"Anh đă làm thơ, viết
văn từ lâu rồi," một người bạn
mới quen nói một cách tự nhiên và đoan chắc
với tôi, "em đă đọc trên mạng lưới
và báo chí th́ tại sao anh không thu thập lại và in ra sách
cho mọi người đọc và giữ làm tài liệu
chứ?". Tôi c̣n nhớ tôi chỉ nhún vai nói lại,
"Để rồi xem đă!" Mấy năm trôi qua,
nhiều người quen biết cũng lần
lượt đem những tác phẩm của họ ra
mắt. Họ hỏi tôi chừng nào mới đến
lượt tôi. Viết lung tung vui đùa với mọi
người th́ dễ, v́ không cần theo chủ đề
ǵ, bạ đâu viết đấy. C̣n ra sách th́ cần
phải có hệ thống không thể góp nhặt linh tinh
không có một hay những chủ đề nhất
định.
Tôi thật sự phục sự
cần cù, kiên nhẫn của các nhà văn, nhà thơ đă
bỏ thời giờ sắp đặt, in ấn, đi
đây đó ra mắt sách. Mà cũng phải nói phải
chọn đúng thời điểm nữa. Tôi nhớ cách
đây khá lâu, hồi năm 1994, tôi gặp anh P .., học
vấn của anh chỉ có lớp ba, lớp bốn,
nhưng anh viết thơ, viết văn rất nhiều
trong cơn cùng quẫn của anh bởi anh sang Hoa Kỳ
theo diện trẻ vị thành niên không có thân nhân từ bên
đảo. Anh thực sự mồ côi cả cha lẫn
mẹ ngay từ nhỏ, sống trong cô nhi viện cho
tới lúc bỏ đi bụi đời rồi canh me theo
thuyền vượt biên. Anh sang đây lại theo bạn
bè đi lang thang, x́ ke ma túy, không chịu học hành v́ mang
một quan niệm sai trái tự hại bản thân cho ḿnh
ở Việt Nam học chẳng tới đâu, th́ làm sao có
thể học thành tài ở nước người.
Lúc tôi gặp anh, anh gần như
sắp chết. Không nhà cửa, sống nương nhờ
bạn bè. Anh đưa tôi chồng giấy dầy, "Ông
thầy xem giúp tôi được ǵ không? Cuộc
đời tôi chỉ có mớ chữ này!". Tôi tội
nghiệp nh́n anh thương hại, cầm lấy tập
giấy cũ kỹ viết lung tung, đọc đến
nhức cả mắt, tôi cũng nói, "Để rồi
xem đă!" Tôi ḷ ḍ đọc, chọn lọc ra vài
chục bài, sửa lại đôi chút, rồi đánh máy,
tự đóng thành sách cho anh tập thơ tiếng Việt
đầu đời của anh. Tôi cứ tưởng
chuyện khích lệ anh như vậy là xong, nếu anh
chẳng may nhắm mắt, anh cũng không cảm thấy
ḿnh ra đi trong thinh lặng. Mà anh không ra đi thinh
lặng được, anh cầm tập thơ tôi tự
đóng bằng khổ giấy 11 x 8.5 gấp đôi đánh
máy hai mặt như một tập vở với h́nh b́a
cứng đàng hoàng ra tiệm Kinko nhờ họ sao nguyên
bản ra mấy chục tập thơ đem tặng cho
người quen, người thân.
"Đúng là ông
thầy đem súng cho giặc!" Một số
người trách tôi v́ tôi đă giúp anh P .. hoàn thành tập
thơ. Họ không hiểu là tôi chỉ giúp anh góp nhặt,
đóng thành tập cho riêng anh thôi chứ tôi không nghĩ nó
sẽ động vang trong cộng đồng. Anh P. cao
hứng kể cho những người bạn Mỹ quen
biết để họ dịch và đặt thành thơ
bằng Anh Ngữ. Anh in thành một tập thơ Anh
văn ra mắt sách ở một số trường
đại học. Anh nghiễm nhiên thành A Homeless Vietnamese
Poet, một nhà thơ Việt Nam vô gia cư, ở cuối
thế kỷ 20. Sinh viên Mỹ bỏ tiền ra mua thơ
anh, dư bao nhiêu anh lại bỏ ra in thêm, bán hoặc
tặng tiếp. Không hiểu có phải gặp thời hay
đúng thuốc cho người bệnh không, nhưng anh
tự nhiên khoẻ lại, không c̣n x́ ke ma túy nữa, và
cũng bắt đầu sống tự lập.
