![]() |
![]() |
Ngày
Tết, thưởng thức những món ngon
độc đáo của miền Tây (Tác
Giả : TNO) Mấy ngày Tết có thể
bạn sẽ ngán ngẩm với các món
ăn quá quen thuộc như thịt kho, lạp xưởng,
chả lụa, pa-tê, giò thủ, thịt hầm,
gà, vịt… Tìm thưởng thức những
món tươi, ngon, lạ của vùng đất
phương Nam sẽ cho bạn nhiều thú vị với
nghệ thuật ẩm thực dân dã nhưng
không kém phần độc đáo. Miền Tây xưa nay nổi tiếng
về các món đặc sản vùng sông
nước. Xin giới thiệu với bạn đọc
vài món ẩm thực đặc trưng của xứ
sở này. Cá
lóc hấp mẻ: Trong các loài
cá nước ngọt ở đồng bằng
sông Cửu Long (ĐBSCL) thì cá lóc
là đặc sản tiêu biểu nhất. Cá
lóc chế biến được rất nhiều
món, từ nướng, chiên, hấp, nấu
canh… Bạn hãy thử dùng qua món
“cá lóc hấp mẻ”! Sử dụng cá lóc đồng
chừng 800g tới 1kg mới đánh bắt, còn
sống. Hấp mẻ cũng như nướng, ta
không đánh vảy, cạo nhớt, không mổ
bụng, không tẩm ướp gia vị trước.
Cơm mẻ là chất làm chua từ cơm nguội
cho lên men với một loại vi sinh vật. Cơm mẻ
có vị chua dịu, rất đặc trưng. Làm món này cũng
khá đơn giản. Hành cọng cắt
khúc dài, sắp xuôi, hành củ sắc mỏng
lá lụa, lót dưới khay hấp, cá
ngâm nước muối vài phút, rửa sạch,
để lên trên bổi. Kế tiếp đắp,
phủ một chén cơm mẻ lên mình
cá, để lửa sôi liu riu. Thấy cá
nhăn nhíu da là cá đã chín, gắp
ra dĩa, giẽ, banh xác cá dài ra là
có thể thưởng thức. Món này ăn
với bánh tráng cuốn tép luộc cùng
với rau thơm, khế xanh, xà lách, chuối
chát, bún và thịt lỗ tai heo luộc !
Nước chấm có thể là nước mắm
me hoặc chút cơm mẻ dầm muối ớt. Vị chua nhẹ, dịu của
cơm mẻ, thịt cá thơm lừng, vị ngọt
lựng của hành gốc, làm cho bạn thấy
ngon miệng ! Lẩu
chua bông súng cá rô đồng:
là một món ngon đặc sắc của
vùng sông nước Nam bộ. Nồi lẩu
được nấu toàn nguyên liệu
tươi sống tại chỗ nên rất hấp dẫn.
Cá rô là loại cá có thịt ngọt,
thơm, béo. Cá chừng non ba ngón tay khép
lại, người ta gọi là cá rô “mề”,
loại này đạt chất lượng nhất.
Làm chừng khoảng 9 con cá rô mề,
đánh sạch vảy, bỏ ruột, chặt vi,
móc mang, để nguyên con. Rau ăn lẩu chua cá rô
đồng rất phong phú như: bông súng,
đậu bắp, rau muống, cù nèo, rau nhút,
bắp chuối, giá sống, cần ống…
Nhưng thành phần rau chủ yếu vẫn là
bông súng đồng. Bông súng mọc hoang
rất nhiều ở các bưng, đìa, ao, vũng… Loại rau này hình cọng,
mọc ngầm dưới nước. Hoa bông
súng màu tím than, khi nở rất đẹp.
Cọng bông súng tước bỏ vỏ, cắt
đoạn chừng 10cm cho dễ ăn. Nồi nước bắc lên,
khi nước sôi dằn ít muối hột. Sả
bằm phi nhẹ, ớt xắt lát để vào
khi nước sôi dịu xuống. Nêm đường,
bột ngọt, tí nước mắm ngon. Lần
lượt bỏ cà, khóm, me vô nồi nước.
