Lá Thư Của TT Lincoln
Gởi Thầy Giáo Dạy Con Trai Ông
Con tôi sẽ phải học tất
cả những điều này, rằng không phải
tất cả mọi người đều công bằng,
tất cả mọi người đều chân thật.
Nhưng xin thầy hãy dạy cho cháu biết, cứ
mỗi kẻ vô lại ta gặp trên đường
phố thì ở đâu đó sẽ có một
người chính trực, cứ mỗi một
chính trị gia ích kỷ, ta sẽ gặp một
nhà lãnh đạo tận tâm.
Bài học này sẽ mất
nhiều thời gian tôi biết, nhưng xin thầy
hãy dạy cho cháu biết rằng mỗi một
đồng đô la kiếm được do công
sức lao động của mình bỏ ra còn
quý giá hơn nhiều so với 5 đô la nhặt
được trên hè phố.
Xin hãy dạy cho cháu biết
cách chấp nhận thất bại và cách tận
hưởng niềm vui chiến thắng. Xin hãy dạy
cho cháu tránh xa sự đố kỵ. Xin hãy
dạy cho cháu biết được bí quyết
của niềm vui chiến thắng thầm lặng. Dạy
cho cháu biết được rằng những kẻ
hay bắt nạt người khác nhất lại
là những kẻ dễ đánh bại nhất.
Xin hãy giúp cháu
nhìn thấy thế giới kỳ diệu của
sách, nhưng cũng hãy cho cháu có đủ
thời gian để lặng lẽ suy tư về sự
bí ẩn muôn thuở của cuộc sống:
đàn chim tung cánh trên bầu trời,
đàn ong bay lượn trong ánh nắng và
những bông hoa nở ngát bên đồi xanh.
Ở trường xin thầy
hãy dạy cho cháu biết chấp nhận thi
trượt còn vinh dự hơn gian lận trong khi
thi. Xin giúp cháu có niềm tin vào ý
kiến riêng của bản thân, dù tất cả
mọi người đều cho rằng ý kiến
đó hoàn toàn sai lầm.
Xin hãy dạy cho cháu biết
cách đối xử dịu dàng đối với
những người hoà nhã và cứng rắn
đối với những kẻ thô bạo. Xin tạo
cho cháu sức mạnh để không chạy theo
đám đông khi tất cả mọi người
đều chỉ biết chạy theo thời thế.
Xin dạy cho cháu biết phải
lắng nghe tất cả mọi người nhưng cũng
cần phải sàng lọc những gì nghe
được qua một tấm lưới chân
lý để cháu chỉ đón nhận những
gì tốt đẹp.
Xin hãy dạy cho cháu biết
cách mỉm cười khi buồn bã. Xin hãy
dạy cho cháu biết rằng không có sự
xấu hổ trong những giọt nước mắt. Xin
hãy dạy cho cháu biết chế giễu những
kẻ yếm thế và cẩn thận trước sự
ngọt ngào đầy cạm bẫy.
Xin hãy dạy cho cháu biết
rằng có thể bán cơ bắp và
trí tuệ cho người ra giá cao nhất,
nhưng không bao giờ cho phép ai ra giá mua
trái tim và tâm hồn mình.
Xin hãy dạy cho cháu ngoảnh
tai làm ngơ trước một đám
đông gào thét và đứng thẳng
người bảo vệ những gì cháu cho
là đúng. Xin hãy đối xử dịu
dàng với cháu nhưng đừng vuốt ve
nuông chiều cháu bởi vì chỉ có sự
thử thách của lửa mới tôi luyện
được những thanh sắt cứng rắn.
Xin hãy cho cháu biết rằng
cháu phải luôn có niềm tin tuyệt đối
vào bản thân bởi vì khi đó
cháu sẽ có niềm tin tuyệt đối
vào nhân loại.
Đây quả là một
yêu cầu quá lớn, thưa thầy, nhưng xin
thầy cố gắng hết mình. Nếu được
như vậy thật là điều tuyệt vời
đối với con trai tôi.