Hơn mười năm qua, lúc
gặp lại anh, anh vẫn c̣n cười vui kể
chuyện ngày trước. Con người đang hấp
hối lúc tôi gặp bây giờ vẫn c̣n an nhiên sống
giữa đời, tuy không như những người
khác, nhưng có ai bảo thi sĩ là một người b́nh
thường bao giờ. Anh P. cũng hỏi tôi, "Bao
giờ ông thầy mới ra mắt sách đây?"
Tôi cũng cười trừ và
nói như đă nói với những người bạn
đă quen, "Để rồi xem cái đă!" Thời
giờ tôi hạn hẹp, ai lại vất vả vác ngà voi.
Phải chờ một lúc nào đó rảnh rỗi tôi
sẽ thử thời vận một phen, c̣n bây giờ
viết, viết và cứ viết thôi, chứ ra sách lại
là một chuyện khác.
NGUYÊN ĐỖ
(Sưu
tầm liên mạng chuyển)
Đoản Khúc
Đoản Khúc
NÓ VÀ TÔI
(Như Ly)
Nó hơn tôi hai tuổi, cao hơn
cái đầu, học trên hai lớp, ở cạnh nhà, cách
nhau chỉ một khu vườn nhỏ.
Tôi và nó chơi rất thân. Nó
xử sự với tôi giống như một người
anh. Mỗi khi tôi bị bọn nhóc khác chọc ghẹo, nó
luôn đứng ra bảo vệ nên thường bị
ăn đ̣n lia chiạ Mặc dù nó rất trầm tính
nhưng ai đụng đến tôi là nó ăn thua tới
cùng. Riêng tôi, tôi coi nó như một người bạn ngang
hàng để lấy cớ ăn hiếp, đ́ nó tối
đa, tơi tả. Bây giờ nghĩ lại tôi thấy nó
thật tội nghiệp và ḿnh lúc ấy sao mà du côn quá !
Nó không có anh chị em nên rất
thích chơi với tôi. Phần tôi, tôi cũng là con một
trong gia đ́nh nên hai đứa chơi thân và hạp nhau
lắm lắm. Tôi th́ khôn trước tuổi, c̣n hắn
th́ tánh nết khù khờ (con trai đứa nào đă khờ
th́ khờ triền miên), lâu lâu mới khôn đột
xuất một tí.
Chúng tôi chơi nhiều tṛ chơi
với nhau, vui ơi là vui, và phần thắng lúc nào cũng
thuộc về tôi 100%.
Có một lần, vườn cây
trái nhà cuối xóm vừa chín tới, tôi canh lúc buổi
trưa chủ nhà đang say ngủ liền dụ nó :
- Ê, mày cao, chân dài, mày leo cây mận
nhé ? Mận nhà này ngọt vô cùng, ông bà già này ngủ trưa
mê lắm, mày tha hồ mà hành động. Mày chỉ
việc leo lên hái trái và quăng xuống, c̣n tao th́ tao hy sinh
đứng ở dưới này canh chừng và nhặt
bỏ vô bao, hai con mắt phải láo liên ḍm ngó nên cũng
mệt không kém, mày chịu không ?
Không biết lúc ấy trí khôn nó
phân biệt thế nào mà nó anh hùng nhận nhiệm vụ
ngay. Những khi chúng tôi thành công th́ tôi trúng mánh lớn
với một bao ny-lông to tổ bố đầy mận
ngọt. Kế đó, chúng tôi khệ nệ ôm bao
đựng trái chạy bay lên đỉnh đồi sau nhà,
nằm lăn từ băi cỏ này tới băi cỏ khác,
miệng th́ nhai nhóp nhép, tay th́ chuyền cho nhau những
"chiến lợi phẩm" vừa thu hoạch
được đến quả cuối cùng. Sau đó, hai
đứa chúng tôi rủ nhau cùng nhảy xuống bờ ao
gần đó nghịch ngợm cho mát dưới ánh
nắng gay gắt của buổi trưa hè oi ả.
Quả là thú vị thật ! Những lúc ấy chúng tôi trông
"đen như mọi", Mẹ tôi thường
bảo thế.
