Một Ngày Với Tuổi Trăm Năm
(Cao
Đắc Vinh)
Tác giả là một kỹ
sư hồi hưu, đă sống 25 năm bên Pháp, 25
năm ở Mỹ, hiện cư ngụ tại Irvine cùng
gia đ́nh. Sau đây là bài viết về nước Mỹ
thứ tư của ông.
Bố tôi là cụ già đang sống
trên tuổi trăm năm.
Cụ b́nh an ở cơi trần
103 năm tính đến năm nay Quư Tỵ 2013. Con số
tuổi thọ của Cụ tiếp tục cao giống
như lời chúc mọi người thường tặng
nhau mỗi khi Tết đến, xuân về.
Bố tôi vẫn ăn
được, ngủ được nên gọi Cụ là
"Tiên giáng trần" theo như câu vè lưu truyền trong
dân gian: "Ăn
được ngủ được là tiên, không ăn
không ngủ mất tiền thêm lo .."
nhưng thực tế, Cụ vẫn là "người"
nên chẳng thể nào tránh khỏi cái chân lư sinh lăo bệnh
.. của kiếp ba sinh. Một người già sống
đến trăm tuổi nếu c̣n khỏe mạnh th́ cũng
chẳng khác cỗ xe cũ là mấy! Động cơ hao
ṃn, lúc chạy lúc ngừng tùy theo thời tiết nắng
mưa .. Bố tôi cũng đang bước qua chiếc cầu
khổ đau của bệnh tật và thường hay than
thân trách phận: "Đoạn trường ai có qua cầu
mới hay!"
Sống trăm tuổi chắc
chắn bệnh tật phải xếp hàng chờ đợi,
không nặng th́ nhẹ .. Có điều là ở đời,
nếu ai may mắn ít bệnh nan y lại hay tạo ra cảnh
"Nhà
giầu đứt tay bằng ăn mày đổ ruột".
Bố tôi chẳng phải ngoại lệ! Mỗi khi trời
buồn đổ mưa, cho dù thuốc men đầy đủ,
con cái cũng vẫn nghe tiếng Cụ rên rả rích
như tiếng mưa rơi lộp bộp trên mái nhà! Cụ
không c̣n đủ sức tự chế để an hưởng
phúc lợi mà trời ban riêng cho ḿnh ở tuổi "bách
niên," có lẽ v́ ít thấy cảnh khổ của kẻ
khác nên hay bực dọc với bất cứ bất an nhỏ
bé nào đến với ḿnh.
Quan sát tuổi già của Bố,
tôi nghiệm thấy một sự thật đơn giản
là con người ngoài số mệnh sẵn có, sống thọ
và ít đau yếu c̣n nhờ vào sức mạnh miễn nhiễm của
cơ thể. Qua bao chu kỳ bốn mùa, hết
xuân lại vào thu với dị ứng, cảm cúm ŕnh rập,
Bố tôi chẳng lần nào chích ngừa mà vẫn khỏe,
vi khuẩn vô t́nh xâm nhập tấm thân già ấy cũng phải
tàn lụi v́ hợp chất kháng thể. Mùa đông vừa
qua, bệnh cúm hoành hành khắp các tiểu bang .. Tôi đến
thăm vào một buổi trưa, bàng hoàng thấy Cụ
lâm trọng bệnh. Cụ ngồi ở "sofa", cặp
mắt cá ươn lạc mất hồn, mê man nên không than
thân như thường lệ! Ói mửa trên người,
nước mũi chẩy xuống áo quần, hơi thở
ngẹt v́ đờm trong cổ làm cả nhà sợ hăi. Anh
cả lên tiếng phiền hà em lơ đăng quên chích ngừa
cho Bố, em trách anh biết lo xa, thế mà lơ là chẳng
giúp? Bác sĩ khám bệnh và kê thuốc ho qua loa, ngạc
nhiên chỉ một tuần sau, Cụ b́nh phục rồi những
lúc sảng khoái lại líu lo như chim xuân đang về.
Rượu mạnh Cognac,
Whisky .. hết c̣n thích hợp với sức khỏe của
Cụ nhưng thỉnh thoảng ăn miếng thịt ḅ
cơm Tây hay "seafood" cơm Tầu th́ vẫn nhâm nhi
một ly vang đỏ. Bạn bè Cụ đa số đă
ra người thiên cổ chỉ c̣n vài ông bạn già tuổi
kém gần thập niên hay một con giáp. Ở tiệm
ăn, có người nhận ra Cụ, vui mừng đến
chào hỏi nhưng bẽ bàng v́ Cụ dửng dưng không
c̣n nhớ kỷ niệm nào với họ ..