Nếu có con mẻ tán nhuyễn làm chất
chua thì rất tuyệt. Nêm lẩu bằng rau
mù om là đúng điệu nhất, bởi
loại rau này có mùi thơm rất dân
dã. Cá rô thả vào nồi
lẩu vừa chín vớt ra dĩa, giẽ, chấm với
nước mắm ngon nguyên chất. Rau nhúng
vào nồi lẩu sôi liu riu ít nhiều
tùy theo ý thích của bạn, ăn với
bún hoặc cơm. Thịt cá rô thơm
béo, bông súng mềm dịu, nước lẩu
chua hơi cay sẽ làm cho du khách khoái khẩu,
ăn xuất mồ hôi “giải nghể” ! Gỏi
ốc đắng trộn bắp chuối: Ở
ĐBSCL, ốc đắng có khá nhiều và
quanh năm trên những cánh đồng, sông rạch,
mương vườn. Chỉ cần cầm rổ
thưa lội xuống kinh, rạch, mương, ao mò
xúc khoảng non giờ đồng hồ là bạn
có thể bắt được vài ký ốc
đắng đem về lấy ruột làm gỏi, hoặc
kho sả ớt… Ốc đắng rửa sạch
bùn đất, cho vào thau và ngâm vài
tiếng đồng hồ với nước vo gạo cho
ốc nhả cặn, nhớt, đất trong miệng ra,
đem chà rửa sạch sẽ cho vào nồi luộc
với ít lá sả, lá ổi cho thơm, khoảng
10 phút sau thấy ốc tróc mày, đổ ra
rổ, cho ráo nước, dùng tăm cứng, gai
nhọn lể lấy ruột bỏ riêng vào
tô. Nếu muốn ăn nhanh, ta có
thể ngâm ốc đắng vào thau nước sạch
có pha giấm. Bắp chuối xiêm hoặc bắp
chuối hột xắt nhuyễn ngâm nước, vắt
một miếng chanh để bắp chuối có
màu trắng nhạt, không đen. Sau đó, ta
vắt bóp nhẹ bắp chuối cho ráo nước,
rưới vào gỏi nửa chén nước giấm
có vài miếng tỏi ớt đâm dập
và ít gia vị như bột ngọt, đường
cát, nước mắm ngon. Cho ruột ốc vào
trộn đều với gỏi bắp chuối và một
ít da heo luộc xắt mỏng, rải lên dĩa
gỏi một ít rau thơm xắt nhỏ cùng
đậu phộng rang đâm hơi nhuyễn. Nếu
có thịt ba chỉ luộc xắt mỏng sắp
đều quanh dĩa gỏi thì tuyệt vời ! Gắp gỏi ốc trộn bắp
chuối kèm ít rau thơm như rau húng nhủi,
quế, rau răm, chấm với nước mắm tỏi
ớt để ăn cơm, hay nhâm nhi với
chút rượu nếp ngon, bạn sẽ cảm nhận
và thú vị với hương vị đậm
đà của món ăn dân dã miền
sông nước ĐBSCL. Cá
chạch nướng: một món rất
hấp dẫn ở miền Tây. Cá chạch bằng ngón
chân cái, mình dẹp, đầu nhỏ hơi
nhọn, dài khoảng gang tay, sống dưới lớp
đất phù sa dày hai, ba tấc. Cá chạch
ăn các sinh vật phù du có trong đất. Cá chạch bắt lên rửa
nước phèn chua cho sạch, sắp lên dĩa.
Cơm mẻ tán nhuyễn ra, dằn chút muối,
đường, bột ngọt cho dịu; ớt băm nhỏ
trộn vào thử vừa ăn là được.
Rau sống ở vườn gồm: chuối chát, khế
chua, đọt cóc, ngò gai, mù om rửa sạch
cũng được đơm ra dĩa. Sau đó
là bếp than hồng đỏ rực được
đem ra. Cá chạch sắp lên vĩ
nướng, khi nghe mùi thơm bắt mũi, da
cá nhăn dúm lại, bong ra là chấm cơm
mẻ dùng được. Ăn cá chạch nướng,
kẹp với rau sống chấm cơm mẻ. Thịt
cá beo béo, mùi cá nướng thơm lựng,
cơm mẻ chua chua, mằn mặn, ngon ngót, cay cay,
nhâm nhi vài cốc rượu đế ngon với
vài người bạn thì thật là tuyệt
vời. Lươn
ruồng sả là món “độc”
! Lươn cỡ ngón chân
cái người lớn trở lại, rộng
vài hôm cho chúng nhả cặn, bọt, sạch
ruột. Để nguyên con không mổ bụng,
không cạo nhớt. Lá sả tươi chừng
một nạm tay, lót dưới nồi, ơ. Cho
lươn vào và chụm lửa liu riu, đậy
nắp he hé. Lươn bị nóng sẽ tìm
đường thoát. Chúng chui, luồn vào
đám sả để trốn. Sức nóng
và lá sả bén, cùng tinh dầu sả sẽ
làm khô sạch nhớt của con lươn. Khi thấy
da lươn nứt, có màu vàng bóng
là thịt lươn đã chín. Do không
mổ bụng, nên máu lươn sẽ thấm,
rút vào thịt, vì vậy thịt lươn
rất ngọt, thơm và “zin” do không sử
dụng bất kỳ một thứ gia vị nào. Gắp
lươn ra dĩa có lót sả cọng và
rau răm. Món này chấm với nước mắm
cốt dừa rất bắt. Gỏi
trái sung khô cá lóc: một
món ẩm thực đơn giản nhưng rất
khoái khẩu. Nướng khô cá lóc xẻ
bằng bàn tay xòe trên bếp lửa than hồng
cho vừa chín. Xé khô ra lấy thịt
khô trộn với xoài sống băm, rưới
nhẹ ít nước giấm đường trộn
đều. Trái sung xanh bằng đầu ngón tay
cái, xắt lát ngang mỏng, ngâm với nước
muối mươi phút. Sau cùng trộn khô,
xoài, sung cho thấm đều là dùng
được. Có thể nhâm nhi vài cốc
bia hoặc rượu đế ngon với món gỏi
độc đáo này. Món ngon chẳng ở
đâu xa, có những thứ cách đây
vài mươi năm còn là những món ẩm
thực dân dã, quê mùa, ngày nay
đã trở thành đặc sản quý hiếm
! Xưa kia cá kèo, tôm, tép, cua, ốc,
cá rô, cá linh là món ăn của
dân nghèo và giới bình dân ! Ngày Tết, tìm đến
những món ăn dân dã nhưng độc
đáo của sông nước vùng ĐBSCL, bạn
sẽ có nhiều cảm xúc và ấn tượng
với vùng đất “Chín rồng”-
phương Nam của đất nước mến
yêu. TNO (Diễm
Xưa sưu tầm và chuyển) |
![]() |
|
![]() |
|
![]() |
![]() |
![]() |
|