Tuy vậy, những vụ ăn
trộm trái cây của chúng tôi đôi khi lại bị
bể mánh. Những lần như thế là do chủ
vườn cây có nuôi chó trong nhà, những con chó hung dữ
-dữ hơn cả tôi- nhào ra sủa oang oang thấy mà
ghét, cho dù tôi đă đứng yên chịu trận, chẳng
dám nhúc nhích. Nếu ai mà bắt gặp tôi lúc đó hẳn
sẽ khen lấy khen để rằng tôi có khuôn mặt
dễ thương vô cùng tận. Ấy thế mà cái
mặt của tôi vẫn không làm cho lũ chó im tiếng mà
lại càng sủa nhặng xị lên nhiều hơn,
vậy mới chết cơ chứ ! Vừa thấy
chủ nhà lấp ló ở cửa, tôi đă can đảm ba
chân bốn cẳng bỏ chạy ngay (chứ nếu là
kẻ yếu bóng vía th́ đă đứng tim chết trân
từ lâu rồi !). Tôi vừa chạy vừa ngoái cổ
nh́n lại phía sau th́ thấy nó của tôi thân vẫn c̣n treo
lủng lẳng trên cây, trước khi bị chủ nhà
lấy cây thọc té xuống lộn ngă trên sân. Sau đó,
họ nhào vô túm cổ và tát cho nó vài cái rơ kêu hoặc nhéo lên
má và tai thật đau trong khi tôi th́ co gị chạy một
mạch lên ngọn đồi, chờ nó trở lại. Tàn
binh của tôi trở về với khuôn mặt thê thảm,
đỏ tía cả hai tai và má, sau một trận đ̣n
khốc liệt. Ôi, trông nó mà tôi héo hắt cả cơi ḷng !
Tôi giả vờ đeo cái mặt thật buồn của
một ngày đưa đám, sẵn sàng chia sẻ nỗi
đau muộn màng với nó, không dám nói một câu -không
phải là tôi sợ nó chửi v́ nó chẳng bao giờ hé môi
chửi rủa tôi, có lẽ nó nghĩ rằng nó sinh ra là
để gánh những ǵ tê tái trên đời dùm cho tôi
chăng ? Tôi ngồi nh́n nắng chiều mà ngậm ngùi cho
hai đứa đă toi mất một kế hoạch to
tướng !
Mỗi khi đi học, tôi có cái
tật khi leo lên xe đạp là nhắm mắt nhắm
mũi đạp, xem những ổ gà như đồ
bỏ, thành thử tôi bị té hoài đến méo cả xe,
rách cả người. Mẹ tôi nói măi không được
nên bà phạt không cho đi xe nữa và thế là nó nhận
thêm một nhiệm vụ mới là đưa đón tôi
mỗi ngày hai buổi, bất kể nắng mưa :
đèo tôi đàng sau lưng. Tội nghiệp cho thằng bé
ốm nhom ốm nhách mà cứ ráng cong lưng chở tôi,
miệng thở hào hển mỗi khi leo dốc, trong khi
đó tôi th́ vô tư hát ca ư ử. Tuy vậy, tôi cũng
khôn lắm cơ, mỗi lần được nó chở
là tôi chờ đến khi ra ngoài ngơ mới nhảy lên xe,
không thôi mẹ nó thấy th́ bà lại xót thương cho
đứa con trai dại khờ của ḿnh và như
vậy, tôi sẽ phải lầm lũi cuốc bộ
một ḿnh đến trường, đếm từng viên
đá sỏi rong rêu muộn phiền làm sao !
Theo tháng ngày trôi, tôi đă nhớn
và đàng hoàng ra phết. Mỗi sáng đi học
đều phải mặc áo dài tươm tất và
vẫn dùng xe đạp để đến trường.
Nhưng bây giờ, thay v́ đi chung xe đạp th́ hai
đứa chúng tôi mỗi đứa chạy một
chiếc. Giỏ xe của tôi mùa hè chất đầy hoa
phượng, trông thật đẹp. T́nh cảm giữa
nó và tôi vẫn gắn bó như thuở c̣n bé xíu. Vào
những đêm trăng sáng, nó hay mang đàn ra ngồi sau hè
vừa hát vừa đàn bâng quơ. Tiếng đàn trổi
lên nghe thật du dương .. Những lần như
thế, chắc hẳn nó đoán biết tôi sẽ
đứng đằng sau hàng rào để lắng nghe cho
nên giọng hát của nó lúc ấy nghe có hồn lắm
cơ. Ừ, mà nh́n kỹ nó cũng đẹp dzai lắm
chứ ! C̣n tôi, tôi của thời bấy giờ th́ tóc không
c̣n dựng đứng và nồng nặc mùi chua lét của
mồ hôi và nước ao nữa mà đă dài và đen
huyền. "Những lọn tóc óng ánh, thẳng tắp
trông cứ như mây !", nó thường bảo thế,
nhưng chưa dám vuốt tóc tôi lấy một lần.