Tiên sinh Tú Xương một
thời đă than, "Một trà, một rượu, một
đàn bà. Ba cái lăng nhăng nó quấy ta! Bỏ
được thứ nào hay thứ đó .."
Bố tôi th́ chẳng muốn bỏ thứ nào cả
nhưng hoàn cảnh ở Mỹ bây giờ hấp dẫn
chỉ c̣n mỗi mục "trà" nên đành phải lấy
cà phê, thuốc lá làm thú giải khuây. Ngồi buồn một
ḿnh, Cụ đốt liên tu bất tận, một ngày một
bao thuốc như chơi và phân trần khói thuốc hút vào
lại thổi ra như c̣i tầu, có nuốt vào phổi
đâu mà sợ độc hại? Nếu tôi cắt nghĩa
về ảnh hưởng của khói thuốc đối với
con cháu trong nhà th́ Cụ nghĩ tôi gây chuyện làm khó rồi
lẳng lặng vào pḥng đóng cửa hút, khói bay mù mịt.
Cụ uống cà phê đen có đường thay nước!
Mỗi ngày hai ba lần, tôi pha từng đợt để
giữ mùi thơm và độ nóng rồi mang ra "patio"
chỗ Cụ ngồi cùng với vài điếu thuốc
lá. Hút xong là hết cho ngày hôm đó, mục đích hạn
chế liều lượng và kiểm soát Cụ th́ mới
yên ổn sống chung được ..
Bữa ăn ngon lành nhất của
Cụ là "phở gà phao câu" hay "hủ tiú sa tế".
Ăn "steak" th́ có Norm s Restaurant trên đại lộ
Beach nhưng phải chờ thứ sáu đặc biệt
có món súp "clam chowder" mà Cụ thích! Nói chung, Cụ chỉ
chuộng những món thuộc loại "kinh dị"
chẳng hạn sa tế có nước dừa kẻ thù của
cao mỡ, "clam chowder" có "cream" mà người
Mỹ thường phải bỏ bớt % "fat" và
cuối cùng là cái của quư "nhất phao câu nh́ đầu
cánh" v́ cục mỡ vàng ở đuôi con gà .. Hôm nay Cụ
đă ăn món này th́ mai ăn món kia. Đi không vững, phải
d́u từng bước nhưng tính thích đi chơi nên nếu
biết sẽ được đến những nơi ấy
th́ bỗng nhiên Cụ trở thành "em bé" dễ bảo.
Do đó tôi thường dùng "chiêu" này để
"dụ" Cụ đi tắm, thay tă và quần áo vào
buổi sáng đến chăm sóc.
"Cơm hàng, cháo chợ"
ăn quen đến nỗi, vừa đến cửa tiệm
phở Quang Trung hay hủ tiếu Triều Châu là đă nghe
mấy cô cậu làm việc ở đấy kháo nhau ầm
ĩ khi hai cha con tôi khập khiễng bước vào: "Bố
đến! Phao câu bánh tươi hành trần .." Những
người trẻ ấy, lứa tuổi cháu chắt của
Cụ nhưng sống bên Mỹ lâu năm, ít nhiều
đă quên phép tắc thưa gởi đúng đắn nên
chúng tôi chỉ biết cười x̣a, miễn sao vui cửa
vui nhà và nếu vui cả bà con cửa tiệm th́ .. càng vui
hơn.
Hôm nào ngon miệng, Cụ có thể
ăn hết tô phở nhỏ, tay cầm từng miếng
phao câu da vàng mỡ, nhai chậm răi rồi lọc ra cục
xương nhỏ, cả thẩy là 7, 8 cái "đít"
gà .. có khi bùi béo quá, vô ư Bố rớt cả hàm răng giả
ra ngoài! Tôi nh́n quanh, lo cho những người ngồi gần
bàn ḿnh, thấy cảnh ít thẩm mỹ này sợ họ
ăn mất ngon nhưng chẳng ai để ư và phiền
trách một cụ già. Biết Bố c̣n thích ăn tiệm
nên buổi trưa nào gặp nhau, dù có vất vả tôi cũng
coi như bổn phận, vui vẻ dắt Cụ cùng
đi.
