T̀NH NGHĨA THÁI SƠN
(Mimosa
Phương Vinh)
H́nh ảnh người mẹ và đứa
con được xem là một biểu tượng tuyệt
vời, gây nhiều xúc động nhất trong t́nh
thương yêu nhân loại. Bao nhiêu áng văn chương,
từ thơ văn đến âm nhạc đă được
viết lên để ca ngợi t́nh mẫu tử bất diệt
và suối nguồn yêu thương đó h́nh như không bao
giờ cạn kiệt. Hạnh phúc được làm mẹ
và hạnh phúc được làm con là sự sáng tạo cao
đẹp nhất của thượng đế không phải
chỉ dành riêng cho con người mà cả muôn loài, vạn
vật.
C̣n t́nh nghĩa của Thái Sơn!
Một ngày kia đang đi trong băi đậu
xe chợ Kroger tôi thấy một cô bé tóc vàng nắm tay
người cha hớn hở nhảy tung tăng như con
chim se sẻ. Đôi mắt người cha trẻ nh́n con âu
yếm, cả bầu trời thương yêu ấm áp chan
chứa trong đôi mắt xanh thẫm đó. Tôi thấy
ḷng ḿnh êm dịu, hạnh phúc khi nh́n h́nh ảnh hai cha con họ
nhưng bỗng dưng một nỗi xót xa làm tim tôi đau
nhói lên. Tôi như một người đang say mê ngắm
nh́n một đóa hoa hồng tuyệt đẹp chợt
trông thấy một con sâu xấu xí trườn ḿnh lên những
cánh hoa. Tôi tự hỏi rồi hai mươi mấy
năm sau, đứa bé gái xinh xắn có c̣n nhớ đến
ngày hôm nay không, khi tay trong tay cùng cha đi dạo phố.
Hai mươi mấy năm sau, người
cha dĩ nhiên không c̣n trẻ nữa. Người cha bắt
đầu nặng nề với khuôn mặt chảy xệ
xuống, thân h́nh không c̣n thon thả dễ nh́n như
xưa. Đôi mắt tràn ngập thương yêu hôm nay
đă bắt đầu mỏi mệt với tia nh́n cam chịu.
Ông đứng đó trong ṭa án và bên kia là đứa con gái
tóc vàng nay đă là một người đàn bà trẻ.
Người đàn bà có một người đàn ông trẻ
khác bên cạnh. Khuôn mặt vui tươi, nhí nhảnh ngày
xưa bên cạnh cha không c̣n nữa. Nét mặt cô ta bây giờ
thật lạnh lùng và mặt người đàn ông xa lạ
nào đó mà bây giờ cô gọi là chồng cũng băng
giá đâu kém ǵ cô.
Cô nói với ông Quan Ṭa:
-Tôi đă mời ông ta đi nhiều lần
nhưng ông cứ làm lơ măi, cho nên tôi bắt buộc phải
kiện ông ta. Tôi đă cho ông ở ba tháng không lấy tiền
rồi!
Người chồng cũng nói:
-Vợ tôi nói đúng. Ba tháng tiền nhà là
900 dollars, tôi nói nếu ông ta dọn đi tôi sẽ không
đ̣i số tiền đó lại. Tôi nói nhiều lần
nhưng ông cứ tảng lờ như không nghe.
Ông Quan Ṭa hỏi người đàn ông:
-Tại sao ông không trả tiền mướn
nhà?
Người đàn ông cúi đầu nhẫn
nhục nói:
-Trước kia tôi trả tiền nhà cho
con gái tôi đều, nhưng dạo sau này tôi mất việc
làm. Không phải tôi không muốn trả mà chỉ đợi
khi t́m được việc làm th́ sẽ thanh toán. Bây giờ
tôi không biết đi đâu cả, vợ tôi đă có chồng
khác.
Ông QuanṬa hỏi:
-Ông c̣n đứa con nào không?
-Không, tôi chỉ có một đứa con gái
độc nhất mà thôi!
Người con rể tuyên bố:
-Tôi không thể cho ông ta ở thêm ngày nào nữa
đâu. Đây là nhà của vợ chồng tôi.
Người con gái cũng nói:
-Tôi cũng có ư kiến như chồng tôi
mà thôi.