Những tháng ngày thơ mộng
ấy chấm dứt vào ngày 30-04-1975, cái ngày hai đứa
chúng tôi chưa kịp biết yêu, chưa biết lo toan cho
tương lai. Ngày đó cả nước tôi nhốn nháo,
tan hoang và đổ nát. Những chia ly, mất mát,
đổ ập tới cùng một lúc. Căn nhà của tôi
cư ngụ nằm gần phi trường nên gia đ́nh
tôi đă tận mắt chứng kiến bao cảnh
người chen chúc, đạp cả lên nhau để
được leo lên máy bay di tản. Bố Mẹ tôi lúc
ấy chưa có ư nghĩ phải bỏ nước ra
đi; c̣n nhà của nó, bạn tôi, th́ phải tất tả
dọn về quê Nội.
Măi sau này, Bố Mẹ tôi thấy
không khí trở nên khó thở, mọi tự do không c̣n như
trước nữa nên đă quyết định
vượt biên, và kể từ đó, chúng tôi hoàn toàn
mất tin tức về nhau. Nói cho ngay, trong thời
buổi mạnh sống yếu chết ấy, chẳng có
đứa nào trong hai chúng tôi có thời gian để
bận tâm nghĩ đến việc sẽ liên lạc
với nhau.
Cho đến bây giờ, ở
phương trời xa xôi này, tôi vẫn nghĩ và nhớ
tới nó (dù biết rằng ḿnh nay đă trở thành
một phụ nữ nhưng .. trong đầu óc tôi lúc nào
cũng in đậm h́nh bóng "nó của tôi").
Những kỷ niệm êm ái, ngọt ngào của thời
thơ ấu không bao giờ có thể phai nhạt trong tâm
tưởng tôi. C̣n nó, nó giờ này không biết hiện
đang ở phương nào ? Nó đă có người yêu hay
vợ con ǵ chưa nhỉ ?
Dù cho nó có như thế nào,
điều tôi luôn cam chắc là nó cũng sẽ không
thể quên được tôi như tôi vẫn luôn nhớ về
nó. Ví dù người bên cạnh nó có đẹp đi
chăng nữa nhưng cũng sẽ không thay thế
được tôi trong ḷng nó đâu, phải không nhóc t́ kia
ơi ? Bởi v́ đâu ? Bởi v́ cái bản tính cà chua và
chút ǵ đó rất đặc biệt ở tôi mà đă làm
cho nó ngay từ bé đă chẳng thèm chơi với bất
cứ đứa nào trong xóm, ngoài tôi ra.
Nó của tôi ơi,
Đoản khúc này xin viết riêng
cho hai đứa ḿnh của một thời thơ mộng
nhé...
Như Ly
02-07-05
From: NguoiVietQuocGia@yahoogroups
Về HUYNH
TRƯỞNG TRẦN THÚC VŨ
(Phan
Anh Dũng)
* * *
Lửa bừng cháy rực ḍng
thơ
Mà người thắp lửa bây
giờ .. nơi đâu ?
Từ thơ ..
Tưởng tượng năm,
mười năm nữa, có người nào đó
đọc lại những ḍng "Thắp Lửa Vào
Thơ" của anh, tôi nghĩ rằng người đó
cũng sẽ cảm nhận được độ nóng
hừng hực của lửa trong tim Trần Thúc Vũ phà
vào những bài thơ anh viết. Chỉ buồn thay,
những người bạn yêu thơ ấy sẽ không
được cái hân hạnh nghe chính anh, Trần Thúc
Vũ, đọc những bài thơ anh thuộc ḷng,
những lời thơ và cung bậc đầy ắp nét
hào sảng của người lính dăi dầu chinh chiến,
của người tù không có bản án như anh.
Thơ anh như chính máu thịt
của anh. V́ anh đă phải học thuộc ḷng những
bài thơ sáng tác giữa ngục tù dài đăng
đẳng 18 năm ấy, v́ giữa ngục tù khủng
khiếp của chế độ, làm sao anh có
được một mẩu giấy để ghi chép, làm
sao âm thanh vần điệu ấy vượt ra khỏi
bốn bức tường giam, và khi mà ḷng yêu nước
và tự do là một trọng tội dưới mũi súng
quân thù. Nên, thơ anh đă thẩm thấu vào máu thịt
người cưu mang và khai sinh ra nó trong hoàn cảnh
nghiệt ngă của quốc nạn 75. Và v́ thế, khi
Trần Thúc Vũ đọc thơ anh ở một nơi
anh được cất tiếng th́ nó như được
tẩm đầy hơi thở, lời thơ ướp
ngập máu nóng của người lính chưa hề
biết uốn lưng trong cái độ dài khủng
khiếp của đêm tối tù đày mà anh gánh chịu 18
năm. Cám ơn anh đă cho bằng hữu được
nghe những lời thơ tâm huyết ấy, tiếng
của các con chữ thi ca anh đọc, có công suất làm
sống lại những tế bào ră rệu v́ tháng năm
của cơm áo đời thường.
