MỘT GÓC ĐỜI TỊ NẠN
(Hạo Nhiên Nguyễn Tấn Ích)
Vợ chồng tôi và bốn
đứa con qua Mỹ theo Chương tŕnh Tái Định
Cư Cựu Tù Cải Tạo đợt HO8. V́ là diện
"đầu trọc", không có bạn bè thân nhân bảo
lănh, nên được phân bổ đến tiểu bang c̣n
thưa dân của Hiệp Chủng Quốc Hoa Kỳ :
Arizona. Hội thiện nguyện đón gia đ́nh tôi tại
phi trường Phoenix và đưa đến ở trong
căn apartment hai pḥng, cách thủ phủ của tiểu
bang ba mươi phút lái xe.
Nhờ theo mấy khóa luyện
Anh ngữ trước khi ra đi , nên con tôi đứa nào
cũng bập bẹ được tiếng Mỹ. Chỉ
qua vài ngày "nhập gia" là chúng nó kết bạn với
một nhóm Mỹ con cùng dăy chung cư. Mấy hôm sau, cả
đám tự động mang đến nhà tặng chiếc
TV màu 9 inches c̣n xài tốt. Con tôi mừng như được
trúng số. Ngày c̣n ở Việt
Nam, cha mẹ không sắm nổi truyền h́nh dù là loại
rẻ tiền đen trắng, nên hàng đêm chúng phải
qua nhà láng giềng xem ké. Phiền một nỗi là ông cán bộ
cằn nhằn mang bụi đất vào làm dơ cái nền
nhà tráng cement mà ông lau chùi hàng ngày lên nước láng bóng. Hai
đứa con nhỏ của ông đưa từ Hà Nội
về cứ để lưng trần nằm lăn trên nền
mà ngủ. Sau nầy, để tránh cái đám trẻ con
hàng xóm làm dơ nhà, mỗi lần mở truyền h́nh là ông
đóng chặt cửa lại.
Mục sư Hồ là người
Việt duy nhất đến thăm chúng tôi nhiều lần.
Một hôm, ông ngỏ ư chở cả nhà đi xem thủ phủ của Tiểu bang và đến
vườn hái nho.
Nghe đuợc hái nho là lũ
con tôi mắt sáng lên. Chúng vội vă vọt lên xe chẳng cần
đợi mời lần thứ hai.
Sáu mạng người ngồi
trong thùng phía sau xe truck có mui. Trên đường đi, gió
nóng quạt vào mặt như đến gần ngọn núi
lửa khiến tôi nhớ đến truyện Tây Du Kư,
đọan thầy tṛ Tam Tạng sắp phải băng
qua ngọn hỏa diệm sơn, Tề Thiên Đại Thánh phải
mượn quạt ba tiêu của Thiết Phiến công chúa
quạt cho tắt lửa để Đường Tăng tiếp
tục trên con đường thỉnh kinh. Mục sư Hồ
không có quạt ba tiêu nhưng xe ông có máy lạnh. Tiếc rằng
máy lạnh của xe pickup chỉ dành trong pḥng lái nên sáu
đệ tử của ngài bị nhốt trong thùng sau xe mệt ngất ngư v́ cơn nóng thiêu
người. Nắng tháng Tám
nám trái bưởi ở Việt Nam, có nghĩa ǵ so với
cái nóng không có độ ẩm của vùng sa mạc nầy.
Mồ hôi bị bốc hơi ngay từ trong lỗ chân lông
nên làn da khô khốc.
Xe chạy về hướng
Tucson, mất hơn một giờ th́ rẽ vào đường
tắt, cánh đồng nho hiện ra xanh ngút mắt. Mục
sư liên hệ với chủ nhà vườn, mỗi
người nhận một con dao nhỏ và chiếc giỏ
đựng nho. Lần đầu tiên trong đời, chúng
tôi mới nh́n thấy tận mắt những chùm nho chín mọng
đong đưa trên cành. Tha hồ ăn và tha hồ hái.
Người nào cũng cố hái cho thật nhiều mang về
nhà bỏ tủ lạnh để dành ăn cho đă đời,
ngàn năm một thuở mà ! Tôi nghĩ thầm :
"Người Mỹ rộng răi thật, nho c̣n đẹp
thế nầy mà đă cho vào hái mót."