Tuổi già xương yếu,
đi đứng khó khăn nên Cụ ngồi nhiều sinh
ra chứng bệnh táo bón. Cằn nhằn măi mà vẫn
chưa tiêu, uống 2 viên thuốc nhuận tràng
"Bisacodyl" không thấm, tự động Cụ lấy
thêm 3 viên nữa .. Kết quả là tiêu chẩy tung tóe từ
pḥng vệ sinh đến pḥng ngủ và mấy chị em
tôi phải giặt giũ, dọn dẹp nửa ngày
chưa xong!
Mặc dù phải dắt Cụ
từng bước v́ lỡ té ngă th́ khổ cả nhà
nhưng mỗi khi thấy quư bà đến gần hỏi
thăm là Cụ tự ư chống gậy đứng một
ḿnh, tay đút túi quần ra cái điều vẫn "ngon
lành", c̣n "gân", độc lập, tự chủ
không cần ai. Tṛ chuyện qua loa, các bà thường hay ban
tiếng khen vô thưởng vô phạt, Bố tôi tức th́
nhăn mặt đáp lễ với lời than thở:
"Dạo này, yếu lắm không khỏe!". Tuổi già
đau nhức kinh niên, "ỉ ôi" mong đợi sự
cảm thông chia sẻ của quư bà.
Chuyện "lấy le" nhỏ
như "con thỏ" ấy đôi khi thành to trên
đường phố xứ người, gây ra nhiều
hiểu lầm với dân Mỹ sẵn bản tính trọng
đăi người già! Ở những chốn ăn chơi
như Las Vegas, Big Bear .. Cụ muốn chống gậy khập
khiễng đi một ḿnh một phố, "complet"
"cravate" đầy đủ chỉ cần phong
độ và dáng dấp "ngầu" thuở xưa nữa
là xong! Cứ "lê" một bước, Cụ lại
đứng nh́n .. Tôi cũng phải "lết" theo Cụ
canh chừng. Mỗi lần thấy Cụ chậm chạp
quá! Tội nghiệp tôi lại gần khoác tay, dắt Bố
để cha con cùng đi bên nhau thủ thỉ cho ngày dài
thêm ư nghĩa th́ Cụ đuổi thẳng thừng:
"Đi, đi! Cứ đi trước đi! Ông để
mặc tôi .." nhưng đi trước là đi đâu?
Thành ra hai cha con cứ đứng giữa đường,
kẻ trước người sau ngơ ngác lo cho nhau
như đang diễn tuồng! Khách bộ hành không quen cảnh
tượng ấy, ái ngại nh́n hai người như muốn
hỏi: "What's going on?". Cuối cùng, có ông Mỹ cả
nể đến gần hỏi han th́ Cụ "nể cả"
với nụ cười "ngoại giao" ṛn tan, lịch
sự líu lo "xổ" tiếng "Phú lang xa" và lẽ
dĩ nhiên, tiếng Mỹ tiếng Pháp loạn xạ, chẳng
ai hiểu ai rồi ngượng ngùng "Oui Monsieur",
"Bye Bye" đường ai nấy đi! Lúc đó,
tôi chỉ thấy chán nản v́ bất lực .. Bố con
đi chơi chẳng vui mà như mắc nợ, hành tội
nhau khổ sở. Tính t́nh như thế nên Cụ không bao giờ
thích ngồi xe lăn, lần nào mang xe đi cũng lại
vác về ngoại trừ những chuyến đi chơi
xa, miễn cưỡng chẳng đặng đừng, Cụ
mới chịu "lép vế" an tọa, chờ người
đẩy.
"Bách niên" sống lăo th́
nhân sinh lại quay về điểm khởi đầu nên
thân già co cụm trong tâm hồn trẻ thơ là chuyện
thường t́nh. Trời cho Cụ bản chất lạc
quan, sức khỏe đặc biệt hơn người
cho nên cản trở lớn nhất của Bố tôi đối
với gia đ́nh là tính kiêu căng vẫn c̣n sót ở tuổi
già đang quay lại thời "tuổi thơ": giỏi
nhất, kinh nghiệm nhất, thông minh nhất, đội
đá vá trời .. chỉ v́ cái tự cao "chủ nghĩa"
lẩm cẩm. Bề ngoài giao tế tỏ vẻ "trịch
thượng" nhưng nếu tự vấn ḷng, khó ai biết
sự thật Cụ nghĩ ǵ? Ai lỡ yêu thương, vồn
vă chăm sóc th́ Cụ làm cao, "ăn hiếp" đến
"tắt thở" rồi cuối cùng phải dùng
đến "đ̣n phép" mới được yên
thân và ngược lại, đứa con nào thờ ơ,
không để ư đến Cụ cũng phải nghe phiền
trách mỗi khi giáp mặt.
