KHI LÒNG TỪ THIỆN …
QUÁ ĐÁT
(Mỹ
Hòa)
Lòng từ thiện
quá đát, giống như những sản phẩm
hết hạn dùng, cũng cần bị cấm sử
dụng và đem thiêu hủy.
-
Những “diễn viên” từ thiện bậc
thầy
Một hộp sữa
bột cho trẻ em được bật nắp trước
đó và hạn sử dụng chỉ còn vỏn
vẹn một tháng, một chai nước mắm hết
hạn từ hơn hai năm trước, một gói
bột ngọt và 10 gói mì ăn liền.
Đó là suất quà từ thiện mà mỗi
hộ dân thuộc 656 đối tượng nghèo
và gia đình chính sách có hoàn cảnh
khó khăn của Hà Tĩnh nhận được.
Những con người này, chỉ chưa đầy
2 tháng trước đang oằn mình chống chọi
cơn bão số 3, tận mắt chứng kiến những
người bị thương, chết, chứng kiến
cả nghìn ngôi nhà sập, tốc mái
và hàng nghìn héc ta lúa ngập
úng …
Và họ
không phải trường hợp hi hữu có
“may mắn” được nhận những
món quà như vậy. Tính từ đầu
năm 2010 đến nay, đã có ít nhất
2 vụ việc tương tự được báo
chí “vinh danh”. Cuối tháng 3, các em học
sinh một trường khuyết tật ở Hà Nội
nhận được 3.000 gói bột dinh dưỡng
ăn liền hết hạn từ lâu do một doanh
nghiệp chuyển qua Trung ương Hội Chữ thập
Đỏ Việt Nam. Tiếp đến, tháng 6,
Đoàn y, bác sĩ từ thiện do một
bác sĩ ở Bệnh viện Nhiệt đới TP
Hồ Chí Minh làm trưởng đoàn
đã lặn lội về vùng sâu, xa tiến
hành khám chữa bệnh và phát thuốc
… quá đát, thuốc kém chất lượng,
không rõ nguồn gốc cho người nghèo.
Trong những
“bộ phim” từ thiện kiểu này,
thường có một “kịch bản”
khá tương đồng. Trong đó, “diễn
viên” sắm vai nhà từ thiện là những
người ít nhiều cơm no áo ấm, khỏe
mạnh và lành lặn về thể chất.
Trước niềm hân hoan và vui sướng của
những con người thiệt phận, các “diễn
viên” này rưng rưng cảm động
giơ tay phân phát món quà từ tâm.
Chỉ khi những chiếc nhãn dán đè, những
hạn dùng thuốc bị cắt lộ ra, ánh
đèn trường quay vụt tắt, dàn diễn
viên mới trở về đúng nghề nghiệp
đích thực của mình: các bậc thầy
trong một lĩnh vực đầy tiềm năng -
tiêu thụ hàng quá đát.
Để thực
sự “tỏa sáng” trong nghề nghiệp hấp
dẫn này, họ phải chinh phục được
hai thử thách sống còn: bước qua
lương tri con người, lương tâm nghề
nghiệp và bôi đen trách nhiệm xã hội,
trách nhiệm cộng đồng của mỗi doanh
nghiệp, tổ chức.
Những hộp sữa
đã bật nắp, nước nắm dán
nhãn “hàng tài trợ không
bán” đè lên hạn sử dụng
đã được làm quà tặng cho
người nghèo.
Trong một
xã hội nhân văn, những con người thiệt
thòi luôn là nỗi ám ảnh của cộng
đồng. Ở đó, những số phận thiệt
thòi, sự mất mát của người
khác là nỗi đau chung của cộng đồng
và được cộng đồng giang tay
đón nhận, che chở. Đối với một
đất nước có truyền thống
“lá lành đùm lá rách”
như Việt Nam thì đó chính là những
chiếc lá rách cần che chở, đùm bọc
nhất. Bởi không chỉ thiệt thòi về số
phận, thân thể, đây còn là tầng
lớp dễ bị tổn thương nhất trong
xã hội. Điều họ cần không chỉ
là những món quà vật chất, lòng
thương mà còn là sự tôn trọng
và tình cảm đồng loại xuất
phát từ đáy lòng.