Thằng Út nhà tôi thích quá, vui
như sáo . Bụng đói và khát mà được ở giữa
vườn nho th́ khỏi chê vào đâu. Nó ham hố ăn ngấu
nghiến không ngừng nghỉ, những trái nho chín mọng,
ngọt lịm cứ liên tiếp ngốn vào mồm. Được
một lúc, bỗng cu cậu ôm bụng, mặt tái xanh, ngă
quỵ xuống gốc nho, mắt trợn trừng. Ông Mục
sư hoảng hốt vội vàng vác nó lên vai định
đưa vào pḥng người coi vườn cấp cứu, chợt nó mửa
thốc mửa tháo trên ngực áo ông, rồi từ trong quần
shorts của nó chảy dầm dề phân lỏng , tuôn cả
trên lưng áo của vị mục sư khả kính. Sau khi ộc ra hết cả số
nho đă lên men trong dạ dày, cu cậu khỏe lại ngay.
Tội nghiệp cho vị Mục sư phải đứng tắm ngoài trời
bằng ṿi nước tưới cây và "bác tài xế Mục
Sư" phải mặc bộ đồ ướt lái xe
về nhà.
Tập trung số nho của
gia đ́nh hái được là 30 pounds, tiền phải trả
là 60 đô, chúng tôi nh́n nhau ngỡ ngàng. Mục sư Hồ không nói rơ ràng
là đi mua nho tự hái ngoài vườn, khiến chúng tôi cứ
tưởng đi hái mót nho như ở quê nhà mót bắp ,
mót dưa. Hẳn nhiên là không
có tiền để mua, nhưng bù lại , người nào
cũng được đầy một bụng nho, chỉ
trừ thằng Cu Út đă trả lại hết cho chủ
vườn. Với tấm
ḷng hào hiệp, Mục sư chi ra 10 đô-la mua nho biếu
chúng tôi mang về. Vị chủ chiên đă "tốn than
c̣n tan lưỡi cày !" Ngài đành bỏ luôn cuộc
thăm viếng thủ phủ Phoenix.
Hai tuần lễ sau, hội
thiện nguyện giới thiệu vợ chồng tôi vào
làm hăng may áo quần ở một thành phố khác, cách nhà nửa
giờ chạy xe trên xa lộ. Nếu đi bằng xe bus
phải qua nhiều trạm mất cả tiếng rưỡi
đồng hồ. Chán nản và thất vọng, tôi không
c̣n tinh thần để lập nghiệp trên vùng đất
khô cằn đầy những cây xương rồng và khí
hậu khắc nghiệt nầy.
Ḍ la tin tức, tôi biết
được một số bạn bè đi trước
đă đến đây rồi bỏ đi. Một hôm, t́nh
cờ tôi nhặt được một lá thư viết dở
dang trong ngăn kéo bàn nơi pḥng khách. Tôi nhận ra người
gởi là Phan Anh Tuấn HO7, bạn cùng quê sang đây trước
tôi hai tháng. Trong thư anh báo cho thân nhân sẽ bỏ tiểu
bang nầy sang Florida. Theo ngày tháng trong thư, Tuấn rời
khỏi căn apartment đúng một tuần lễ trước
khi tôi tới. Như vậy,
gia đ́nh tôi là kẻ kế thừa căn nhà anh thuê nửa
chừng.
Tôi như người ở giữa
đại dương mênh mông,
chẳng biết hướng nào t́m. Một hôm, bất
ngờ tôi bắt gặp trong cuốn sổ tay có ghi số
phôn của Huỳnh thị Phương Thanh là bạn học
với em gái tôi hồi c̣n ở quê nhà. Hiện giờ gia
đ́nh Thanh đang định cư tại miền Bắc
tiểu bang California. Nhờ điện thoại của
người láng giềng, tôi liên lạc ngay và may mắn gặp
được cả hai vợ chồng. Họ hứa sẵn
sàng giúp đỡ, nếu gia đ́nh tôi di chuyển đến
thành phố San Jose. Như người sắp chết
đuối chụp được phao, chúng tôi mừng vô hạn.
Ông Mục sư Hồ rất
cảm thông sự khó khăn của gia đ́nh tôi. Và chính
ông đă giúp tôi hoàn thành ư nguyện đi t́m một vùng
đất khác.
Phương tiện di chuyển
là loại xe bus xuyên bang. Đúng hai mươi ngày kể từ
khi đặt chân trên miền đất cực nam nước
Mỹ, chúng tôi lại gánh gồng hành lư lên xe bus Greyhound thẳng
đến quận hạt Santa Clara nằm về hướng
tây bắc Hoa Kỳ.