Bên cạnh Bố, tôi thường
nghe Cụ than, "Lạ nhỉ! Suốt đời, tôi có
ăn ở tệ bạc với ai đâu mà chúng nó đối
xử như người dưng nước lă .."
nhưng thực tế, từng ấy người con mỗi
đứa một tính giống như bàn tay có ngón dài ngón ngắn.
Cụ nghĩ đến "ngón ngắn" v́ "thiếu
thốn" nên ưu tiên lưu ư đứa "ghét" Cụ
hoặc chẳng may bị Cụ ghét, c̣n đứa
thương ví như "ngón dài" đă "đầy
đủ" th́ Cụ thờ ơ, ít để tâm suy nghĩ.
Nói cho cùng, nếu ai lỡ "ghét" cũng do tính t́nh khó
khăn của Cụ v́ mỗi lúc không đúng ư là Cụ la
mắng và giận hờn nên đa số chán nản, tránh
xa phiền muộn do Cụ gây nên để t́m sự b́nh
yên cho riêng ḿnh.
Bố tôi tuổi Thân đă qua
hơn 8 lần con giáp! Theo tử vi, bản tính tự cao, tự
đại một phần do cái số cầm tinh con khỉ
(?). Xin lỗi người tuổi Thân .. Tôi nêu ư nghĩ ấy
bởi v́ đôi lần muốn t́m lại một nơi chốn
cũ, Cụ ngồi trên xe vẫn dơng dạc chỉ
đường cho tôi nhưng đường nào th́ cũng
chỉ là bánh vẽ của một kư ức "mù mịt
khói sương" ..
- "Đi lối này gần!
Ông đi lối kia ṿng vo tam quốc, mất th́ giờ chẳng
ăn thua mẹ ǵ, chán quá! Cứ theo tôi. Đấy đấy
.." Nghe theo cái "GPS" "cảm tính" kém chính xác
của Bố, lái xe quẹo Đông sang Tây, từ Nam lên Bắc
loạn xạ cho nên lần nào xe cũng từ từ
đi vào ngơ cụt .. Đến khi bí quá th́ lại nghe Cụ
"phán":
- "Quái lạ! Bây giờ nó
sửa đường và xây cao ốc tối tân không c̣n nhận
ra ất giáp ǵ nữa cả?".
Nhiều lúc tôi phát điên, trả
lời Cụ:
- "Bố ơi! Nhà ḿnh có
phước hay vô phước hả Bố? Người ta
nói: con hơn cha là nhà có phúc mà Bố cứ nhất định
đ̣i giỏi hơn con th́ gia đ́nh ḿnh đến thời
mạt rệp .. à?"
Tuy nói thế, nhưng tôi hiểu
mọi sự trên đời đều là h́nh ảnh một
đồng tiền hai mặt, úp và ngửa, có trái th́ có phải,
cái "phải" nằm sẵn trong cái "trái" .. Dù
tuổi già "ba hoa", Cụ đă tạo chút không khí
ngang ngạnh đáng tiếc nhưng xét kỹ .. lại vui
v́ đó chính là giờ phút hạnh phúc mỗi lúc Bố con gặp
nhau. Cụ khỏe mới đi chơi, thể lực mạnh
mới xông xáo bầy tỏ đôi ba chuyện "hoang
tưởng" vu vơ! So sánh c̣n thấy hạnh phúc
hơn nhiều những lần khác, ốm đau Cụ nằm
một chỗ, co rúm im ĺm trên giường th́ gia đ́nh c̣n
khổ và lo âu đến chừng nào!
Tính t́nh Bố tôi ở tuổi
này thay đổi từng giờ, đang vui đă giận
và chưa giận đă cười. V́ thế sống gần
Cụ, nên hiểu tâm trạng ấy và đừng để
"stress" họa vào thân. Đó là kinh nghiệm đáng
ghi nhớ của tôi v́ lúc đầu chưa biết rơ hoàn
cảnh, tôi đă trải qua giai đoạn thật vất
vả lao đao!
