CÓ NHỮNG GIỌT NƯỚC MẮT .

 

Tình cảm con người thường có những cặp đối nghịch: Vui-Buồn, Thương-Ghét, Mừng-Giận .. (Hỉ-Nộ, Ái-Ố, Ai-Dục ..) thì những tác phẩm Văn, Thơ, Nhạc, Họa, Phim, Tuồng lại càng đồ đậm thêm những nỗi niềm rất đỗi con người này. Nhưng, chả hiểu tại sao, niềm vui thường không làm ta thương cảm cho bằng nỗi buồn mênh mang. Do đó, không có gì là lạ nếu có Buồn ơi, chào mi ! (Pháp -- thập niên 60), Người di tản buồn (Việt -- sau 75), Nàng Kiều buồn (nỗi buồn đứt ruột -- đoạn trường, thời phong kiến). Và những tập phim bộ Hồng Kông, Đại Hàn, hát chèo miền Bắc, tuồng cải lương, hát bội miền Trung, miền Nam, nếu kết thúc là sinh ly hay tử biệt, thì vừa vét cạn nước mắt khán giả, vừa được vét túi người xem mà còn được khen nức nở : Hay quá hay quá là hay.

 

Đặc biệt, có một số những Chuyện Cổ Dân Gian Việt Nam nếu để ý một chút sẽ thấy đoạn kết rất có hậu (happy ending) mà vẫn được nhớ đời:

 

-Nàng Tấm sau bao nhiêu lần bị mẹ con Cám hãm hại, giết tái giết hồi, giết bằng nhiều kiểu ác độc (chặt cây cau cho Tấm té chết, đốt khung cửi, ăn thịt chim, ) thì Tấm vẫn đẹp vẫn xinh từ trong trái thị hiện ra cùng Hoàng Tử sống đến thuở bạc đầu.

 

-Thạch Sanh dù có bị Lý Thông hãm hại vẫn chém được Chằng và thắng giặc vẻ vang.

 

-Chàng làm mướn trong Cây tre trăm đốt dù bị Phú Ông lừa, cuối cùng vẫn cưới được cô con gái ông chủ đẹp xinh.

 

Dường như cái chuyện Ở HIỀN tất phải GẶP LÀNH là một nhu cầu tất yếu, một khát vọng công lý muôn đời của người bình dân, chơn chất. Do đó, khi gặp nghịch cảnh nát lòng, khi bị vu buộc điều ức oan, bị trù dập phũ phàng, vì ở hiền mà chả được gặp lành, đến phải trào nước mắt tức tưởi không nguôi. Thì đó không phải là sự yếu đuối bạc nhược, mà đó chính là biểu hiện của tấc lòng thành gặp điều oan ức, bất công, tàn nhẫn tất phải vỡ trào thành nước mắt bi thương. Bởi dân nghèo, tay trắng, làm sao có bạc vàng đút lót kêu oan, đâu có thế lực để phản kháng, chỉ có những giòng lệ trong ngần đắng chát này làm lễ vật kêu than, kể lể, cho động đến Thiên Đình, động đến cõi Trời, động đến những thế lực siêu phàm  đương nhiên là hoàn hảo và công minh hơn những bất toàn hạ giới.

 

Những giọt nước mắt của nàng Tấm, của chàng làm mướn, là những giọt nước mắt chí thành của người thân cô thế cô, nên vạn điều đều phải được đạt thành sở nguyện bởi một thế lực cao siêu có mặt mọi lúc, mọi nơi của các vị thần công bằng chính trực, cứu khổ độ nguy. (Dĩ nhiên cái dạng thực thi công lý này chỉ tìm thấy trong mơ ước nhiều hơn là thực tại, vì đã bảo là KHÁT VỌNG mà !!!).

 

Còn chuyện  Lưu Bị trong Tam Quốc Chí nhờ khóc mà được vợ, được Khổng Minh Gia Cát Lượng theo về phò tá, lại được cả ngôi vua cùng Quan, Vân, Trương, Triệu làm bầy tôi lương đống, là những giọt nước mắt của bậc Chánh Vì Vương chăng ???