*
* *
Vượt gần hai ngàn kí lô
mét, qua một ngày một đêm, chuyến xe bus sau cùng đến
thành phố San Jose vào trưa Chủ nhật. Vợ chồng
Thanh đă có mặt lúc xe vừa cặp bến, chúng tôi mừng
rơi nước mắt.
Căn nhà Thanh biệt lập,
có rào gỗ chung quanh gồm năm pḥng rộng răi. Chủ
nhà dành cho gia đ́nh tôi một pḥng trên lầu ở tạm,
đợi đến ngày đầu tháng sẽ dọn vào
một căn apartment hai pḥng do người cậu của
Thanh đứng tên mướn hộ.
Chỉ c̣n một ngày nữa
là chúng tôi dọn đến căn nhà thuê, bỗng người
cậu báo tin chủ apartment hủy bỏ hợp đồng
mướn nhà với lư do gia đ́nh sáu người không thể
ở hai pḥng. Tôi vô cùng lúng túng. Thời gian ở đậu
nhà Thanh không thể lâu hơn được nữa, mà t́m
mướn nhà khác th́ phải chờ đầu tháng sau.
Lục t́m cầu may trong báo Việt
ngữ mục nhà cho thuê, may mắn
tôi t́m thấy một căn apartment hai pḥng c̣n trống,
Thanh vội vàng điện thoại hẹn người quản
lư cho tôi đến xem nhà.
Từ thành phố Milpitas đến
San Jose, tôi và thằng con trai lớn thay nhau chở trên chiếc
xe đạp đ̣n dông không có ba-ga gắn phía sau. Người địa
phương nh́n cha con tôi ôm nhau trên chiếc xe đạp với
cặp mắt kinh dị. Đối với họ, có lẽ
đây là hiện tượng lạ lùng đầu tiên mà họ
mục kích. Chúng tôi vô t́nh đùa cợt với luật lệ
đi đường ở Mỹ và gây khó chịu cho những
người kỳ thị giới đồng tính.
Chúng tôi di chuyển như thế
nhiều lần trên những con đường tấp nập
xe hơi mà chưa lần nào gặp cảnh sát và cũng
may mắn là không chạy lạc ra ngoài freeway. Sau nầy có
ông bạn HO, c̣n chân ướt chân ráo như tôi, đi xe
đạp bên ŕa xa lộ bị gió cuốn hút ra giữa
đường, ḍng xe cán nát
thân thể ông c̣n chiếc xe đạp bị văng trở
lại vào lề đường.
Khu apartment nằm gần
đường Senter, phía sau là con suối cạn. Người
thuê trước vừa dọn
đi cách một ngày. Chúng tôi
quyết định mướn căn apartment hai pḥng nầy
với giá 650 đô-la mỗi tháng.Tiền deposit cũng 650
đồng được ông chủ nhà là một bác sĩ
Việt Nam cảm thông cho khất lại tháng sau mới nộp.
Không chờ đợi chủ
nhà quét dọn, sơn sửa mà vợ chồng cùng con
cái tự chà rửa pḥng tắm,
vách tường và bếp núc, chỉ yêu cầu chủ nhà
kêu thợ giặt thảm mà thôi.
Đêm đầu tiên vợ chồng
tôi ở lại căn nhà mới thuê. Hai căn đối
diện dăy nhà tôi đều là người Việt. Bà Chín
Nam Bộ mang biếu chúng tôi một tấm đắp cũ.
Ông Bang Bắc Kỳ 54 cho bốn gói mỳ ăn liền,
hai cái chén và hai đôi đũa.
Được sự giúp đỡ của hai người
láng giềng trong cơn túng quẫn, ḷng chúng tôi vô cùng cảm kích và tin
tưởng sâu sắc rằng người Việt mới
tị nạn nên chọn tiểu bang có đông đồng
hương là cần thiết.
Đêm đó, vợ chồng tôi ôm
nhau ngủ trên sàn nhà với tấm đắp vừa làm
chiếu vừa làm mền, cuộn tṛn như cặp sâu
trong trái kén mà xót xa nhớ về quê hương.
Trước khi qua Mỹ, chúng
tôi không ngờ lại có những ngày tháng "gian truân"
đến thế.
