XIN THỜI GIAN LẮNG ĐỌNG
(Kim Hài)
Khi tôi bắt đầu lên
9, đêm nào tôi cũng mơ. Ba tôi thường nói, có ai nằm
ngủ không mơ đâu, sáng ra quên hết. Nhưng tôi không
thể nào quên. Đó là một giấc mơ không đầu
không đũa, toàn vũng lầy đen đặc, in chi chít
những dấu chân chim. Phụ hoạ nhịp nhàng là vô số
những âm thanh lao xao nhỏ rí va chạm tựa như tiếng
của hàng vạn hột cườm đá được
rung lắc trong một bọc vải mỏng. Tôi nghẹt
thở và khiếp hăi v́ bị mắc kẹt trong mảng
màu tăm tối đầy dấu chân rối loạn ấy.
Rồi tôi cũng thức giấc được, nhưng
giấc mơ cứ như không chịu rời bỏ tôi,
nó trở lại hằng đêm và trở thành nỗi ám ảnh
cả ở ban ngày trong giấc ngủ trưa, chỉ có
chút thay đổi về màu sắc, nâu hơn, nhạt
hơn.
Khi tôi quen dần với giấc
mơ cũ của ḿnh, tôi nhớ không nhầm đó là
năm tôi 13 tuổi, một giấc mơ khác bắt đầu
xuất hiện. Tất nhiên có rất nhiều giấc
mơ làm tôi mụ mị, nhưng đây là giấc mơ
thường trực trở lại nhiều lần. Trong
mơ, đó là buổi trưa chói chang đầy nắng,
không gian lặng im. Con phố xa lạ hanh hao lặng ngắt,
hai bên đường cửa đóng then cài. Duy nhất một
cánh cửa mở hé, và tôi thấy chính ḿnh lấp ló ở
đó, ṭ ṃ nh́n ra ngoài . Tôi thích giấc mơ nầy bởi
nó đă từng là những h́nh ảnh tưởng tượng
về các thành phố phương nam mà tôi mong muốn được
đến.
Thế rồi ngày tháng trôi
đi, những đẩy đưa của số phận
đă cho tôi một công việc phù hợp để có thể
đến nhiều vùng đất lạ. Nhưng cũng
như giấc chiêm bao thuở nhỏ, tôi vẫn hoài khao
khát được đi, được thoát khỏi cái ao
tù giam hăm cuộc sống gia cầm. Tuy vậy, chiến
tranh và thời cuộc thay đổi đă lấy mất
cơ hội. Được cái là những lo toan của cuộc
sống khó khăn khiến hai giấc mơ kia không c̣n trở
lại ám ảnh tôi. Rồi lặng lẽ từng ngày .. từng
ngày ..
Đến năm 60 tuổi.
Khi gánh nặng cơm áo không c̣n là nỗi ám ảnh, th́ hai
vai bắt đầu ră rời mang gánh nặng tuổi tác.
Dấu hiệu đầu tiên là những cơn đau
lưng, đau cổ mỗi sáng, ngày có ngày không. Con cái
khuyên: Mẹ phải giữ ǵn sức khoẻ, mẹ già rồi.
Tôi vẫn ngoan cố với sức khoẻ của ḿnh,
nhưng khi nh́n qua gương, tóc bạc lơ phơ, kính
lăo thường trực trên mắt, tôi tự biết ḿnh.
Mẹ của một
người bạn, hơn 80 tuổi, mắc bệnh cột
sống, chân yếu, chỉ loanh quanh trong nhà, trong một lần
nói chuyện đă thở dài tiếc nuối: "Cháu c̣n trẻ
(thế đấy, với U90, U70 trẻ lắm ..) hăy t́m
cách thực hiện mơ ước của ḿnh kẻo lại
tiếc nuối như bác. Hồi trẻ, bác cố gắng
làm việc cật lực, thắt lưng buộc bụng,
lo cho gia đ́nh, lúc kha khá vẫn cố gắng thêm để
có chút dư dả lo cho tuổi già, khi ngưng tay th́ sức
khoẻ suy kiệt, muốn đi chơi cũng không thể,
muốn ăn ngon, ăn nhiều cũng đành chịu."