Tiếc và buồn v́ từ nay nhân
gian sẽ vắng anh, vắng lời thơ sang sảng hào
hùng làm sôi sục trong anh em tiếng kèn thúc quân thời
trận mạc.
Đến người ..
Trần Thúc Vũ đến
với anh em San Diego bằng một "tao ngộ
chiến" t́nh cờ, anh lang thang theo nhà báo Hải
Triều nhàn du xứ lạ, và ngay trong lần đầu
tiên hội ngộ ấy, anh là thành viên của Hội
cựu SVSQTBTĐ/ San Diego, rất tự nhiên như câu nói
của anh: "Tôi xin được là một thành viên của
Hội Thủ Đức San Diego" và khi được
giới thiệu với anh em, anh đă chào kính một
đàn em với câu nói cũng rất lạ: "Tôi chào
trước v́ Dũng là người vào Hội
trước". Anh làm tôi vừa ngạc nhiên vừa
xấu hổ trước một đàn anh có cung cách
bộc trực ít thấỵ
Cũng từng là một
người tù cải tạo dưới chế độ
Cộng Sản, tôi biết ngay rằng, với tâm tính và
cách hành xử quy luật như vậy, anh đă phải vô
cùng khổ sở trong những tháng ngày tù ngục, và tôi
không lấy làm ngạc nhiên khi được biết thêm
anh là một tù nhân 18 năm vừa bị trục xuất
ra khỏi nước dưới áp lực quốc tế.
Lần đến San Diego thứ
hai nhân chuyến ra mắt sách của nhóm nhà văn quân
đội, trong một ngẫu hứng, Trần Thúc Vũ
đă ngâm bài thơ Hố Mắt tặng anh em trong quán
Ngọc Lan. Trong âm thanh bi hùng của lời thơ anh đọc,
tôi nh́n thấy lại thời xưa của chính tôi,
của những ngày đêm chong mắt chờ giặc bên
những xác đồng đội chưa được
tản thương, và của những chiều chia nhau
hớp cay của bi-đoong rượu đêm mưa
dưới giao thông hào .. Anh đọc thơ và uống rượu
y như ngày ấy, tiếc là không có chiếc nón sắt,
súng đạn lăn lóc sau cuộc hành quân kế bên, và
dăm ba anh em ta phạch ngực ngồi quanh bàn nhậu,
nếu có, trời ơi, 30 năm thua trận, tù đày,
chắc chỉ là cơn mộng dữ mà thôi !!!
C̣n ǵ nữa với anh, chắc
phải kể đến việc anh trợn trạo
nuốt một món ăn mà anh không sao nhai nổi, măi
đến khi thanh toán xong món ăn đến đổ
mồ hôi, anh mới thú thật, răng anh không c̣n nhai
được thứ ǵ sau thời gian tù đày, nhưng
anh em đă gắp cho th́ anh không thể nào từ chối.
Chỉ mới là buổi sơ giao nhưng cái t́nh bằng
hữu của anh trân trọng dường ấy. Kể ǵ
đến .. t́nh nghĩa mai sau.
Cái trân trọng đó như
một phản ứng tự nhiên trong anh, không khách sáo, không
tŕnh diễn màu mè, chẳng trách ở buổi tiễn
đưa anh lần cuối cùng, bạn bè khắp nơi
đă kêu gọi, đă réo nhau đến với anh đông
đủ, với tất cả tâm t́nh.
Anh Trần Thúc Vũ kính mến,
Sinh ra trong cơi nhân gian phù thế
này, ai cũng phải đi qua ngưỡng cửa tử
sinh, chúng ta trong thời trai trẻ há chẳng đă
từng đêm ngày thách đố với sự sống c̣n
qua lằn tên mũi đạn, há chẳng đă coi cái
chết nhẹ như khói thuốc bay sao ? Chỉ có
điều phải chi anh ra đi chậm hơn,
để cùng anh em đi hết đoạn
đường chiến binh như lời thề
dưới chân Trung Nghĩa Đài trường Mẹ,
để c̣n nh́n lại quê hương đẹp như
ước mơ mà anh đă đổ máu xương xây
đắp từ thuở hoa niên.
Vĩnh biệt anh,
Trần Thúc Vũ, thơ anh vẫn măi cháy rực trong trái
tim mọi người Việt Nam biết yêu Tổ
Quốc Việt Nam.