*
* *
Người mới đến
định cư cảm thấy đỡ cô đơn nhờ
vào những nơi tập trung thường xuyên của
đồng hương, như địa điểm cà phê
b́nh dân ở trong khu chợ Senter, có tên rất thời
thượng: Quán Cà-phê HO. Nơi đây được coi
là đất tụ hội để t́m gặp bạn bè cũ,
để học hỏi kinh nghiệm của những
người đi trước, để được
giới thiệu các loại dịch vụ cần thiết
như bán xe, mua xe, học lái
xe .. và để biết tin tức ở quê nhà.
Một hôm, tôi đạp xe lần
ṃ t́m đến cà phê HO. Một quán giải khát b́nh dân
đúng nghĩa, bàn ghế đơn sơ, khách hàng mộc
mạc, đậm đà t́nh quê hương. Kêu ly cà phê
đen ngồi nhâm nhi trong một góc, tôi nghe rầm ŕ những
mẩu đối thoại với nhau :
- "Nầy, đằng ấy
c̣n nhớ thằng H. không ? Nó tù cùng trại với bọn
ḿnh đó. Vợ nó vượt biên qua Mỹ hồi năm
82. Vừa rồi nó qua đợt HO 5, nghe nói ngày H. tới
phi trường, cô vợ đến chúc mừng và trao cho
nó một phong b́ đựng 500 đô-la rồi quay lưng
thản nhiên bước lên chiếc xe lộng lẫy có
người đàn ông Mỹ ngồi chờ sau tay lái. Ḷng H
tê tái. Một khắc sau, người đại diện hội
thiện nguyện bảo trợ mời H. lên xe. Nh́n cảnh
vật qua màn lệ mà H. tưởng bầu trời Mỹ quốc phủ lớp
sương mờ.
- "Sao chuyện xảy ra giống
tiểu thuyết quá vậy. Ông qua đây lâu rồi mà có
nghe tin tức ǵ về thằng
R. cùng phố với bọn
ḿnh không?"
- "Trên đất nước
mênh mông nầy mà cậu tưởng như ở ngă ba Long
Khánh của cậu đấy. Nó đi HO mấy ?"
- "HO 6, ở quê ḿnh đồn
reo về chuyện vợ nó mới qua Hoa Kỳ chưa
đầy năm mà đă bỏ chồng, bỏ con theo thằng
triệu phú da đen".
- "Ôi, cứ tưởng bở,
bộ Mỹ nó khoái mấy bà vợ đói cơm lâu ngày từ
trên rẫy bắp, đồi sắn ở quê nhà hay sao ? Đó
chẳng qua là đ̣n tuyên truyền của VC bôi xấu anh
em HO ḿnh đấy. Cậu nhớ hồi bọn ḿnh c̣n
trong tù, mấy anh "áo vàng" tuyên bố : "Số
đàn bà con gái chạy qua Mỹ đều bị "bè lũ đế quốc"
dồn vào một nơi làm điếm cho lính GI. Mấy anh
chồng đau quá, kéo nhau biểu t́nh đ̣i trả về
Việt Nam, nhưng "Đảng và nhà nước ta"
đâu có chịu nhận .."
Như thế đấy. Lần
đầu tôi đến thăm tiệm cà phê HO, quả thật
tiếng đồn không sai. Nơi đây được mệnh
danh là "Hăng thông tấn Senter".
Nhờ người bạn mới
quen tại quán cà phê HO giới thiệu cho tôi ông thầy
"dạy lái xe tư gia". Với giá giúp đỡ
người đồng hương, ông thầy lấy công
250 đô tập cho từng người, đến khi
đậu được bằng lái.
Sau khi đưa cha con tôi đến
DMV thi lấy bằng viết, ông cho thực tập ngồi
sau tay lái, mỗi ngày vài tiếng đồng hồ trong ṿng
một tuần lễ. Thằng con lớn của tôi thi lần
đầu là đậu ngay. Riêng tôi đă từng lái xe
dodge, xe jeep gần chục năm trong quân đội thế
mà qua lần thứ năm mới pass. Ông thầy dạy
lái với khuôn mặt thảm nảo bắt tay tôi.
Ông bảo :
"Không phải chúc mừng
anh đậu mà chúc mừng anh khỏi phải ghi tên vào
trường dạy lái chuyên nghiệp chính thức".
Luật thi lái xe ở Cali, cứ
ba lần thi lái không đậu phải thi lại bằng
viết và tiếp tục thi ba lần nữa. Thấy tay
lái quá yếu ,vị chủ khảo có thể bắt buộc
thí sinh phải ghi tên học tại trường lái xe chuyên
nghiệp. Hú hồn, nếu không, tôi phải mất bộn
tiền và tốn thêm thời gian để tiếp tục
học lái xe tại trường.