Chứng kiến phiên ṭa đó, tôi mong ông
quan ṭa sẽ nói một câu nào đó đại loại
như: dù sao đây cũng là cha của cô, cô đuổi
đi rồi ổng sẽ sống ở đâu!
Ông quan ṭa không nói những ǵ tôi mong đợi
mà chỉ phán rằng người đàn ông phải dọn
đi ngay. Người cha cúi đầu buồn bă như muốn
khóc.
Tôi đă phải mang h́nh ảnh phiên ṭa ấy
trong suốt đời sống và ư nghĩ của ḿnh. Thật
là tội nghiệp và tôi hay tự hỏi rồi số phận
người cha ấy sẽ ra sao?
Đó là người cha Mỹ trong một
xứ sở đă cưu mang tôi mấy chục năm nay với
bao nhiêu kỷ niệm vui buồn. Nhưng dù vui, dù buồn
tôi vẫn yêu quê hương thứ hai này, một quê
hương đă hiện hữu như một tấm phao
cho bao cuộc đời khốn cùng đang chới với,
chờ chết đuối trong ḷng biển xanh cuồng nộ
với ngàn cơn sóng dữ. Và tôi muốn kể cho các bạn
nghe về một người cha Việt Nam mà tôi đă biết
trên đất nước này. Người cha Việt Nam mà
từ ngàn xưa đă luôn hiện hữu trong câu ca dao bên cạnh
người mẹ hiền tuyệt vời của tất
cả chúng ta:
Công cha như núi Thái Sơn.
Nghĩa mẹ như nước trong nguồn
chảy ra.
Người cha Việt Nam không bị con
đưa ra ṭa như người cha Mỹ, v́ dù sao người
ḿnh cũng có truyền thống không vạch áo cho người
xem lưng, tốt th́ khoe xấu th́ che. Người ta hay ví
von một cách nôm na rằng nhà nào cũng có một hũ mắm,
nếu khui ra th́ chẳng thơm tho chút nào. Là một người
Việt Nam tôi chấp nhận nhân sinh quan đó với cả
hai mặt tốt và xấu, tuy nhiên khi sự việc đă
đi quá giới hạn của nó th́ việc vạch áo cho
người xem lưng cũng chẳng c̣n là vấn đề
quan trọng hay cấm kỵ nữa. Bao nhiêu bậc cha mẹ
đă không ngớt ca tụng con cái ḿnh dù họ đă phải
ngậm đắng nuốt cay để sống từng
giờ, từng phút trong tủi cực với con cái nhất
là khi chúng đă có gia đ́nh. Họ nghĩ rằng sự
cam chịu cũng là một h́nh thức của t́nh
thương cho đi, họ không muốn con cái ḿnh bị
người đời khinh khi, dị nghị v́ tội bất
hiếu. Cam chịu đă trở thành một sự hy sinh
tuyệt vời mà nhiều bậc cha mẹ đă chấp
nhận để đi hết cuộc đời ḿnh trong
câm lặng. Đă gọi là hy sinh th́ c̣n ǵ phải suy luận
là tốt hay xấu, đúng hay sai. Cao quư thay t́nh cha mẹ!
Người cha Việt Nam đă tha thứ,
đă hy sinh cho đứa con như những bậc cha mẹ
khác. Vợ ông qua đời và ông cho đứa gái độc
nhất tất cả những ǵ ông và bà đă gom góp, tạo
dựng trong những năm lưu lạc xứ người.
Từ nhỏ con gái ông đă là một thiếu nữ ngoan
ngoăn, dễ dạy, cô chịu khó học hành, thành đạt
trong cuộc đời mặc dù được cha mẹ
cưng chiều rất
mực. Khi vợ ông qua đời ở lứa tuổi sáu
mươi, ḷng đau như cắt nhưng may mắn thay
ông c̣n đứa con gái để an ủi. Cô con gái giống
mẹ như khuôn đúc từ tính t́nh dịu dàng, đôn hậu
đến cách sống khôn khéo trong ngoài. Cô lo lắng cho cha
từ miếng ăn, giấc ngủ thật chu đáo nên
ông cũng thấy ḷng nguôi ngoai đôi chút v́ sự ra đi
bất ngờ của vợ bởi một tai nạn
lưu thông. Ông chưa nghĩ đến chuyện tiến
thêm bước nữa ở lứa tuổi sáu ba.