Dù sao, cảnh đời cô
đơn của Bố cũng rất đáng
thương! Mọi sinh hoạt như ngừng lại từ
lúc các bạn cố tri lần lượt ra đi và Cụ
tiếp tục sống trong tuổi già quên lăng. Ngày ngày, tuy
có người trông coi nhưng Cụ vẫn thân một
ḿnh, ngồi tự vấn sự đời vẩn vơ
.. Chờ đợi ṃn mỏi đứa con nào đoái
thương thân già, thăm hỏi rồi dắt đi
ăn uống là một ngày vui ngắn ngủi v́ dưới
mắt Cụ thời gian hội ngộ luôn qua nhanh. Giờ
phút chia tay lần nào cũng nghẹn ngào! Tôi thường
phải nói dối Cụ đi làm "ca" đêm để
về với vợ con và lại nghe câu hỏi quen thuộc:
"Mấy giờ về .. để tôi đợi?".
Bố hẹn con tái ngộ ngày mai nhưng ngày mai nào ai biết
sẽ đến hay không? Chẳng may có thể là lần cuối
(?)! Hai Bố con lặng nh́n nhau lưu luyến như bóng
chiều ngập ngừng sắp trôi vào giữa bóng đêm
..
Ư thức ngày vĩnh biệt
không tránh khỏi nên mấy năm gần đây, tôi đă
thu gọn đời sống để tận hưởng
niềm vui mong manh bên cạnh người Bố già. Tự
nhủ ḷng những ngày vui qua mau và giây phút cuối đang
đến gần! Cố gắng sống trọn yêu
thương với đạo lư hôm nay để ḷng thản
nhiên trước cảnh tử biệt sinh ly ngày mai .. Nếu
phải ngh́n trùng xa cách từ đây, Bố con sẽ nh́n
nhau "an phận" không tiếc nuối như ngày tiễn
Mẹ ra đi.
Giống tôi lúc xưa c̣n bé,
đi đâu bây giờ Bố cũng muốn theo v́ cuộc
đời Cụ cô đơn, lẻ loi và chẳng c̣n nhiều
ư nghĩa! Kỷ niệm những mùa hè, Bố và tôi sống
bên nhau trong ngôi nhà miền núi giữa đồi thông .. Quên
sao được con đường chiều dạo quanh
bờ hồ Big Bear, chúng tôi d́u nhau đi giữa cảnh
hoàng hôn, mặt hồ chiếu rọi tất cả bầu
trời nắng quái vàng cam mang chung ư nghĩa về tính vô
thường của một kiếp người: mới
hôm nao Bố giúp con vào đời thế mà hôm nay, cả hai
đă già cùng sống trong một thành phố xa lạ miền
cao nguyên, ảm đạm chẳng khác ǵ cảnh chiều
tắt nắng trên mặt hồ ..
Những nơi chúng tôi đă
đi qua, khách thập phương thường tỏ sự
ngạc nhiên về Cụ. Người Mỹ, người
Pháp, Nhật, Đại Hàn .. đều ngừng lại
thăm hỏi và ngưỡng mộ về lối sống
của Bố tôi v́ ít ai ở tuổi "bách niên" mà c̣n
lom khom đi lại, ăn uống trên đường phố
ở chốn phồn hoa đô hội. Ngày nào, nếu Quư vị
thấy một cụ già chống gậy, lưng c̣ng, nắm
tay một người trẻ đi vào một nhà hàng trên
đại lộ Bolsa th́ nhiều phần chính là Bố tôi
đó. "Sau này .. sẽ nhớ măi những giờ phút
này!" Đó là lời bà Bùi Bích Hà, một nhà tư vấn
tâm lư nổi tiếng của Việt Nam nói với tôi đă
lâu.
Sống với Cụ thân sinh
thọ trăm tuổi, tôi lĩnh hội được
nhiều điều hay để biết ơn và sửa
đổi. Sinh ra vào đầu thế kỷ 20 nên nhân sinh
quan của Cụ nhiều phần khác với thời đại
hôm nay chẳng hạn quan điểm về hôn nhân, dân chủ
hay câu nói "nhi nữ t́nh trường, anh hùng khí đoản"
đối với gia đ́nh, xă hội .. Đă là người
th́ "nhân vô thập toàn" sẵn mang những khuyết
điểm, đáng quư là biết nhận ra mà tránh
được. Cha con sinh ra cùng một ḍng giống nên bản
chất hay tính t́nh là cái di sản "đồng lần"
.. Sống bên cạnh Bố, tôi thường suy tư vai
tṛ làm cha đối với các con tôi để tự sửa
đổi chẳng hạn tính nóng giận, lạc quan vô cớ
và cố quên cái "ta" chấp ngă .. Tôi cảm ơn
người di truyền sang gia đ́nh tôi cái "gen" khỏe
mạnh "vượt thời gian và không gian", ḷng trắc
ẩn, tính vị tha mau quên và một tâm hồn nghệ sĩ
nặng t́nh dân tộc ..