Trước khi từ giă, tôi bắt
tay ông thầy dạy lái, vừa ngỏ lời cảm
ơn vừa chúc mừng ông thầy thoát được
"của nợ" đă hành ông mất bảy lần
lui tới Nha Lộ Vận.
Nhờ kinh nghiệm chua chát về
tôi mà sau nầy ông thầy tăng tiền dạy lái gấp
đôi cho ông HO nào tự xưng ḿnh lái xe lâu nhất và hay nhất
ở Việt Nam.
*
* *
Vợ tôi được bà
láng giềng giới thiệu học nghề nấu ăn
trên xe lunch, một phương tiện bán thức ăn
lưu động tại các hăng xưởng. Sáng sớm bà
chở giúp nhà tôi đến hăng IFCO, chiều về chịu
khó lên xe bus. Dù học nghề, nhưng được chủ
trả 40 đô mỗi ngày. Cuối ngày phải rửa xe,
lau chùi các tủ kính, bếp nấu, tính ra c̣n khổ hơn
người thợ chính. Lương trả cho cook chính mỗi
ngày 80 đô , khi xe về đến bến là cook thảnh
thơi lái xe về nhà.
Vợ tôi làm suốt mười
hai tiếng đồng hồ trên xe lunch, đă nhọc mệt
mà chiều về c̣n phải đứng ngoài trời lạnh
đón xe bus qua hai ba trạm. V́ vậy, tôi nghĩ đến
chuyện mua xe, một mặt đưa đón vợ, một
mặt cho con tôi có phương tiện đi làm và đi học.
Một hôm, bất ngờ tôi
nhận được thơ của Trần Chung, một
thuộc cấp cũ gởi thơ thăm và có nhă ư lấy
vé máy bay mời chúng tôi qua tham quan vùng Houston, nơi anh có ngôi
chợ bán seafood. Anh c̣n đề nghị tôi nên chuyển
gia đ́nh qua vùng đó ở, anh sẵn sàng giúp đỡ
"ông thầy".
Được tin đó, vợ chồng
cô Thanh góp ư kiến là thay v́ ông bạn cho tiền mua vé máy
bay khứ hồi từ Cali sang Texas, chỉ xin họ cho
mượn 2000 đô-la để mua chiếc xe, hầu có
phương tiện cho cả nhà đi lại, rồi trả
góp từng tháng một.
Bà chủ chợ Trần Chung
là bạn cùng quê với vợ tôi, ông chồng là nhân viên của
tôi khi chưa mất nước, cả hai đều thân
t́nh cả. Họ qua đây từ năm 79, có mấy cơ
sở làm ăn vững vàng ở
Houston . Nghe lời góp ư của Thanh, chúng tôi "hồ hởi"
gọi điện thoại ngay.
Cú phôn xuyên bang đối với
gia đ́nh đang ăn trợ cấp cũng xót xa lắm.
Bà chủ chợ nhận điện thoại, nghe tiếng
vợ tôi, bà vui mừng rối rít. Bà hỏi thăm đủ
người, nào là bà nội ông ngoại, các bà d́ ông dượng
của bà ấy rồi đến láng giềng, cả cái
nhà thờ của ông chồng để lại cho đứa
cháu kêu bác ruột có sửa
sang đẹp đẽ không, ngày chạp mả hàng năm
đều gởi tiền về mà nó tổ chức có ŕnh
rang không ?.. Chờ cho bà bạn cũ nghỉ lấy
hơi, vợ tôi mới dám mở lời mượn tiền
mua xe. Bà bạn bảo :
- "Ồ tiếc chưa, phải
chi gia đ́nh bồ qua đây trúng mùa xuân, lúc ấy chợ
ḿnh đông khách hàng lắm, gặp mùa nầy chợ nào cũng
ế ẩm cả. Để ḿnh hội ư với ông xă rồi
trả lời bồ sau". Phôn cúp, mất trọn một
giờ gọi long-distance, nhưng niềm hy vọng chỉ
c̣n năm mươi phần trăm ở người chồng.
Nhà tôi thao thức chờ đợi
tiếng phôn "độ tŕ" từ thành phố
Houston, nhưng vẫn im re. Tôi nghĩ có thể người
bạn bận rộn công việc ở chợ nên đă
quên khuấy lời khẩn khoản của vợ ḿnh. V́ vậy,
tôi đánh liều gọi điện qua để
được trả lời dứt khoát. Lần nầy
tôi không nghe giọng líu lo của vợ chồng bạn tôi
mà chỉ nghe tiếng nói chắc nịch của tổng
đài báo cho biết số điện thoại đó không
xài nữa.