Ông thương con quá và cho cô tất cả
v́ ông nghĩ con gái xứng đáng để được
nhận những ǵ vợ chồng ông đă cả đời
tạo dựng, hơn nữa là con một không cho cô th́ cho
ai đây. Cô hay nói:
- Mẹ qua đời rồi ba ở với
con ba nhé!
Tuy nhiên có nhiều lúc ông giật ḿnh nghĩ
rằng: con ḿnh đă hơn hai mươi lăm rồi nó
c̣n phải lập gia đ́nh không lẽ ḿnh cứ sống
hoài với cha. Ông đem điều đó nói ra th́ cô gạt
đi:
-Ba lo xa quá, con có chồng th́ ba vẫn ở
với con. Nhà rộng như thế này không lẽ ba lại
bỏ con ra ngoài sao?
Rồi cô tủm tỉm cười:
-Trừ trường hợp ba có bạn
gái muốn sống riêng th́ con không dám cản ngăn đâu
nhé.
Ông lắc đầu buồn bă:
-Ba chưa nghĩ đến chuyện
đó, mẹ ra đi đột ngột ba đau ḷng lắm.
Chắc c̣n lâu lắm ba mới quên được con ạ!
Cô khóc ̣a lên:
- Con xin lỗi ba, con chỉ nói đùa thôi.
Xin ba ở với con suốt đời ba nhé, con xin thề
với ba rằng dù lấy chồng con cũng không bao giờ
v́ chồng mà bỏ quên ba đâu.
Con gái ông đă nói như đinh đóng cột
và chừng đó cũng đủ an ủi ông lắm rồi,
ông tin rằng người vợ quá cố cũng ngậm
cười nơi chín suối.
Con gái ông lấy chồng, chồng cô ta
đẹp trai và có học, có địa vị trong xă hội,
người đời hay nói chuyện mẹ chồng con
dâu chứ có ai nói đến chuyện cha vợ con rể
bao giờ đâu cho nên ông sống cũng tạm yên ổn.
Ông c̣n đi làm v́ thế chẳng mang tiếng ăn bám con
cái, vả lại ông đă sang tên ngôi nhà mà vợ chồng từng
chắt chiu xây dựng cho con gái, c̣n chút số tiền bảo
hiểm của vợ trong nhà băng ông cũng nghĩ sẽ
cho con nay mai.
Sống với con rể một thời
gian ông nhận thấy chàng ta khác biệt ông khá nhiều về
mọi mặt, điều đó cũng đúng thôi v́ hai
người trưởng thành trong hai xă hội khác nhau Việt
Nam và Mỹ Quốc nên ông cũng chẳng lấy đó làm
quan trọng lắm. Tuy nhiên có một vấn đề khá
phức tạp là ông luôn tôn trọng những ư kiến cùng
cách sống của người con rể dù không thích lắm
nhưng ngược lại chàng ta lại xem thường
những ư kiến và cách sống của ông. Chàng rế không
nói ra nhưng luôn xem ông là một người không trí thức,
kém văn minh. Ông không bao giờ chấp nhận điều
đó v́ dù nửa đời phải lưu lạc xứ
người, ngôn ngữ người không thông suốt lắm
nhưng ông vẫn là kẻ có tŕnh độ và nhận thức
chẳng thua ai (hay đúng hơn chẳng hề thua chàng rể
quư của ḿnh). Cuộc chiến tranh lạnh bắt đầu
giữa hai người đàn ông nhưng cô con gái vô t́nh nào
hay biết.
Nhà này là nhà ông và cách trang hoàng trong nhà do
người vợ quá cố đảm nhận. Ông luôn khâm
phục khiếu thẩm mỹ của bà, từ những bức
tranh treo tường đến những b́nh hoa giả hay
màu sắc ôn nhu của những bộ bàn ghế, tủ
sách hay đôi ba chiếc kệ cùng đồ lặt vặt
trong nhà đều nói lên tính cách của một người
có tŕnh độ chiêm ngưỡng nghệ thuật rất
cao. Và ông hay đắm ḿnh ở một góc pḥng nào đó
để ngắm nghía, để nhớ, để ngậm
ngùi thương tiếc người đàn bà đă chia sẻ
với ông mấy chục năm trong cuộc buồn vui trần
thế. Thế nhưng ngôi nhà, cái thế giới tưởng
như vô cùng tuyệt vời bất khả xâm phạm
đó h́nh như bắt đầu bị lấn áp một
cách tội t́nh dưới tia nh́n không mấy thiện cảm
của người con rể. Hăy gọi anh ta dưới
cái tên Danny, một chàng trai mạnh khỏe, nhanh nhẹn, học
vị cao nhưng h́nh như tâm hồn không được
sâu sắc lắm theo nhận xét của ông. Chàng ta chẳng
có một ư niệm nghệ thuật nào cả (ông nghĩ vậy
nhưng không nói ra và nuôi dưỡng sự khinh thường
trong ḷng).