Suy ngẫm chân lư của
người xưa: "Anh em kiến giả nhất phận"
đến khi sống chung với các đấng sinh thành trời
cho tuổi thọ, chúng ta c̣n nhận rơ một sự thật
không mấy vẻ vang! Anh chị em một nhà khi khôn lớn,
t́nh nghĩa đổi thay bất ngờ .. Với cha mẹ
già cần chăm sóc là một nhiệm vụ, vừa thiêng
liêng vừa khó khăn nên câu ca dao "Thức khuya mới biết đêm dài, ở
lâu mới biết ḷng người thực hư"
đă giúp hiểu rơ tính nết của từng người:
có anh ích kỷ, có chị lợi dụng, có em ỷ lại
.. hoặc người này tốt, kẻ kia xấu minh bạch
như ban ngày. Những lời rao giảng cao đẹp chẳng
hạn: đoàn kết, vị tha, công bằng bác ái .. măi măi
nằm yên trong sách vở. Con nào cũng yêu thương cha mẹ
nhưng qua miệng lưỡi thường bầy tỏ
hơn 7 lần nên khi hành động chỉ c̣n 3 ..
Thuở mới di cư sang Mỹ,
cạnh nhà tôi có ông hàng xóm tuổi trung niên khi xưa là đại
úy cảnh sát. Qua lại thân thiết nên chúng tôi mời ông
sang dự bữa tiệc sinh nhật đứa con đầu
ḷng. T́nh cờ gặp bố tôi, ông nhớ đến bố
ông, mừng tủi như sắp khóc rồi đứng giữa
nhà bếp, trước bàn ăn đông đủ mọi
người, cảm động ông phát biểu:
- "Anh chị may mắn quá!
Ráng mà hưởng phúc đức .. Bố tôi nếu c̣n sống
mà ngồi "ị .." ngay giữa nhà này một băi, tôi
cũng vui sướng hốt chùi không la lối hay than phiền
lời nào .."
- "Vâng .. giữa sàn
"nhà" tôi (!) và chỉ "một lần" thôi nên
ông nói vậy!". Nghĩ cho vui nhưng không nói ra v́ tôi tin
là ông đă tŕnh bầy sự thật của ḷng ḿnh theo cảm
hứng vào thời điểm đó. Tiếc thay, sự việc
sẽ mất tính "cao thượng" khi thêm vào hai yếu
tố: nhân bản và luận lư. Đây là trường hợp
tiêu biểu "nói dễ làm khó" bởi v́ nếu mỗi
lúc, mỗi ngày rồi mỗi tháng bố ông "hành hạ"
ông kiểu này th́ ư kiến ấy sẽ không c̣n vững bền.
Chẳng bao lâu, vài năm sau đó, tôi không biết buồn
hay vui khi nghe tin ông hàng xóm đă sớm quy tiên và gặp lại
bố ông ở cơi thiên đàng ..
Mỗi tuần, tôi lănh phân vụ
trông coi Bố tôi 2 buổi từ sáng đến chiều
nên dù hưu trí đă 2 năm nay, tôi cũng chưa dám phác họa
một chuyến du lịch xa. Hôm nay, xin ghi lại mẩu
đối thoại ngắn như kỷ niệm của Bố
con tôi qua câu chuyện: "Một Ngày Với Tuổi
Trăm Năm".
1.
- Chào Bố! Con mới
"đi làm" về. Bây giờ 9 giờ rưỡi
sáng, Cụ ngủ dậy hôm nay có khỏe không?
- Khỏe cái ǵ mà khỏe cơ
chứ! Ông không biết à? Nó bảo tôi mặc quần áo
để đi Sơn Tây, ra đây ngồi đợi măi.
Nó lừa .. đi mất rồi!