***

 

"Với tôi, NƯỚC VIỆT NẰM TRONG TIẾNG VIỆT, các lâu đài thành quách rồi tàn tạ, các phong tục tập quán có thể đổi thay, con người kế tiếp nhau các thế hệ trên miên viễn thời gian, nhưng tất cả đều còn lại khi được xâu suốt bằng sợi chỉ nhiệm mầu - tiếng nói dân tộc, tiếng Việt !

 

Tiếng Việt tôi, anh, chúng ta nói hôm nay là thứ tiếng tổ tiên ta đã nói, Lý Công Uẩn khi dời đô đã nói, Trần Hưng Đạo khi bình Nguyên đã nói, là thứ tiếng Nguyễn Trãi, Nguyễn Du, Hồ Xuân Hương đã cất lên trong những cảm xúc mãnh liệt ..

 

Mai ngày con ta lớn lên, Con sẽ mang đất nước đi xa, Đến những tháng ngày mơ mộng .. Và tiếng Việt sẽ cùng các thế hệ người Việt mai sau nói cười, ca hát, buồn vui .." (PHẠM XUÂN NGUYÊN)

 

Người xưa thường bảo: "Làm thầy thuốc sai, giết một mạng người. Làm nhà địa lý sai, hại một gia đình. Làm chính trị gia sai, hại một đất nước. Làm văn hóa sai, hại cả một thế hệ".

 

Vì  "Tiếng nói đâu chỉ đơn thuần là ngữ ngôn, đó là cả cách ăn ở, ứng xử, cách nghĩ suy ,cảm xúc, cả TRUYỀN THỐNG bao đời kết tụ, cả những LINH CẢM run rẩy trong mỗi nhịp điệu, giọng điệu, mỗi ngừng nghỉ ngắt hơi". (PHẠM XUÂN NGUYÊN)

 

Tôi đang bị lạc đề chăng khi đang nói chuyện buồn vui, chuyện nước mắt, bỗng nhảy sang vấn đề ngôn ngữ với lại chuyện làm văn hoá, nghệ thuật đúng sai ???

 

Vấn đề là trong nhóm TÀO LAO WÁN chúng tôi, một hôm bỗng ồn lên chép lại thật nhiều thơ của PHẠM THIÊN THƯ và NGUYỄN TẤT NHIÊN. (Một bên có những hình ảnh và ngôn ngữ Thiền Phật Giáo, một người hay dùng từ Linh Mục, Ma Soeur, Tín Đồ, Thánh Giá [chả biết có Đạo Công Giáo hay không]. Nhưng cả hai đều có Thơ được phổ Nhạc và nói chung đều được nổi tiếng, nổi danh, được nhiều khán thính giả yêu mến, trong số đó có Tôi !!!)

 

Nếu nói suông suông như thế thì trơn tru trót lọt quá chừng rồi. Đàng này y như Nguyễn Du đã từng phán: "Rằng hay thì thật là hay, Nghe ra ngậm đáng nuốt cay thế nào !!!". Và cái ngậm đắng nuốt cay của cá nhân tôi là ở chỗ này:

Tôi theo đạo Phật từ hồi ở Rạch Giá. Qui y và tham gia Gia Đình Phật Tử ở chùa Phổ Minh. Chắc cũng có duyên lành với Phật Pháp lắm nên tôi vẫn còn tin tưởng đến ngày hôm nay. Và càng ngày càng tin tưởng hơn nữa. Do đó, cái được gọi là THƠ ĐẠO của Phạm Thiên Thư, hay ĐẠO CA của Phạm Duy hồi đó, hồi ở VN (trước năm 1975) làm sao mà tôi không mê mẩn tâm thần cho được. Nhất là những hình ảnh hóa thân (như nàng Tấm đã từng hóa thân nhiều kiếp : làm khung cửi, làm chim Vàng Anh, làm trái thị ..) thì trong bài PHÁP THÂN của Phạm Thiên Thư đã làm tôi đắm mê hơn nữa trong tình trường dang dở và thầm hẹn gặp lại người mình yêu thương ở kiếp lai sinh (chắc như bắp vậy):