Một ngày kia Danny đem về mấy bức
tranh vẽ toàn hoa lá thật to, thật đẹp và đề
nghị đem hai bức tranh Mùa Thu và Chiều ở pḥng
khách xuống. Theo Danny hai bức tranh cũ buồn quá, màu sắc
ảm đạm quá, nói tóm lại là không đẹp đẽ
ǵ tại sao phải treo trong pḥng khách. Ông giận run cả
người nhưng cố gắng phân trần:
- Cảnh mùa thu lúc nào cũng đẹp, cũng
buồn nhưng không phải ai cũng có lối vẽ linh
động như người họa sĩ này đâu. Anh
không thấy như ḿnh đang đi lạc vào rừng thu
hay sao? C̣n chiều tà, không phải chiều tà mà là chiều
đỏ, người họa sĩ rất bạo trong
cách dùng màu đỏ tươi, ít người dám dùng màu sắc
như vậy. Bức tranh không phải buồn mà đó là
cách diễn đạt ánh sáng dữ dội của một
buổi hoàng hôn trước khi tất cả lịm tắt
vào bóng tối đêm đen. Đó h́nh như là hơi thở
cố gắng cuối cùng của đời người,
anh không thấy sao?
Danny lắc đầu cười:
- Tại ba có nhiều tưởng tượng
quá đi! Chắc ǵ người họa sĩ có được
ư tưởng như ba khi vẽ những bức tranh này.
Ông nhún vai:
- Trong nghệ thuật người ta t́m thấy
nhau, sự giao cảm giữa sáng tạo và thưởng thức
đâu phải là một sự hoang tưởng. Hơn nữa
đâu phải ai cũng cảm nhận được
điều đó.
Nói qua nói lại một hồi ông kết
luận chỉ cho ḿnh nghe:
- Thôi nói măi làm ǵ, đầu óc nó chỉ có
thế mà thôi!
Con gái ông ở đâu đó chạy ra xen
vào:
- Ba! Hai bức tranh hoa hồng này cũng
quá đẹp mà ba!
Cô con gái luôn kéo dài tiếng ba khi nói chuyện
làm ông mềm ḷng như ngày trước vợ ông hay kéo dài
tiếng anh, hay ḿnh khi gọi ông vậy.
Ông chợt xúc động muốn rơi
nước mắt và ông nhượng bộ:
- Thôi th́ muốn treo hoa hồng hoa lan ǵ th́
cứ treo, để hai tấm tranh cũ cho ba.
Danny vui vẻ:
- Ba có thể cho Goodwill hay chờ tháng 9 này
có yard sales ḿnh đem bán cũng được ba ạ!
Ông đem hai tấm tranh treo trong pḥng và lẩm
bẩm một ḿnh:
- Hừ, yard sales! Viên ngọc vào tay đứa
thất phu th́ cũng có giá trị như một ḥn đá.
Những bức tranh hoa hồng rực rỡ
khoe sắc trong pḥng khách, loại tranh vẽ rất rơ nét
như chụp h́nh nhưng nó lại không thích hợp với
mấy chiếc kệ có màu đen của loại đồ
cổ trong nhà và nhất là không thích hợp với màu tường
màu nâu nhạt cố hữu.
Danny lại than thở:
- Ba ơi, ba có thấy màu tường nâu
này không hạp với mấy bức tranh màu sắc lộng
lẫy của con mua về không? Ba nghĩ sao ba, hay là tại
con tưởng tượng.
