NGƯỜI THÂN CUỐI

(Trần Mộng Tú)

 

 

Mona Ramouni ở Michigan có một con pony, cùng đồng chủng với ngựa, nhưng nhỏ hơn ngựa .Con pony chỉ cao lớn bằng hai con chó nhưng chân dài nên nó đứng ngang hông cô. Mỗi ngày nó và cô cùng đi đến lớp học của người khiếm thị, khi cô ngồi học thì nó cũng luôn luôn đứng hoặc nằm sát chân ghế của cô. Cô không thể di chuyển mà không có nó, nó là một con ponyđã được huấn luyện để làm chức vụ giúp đỡ. Pony là một "Trợ Tá" của cô. Cô mù từ hồi mới được mấy tháng tuổi. Sinh ra trong một gia đình Muslim, nên cô không được dùng chó giúp đỡ, vì tôn giáo của cô cho con chó là một giống vật không được sạch sẽ.

 

Con pony bé nhỏ, trước khi gửi đến cho cô đã được huấn luyện bởi những chuyên gia về vật lý trị liệu. Không phải chỉ khi ra ngoài cô mới cần tới nó, nó chính là người bạn đường tốt của cô. Đời sống hàng ngày với bao nhiêu phức tạp, có chuyện buồn, vui, nào cô cũng rù rì kể cho nó nghe, nó lắng nghe chăm chú và cô cảm nhận được nó đã nhìn cô với cặp mắt chia sẻ. Nó như một vị bác sĩ tâm thần giúp cô biết thở ra khỏi lồng ngực những muộn phiền. Khi cô có một vết thương thể xác nhỏ, chỉ cần đến nói cho nó biết, nó cũng biết dụi đầu vào cô, xoa dịu cơn đau. Nó luôn luôn ở cạnh cô, cùng ăn, cùng làm việc, học hành, giải trí. Cả hai cùng săn sóc lẫn nhau bằng tất cả khả năng của mình.

 

Cô Mona không phải là người duy nhất được súc vật giúp đỡ. Và pony cũng không phải là súc vật duy nhất trở thành một therapist. Những con chim két, khỉ, heo, lừa và vịt, chó, mèo, sau khi được huấn luyện, chúng cũng trở thành những người bạn thiết cho những người bắt đầu bị lú lẫn (dementia) và những em nhỏ bị bệnh tự kỷ (autism),chúng còn là những người bạn giúp vui cho những người già cô đơn. Ở những nhà già người ta hay mang những con vịt, con lừa tới vui chơi, thăm viếng người già. Các cụ háo hức chờ chúng đến mang nguồn vui cho mình, giống như khi các cụ còn là những cha mẹ trẻ, háo hức mang con nhỏ của mình tới mấy cái trang trại cho các con xem súc vật.

 

Ở khách sạn Los Delfines thuộc Lima, Peru. Người ta xây một chiếc hồ có nuôi cá dolphin. Phụ nữ có mang, tới đó cho em bé trong bào thai được gặp mấy chú cá này. Hình ảnh một người phụ nữ trẻ, ngồi sát thành hồ, lật áo, đưa chiếc bụng bầu ra cho một chú Dolphin  bơi với lên, dúi cái mỏm dài hôn tới hôn lui vào bụng cô là một hình ảnh vừa lạ mắt vừa đẹp. Những chuyên gia về vật lý trị liệu cho biết, để cá voi mơn trớn bụng bầu của người mẹ sẽ giúp cho óc của thai nhi trong bụng tăng trưởng tốt hơn. Khi dolphin vừa hôn bụng vừa phát ra những tiếng kêu ý .. ý .. ý .. như reo lên nho nhỏ giúp cho nhịp đập của thai nhi tăng lên, thai nhi có thể sẽ máy động cùng một lúc hay mút các ngón tay mình, trong khi đó người mẹ sẽ thư giãn hơn, bớt lo sợ về sinh đẻ. (Nên nhớ, dùng CD phát ra tiếng kêu của cá Dolphin không giúp gì được trong những công việc phát triển này).