Tôi giật ḿnh nhớ đến
những ước muốn của ḿnh một thời
đau đáu. Thế giới, bầu trời c̣n rộng lớn
lắm, sao ḿnh cứ như con cóc quanh quẩn miệng giếng.
Tôi nh́n ngang nh́n dọc, nh́n cả bầu trời sâu thẳm,
khao khát được đi, được biết.
Đ̣i hỏi thoả măn theo chiều thẳng đứng
là bất khả, cái đó phải chờ kết quả từ
các nhà khoa học không gian, từ tầm nh́n của viễn
vọng kính Hubble cùng các chuyến viễn du qua óc tưởng
tượng của các nhà văn cùng mấy ông đạo
diễn phim khoa học giả tưởng. Chỉ c̣n thế
giới quanh ta, trên một mặt phẳng, giờ đây
trở nên dễ dàng cho tất cả mọi người.
Vậy là t́m cơ hội mở rộng tầm mắt, ngốn
ngấu những cảnh quan thiên nhiên tuyệt vời một
thời bỏ lỡ.
Rồi cũng đến
lúc gối ṃn chân mỏi và cũng đến lúc ngộ ra rằng
giấc mơ xưa chẳng phải là ước mơ
duy nhất của một đời người. Và không hiểu
sao, tóc càng bạc càng muốn sống gần, sống thực
với những giai đoạn êm đềm nhất, muốn
trở về chuỗi ngày vô ưu, muốn gần gũi
những người có thể chia xẻ buồn vui, tuổi
học tṛ .. Chắc do chữ "muốn" luôn luôn có mặt
trong mỗi con người để thôi thúc, để cầm
giữ họ trên thế giới nhân sinh chăng? Tuy biết
vậy là tham lam, nực cười và không đúng mực với
người già nhưng cứ như ḿnh bị sợi giây
mềm mại đó quyến rũ đến tận
đáy ḷng. Những nhà tu hành gọi đích danh đấy
là cái gốc, cái bến bờ của biển khổ và tội
lỗi. Song biết sao được khi tội lỗi và
thánh thiện đều là bản chất của con người
kể từ lúc Adam và Eva ăn trái cấm ở vườn
địa đàng.
Nhiều năm trước, những
lần về quê viếng mộ ba má, tôi lười biếng
không gặp ai, chôn ḿnh trong khách sạn, ngày hôm sau nhanh chóng
quay về nhà. Mấy năm gần đây, tôi nấn ná ở
lại vài hôm. H́nh như trong ḷng tôi vẫn ẩn tàng chút
lưu luyến không tên về một quê hương tuổi
nhỏ. Tôi ghé phố, ghé chợ bâng khuâng t́m những
nơi chốn đă mất dấu. Thỉnh thoảng khi
chiều tắt nắng, rảo bước ra bờ sông
Hàn, hướng về núi Sơn Chà, nhớ lại một
thời tuổi thiếu niên, hoặc ngóng về phía ngọn
Hải Vân, mỏi mắt chờ đợi hàng trăm chấm
đèn rực rỡ, kéo thành gịng ngoằn ngoèo của những
chuyến xe đổ dốc, leo đèo như ngày xưa. Cảnh
tượng ngoạn mục ấy không c̣n nữa kể từ
khi hầm Hải Vân thông xe. Băi biển Thanh B́nh bị xoá vĩnh
viễn, hàng dương xanh, đồi cát thấp, sóng liếm
bờ bao quanh đuổi gió được thay bằng con
đường trải nhựa lạnh lùng .. Quá khứ
không trọn vẹn, ḷng bồn chồn nuối tiếc.
Tin về ngôi trường cũ đang bị phá dở
để xây mới khiến tôi không c̣n can đảm trở
lại đó. Tôi sợ nh́n thấy quang cảnh như giáo
sư nhà thơ Trần Hoan Trinh đă đau ḷng khi ngang qua
trường cũ:
"Tim tưởng chừng như muốn
hoá băng,
Khi nh́n trường cũ chỉ trơ
sân
Hành lang, lớp học san bằng cả,
Lạnh lẽo phơi ḿnh dưới
ánh trăng."
