Bát mì của lòng tự
trọng
Vào một buổi
chiều mùa xuân lạnh lẽo, trước cửa
quán xuất hiện hai vị khách lạ, có
thể đoán là một người cha và một
người con. Người cha bị mù, người
con trai đi bên cạnh ân cần dìu cha. Cậu
con trai trạc mười tám, mười chín tuổi,
quần áo đơn giản, lộ rõ vẻ
nghèo túng, nhưng từ cậu lại toát
lên nét trầm tĩnh của người có
học, dường như cậu vẫn đang là một
học sinh.
Cậu con trai tiến
đến trước mặt tôi. Cậu nói to:
“Cho hai bát mì bò!”. Tôi đang
định viết hoá đơn, thì cậu ta
hướng về phía tôi và xua xua tay.
Tôi ngạc nhiên nhìn cậu ta, cậu ta chỉ
tay vào bảng giá treo ở trên tường,
phía sau lưng tôi, khẽ bảo với tôi rằng
chỉ làm một bát mì cho thịt bò,
bát kia chỉ cần rắc chút hành là
được. Lúc đầu, tôi hơi thắc
mắc, nhưng sau đó chợt hiểu ra ngay. Hóa
ra, cậu ta gọi to hai bát mì thịt bò
như vậy là cố tình để cho người
cha nghe thấy, tôi đoán cậu không đủ
tiền, nhưng lại không muốn cho cha biết.
Tôi cười thông cảm với cậu.
Nhà bếp
nhanh nhẹn bê lên ngay hai bát mì nóng hổi.
Cậu con trai chuyển bát mì bò đến
trước mặt cha, thương yêu chăm
sóc: “Cha, có mì rồi, cha ăn đi
thôi, cha cẩn thận kẻo nóng đấy ạ!”.
Rồi cậu ta tự bưng bát mì nước
về phía mình. Người cha không vội
ăn ngay, ông cầm đũa dò dẫm
đưa qua đưa lại trong bát. Mãi
lâu sau, ông mới gắp trúng một miếng
thịt, vội vàng bỏ miếng thịt vào
bát của người con. “Ăn đi con, con
ăn nhiều thêm một chút, ăn no rồi học
hành chăm chỉ, sắp thi tốt nghiệp rồi,
nếu mà thi đỗ đại học, sau này
làm người có ích cho xã hội”.
Người cha nói với giọng hiền từ,
đôi mắt tuy mờ đục vô hồn,
nhưng trên khuôn mặt sạm nắng, nhăn
nheo lại sáng lên nụ cười ấm
áp và mãn nguyện. Điều khiến cho
tôi ngạc nhiên là người con trai
không hề cản trở việc cha gắp thịt
cho mình, anh điềm nhiên nhận miếng thịt,
rồi anh lặng lẽ gắp miếng thịt
đó trả về bát mì của cha.
Cứ lặp
đi lặp lại như vậy, dường như thịt
trong bát của người cha cứ gắp lại
đầy, gắp mãi không hết. “Cái
quán này thật tử tế quá, một
bát mì mà biết bao nhiêu là thịt”.
Ông lão cảm động nói. Đứng
bên cạnh họ, tôi chợt thấy tim mình
thắt lại, trong bát chỉ có vài mẩu
thịt tội nghiệp, quắt queo bằng móng tay,
lại mỏng chẳng khác gì xác ve. Người
con trai nghe vậy vội vàng tiếp lời cha:
“Cha à, cha ăn mau ăn đi, bát của con
đầy ắp không biết để vào
đâu rồi đây này”. “Ừ, ừ,
con ăn nhanh lên, ăn mì bò là bổ
dưỡng lắm đấy con ạ”.
Hành động
và lời nói của hai cha con đã làm
chúng tôi rất xúc động. Chẳng biết
từ khi nào, bà chủ cũng đã ra đứng
cạnh tôi, lặng lẽ nhìn hai thực
khách đặc biệt. Vừa lúc đó, cậu
Trương đầu bếp bê lên một đĩa
thịt bò thơm phức, bà chủ đưa mắt
ra hiệu bảo cậu đặt lên bàn của
hai cha con nọ. Cậu con trai ngẩng đầu tròn
mắt nhìn một lúc, bàn này chỉ
có mỗi hai cha con cậu ngồi, cậu ta vội
vàng hỏi lại: “Anh để nhầm bàn
rồi thì phải?, chúng tôi không gọi
thêm thịt bò.” Bà chủ dịu
dàng bước lại chỗ họ: “Không nhầm
đâu, hôm nay chúng tôi kỉ niệm
ngày mở quán, đĩa thịt này là
quà biếu khách hàng”. Cậu con trai
không hỏi gì thêm. Cậu lại gắp
thêm vài miếng thịt vào bát người
cha, sau đó, bỏ phần còn thừa vào
trong một cái túi nhựa.
Chúng tôi
âm thầm quan sát hai cha con ăn xong, tính tiền,
rồi dõi mắt tiễn họ ra khỏi quán.
Mãi khi cậu Trương đi thu dọn bát
đĩa, chúng tôi bỗng nghe cậu kêu
lên khe khẽ. Hoá ra, bát của cậu con trai
đè lên mấy tờ tiền giấy xếp gọn,
vừa đúng giá tiền của một đĩa
thịt bò được viết trên bảng
giá của cửa hàng./.
Ta vẫn gặp trong cuộc đời nhiều
người rất nghèo về vật chất
nhưng lại giàu lòng tự trọng. Lòng
tự trọng giúp ta có thêm nghị lực
để ngẩng cao đầu, vượt qua khó
khăn, nghịch cảnh, sống hạnh phúc vì
luôn vững tin vào chính mình.
Lòng tự trọng với ánh hào
quang chói lọi của nó sẽ trở thành
lương tri con người
Irving Layton
(Liêng Hương sưu tầm
và chuyển)