 

Voi là một con vật to lớn kềnh càng, người ta chỉ dùng nó vào những việc lao động và kém mỹ thuật. Một con vật chỉ có hai cái ngà được quý trọng, ngoài ra "trăm voi không được bát nước sáo". Nhưng ở Thái Lan, một nước nổi tiếng về huấn luyện voi để phục vụ loài người, voi được dạy thành họa sĩ, vũ công, cầu thủ để hấp dẫn du khách. Voi cũng được dùng làm phương tiện chuyên chở cho những ông hoàng bà chúa của hoàng gia Thái Lan. Đặc biệt, trong một trại nuôi voi, những chuyên gia vật lý trị liệu đã huấn luyện cho một đàn voi thuần hóa, thân thiện để các em bị bệnh tự kỷ đến chơi với chúng. Các em được hướng dẫn tắm voi, chơi với voi và săn sóc voi. Các em bớt sợ hãi, tự tin hơn khi mình chơi được, săn sóc được với những con vật to lớn gắp mấy mươi lần mình.

 

Súc vật thay cho con cháu

Bà Ann được chuyển từ bệnh viện về Hospice of St. John ở Lakewood, Colo., nơi bà nằm lại chờ những giờ sau cùng. Bà ngoài 70 tuổi, bà bị bệnh về thận, ra vào bệnh viện mấy năm liền, bác sĩ cũng chán bà và bà cũng chán các bác sĩ. Bà không chết nhưng bà càng ngày càng yếu đi. Các con cháu của bà, người nào cũng đi làm, đi học. Chúng đón đưa bà mãi cũng oải người ra rồi, bà nằm trong nhà già thì cần người trông cả ngày cả đêm, ai cũng nản. Lần cuối xuất viện, bác sĩ quyết định đã đến lúc bà nên vào Hospice. Bà vào đây mười ngày, rồi hai mươi ngày bà chưa đi. Thể xác bà yếu đuối, nhưng hình như đầu óc bà lại sáng ra. Bà nghĩ đến tất cả những điều gì bà có thể nghĩ được: từ cha mẹ, người yêu thời đi học, người chồng (đã qua đời) đến con, cháu, bạn thân, bạn sơ. Họ bỗng biến đâu hết trong cuối đời bà. Hay là họ vẫn còn đấy mà bà nhìn không ra. Bà thấy mình rơi vào một khoảng trống mênh mông, chỉ có cô đơn làm bạn. Bà chợt hiểu ra con người đến một mình thì ra đi cũng một mình dù nhìn theo hướng nào. Bà cũng có ba người con, hai dâu, một rể, bốn đứa cháu, tất cả là mười người, nhưng bây giờ bà chỉ có hai bàn tay giơ ra trước mặt với mười ngón khô gầy.

 

Người ta mang đến cho bà một con llama tên là Pisco, được 13 tuổi. Llama là loại lạc đà không bướu, một động vật thông minh, chúng có thể học được một số việc sau vài lần bắt chước. Pisco được huấn luyện để làm bạn, giúp đỡ những người cô đơn, làm giảm cơn đau cuối cùng mà người đó phải gánh chịu.

 

Không biết người ta huấn luyện thế nào, không biết nó cư xử giúp đỡ bà bằng cách nào mà bà Ann thấy những ngày cuối của mình trong cái hospice lạnh lẽo này trở nên ấm áp, bà giơ tay ra vuốt được vào cái thân thể đầy sức sống dưới gan bàn tay khô khốc của mình, những cơn đau của bà dịu xuống. Mỗi ngày bà nằm chờ Pisco, khi Pisco tới bà được đỡ ra ngồi trên wheelchair, lăn về phía bạn, hay bạn tiến tới phía bà. Pisco đứng thật sát vào bà, nhìn bà bằng đôi mắt ấm áp, chia sẻ, thế thôi.

 

Pisco không đến mỗi ngày được, nên bà phải chờ và biết là Pisco thế nào cũng đến.

 

Khi bà Ann mất, thân nhân của bà không có mặt, chỉ có y tá và người bạn mới, Pisco.

 

Các con, cháu, dâu rể của bà được thông báo. Họ tới nơi, bà đã nằm im, nhắm mắt. Một bàn tay của bà nắm chặt lại, người con gái mở tay mẹ ra, một chiếc lông hình như của súc vật trong lòng bàn tay mẹ. Cô y tá cắt nghĩa, đó là lông của con llama, tên là Pisco, người thân cuối cùng của bà.

 

 

Trần Mộng Tú

2/2013

 

(Diễm Trinh sưu tầm và chuyển)