- Bố ơi! Bố phải
để chị ấy "đi làm" chứ! Bố cứ
đ̣i theo th́ họ phải nói dối .. Nếu Bố muốn
lúc nào cũng có bạn bên cạnh th́ phải chấp nhận
vào ở trong viện dưỡng lăo thôi! Hôm nay có con ở
với Bố nè ..
- Thôi thôi .. đừng nói nữa,
cảm ơn ông! Tôi biết các ông bà tốt với tôi lắm
rồi! Cá mè một lứa .. cả đám.
2.
- Hôm nay, Bố muốn ăn
ǵ nào?
- Ăn ǵ cũng được!
Ăn cho no chứ béo bở, ngon lành ǵ mà cứ hỏi măi
..
- Ok! Vậy th́ bánh ḿ Cali hay
bánh cuốn Tân Hồng Mai nào.
- Bánh ḿ chỉ có ông ăn chứ
tôi nhai sao được! Răng đâu mà nhai? Bánh cuốn
tôi ăn rồi .. khô lắm! Tôi phải có cái ǵ lỏng ..
mới dễ tiêu.
- Thế tại sao Bố bảo
ăn ở đâu cũng được? Vậy th́ "phở
gà phao câu" được không?
- Đâu cũng được!
Phở gà ăn ở cái tiệm cũ kia! Tôi quen ở
đó .. Chỗ mới bây giờ làm tồi lắm ..
- Lần trước Bố vừa
khen, thế mà .. lại chê rồi! Không sao .. Bố muốn
đi đâu ḿnh đi đó.
3.
- Thôi bây giờ ḿnh đi tắm,
thay quần áo rồi Bố con đi ăn phở nhớ
..
- Tôi vừa tắm xong! Đây
này, áo quần vừa thay .. mới cả! Có ǵ mà phải
thay măi thế?
- Mới tắm mà sao
"khai" thế này? Bố không tắm th́ ḿnh không đi
..
- Ông chờ tôi nhớ! Đừng
đi như "con" kia...
- Con ở đây tắm cho Bố
mà .. Làm sao Bố tắm một ḿnh được?
- Ông cẩn thận cái áo này của
tôi .. nó có tiền! Vô ư là hết cả .. Sơn Tây.
- Đây! Con treo trước mặt
cho Bố thấy .. Không ai vào lấy .. Thấy chưa? Yên
tâm nhé!
- Không ai lấy! Hừ .. Mất
hết cả rồi mà ông c̣n nói .. không ai lấy! Mất
trâu rồi mới lo làm chuồng .. Chán quá!
4.
- Sao Bố ăn phở gà hôm
nay có ngon và no không?
- Ngon? Ăn mà không ngon th́
ăn làm ǵ? Hỏi vớ vẩn, hừ .. No! Đă ăn
tiệm th́ phải no chứ .. lại c̣n đói à?
- Bây giờ cà phê nhá!
- Cà phê chứ c̣n ǵ nữa ..
Ông ngừng mua bao thuốc lá cái đă. Hết rồi!
- C̣n mà! Con vẫn c̣n nửa
bao nhưng Bố chỉ hút hai điếu thôi nhé!
- "Uẩy"! Cho bao nhiêu
th́ hút bấy nhiêu. Miễn có hút là được.
- Bây giờ vào nhà con pha cà phê,
ngồi ngoài "patio" uống cà phê hút thuốc. Ấy
.. Bố đi đâu vậy?
- Tôi ghi số xe để ngày
mai khi cần tôi "gọi" cho ông chứ nếu không lại
đói .. chẳng có đứa nào chở đi ăn. Viết
cho tôi số .. May mà có ông thương thân già này nên c̣n giúp
đỡ tôi.
- Bố lộn rồi! Số
téléphone chứ không phải số xe. Vào nhà con ghi cho ..
5.
- Sao Bố buồn vậy? Ngủ
một giấc trưa đi .. cho khỏe.
- Tôi thấy đời vô nghĩa,
không muốn sống nữa! Phiền hết con cái .. Hôm
qua, xin nó hai viên thuốc, bảo uống rồi mai không dậy
nữa .. thế rồi chắc liều lượng nhẹ
quá, chẳng ăn thua mẹ ǵ! Sáng nay vẫn chưa chết
..
- Thế Bố c̣n muốn
đi Sơn Tây không?