Dù biết "vật đổi
sao dời", trên thế gian chẳng có ǵ bất biến,
nhưng ḷng tôi vẫn không chấp nhận. Măi cho đến
khi gặp được những bạn bè cùng lớp ngày
xưa, cuộc tụ hội t́nh cờ khiến ḷng tôi ấm
áp. Th́ ra vẫn c̣n nhiều dấu ấn măi măi không tan biến.
Dù đă có người đă ra đi măi măi, có người
quá khứ đă mù sương trong một thể xác hư
hao, nhưng chẳng ai quên. Khi ngồi
bên nhau, mọi thứ đều được khơi dậy
sống động không ngờ, chi tiết không ngờ. Giờ
đây tôi ngộ ra rằng giấc mơ yêu thích của
ḿnh vẫn chưa thể hiện đủ. Con bé học
tṛ nhút nhát tự trói ḿnh trong cô đơn nên những cánh cửa
không thể mở ra và sẽ măi măi như vậy nếu
chính cô bé không chịu mở rộng cánh cửa ḷng ḿnh, mạnh
dạn bước ra con đường hanh hao đó.
Tôi đă bước ra khỏi
cánh cửa. Tôi rong chơi cùng bạn bè, hoà nhập với
họ trong gịng "Suối Hoa" * mát lạnh của quê
hương. Tôi khám phá nhiều điều tốt đẹp
trong tính cách của từng người. Thân thiện, hài
hước, và đặc biệt hầu như không ai đánh mất tuổi thơ của ḿnh. Phải có một không gian khêu gợi
những cảm xúc đă bị chôn sâu dưới hàng hàng lớp
lớp thời gian và phải có sự may mắn vô cùng của
cuộc sống mới c̣n giữ được nguyên vẹn
tâm hồn tươi sáng cùng những cơ hội quá tuyệt
vời như bạn bè chúng tôi đang có.
Đến nỗi khi chia tay, trong tôi cứ ngân nga măi câu hát
chợt nhớ "Ôi, ngày vui
chóng tàn .. Thời gian ơi ngừng đôi cánh .." **
Nhưng đâu phải những
may mắn và niềm vui luôn kéo dài. Một người bạn
bị bạo bệnh th́nh ĺnh khiến chúng tôi ngỡ ngàng.
Anh ấy vui đến thế, khoẻ đến thế,
yêu đời đến thế bỗng một ngày nằm
trên giường bịnh xanh xao, đuối sức. Tôi
chưa kịp chuyển đến vợ chồng anh những
h́nh ảnh của chuyến đi, kể chuyện cho anh
nghe rằng những ông bà tuổi "thất thập cổ
lai hy" đă làm xao động cả gịng suối
tươi trẻ, quyến rũ cả đám thanh niên
đang tụ họp chơi cộng đồng. Các em ấy
khi nhớ về chuyến dă ngoại của ḿnh sẽ
không quên đám cụ ông cụ bà nhảy nhót vui đùa bên cạnh.
Anh sẽ lại cười to, nâng ly chúc mừng sảng
khoái.
Vậy mà .. Nhưng thôi, chả
cần suy nghĩ dài lâu. Anh vẫn c̣n nằm đó với
nụ cười yếu ớt, chị vẫn chưa thôi
hy vọng. Và tôi, niềm vui của chuyến về quê vẫn
c̣n nguyên cảm xúc nồng ấm. Thế th́ xin được
giữ chân thời gian một khoảng lặng, một khoảng
lặng nhỏ nhoi thôi để có thể chia kịp cho
nhau hơi ấm thân t́nh.
Xin cho "thời gian đứng
yên lắng đọng .." *** Cho những người
c̣n ít thời gian như chúng tôi được đắm
trong giấc mộng ngày xanh.
KIM HÀI.
* Tên của một
khu du lịch sinh thái ở Đà Nẳng.
** Lời bài hát
"Tiếng sáo diều" của nhạc sĩ Nguyễn
Hiền.
*** Lời trong bài
hát "Đường xa ướt mưa" của nhạc
sĩ Đức Huy.
(Diễm Trinh sưu tầm và chuyển)