 

Xưa em làm chữ biếc

Nằm giữa lòng cuốn kinh

Anh là Thiền sư buồn

Ngồi tụng dưới ánh trăng

 

Cái hình ảnh Thiền Sư Buồn ngồi tụng dưới ánh trăng là một hình ảnh đẹp quá, thơ quá, lãng mạn quá, nhất là lại còn được gặp Em làm chữ biếc nằm giữa lòng cuốn kinh thì càng tuyệt cú mèo !!! Ai bảo đi tu là khổ, đi tu sướng lắm chứ !!! Nhất là đi tu theo kiểu tác giả Động Hoa Vàng này. Chả bao giờ cảm thấy cô đơn vì luôn có Em quanh quẩn bên mình.

 

Vì không tiện chép hết bài (32 câu, mỗi câu 5 chữ), do chị TV sưu tầm và chép lại, tôi chỉ xin tóm gọn như một công thức EM -- ANH -- HỆ LỤY như sau:

 

. Nếu em làm kiếp chim chết gục, anh làm cội băng mai, để tang em chờ mấy thuở.

. Nếu em làm chiếc lá rụng, anh làm mưa tháng 7, lệ ứa tương tư.

. Nếu em làm kiếp hoa chết rũ, anh làm giọt sương sa, sầu thương lệ nhỏ.

. Nếu em làm kiếp gió, kiếp mây, anh làm chích chòe, trên đầu gậy hát ca.

. Xưa em làm kiếp ao, anh làm chim bói cá, đậu soi mấy mùa trăng.

. Xưa làm chữ biếc, anh làm Thiền sư buồn, ngồi tụng dưới ánh trăng.

. Em làm mực, anh làm mực, ta hẹn với nhau, cho vừa giấy yêu đương.

. Chờ nhau nhé, đào thai vào kiếp hoa, chờ đợi chim hót ca

 

Toàn bài như một lời ước hẹn. Sẽ gặp lại nhau. Dù em hóa thân làm chim, làm lá, làm hoa, làm gió, làm mây, làm ao hồ, làm chữ, làm mực .. Thì anh vẫn sẽ tìm em. Chắc chắn sẽ gặp lại em.

 

Toàn bài toát ra lời thề thủy chung son sắt đá vàng. Thử hỏi ai mà không mềm lòng thương cảm. Nhất là những người con gái có một trái tim mềm như bún, có một tâm hồn mít ướt, thương vay, khóc mướn, sầu đời không cần duyên cớ như tôi.

 

Bài thơ đã có một sức lôi cuốn, hấp dẫn như từ lực nam châm cực mạnh thu hút cơ man những trái tim sắt vụn theo về. Tác giả bỗng là thần tượng, là khuôn mẫu của Tình yêu Miên Viễn, tuyệt diệu và huyền nhiệm, giữa cõi đời vô thường chao đảo, nên Trần Thị Tuệ Mai, dù trái tim chị chả hề là sắt vụn cũng say ngất theo người:

 

Những đêm mưa trải âm thanh

Những đêm trăng thả tơ xanh dịu dàng

Với hương nguyệt quế, dạ lan

Với tôi say giấc hoa vàng động thơ

Và  Hoa Vàng Động Chủ đó cũng chính là Người Chủ của toàn bộ thân xác lẫn tin yêu của người nữ thi sĩ bạc phận này:

 

Như Hoa

Nở mãi bên người

Dẫu xa thân xác

Liền đôi tấm lòng

Người về gieo hạt nắng trong

Cho tôi chắp cánh mở vòng chiêm bao

Cho tôi dòng biếc trăng sao

Tin yêu đã tự kiếp nào, thưa anh ?