Trong một thế
giới nhân văn, các doanh nghiệp ngoài
và trên cả mục tiêu kinh doanh, phải
luôn nhận thức được trách nhiệm
xã hội. Bởi đó là một cách
để các doanh nghiệp đền đáp
và hoàn trả món nợ với cộng đồng
của mình. Các hoạt động bảo vệ
môi trường, từ thiện … nằm trong
món nợ phải trả này.
Hơn nữa,
tính toán một cách sòng phẳng, những
hoạt động này cũng góp phần mang lại
danh tiếng, củng cố thương hiệu cho
các doanh nghiệp. Với các chứng nhận, với
cơ hội xuất hiện trên các phương
tiện truyền thông lớn nhỏ, dù cố
ý hay vô tình, các doanh nghiệp cũng
đã P.R. (Public Relations) cho tên tuổi
“vì cộng đồng” của mình.
Và trong một
thế giới nhân văn, bất kỳ bệnh viện,
bác sỹ nào cũng nhận thức sâu sắc,
đầy đủ sứ mệnh cứu người
cùng trọng trách “lương y như từ
mẫu” của mình.
Nhưng tất cả
những con người đó, tổ chức
đó đã sử dụng phần trách nhiệm,
lương tâm của mình thế nào khi
phát quà quá đát vào tay người
nghèo, người khuyết tật, ốm yếu. Họ
lạm dụng lòng tin của người khác ra
sao khi chỉ chăm
chăm tăng “doanh số” hàng quá
đát lên cao nhất, nhanh nhất và
“làm duyên” điệu nghệ nhất
trước mắt người dân và báo
chí?
Bằng việc
làm của mình, liệu họ có khiến những
người thiệt thòi cảm thấy bị sỉ
nhục và mất lòng tin vào lương
tâm và tình yêu thương đồng loại?
Liệu những con người đó có bị
đẩy sâu thêm vào bi kịch của
mình?
Tất cả những
điều đó được đánh đổi
bằng vài “mớ” phế phẩm hoàn
toàn vô giá trị, liệu có phải
cái giá quá đắt?
-
Đổ phế thải vào … người sống?
Những món
quà trên theo đúng quy định pháp luật,
lẽ ra đã phải được mang đi
thiêu hủy, và các doanh nghiệp hẳn cũng
phải chi một khoản không nhỏ cho việc
này. Nhưng chúng đã được
các chủ nhân khôn ngoan tái sử dụng
theo cách lợi cả đôi đường: vừa
được tiếng lại vừa tiết kiệm tiền.
Khá kỳ lạ,
nhưng câu chuyện này có thể khiến
người ta liên tưởng tới vụ đổ
phế thải lấp mộ người chết khiến
dư luận phẫn uất gần đây. Có lẽ
là vì việc tặng quà hết đát
làm từ thiện cũng chẳng khác nào
đổ phế thải vào … người sống.
Chỉ có điều, cái việc đổ phế
thải xây dựng thì bị cấm rành
rành, nên người ta luôn phải thực hiện
chuyện này một cách vụng trộm, chui lủi
và nếu bị bắt thì sẽ bị phạt.
Còn cái việc đổ phế thải vào
người sống lại được thực hiện
một cách tinh vi, dưới ánh sáng ban
ngày và trước con mắt của vô số
người.
Tất nhiên, nếu
không bị phát hiện ra thì hẳn còn
được xưng tụng và biết ơn
dài dài. Còn nếu bị phát hiện
thì cũng chẳng biết … phạt ai và phạt
thế nào.
