngã của quốc nạn 75. Và vì thế, khi Trần Thúc Vũ đọc thơ anh ở một nơi anh được cất tiếng thì nó như được tẩm đầy hơi thở, lời thơ ướp ngập máu nóng của người lính chưa hề biết uốn lưng trong cái độ dài khủng khiếp của đêm tối tù đày mà anh gánh chịu 18 năm. Cám ơn anh đã cho bằng hữu được nghe những lời thơ tâm huyết ấy, tiếng của các con chữ thi ca anh đọc, có công suất làm sống lại những tế bào rã rệu vì tháng năm của cơm áo đời thường.

 

Tiếc và buồn vì từ nay nhân gian sẽ vắng anh, vắng lời thơ sang sảng hào hùng làm sôi sục trong anh em tiếng kèn thúc quân thời trận mạc.

 

Ðến người ..

 

Trần Thúc Vũ đến với anh em San Diego bằng một "tao ngộ chiến" tình cờ, anh lang thang theo nhà báo Hải Triều nhàn du xứ lạ, và ngay trong lần đầu tiên hội ngộ ấy, anh là thành viên của Hội cựu SVSQTBTÐ/ San Diego, rất tự nhiên như câu nói của anh: "Tôi xin được là một thành viên của Hội Thủ Ðức San Diego" và khi được giới thiệu với anh em, anh đã chào kính một đàn em với câu nói cũng rất lạ: "Tôi chào trước vì Dũng là người vào Hội trước". Anh làm tôi vừa ngạc nhiên vừa xấu hổ trước một đàn anh có cung cách bộc trực ít thấỵ

 

Cũng từng là một người tù cải tạo dưới chế độ Cộng Sản, tôi biết ngay rằng, với tâm tính và cách hành xử quy luật như vậy, anh đã phải vô cùng khổ sở trong những tháng ngày tù ngục, và tôi không lấy làm ngạc nhiên khi được biết thêm anh là một tù nhân 18 năm vừa bị trục xuất ra khỏi nước dưới áp lực quốc tế.

 

Lần đến San Diego thứ hai nhân chuyến ra mắt sách của nhóm nhà văn quân đội, trong một ngẫu hứng, Trần Thúc Vũ đã ngâm bài thơ Hố Mắt tặng anh em trong quán Ngọc Lan. Trong âm thanh bi hùng của lời thơ anh đọc, tôi nhìn thấy lại thời xưa của chính tôi, của những ngày đêm chong mắt chờ giặc bên những xác đồng đội chưa được tản thương, và của những chiều chia nhau hớp cay của bi-đoong rượu đêm mưa dưới giao thông hào .. Anh đọc thơ và uống rượu y như ngày ấy, tiếc là không có chiếc nón sắt, súng đạn lăn lóc sau cuộc hành quân kế bên, và dăm ba anh em ta phạch ngực ngồi quanh bàn nhậu, nếu có, trời ơi, 30 năm thua trận, tù đày, chắc chỉ là cơn mộng dữ mà thôi !!!

 

Còn gì nữa với anh, chắc phải kể đến việc anh trợn trạo nuốt một món ăn mà anh không sao nhai nổi, mãi đến khi thanh toán xong món ăn đến đổ mồ hôi, anh mới thú thật, răng anh không còn nhai được thứ gì sau thời gian tù đày, nhưng anh em đã gắp cho thì anh không thể nào từ chối. Chỉ mới là buổi sơ giao nhưng cái tình bằng hữu của anh trân trọng dường ấy. Kể gì đến .. tình nghĩa mai sau.

 

Cái trân trọng đó như một phản ứng tự nhiên trong anh, không khách sáo, không trình diễn màu mè, chẳng trách ở buổi tiễn đưa anh lần cuối cùng, bạn bè khắp nơi đã kêu gọi, đã réo nhau đến với anh đông đủ, với tất cả tâm tình.

 

Anh Trần Thúc Vũ kính mến,

 

Sinh ra trong cõi nhân gian phù thế này, ai cũng phải đi qua ngưỡng cửa tử sinh, chúng ta trong thời trai trẻ há chẳng đã từng đêm ngày thách đố với sự sống còn qua lằn tên mũi đạn, há chẳng đã coi cái chết nhẹ như khói thuốc bay sao ? Chỉ có điều phải chi anh ra đi chậm hơn, để cùng anh em đi hết đoạn đường chiến binh như lời thề dưới chân Trung Nghĩa Ðài trường Mẹ, để còn nhìn lại quê hương đẹp như ước mơ mà anh đã đổ máu xương xây đắp từ thuở hoa niên.

 

Vĩnh biệt anh, Trần Thúc Vũ, thơ anh vẫn mãi cháy rực trong trái tim mọi người Việt Nam biết yêu Tổ Quốc Việt Nam.

 

 

Ngày QL 19/6

PHAN ANH DŨNG

(Người Việt Quốc Gia chuyển)