(TRẦN THỊ TUỆ MAI)

 

Tôi sẽ không bới lông tìm vết về cái kết cục phũ phàng, nửa đường đứt gánh của lứa đôi Trần Thị Tuệ Mai -- Phạm Thiên Thư vì một nhan sắc khác mặn mà, trẻ trung, hấp dẫn hơn (lời thơ và đời thật chả bao giờ là một !!! Và qua bài viết của HỒ TRƯỜNG AN còn nhiều chi tiết thương tâm đáng khóc cho chị TTTM nhiều hơn nữa kìa !!!). Tôi sẽ không ca ngợi như Hà Thi trong bài viết "Phạm Thiên Thư, người thi hóa Kinh Phật" - XO sưu tầm ( Phạm Thiên Thư có công thi hóa kinh Kim Cang Bát Nhã, kinh Hiền Ngu, Kinh Pháp Cú và có cả một cuốn kinh ĐẶC SẢN Xã Hội Chủ Nghĩa: KINH HỒNG). Tôi sẽ không lên án, chỉ trích Phạm Thiên Thư vì cái áo Thiền Sư ỡm ờ (từ của chính tác giả) theo Hà Thi.

 

Vạc rằng : Thưa bác Thiên Thư

Mặc chi cái áo Thiền Sư ỡm ờ

(ĐỘNG HOA VÀNG)

 

Lại càng không muốn lạm bàn về cái tính cánh vấn vít nửa đời, nửa đạo của một ông sư làm nhiều người NGỘ NHẬN về THIỀN TÌNH và THIỀN TỊNH chính tông:

 

Dù mai lều cỏ chân trời

Khói hương lò cũ khóc người trong thơ

Em còn ửng má đào tơ

Tóc xưa dù có bao giờ sương bay.

(HÀ THI trích thơ PTT)

 

Tôi chỉ muốn nói rõ hơn về 3 chữ THIỀN SƯ BUỒN trong bài Pháp Thân. Đây là ba cái chữ vô cùng mâu thuẫn, vô cùng bôi bác, vô cùng xuyên tạc mà tôi đã bị vọng tưởng suốt từ thời Văn Khoa -- Sài Gòn, xuống Long An dạy học, qua Phi, đến Mỹ. (Cũng như biết bao người khác nữa cũng hiểu sai lạc về Thiền Sư, về đạo Phật qua thơ Phạm Thiên Thư nếu chẳng có dịp tìm hiểu đạo Phật nhiều hơn). Vì mãi đến khi được tiếp kiến bạn hiền Đạm Nhiên -- một Thiền Sư thứ thiệt (năm 1996 ở Virginia), và học hỏi thêm nhiều ở anh chị Lâm Sốc-Lý Sở, thì tôi mới vỡ lẽ là THIỀN SƯ mà BUỒN là Thiền Sư DZỎM trời đất ạ !!! Mà Thiền Sư Hoa Vàng Động Chủ nhà mình còn khóc lia chia, khóc tùm lum tá lả: Lệ ứa tương tư; sầu thương lệ nhỏ; khóc người trong thơ; leo lên cành bưởi khóc người rưng rưng .. Ngoài việc bản thân ông hay khóc, ông còn đòi mọi người khóc cho ông: "Mai ta chết dưới cội đào, Khóc ta xin nhỏ lệ vào thiên thu". (Ông đã làm gì xứng đáng để được tiếc thương chưa nhỉ ??? Và các bậc chân tu có cần chúng sanh hoặc đệ tử khóc lóc, bi lụy vì mình hay chăng ???)

 

Dường như cái điều sơ đẳng nhất về đạo Phật ông ta cũng chẳng THÔNG nữa hay sao ấy: Đạo Phật không phải là đạo bi quan yếm thế khi cho rằng ĐỜI LÀ BỂ KHỔ nên phải khóc dữ dội thì mới là  biết thương đời ! Và cái chuyện vào chùa, cạo đầu đi tu không phải là đi trốn lánh đời. Càng không phải là đi tìm chốn ngủ say sưa, mộng mị hoang đường: "Lên non tìm Động Hoa Vàng ngủ say" ! Dần dần tôi càng vỡ lẽ thêm ra cái chuyện hẹn hò gặp nhau trong kiếp lai sinh là dấu hiệu của trầm luân đọa lạc trong cái vòng Thập Nhị Nhân Duyên trùng trùng điệp điệp, chứ không được Giải thoát hoặc Giác Ngộ một chút xíu nào.