Vợ chồng Thanh sống
trong xă hội Mỹ đă mười mấy năm mà
đưa ư kiến mượn tiền là đùa cợt
trên sự đau khổ của người chưa am
tường đời sống thực tế ở
đây. Không biết nên trách người hay tội nghiệp
cho bản thân ḿnh. Vợ tôi nước mắt đầm
đ́a, khóc v́ tủi phận.
Bà kể lể :
- "Ngày trước nó đi
buôn quân tiếp vụ bị quân cảnh hốt, chạy tới
trường ḿnh đang dạy đ̣i mượn tiền,
phải bỏ lớp về nhà vét sạch đưa cho nó,
giờ trong cơn túng quẫn nơi quê người nó lại
làm ngơ".
Tôi sùng máu nạt vợ :
- "Bà có điên không mà kể
lể ngược đời. Hồi đó bà cho nó mượn
nhiều lắm là năm chục ngàn, c̣n ở đây hai
ngàn đô-la tính ra trên hai mươi triệu đồng Việt
Nam đó, sợ bà mới qua không trả nổi nên người
ta làm lơ là đúng thôi".
Bà chủ xe lunch muốn giữ
vợ tôi làm với bà lâu dài nên cho chúng tôi mượn 1050
đô mua chiếc xe Supra hai cửa, đời 81 bị tông
móp bên hông tay lái. Con tôi chê xe bị tai nạn tróc sơn loang
lổ. Tôi giải thích :
- "Giai đoạn đầu
khó khăn, ḿnh cần xe đi, đâu cần xe đẹp.
Người ta nói hiệu xe nầy bền lắm, đi cả
chục năm nữa vẫn c̣n tốt chán, vả lại,
nó vừa với túi tiền của gia đ́nh ḿnh".
Nghe tôi sắm xe, nhiều
người khuyên mới có bằng lái phải mua bảo hiểm
hai chiều. Nghe rồi chỉ ậm ừ chứ tôi biết
cóc ǵ về chiều với
hướng.
Sau khi làm xong thủ tục ở
nha lộ vận, tôi vội đến văn pḥng bảo
hiểm của ông chủ người Việt, nguyên là bạn
học với vợ tôi. Vị chuyên viên đầy kinh nghiệm
nầy khuyên tôi chỉ nên mua insurance một chiều rưỡi
thôi, lư do xe cũ và tiết kiệm tiền. Anh giải
thích :
"Bảo hiểm chiều
rưỡi là khi xe anh tông xe người ta th́ hăng bảo hiểm
của tôi sẽ bồi thường cho xe phía bên kia và nếu
xui xẻo xe người khác đụng xe anh mà xe họ
không mua insurance, th́ bảo hiểm của tôi sẽ đền
cho anh".
Tôi đồng ư.
Tính tới tính lui trên máy điện
toán, anh bạn kéo ra tờ giấy dài như lá sớ. Phần
tổng cộng một năm bảo hiểm phải
đóng 1250 đô.
Chân tay ră rời, tôi th́ thào bên
tai vị chuyên viên bảo hiểm:
"Tiền mua chiếc xe có
1050 đô, sao bảo hiểm tới 1250 đô" ?
Anh ôn tồn giải thích :
- "Hiệu Supra là loại
xe thể thao, cha con anh mới có bằng lái và cậu con
trai hai mươi hai tuổi, đó là ba yếu tố khiến
tiền mua bảo hiểm phải cao. Tuy nhiên, không phải
đóng một lần mà có thể đóng từng tháng một cộng thêm tiền lời.
Tôi ôm đầu ra về thông
báo với bà xă. Ngày hôm sau nhà tôi mượn về 150
đô-la đóng tháng bảo hiểm đầu tiên.
Buổi sáng, tôi đưa vợ
đi làm từ lúc bốn giờ, rồi vội vă quanh về
cho hai con lớn đi làm hăng điện tử. Cái job
điện tử nghe kêu thật. Ông bà ngoại đọc
thơ thấy cháu ḿnh mới qua Mỹ mà sao học hành giỏi
quá, chưa được bao lâu mà đă đạt
được cái nghề điện tử !
Một giờ 3 đô, ngày làm
tám tiếng vị chi là 24 đô. Một tháng hai muơi ngày
tính ra làm được 480 đô chưa trừ thuế.