--
Abraham Lincoln --
_______________________________
Phần Quảng
Diễn và
Thêm Ý
1. Cuộc đời không phải
chỉ toàn những cái xấu nhưng xấu tốt
lẫn lộn, sống ở đời ta phải chấp
nhận nó và cho những kẻ dữ, kẻ xấu
biết rằng còn rất nhiều người tốt
đang giữ gìn và phát triển công
lý, công đạo. Những người này
được sự kính phục của mọi
người dù họ không có quyền cao chức
trọng hay giầu có. Ngược lại kẻ
phá bỏ công lý, công đạo (lẽ
phải ở đời) bị khinh khi, đàm tiếu
và bị xử theo pháp luật khi pháp luật
nghiêm chỉnh.
2. Tiền mình kiếm ra
mình tiêu mới đáng hãnh diện. Tiền
nhặt được ở ngoài đường,
dù không có tội nhưng không hãnh diện.
Tiền do đè nén, hà hiếp hay xách
nhiễu người ta mà có càng là
điều nhục nhã. Kẻ không biết nhục
với những hành động đó thì chẳng
còn gì để nói nữa.
3. Biết chấp nhận thất bại
để sau đó tu chí đứng lên
làm lại mới được kính phục.
Luôn giữ trên môi một nụ cười
dù đời "không thuận thảo" với
mình. Không ganh tị, đố kỵ nhưng
hoà ái, trung dung. Biết tận hưởng niềm
vui chiến thắng thầm lặng, không ồn
ào, không khoe khoang. Những kẻ hay khoe khoang
là những kẻ có nhiều nhược điểm
nhất. Chấp nhận thi trượt còn hơn
là đậu mà gian lận. Bằng cấp chỉ
đo được kiến thức một cách
tương đối. Không có bằng cho đạo
đức, nhân ái, bao dung mà mỗi người
cần, lãnh đạo cũng như thường
dân. Những kẻ thất bại mà yếm thế,
chán đời là những kẻ hèn yếu,
nhu nhược không đáng được trọng.
4. Tôn trọng tuyệt đối
Lẽ phải và Sự Thật, những giá trị
cao quý nhất của đời sống. Bỏ Lẽ
Phải và Sự Thật, mớ sự việc của
nhân sinh chỉ còn lại một đống phế
liệu. Khi đã nắm vững sự thật
và công lý, không gì có thể lay
chuyển nổi ta nữa dù ta chỉ có một
mình và bên kia là số đông.
5. Đi với bụt mặc
áo cà sa, đi với ma mặc áo giấy.
Hoà dịu với người tử tế, thẳng
thắn với kẻ hung bạo chỉ biết dùng sức
mạnh của võ lực. Biết lắng nghe mọi
người rồi rút ra những điều quý
giá mà ta không có trước khi nghe.
6. Dùng tay chân và
trí óc để mưu sinh nhưng không
bán đạo đức và lương tâm của
mình cho bất cứ thế lực nào muốn lợi
dụng mình làm tay sai cho họ trong những việc
bất chính nhất là những việc có
phương hại đến những người
đang cùng sống với ta trong xã hội.
7. Thẳng thắn nói lên
công lý và công đạo dù chỉ
có một mình mình một phe. Bậc cha mẹ,
thầy cô xin đừng nuông chiều trẻ em
vì tạo cho chúng những tính xấu: ỷ
lại, lười biếng, chính hai tính xấu
này giết chúng sau này.
8. Thiết lập và xây
đắp niềm tin vào bản thân (tự tin)
để làm mọi việc. Người có niềm
tự tin ắt sẽ có tự trọng. Có tự
trọng sẽ giữ liêm sỉ, không làm
điều tà khuất. Người không còn
liêm sỉ (không biết xấu hổ vì những
điều xấu mình làm) sẽ chẳng
còn gì để nói nữa.
9. Đào tạo con người
cần đến một kỹ thuật cao. Học
làm người học suốt đời không hết.
"Dạy con từ thuở lên ba" trẻ thơ được
học cái gì nó sẽ thể hiện ra
đời sống sau này khi trưởng thành. Ấu
học (cái học khi còn thơ) là điều
tối quan trọng.
10. Người muốn mở mang
trí tuệ cần phải có sách nhưng
không thể là con "mọt sách" mà
phải nhìn xa trông rộng ra thế giới
bên ngoài để chiêm nghiệm nhiều
điều khó tìm hoặc không có trong
sách vở. Cổ nhân nói:”Tận
tín ư thư bất như vô thư” cũng
là điều hữu lý vậy.
Bút
Xuân Trần
Đình Ngọc
@Vietnamdaily
News
(Kiều
Diễm sưu tầm và chuyển)