Không biết chàng con rể học tiếng
kêu ba của con gái ông hồi nào mà nghe cũng dẻo quẹo
như vậy, tuy nhiên ông cố kềm cảm xúc của
ḿnh. Lần này th́ ông thấy Danny nói đúng, đă có sự
lộn xộn trong cách bài trí mất rồi. Ông nhún vai:
- Chứ c̣n ǵ nữa, chắc phải
sơn lại căn pḥng khách quá.
Danny la lên mừng rỡ:
- Ba ơi, đúng rồi đó, con sẽ
sơn màu hồng thật tươi nghe ba chắc chắn
là đẹp lắm. Em nghĩ sao em?
Dĩ nhiên là con gái ông bằng ḷng. Ông nghĩ
thầm căn pḥng khách này sẽ biến thành cái pḥng trà ca
nhạc cho mà xem. Ông lên lầu t́m chỗ cho mấy chiếc
kệ gỗ v́ trước sau ǵ Danny cũng t́m cách tháo bỏ
chúng xuống.
Mà thật vậy, ông nghĩ có sai đâu. Mấy
tuần sau căn pḥng khách có một bộ mặt mới,
khác hẳn ngày xưa với màu tường hồng
tươi sáng cùng những kệ sách mang màu xanh lá cây nhạt.
Chàng rể đem về chiếc tivi to đùng, máy móc, giàn
nhạc hiện đại cùng những cây đèn khi thắp
lên màu sắc nhấp nháy làm ông thấy chóng mặt làm sao.
C̣n cái bàn thờ nữa! Ông nh́n cái bàn thờ và thấy nó
chông chênh, lẻ loi trong căn pḥng khách được hiện
đại hóa bởi chàng rể quư. Ông bỗng cảm thấy
như có ai cào xé trong tim phổi ḿnh.
Ngày trước khi mua nhà xong, ông bà vội
mua một chiếc tủ cổ thật đẹp để
làm nơi thờ tự cha mẹ ông bà, v́ lúc chân ướt
chân ráo tới Mỹ dù c̣n ở Apartment chật chội ông
cũng ráng t́m một góc nào đó để chưng h́nh cha
mẹ đă qua đời. Với bệ thờ ông không chủ
trương rườm rà mà chỉ đơn giản với
hai chân đèn cầy bằng đồng, một b́nh hoa và
bát nhang cùng h́nh ảnh cha mẹ ông lúc sinh thời. Những
ngày lễ tết vợ ông đặt lên một đĩa
trái cây đủ loại. Khi vợ qua đời ông phóng tấm
h́nh bà thật lớn để tưởng nhớ, h́nh trắng
đen với mái tóc dài thuở bà c̣n là một thiếu nữ
xinh đẹp, duyên dáng đă từng làm ông điêu đứng
một thời. Bây giờ hằng ngày ông ra vào nh́n h́nh ảnh
bà cho đỡ buồn tủi, cô đơn.
Vài lần sau đó ông bắt gặp Danny
nh́n lên bàn thờ và suy nghĩ ǵ đó, cũng có lúc ông thấy
chàng rể nhỏ to với vợ rồi nh́n lén ông với
đôi chút bối rối. Ông đă hiểu nhưng cứ lờ
đi coi thử sự việc sẽ đi đến
đâu, chiếc bàn thờ bây giờ trở nên lạc lơng
giữa một nơi chốn xa lạ nào đó bởi v́
căn pḥng khách của gia đ́nh ông đă bị thay đổi
dưới bàn tay sắp xếp của chàng rể quư. Ông gọi
Danny là chàng rể quư v́ chàng ta rất mực yêu
thương con gái ông chứ nếu ngược lại th́
ông đă cho Danny đi chỗ khác chơi từ khuya chứ
đừng nói chuyện vẽ hoa, vẽ nhạc trong nhà của
ông.
Ông không phải là tay dễ chơi, ngày c̣n
trai trẻ là một cấp chỉ huy trong quân đội từng
xông pha giữa lằn tên mũi đạn nơi chiến
trường, sự sống chết với ông không hề
xa lạ. Ông sẵn sàng chiến đấu và không bao giờ
biết nhường bước nếu có đứa nào
xúc phạm đến ông, gia đ́nh, bạn bè hay dân tộc
ông. Nhưng bây giờ mọi sự đă khác đi, ông trở
nên hiền lành nhẫn nhục nhất là sau ngày vợ chết.
