Bài
học cuối cùng
(Saigon
Echo sưu tầm)
Một nhà hiền triết dẫn một
toán học trò của mình đi ngao du khắp
chốn trên đời. Trong vòng 10 năm trời
thầy trò họ theo nhau đi hầu hết các
nước, gặp gỡ hầu như tất cả những
người có học vấn.
Lúc này, thầy trò họ đã trở
về, người nào người nấy kinh
luân đầy một bụng, kinh nghiệm đầy
mình. Trước khi vào thành, nhà hiền
triết ngồi nghỉ trên một bãi cỏ ở
ngoại thành, nói với học trò của
mình:"Mười năm ngao du, các con đều
đã trở thành kẻ sĩ học rộng hiểu
nhiều, lúc này đây, sự học sắp
kết thúc ta sẽ giảng cho các con bài học
sau cùng".
Các học trò kéo đến ngồi
vây quanh nhà hiền triết. Một lát sau,
nhà hiền triết hỏi: Hiện chúng ta
đang ngồi ở đâu?
Các học trò đồng thanh trả lời
rằng đang ngồi trên bãi cỏ hoang ở
bên ngoài thành. Nhà hiền triết lại
hỏi: "Trên bãi cỏ hoang này có
cây gì mọc lên?". Học trò đồng
thanh đáp, trên bãi hoang mọc toàn cỏ
dại ạ! Nhà hiền triết nói:
Đúng! Trên bãi cỏ hoang này mọc
toàn cỏ dại. Bây giờ ta muốn biết bằng
cách gì để trừ hết thứ cỏ dại
này đi?
Các học trò nhìn nhau hết sức ngạc
nhiên, họ thực sự không ngờ rằng,
nhà hiền triết xưa nay vốn chỉ đi
sâu nghiên cứu những điều huyền
bí của cuộc sống, vậy mà trong bài
học sau cùng này lại hỏi một vấn
đề giản đơn như thế.
Một người trong toán học trò
lên tiếng trước: "Dạ
thưa thầy, chỉ cần có một cái xẻng
thôi là xong hết ạ!". Nhà hiền
triết khe khẽ gật đầu. Một người
học trò khác như phát hiện ra điều
gì mới, nói tiếp: "Dạ
thưa thầy, đốt lửa để diệt cỏ
cũng là một cách rất hay đấy ạ!".
Nhà hiền triết im lặng mỉm cười, ra
hiệu gọi một người khác. Người học
trò thứ ba nó: "Thưa
thầy, rắc vôi lên cũng có thể diệt
được hết tất cả các giống cỏ
đấy ạ!". Tiếp ngay sau đó là
người học trò thứ tư anh ta nói: “Diệt cỏ phải trừ
tận gốc, chỉ cần nhổ được rễ
lớn là xong hết!”.
Các học trò đã lần lượt
nói hết suy nghĩ của mình, nhà hiền
triết đứng dậy, nói: "Bài học hôm nay
đến đây là hết, các con hãy về
đi, rồi theo cách mình nghĩ, mỗi người
hãy diệt cỏ ở một mảnh đất
trên bãi hoang này. Nếu không diệt
được cỏ, một năm sau quay lại
đây ta nói chuyện sau".
Một
năm sau, mọi người quay trở lại, có
điều khác là bãi cỏ năm trước
không còn đầy cỏ dại nữa, mà
đã trở thành cánh đồng ngô
lúa xanh tươi.
Toán học trò lại ngồi quây quần
gần ruộng lúa, chờ nhà hiền triết tới
nhưng chờ mãi vẫn không thấy ông tới.
Mấy năm sau nhà hiền triết ấy qua đời,
những người học trò cũ của ông
đã chỉnh
lý lại những tài liệu, luận thuyết
mà ông nêu ra, thấy ở một chương
cuối, ông đã tự ghi thêm vào một
câu: "Muốn diệt hết
cỏ dại ở bãi hoang, chỉ có một
cách hay nhất, đó là hãy trồng cấy
mùa màng lên đấy". Cũng như vậy,
muốn
để tâm trí mình không phải buồn
lo tản mạn, thì cách duy nhất là
hãy chiếm hữu nó bằng những đức tính
tốt lành.
Đọc câu chuyện vừa rồi, ai mà
chẳng khâm phục sự vĩ đại của
nhà hiền triết và sự thông minh của
các học trò của ông.
Hãy thử nghĩ nếu cuộc sống của
chúng ta mà thiếu những bài học sau
cùng như thế này, thì dẫu có học
đến hàng xe sách cũng phỏng có
ý nghĩa gì.
(Saigon
Echo sưu tầm, Ka Dê chuyển)