Ông bà ngoại bên nhà nhẩm tính lương mỗi đứa
cháu hàng tháng gần năm triệu bạc Việt nam. Con
gái, chàng rể rồi đây sẽ giàu to ở xứ
người, ông bà mừng rơn đi khoe cùng bà con láng giềng.
Giàu đâu chưa thấy,
nhưng tiền trợ cấp vừa đúng sáu tháng là bị
cắt bớt, chỉ c̣n cái check 650 đô với 108 đồng
food stamps cho mỗi tháng dành cho cha mẹ và đứa con út
dưới mười tám tuổi.
*
* *
Từ ngày về đây, gia
đ́nh tôi ở tầng lầu, tầng dưới vắng
vẻ không người ở, nhưng đêm đến lại
thường nghe tiếng khua động. Những tiếng
cộp cộp, b́nh bịch như có người đục
vách, tiếng lào xào như tiếng nước chảy.
Vợ tôi thầm th́ : "Ma
ông à".
Tôi áp nạp :
- "Ngủ đi, mai c̣n
đi làm, thợ sửa nhà đấy. Ở Mỹ nguời
ta làm việc đâu kể ngày đêm".
Lâu ngày rồi cũng quen tai, vả
lại, những tiếng động đó cũng không xảy
ra thường xuyên.
Có những buổi sáng đi làm sớm, chúng
tôi hay bắt gặp cặp nam nữ thiếu niên người
Á đông ngồi ôm nhau trên ban-công tầng gác đối diện.
Bà xă tôi thắc mắc:
- "Con nhà ai mà trốn cha trốn
mẹ yêu đương sớm thế ?"
Như thường lệ,
sáng đúng bốn giờ là tôi phải chở vợ đi
làm. Xe vừa ra khỏi đường hẻm, chợt một
cảnh sát mặc sắc phục chận lại. Ông ra lệnh
vợ chồng tôi ra khỏi xe, đồng thời
đưa hai tay lên đầu. Họ đẩy chúng tôi úp
mặt trên nắp ca-pô xe, rồi bắt đầu lục
soát trên người, trong xe. Xong, họ chụp h́nh cả
người lẫn xe.
Sau cùng họ hỏi chúng tôi
đi đâu. Câu trả lời rất rơ ràng của tôi là
đi làm. Ông ta khoát tay bảo
lên xe, không cho bật đèn sáng. Ra khỏi khu vực, chúng
tôi mới thấy xe cảnh sát đậu rải rác trên những
con lộ gần khu chung cư của chúng tôi ở.
Khi tôi quay về, mọi
người trong khu chung cư hầu như đều thức
dậy, kẻ đứng lấp ló trong cửa, người
ra hẳn ngoài sân, mắt hướng về căn apartment
của tôi. Cảnh sát mặc thường phục đang
lục soát tầng dưới nhà, một số khác, vũ
khí cầm tay xục xạo dọc theo con suối cạn.
Ông Bang láng giềng đang
đứng hút thuốc trước mái hiên ngoắc tôi lại
nói nhỏ vào tai: "Một ổ cướp có súng, khiếp
thật. Chúng nó đục vách nhét hàng điện tử lấy
trộm được, khoét sàn bên trong tủ đựng
áo quần bỏ cả vũ khí vào trong đó. Tôi đếm
được mười thằng, toàn dân da màu bị c̣ng
tay , nghe đâu một thằng chạy thoát. Cặp trai gái
thường ôm nhau ngồi trên ban-công lúc về sáng cũng
có mặt trong số đó.
Hàng điện tử chúng cướp ở đâu mà
nhiều đến khiếp, chất đầy một xe
van, vậy mà chưa hết, cảnh sát c̣n tiếp tục
tháo vách lục t́m".
Tôi thật sự bàng hoàng. Từ
chỗ ngạc nhiên đến lo sợ. Mấy tháng trời
sống trên hang kiến lửa mà chẳng hay biết ǵ cả.
Xế trưa, một cảnh sát Mỹ gốcViệt
đến nhà tôi.
Ông ấy hỏi:
- "Cái nhóm băng đảng
ở tầng dưới hoạt động đă gần
một năm rồi mà gia đ́nh ông không hay biết ǵ
sao?"
Tôi trung thực trả lời
:
- "Chúng tôi là những
người tỵ nạn mới sang , thuê căn nhà nầy
chưa đầy bảy tháng".