Có một
công thức “đổ
lỗi vòng quanh” rất
hiệu nghiệm trong những trường hợp thế
này. Ví dụ, trong vụ 3.000 gói bột dinh
dưỡng hết hạn, khi sự vụ vỡ lở
thì: “Trung ương Hội Chữ thập Đỏ
Việt Nam sau khi kiểm tra lại thì cam đoan rằng
đã nhận hàng, khi mà hạn đã hết.
Trách nhiệm của Hội chỉ là đã
không kiểm tra kỹ nên để lọt. Doanh
nghiệp tặng 3.000 hộp dinh dưỡng kia thì cho
biết đã chuyển hàng cho Hội trước
khi hết hạn. Bằng chứng là có phiếu
xuất kho”. (Giadinhnet). Ai cũng có chứng cứ
rõ rành, hùng hồn, chỉ có các em
khuyết tật và phụ huynh các em là vẫn
băn khoăn sao hạn dùng mới lại “bay
trúng” vào hạn dùng cũ và sao người
ta lại nỡ dành cho những số phận tội
nghiệp của vứt đi.
Và những
“vụ án” tưởng chẳng có
gì phức tạp như thế dần rơi vào
mơ hồ, cũng không thấy ai công khai nhận
trách nhiệm hay lên tiếng xin lỗi những
người “chẳng may” được quà.
-
Loại bột dinh dưỡng quá đát mà
các em nhỏ khuyết tật nhận được
Vậy là một
câu hỏi lại bỏ ngỏ: sẽ ra sao nếu những
món quà này được đưa vào
sử dụng rộng rãi? Đừng quên,
chúng không phải là những mặt hàng
thông thường. Nếu là chai dầu gội
đầu hết đát có lẽ nặng cũng
đến mức gây rụng tóc, hay lọ mỹ
phẩm thì cũng đến gây dị ứng.
Nhưng đây là bột dinh dưỡng, thuốc
và sữa… Đó đều là những
sản phẩm dành những đối tượng yếu
đuối, cần nhiều sự bảo vệ che chở
hơn cả: trẻ em, người ốm, người
già.
Và sự cố
tình vi phạm của các “tác giả”
là rất rõ, nó thể hiện ở những
hạn dùng được dán đè hạn
mới hoặc bị “thủ tiêu”, hay âm
thầm nằm dưới nhãn “hàng tài
trợ không bán”.
Bình thường,
những sản phẩm này đều là một
nguồn thực phẩm/ thuốc rất tốt cho cơ
thể con người, hoặc cứu người,
nhưng một khi quá hạn, chúng không chỉ
giảm hoặc mất tác dụng mà còn
có thể gây độc. Ai có thể đảm
bảo những mặt hàng quá đát
này nếu được đưa vào sử dụng
không gây ra hậu quả khôn lường,
lâu dài thậm chí là cái chết
thương tâm.
Theo pháp luật,
các doanh nghiệp kinh doanh hàng quá đát
hoặc kém chất lượng sẽ bị xử phạt,
truy cứu trách nhiệm hình sự đối với
hành vi phạm tội nghiêm trọng. Hẳn
chúng ta còn nhớ trong vụ sữa nhiễm
Melamine của Trung Quốc (khiến ít nhất 6 em nhỏ
tử vong và gần 300.000 em khác bị ảnh
hưởng), đã có 21 bị cáo bị kết
án, trong đó có 2 kẻ phải nhận án tử
hình.
Nhưng sẽ ra
sao khi những mặt hàng quá đát này
lại được gắn lên mình cái
mác đẹp đẽ
- TỪ THIỆN? Còn cần “giọt nước
tràn ly” nào nữa thì những “phi vụ”
từ thiện như thế mới bị phanh phui và
chịu sự trừng phạt thích đáng? Một
nạn nhân? Hai nạn nhân? … Bao nhiêu
là đủ để thức tỉnh? …
MỸ
HÒA
- Nguồn:
phongdiep.net -
(A Trinh sưu tầm và chuyển)