 

Thì cũng có thể là tôi chưa hiểu được Bát Nhã nên chưa hiểu được Phạm Thiên Thư.(Có bao nhiêu người đã hiểu kinh Bát Nhã nên đã hiểu Phạm Thiên Thư ???).

 

Có thể vì tôi chưa phân biệt được THỂ TÁNH và THỂ TƯỚNG nên ngộ nhận chuyện phân biệt Anh và Em vì thực ra không có Ngã và phi Ngã, không có Anh, có Em; hay nói khác đi Anh chính là Em, Em chính là Anh, Anh Em là một. (Mà có bao nhiêu người hiểu được và hành được chân lý VẠN PHÁP GIAI KHÔNG, DUYÊN SANH NHƯ HUYỄN, ngay cả Phạm Thiên Thư, khi ông Chấp Ngã kinh khủng đó chứ !!!)

 

Có thật sự là không có chuyện Vô Ngã hay Hữu Ngã trong bài Pháp Thân, hay tác giả muốn kéo dài cái Ngã giả tướng (không phải một đời mà vô cùng tận kiếp, dù không là kiếp người đi nữa), lãng mạn hóa ảo ảnh Thiền Sư Buồn và đắp thêm cho cái môi-trường-Ngã-vô-minh bằng những hình ảnh Em-hóa-thân-theo-Anh-như-hình-với-bóng-mãi-mãi, trong thơ và cả ngoài đời ???

 

Thế còn những giọt nước mắt từa lưa của Thiền Sư Buồn này thì là "cái thể .. thống" gì vậy nhỉ ???  Có giông giống tí nào với nụ cười "niêm hoa vi tiếu" muôn thuở của Phật và tiếng cười tỉnh giác của các bậc chân tu đạt đạo hay không: "Một tiếng cười, tan nghi vạn mối, Phân thành sỏi ngọc, rõ đôi bên" (TRẦN THÁNH TÔNG) ???

 

Cũng như tại sao Trúc Lâm Thiền Sư lại phải làm nên câu kệ như sau với những động từ mạnh mẽ BỎ QUÁCH, BUÔNG THÕNG, PHỦI GIŨ chứ không hề HẸN HÒ, NÚM NÍU kiếp này, kiếp nọ hết trơn:

 

Đã từng ham muốn phải long đong

Bỏ quách mà ra khỏi bụi hồng

Buông thõng bờ kia lên Phật Tổ

Một lần phủi giũ một lần xong

Có cần phải nói nhiều hơn nữa về những giọt nước mắt tưởng như là chan chứa lòng thương, thực ra chỉ là cực kỳ vô minh và u mê lầm lạc của một người Thiền Tu Xuất. Và cái hình ảnh Thiền Sư Buồn ngồi tụng dưới ánh trăng đó nó bậy bạ cỡ nào (hình ảnh thì thơ mộng, đẹp đẽ cho phàm nhân mắt thịt như tôi một dạo, còn về mặt Đạo thì rõ ràng là bôi bác  hết những Tăng Ni Thiền Việt Nam nói riêng và Thiền thế giới nói chung)

 

(Xin được mở ngoặc ở đây. Tôi không giỏi về Phật Học mấy. Đang tập tành học hỏi thôi. Nếu quí vị nào thấy tôi nói sai bét nhè mà bày đặt, thì tôi xin cung kính học hỏi thêm).

***

 

Tàn tiệc thánh thần ngồi chết ngượng

Che mặt nghiêng đầu lệch thánh thư

Kinh điển khoe chi điều loạn sử

Đời sau đâu nhớ chuyện phù hư

(PHAN NHỰ THỨC - Trích Thư Quán Bản Thảo tập 3)

 

Và những giọt nước mắt mà tôi đang nói đến cũng chỉ là cái chuyện phù hư ! Vì nhiều khi kinh điển cũng chỉ là điều loạn sử của những người nổi danh giả mạo diễn dịch quá đỗi hư phù !

 

 

 

 

 

 

(cuối tháng 06/2004)

Thân mến tặng các bạn Tào Lao Wán .