- Muốn lắm chứ! Chỉ
có 2 tiếng ngồi xe lửa là đến nơi mà không
đứa nào nó dắt đi. Con với cái .. Khổ cái
thân già này! Nó hứa nhăng hứa cuội nhưng tôi có
cách .. "Moa" bàn với "toa" chuyện quan trọng
này nhớ! "Moa" cần 2 ngàn để đi về
Sơn Tây. Đến nơi rồi "moa" sẽ trả
lại.
- "Toa" trả
"moa" bằng cách nào?
- Mấy bữa nay,
"moa" nghĩ ra cách kiếm tiền rồi!
"Moa" về Sơn Tây mở lớp dậy tiếng
Pháp cho người ta học .. Thế nào cũng có nhiều
"śn".
- Bây giờ tiếng Anh chứ
có ai nói tiếng Pháp nữa đâu Bố ơi là Bố!
- Thế th́ tôi về Hà Nội
.. lại làm giây thép Bưu Điện vậy.
- Bố già lụ kh .. đi
không vững! Ai c̣n muốn mướn Bố.
- Già? Hừ .. Đói th́ cũng
phải cong đít mà làm chứ ai nuôi?
6.
- Nếu có ai dắt Bố về
Sơn Tây th́ con mới cho Bố mượn tiền. Bố
không đi một ḿnh được! Hơn nữa đi
xe lửa không bao giờ đến! Bố phải đi
máy bay, Bố quên rồi à?
- Sao lại không được!
Xưa nay tôi vẫn một ḿnh chứ hai ḿnh bao giờ?
Đi xe lửa mà lại .. Hừ .. Ai bảo ông thế! Người
ta vẫn đi hàng ngày mà nói láo .. Chỉ nói láo là giỏi!
Hay là ông không muốn cho tôi mượn tiền nên ông nói
nhăng nói quậy? Thôi .. Tôi hiểu ông rồi! Thân già này
chẳng c̣n nhờ cậy ai được. Con với cái
.. Đồ mất dậy!
- Ấy chết, sao Bố lại
nói con thế! Chán thật ..
- Ông chán tôi từ lâu rồi chứ
có phải bây giờ đâu?
- Thôi con đi làm nhớ!
- Vâng! Ông đi .. Mấy giờ
về?
- Con không về nữa v́ Bố
chửi con rồi ..
- Tôi chửi ông hồi nào? Ông
chửi tôi th́ có! Chỉ giỏi ăn hiếp người
già!
Bố tôi nói thế rồi quên
ngay và ngày mai câu chuyện lại tiếp tục với những
cuộc đối thoại vui buồn không dứt! Có tính
mau quên và chẳng coi ai là kẻ thù nên v́ thế Cụ sống
lâu chăng? Dù sự ăn uống chút phần khả quan
nhưng tinh thần của Bố tôi cũng đă suy sụp
nhiều so với năm ngoái! Chân đi không vững và
đầu óc hoang tưởng, vui buồn bất thường
.. Như đă nói ở phần trên, người già không mắc
phải bệnh này cũng mang chứng bệnh kia. Thuốc
men chỉ đỡ mà không chữa lành.
Bố "đi" măi và tôi
cũng mong Cụ quên "về" với Mẹ tôi
nhưng thực tâm, ai cũng biết rằng tất cả
chuyện đời đều phân chia sẵn ranh giới
nên mỗi khi ra ngoài giới hạn đă định, chúng
ta đều có cái giá phải trả! Người xưa vẫn
thường nói: "Bách tuế vị kỳ" mà ..
Bố tôi và các con của Cụ
đang chia sẻ hạnh phúc và khó nhọc, mỗi ngày một
khổ hơn v́ thế người nhiều kẻ ít tặng
Cụ thời giờ và t́nh thương để mong Cụ
hưởng những mùa xuân êm đềm c̣n lại trong
đời.
Qua kinh nghiệm "Một
Ngày Với Tuổi Trăm Năm" vừa tŕnh bầy,
thực tâm tôi không muốn sống trường thọ
đến tuổi "bách niên" để phải trả
giá dù nhẹ hay nặng bởi v́ sự việc đó chắc
chắn sẽ liên hệ đến các con và người
thân của tôi sau này .. khổ đau sẽ nhiều hơn
hạnh phúc! Tuy nhiên, muốn là một chuyện, không ai
trong chúng ta tránh khỏi số mệnh đă an bài ..
Cuối cùng, liệu chúng ta c̣n
nên chúc nhau câu "Bách niên giai lăo" mỗi khi xuân về nữa
không?
CAO ĐẮC VINH
(N.K.
sưu tầm và chuyển)