Một ngày kia Danny bắt đầu nói xa nói
gần đến cái bàn thờ. Chàng rể muốn ông dời
bàn thờ đến một nơi nào đó trong nhà, chứ
để ngoài pḥng khách trông không được văn minh
hơn nữa người chết rồi mà chưng h́nh sẽ
gây cho người khác một sự sợ hăi mơ hồ
nào đó. Ông đă tiên đoán việc này nên cũng chẳng
ngạc nhiên khi nghe chàng ta tuyên bố ra.
Cô con gái nhỏ nhẹ đề nghị
ba mang bàn thờ lên lầu cho trang nghiêm, tĩnh lặng và sạch
sẽ. Ông suy nghĩ cả đêm trước khi nói cho con
rể và con gái biết những ư nghĩ đang nung nấu
trong đầu ḿnh. Cái nhà này của ông, ông có thể đ̣i
lại lúc nào cũng được và tin chắc rằng
con gái sẽ trả lại cho ông ngay nhưng sau đó cô sẽ
theo chồng mua cái nhà khác v́ tụi nó có tiền. Vả lại,
khi ông chết rồi th́ tất cả cũng sẽ về
tay tụi nó th́ cần ǵ phải lời qua tiếng lại
cho mất công. Nhưng khi chúng dọn đi rồi t́nh cảm
của ông và Danny sẽ rạn nứt vô phương hàn gắn.
Người đời hay nói:
- Thương chồng phải lụy mụ
gia /Chứ tôi với mụ có bà con chi.
Danny cũng có câu tương tự dành cho
ông:
- Thương nàng mới lụy lăo gia/ Chứ
tôi với lăo có bà con chi.
Ông hiểu thân phận ḿnh, ông thương
con gái nhưng con gái ông lại yêu chồng nó, hơn nữa
cô ta lại sắp có con, chưa chi ông đă thấy
thương đứa cháu chưa chào đời. Cái nhà này
quá rộng ở một ḿnh sao hết, c̣n cho người
ngoài thuê bớt th́ ông không thích. Suy đi nghĩ lại ông
thấy ḿnh nên lép vế là tốt để được
gần con, gần cháu mà thiên hạ cũng chẳng có chuyện
để lời ong tiếng ve và nhất là vợ chồng
con gái trong ấm, ngoài êm.
Ông nói với Danny, ông muốn cho chàng rể
biết ông không phải là một người ngu trước
khi nhượng bộ:
- Nếu chịu coi phim ảnh và sách báo th́
anh thấy những gia đ́nh quư tộc Âu Mỹ họ
đều hănh diện khi trưng bày h́nh ông bà, tổ tiên họa
thật lớn ngay trong pḥng khách. Họ cũng có h́nh thức
thờ phượng ông bà cha mẹ, ḍng họ thật tôn
nghiêm với đèn cầy, đồ bạc quư giá hay hoa quả
trên bệ thờ mà có ǵ là thiếu văn minh đâu? Thiếu
văn minh chỗ nào xin anh vui ḷng cho tôi biết. Cây th́ phải
có cội, nước th́ phải có nguồn chứ anh, dân
tộc nào chả vậy?
Danny im lặng không trả lời
được câu hỏi của ông. Ông dọn bàn thờ
lên lầu và nói với bà:
- Nó ngu xuẩn mà tưởng ḿnh khôn, thế
đấy ḿnh ạ! Dù sao nó cũng là chồng con gái ḿnh mà
em. Thôi tôi nhịn cho êm nhà, êm cửa.
Pḥng khách được tân trang theo sở
thích của Danny. Sofa, bàn ghế đều đồ sộ,
đắt tiền và hiện đại nhưng ông không c̣n
thích thú khi hiện diện ở đó, thế giới của
ông bây giờ là trên lầu có một căn pḥng thờ với
những đồ vật kỷ niệm và một căn
pḥng ngủ cho riêng ông. Nhiều khi ông thấy đùng
đùng nổi giận, ngôi nhà này của ông, ông có thể
đuổi chúng nó ra khỏi nhà và trang trí lại như
xưa. Ông sẽ sống cô đơn một ḿnh nhưng
ông sẽ là chính ông trong thế giới tuyệt vời ngày
đó, trong căn pḥng khách ấm cúng do vợ ḿnh trang trí.