Ông cảnh sát nh́n tôi một chặp
lâu như để ḍ xét rồi tiếp tục tra vấn
:
- "Bảy tháng sống ở
đây, ông không phát hiện được một hiện
tượng nào khác lạ?"
Tôi thẳng thắn:
- "Chúng tôi bận rộn suốt
ngày, hết chỗ làm part time rồi đến trường
học, th́ giờ đâu mà để ư đến những
sinh hoạt của người khác".
Khi ông cảnh sát đi rồi
tôi mới giật ḿnh. Tay nầy nghi ḿnh bao che hoặc tiếp
tay cho bọn cướp. Trái lại bọn cướp
nh́n tôi như là mật báo viên. Hang ổ bị phá vỡ, tự
nó đă chĩa mũi dùi vào kẻ ở tầng trên. Đúng là
một cổ hai tṛng !
Chiều tối cùng ngày, lực
lượng FBI lại đột nhập vào căn gác
đối diện nhà tôi , bắt thêm được ba tên
người Mễ Tây Cơ và tịch thu ba khẩu súng ngắn.
Đêm đó, tôi bàn với vợ và hai
đứa con lớn là phải dọn nhà đi gấp, chần
chờ là chúng đến nhà "phơ" hết cả
đám. Đồng đảng chắc chắn sẽ nghi gia
đ́nh ḿnh mật báo cho lực lượng an ninh hành tung của
chúng. Nghe tôi phân tích, mọi người đều sợ
xanh máu mặt.
Chỉ trong ṿng hai ngày là chúng
tôi lặng lẽ dọn nhà không báo trước. Ra đi âm
thầm trong đêm, bỏ lại tất cả những vật
dụng nặng nề, bỏ cả tiền deposit, nghĩa
là bỏ của chạy lấy người.
* * *
Mấy tháng sau, nhân cuối tuần,
tôi ghé vào quán cà-phê HO để kiếm tờ báo Việt ngữ,
bất ngờ gặp người bạn láng giềng hồi
ở apartment của ông bác sĩ. Ông Bang bắt tay tôi mừng
rỡ, nói :
- Ông may mắn thật.
- Chuyện ǵ thế ? tôi ngạc
nhiên hỏi.
Bang th́ thầm :
"Ông dọn nhà đi là có cặp
vợ chồng già và đứa cháu nhỏ đến
mướn ngay. Người vợ bị bệnh thần
kinh tê liệt. Ông biết không, đúng một tuần lễ,
vào nửa đêm, bọn chúng xông vào căn gác ông ở cũ
gặp người mướn mới, hỏi ông chồng
:
- Các người mướn
nhà nầy bao lâu ?
- Chúng tôi đến đây
chưa đầy tuần lễ, ông cụ trả lời.
- Mấy người có biết
gia đ́nh người mướn trước dời
đi đâu không ?
- Già cả lại bệnh hoạn,
tụi tôi làm sao biết được.
Chúng kéo bà lăo tê liệt rớt
xuống sàn nhà, giật tấm đắp xem mặt thằng
nhỏ đang ngủ, mở cửa tủ áo quần lục
soát, xong chúng nh́n mặt từng người trong nhà một
lần chót rồi vội vă ra xe đang nổ máy chờ.
Sáng hôm sau ông già kể lại
cho hàng xóm nghe sự việc đêm qua mà chẳng biết
chuyện ǵ đă xảy ra trước kia trong nhà ông
đang ở.
Ông Bang nh́n tôi với ánh mắt
như ngưỡng mộ một vị anh hùng, tiếp :
- "Bà con cả khu apartment
đều phục ông là người can đảm . Nói
không phải chỗ xin ông bỏ qua cho, chỉ có người
cộng tác viên gan ĺ như ông mới dám đưa gia
đ́nh đến sống trà trộn với bọn cướp.
Mà phải có người như ông may ra xă hội nầy mới
diệt hết được những băng đảng
tội phạm. Từ ngày tiểu trừ được bọn
cướp, chúng tôi mới thở phào nhẹ nhơm và luôn luôn
nhớ ơn ông".
Nghe đến đó, tôi sợ
tháo mồ hôi. Chính những người bạn láng giềng
c̣n nghi tôi là người của FBI, huống hồ bọn
cướp làm sao nghĩ khác đi được ! Và tôi tự
nhủ sẽ không bao giờ trở lại cái khu "Thông
Tấn Xă Senter" nầy nữa. Đến đấy biết
đâu, chẳng có ngày mang họa vào thân !
Hạo
Nhiên Nguyễn Tấn Ích