C̣n bây giờ ông buồn đến rơi nước mắt
và thấy ḿnh bị tước đoạt tất cả.
Vang vọng đâu đó tiếng đàn hát xập x́nh và tiếng
cười vô tư của cô con gái rượu dưới
pḥng khách. Có ai hiểu cho ông không, có ai thông cảm cho ông
không, nói cho ai hiểu đây cho vơi cơn sầu muộn
và dĩ nhiên ông không muốn vạch áo cho người xem
lưng.
Khi con gái ông có con, Danny lo xa muốn dành một
pḥng cho con trai sau này. Đó là căn pḥng dưới nhà dành
riêng cho khách thỉnh thoảng từ xa đến chơi,
thật ra là khách của cô con gái hay Danny chứ từ ngày vợ
chết và con rể về ở chung ông chưa bao giờ
có ư định mời bạn từ xa đến chơi
như xưa kia. Ông cảm thấy không có quyền trong ngôi
nhà của chính ông. Ông thấy ḿnh đă bị sang đoạt
từ tinh thần đến vật chất.
Rồi con gái
ông nói:
- Ba ơi, trên lầu c̣n hai pḥng ba có thể
thu dọn lại một pḥng cho khách thỉnh thoảng lại
chơi không ba. C̣n pḥng dưới dành cho cháu ngoại
cưng của ba đó, Danny sẽ mua đồ trang trí cho
pḥng của cháu nay mai. Ba ơi, ba có thấy được
không, nếu ba không bằng ḷng th́ thôi vậy, tụi c̣n
không dám ép v́ dù sao nhà này cũng của ba mà!
Ông cố gh́m cơn giận xuống nói thật
dịu dàng:
- Ừ, để ba thử xem sao con nhé.
Nhà ba đă cho con th́ nó là nhà của tụi con rồi. Thôi
để ba thu xếp rồi tụi con dọn đồ
đạc lên đây nghe con.
- Dạ con cảm ơn ba nhiều lắm.
Ba có muốn bồng cháu cưng một chút không ba?
Ông nh́n thằng cháu ngoại mũm mĩm dễ
thương ḷng mềm xuống. Ông nói trong ḷng cho ḿnh nghe:
mày giống y hệt cha mầy với mái tóc dựng ngược
lên, con mắt nh́n như cú vọ. Bây giờ phiên mầy
dành pḥng với ông ngoại, nay mai mày có em th́ ông ngoại ra
đường mà nằm thôi cháu ạ!
Rồi ông nói với con gái thật nhỏ
nhẹ:
- Ba ho mấy hôm nay nên bồng cháu không tiện
đâu, thôi con xuống nhà đi rồi ba sẽ thu xếp
cho.
Đêm đó ông lại mất ngủ. Ông
không biết để những đồ vật kỷ niệm
của vợ ở đâu hay là phải cho đi tất cả,
v́ dù cố giữ lại th́ có một ngày cũng phải
xa chúng trong một cuộc ra đi không trở lại
đang chờ đón ông ở một thời điểm
nào đó. Ông không biết điều ǵ sẽ xảy ra tiếp
theo trước khi ra đi vĩnh viễn. Ông thấy ḿnh
bị dồn vào chân tường và bất lực để
t́nh thương làm ḷng ḿnh mềm yếu. Ông đă rơi
vào cái bẫy êm ái do ḿnh giăng ra chứ không phải ai,
không phải cô con gái mà cũng không phải người con
rể, bây giờ ông phải tự cứu ḿnh chứ không
thể đợi chờ ai cả v́ chính ông làm chủ cuộc
đời của ông.
Con gái không hề ép cha nhường pḥng cho
cháu ngoại nếu ông trả lời "Không". Ông có
quyền đuổi vợ chồng nó đi mà không ai có thể
ngăn cản, ông đă ngoài sáu mươi nhưng cũng
không phải là quá già cho một bước nữa. Không ai
cười chê khi vợ đă qua đời hơn ba
năm rồi nếu ông tái hôn. Ông c̣n một số tiền
trong nhà băng từ bảo hiểm nhân thọ của vợ,
ông c̣n đi làm và khi về hưu th́ cũng sống một
cách thoải mái mà chẳng làm phiền đến ai. Vậy
tại sao ông phải khổ sở trong cái bẫy êm ái này,
v́ t́nh thương, v́ ḷng hy sinh và v́ .. sao cũng được!
Sao cũng được với tiếng
ba ơi dịu dàng của cô con gái rượu độc
nhất.
Vài ngày sau ông t́m được một khu
cư xá khang trang và dọn ra riêng, ông chọn một pḥng
đôi dù phải trả tiền cao hơn. Một pḥng dành
cho bàn thờ với những đồ vật kỷ niệm
của vợ chồng ông và một pḥng dành cho ḿnh. Với
số tiền c̣n trong nhà băng (mà ông định cho con
gái) ông dư sức trả thêm cho căn pḥng thờ hai
mươi năm và với số tiền lương hiện
nay cùng tiền hưu sau này chắc chắn không lo ḿnh phải
ra đường ở như ông thường nói đùa.
Ngày ông ra riêng cô con gái khóc như mưa. Cô
kêu ba ơi, ba ơi nghe năo ḷng làm ông cũng sụt sùi muốn
khóc theo. Cô nói:
- Mẹ đă bỏ đi rồi bây giờ
ba cũng bỏ con.
Ông ôm con dỗ dành:
- Không, cha mẹ không bao giờ bỏ con mà
chỉ có con cái mới bỏ cha mẹ thôi, ba đi v́ có lư
do riêng con ạ! Rồi hàng tuần ba sẽ về thăm
các con chứ có đi luôn đâu.
Danny pha tṛ:
- Chắc ba có bạn gái phải không ba?
Cô con gái đang khóc cũng vội cười:
- Phải không ba? Sao ba không cho con biết với!
Ông cười cười:
- Rồi ba cũng sẽ cho con biết
thôi, đâu có ǵ mà phải vội vàng.
Cuộc chia tay không đau khổ nặng nề
như ông tưởng, căn pḥng trong khu cư xá chào
đón chào ông với một niềm hạnh phúc lạ lùng
bất ngờ. Ông loay hoay xếp đặt những đồ
vật kỷ niệm xa xưa với tất cả sự
trân quư và thương yêu. Buổi tối ông ngủ gật
trên sofa trước tấm chân dung bà trên bàn thờ trong tiếng
nhạc réo rắtcủa một cuốn phim trắng
đen xưa được chiếu lại trên tivi. Có nhiều
đài truyền h́nh chuyên chiếu những phim cũ cho những
khán thính giả như ông, vậy có nghĩa là ông không hề
cô đơn trong cuộc đời này, không hề kỳ
quặc như Danny vẫn nói về cha vợ.
Một ḿnh đêm đầu tiên trong
căn pḥng đôi rộng răi của khu cư xá, bên những
đồ vật thân thuộc ông cảm thấy ḷng lâng
lâng dễ chịu. Ông bật cười khi nghĩ đến
mái tóc dựng đứng và hai con mắt sáng rực như
đèn pha của chàng con rể và của thằng cháu ngoại.
Con rể ông đă là một người cha và nó đang xây
đắp cái tổ của nó, nó đang thực hiện
t́nh nghĩa Thái Sơn. Ông nghĩ đêm nay không phải chỉ
riêng ḿnh có cảm giác thoải
mái trong căn pḥng này mà chính vợ chồng cô con gái cũng
sẽ thấy vô cùng hạnh phúc trong ngôi nhà ông đă cho họ
v́ bây giờ chính họ mới cảm thấy thực sự
ḿnh là chủ ngôi nhà đó!
Ông đă thoát ra khỏi sự giằng co,
trói buộc trong cái ṿng lẩn quẩn của những từ
ngữ như t́nh thương, hy sinh, dư luận. Ông thật
sự không giận con gái nhất là không giận chàng con rể
ḿnh bởi v́ dù ở đâu, dù bất cứ một dân tộc
nào t́nh nghĩa Thái Sơn cũng vươn cao vời vợi.
Ông chỉ muốn được sống thêm chút nữa với
những ǵ c̣n lại của chính ḿnh sau quá nhiều đau
đớn, mất mát trong cuộc đời. Ông sẽ về
thăm các con và cháu như ông đă hứa.
Mimosa PHƯƠNG VINH
(Diễm Xưa sưu tầm
và chuyển)