TƯỢNG NÀO CAO BẰNG TƯỢNG TRẦN HƯNG ĐẠO
(Tác giả: Trần Thiện Phi Hùng)
Làm sao để
chôn hai chế độ? Là câu hỏi đươc trả
lời trong bài viết mới nhất của tác giả, 40
năm sau khi một chế độ đă bị chôn. Trần
Thiện Phi Hùng là tác giả có tên trong danh sách nhận giải
Viết Về Nước Mỹ 2013. Tác giả cho biết
ông nguyên là lính Hải Quân VNCH; tự lái tầu vượt
biển năm 1982, hiện định cư tại Úc.
Thư kèm bài, ông viết "Tôi vào lính năm 18 tuổi. 12
năm 4 tháng làm lính. 35 năm chưa về lại VN. Không
biết, không hiểu, nên không dùng được từ ngữ
mới sau 75. Hơn nửa thế kỷ mới viết lại,
nên sai nhiều chính tả mong ban biên tập sửa cho. Chuyện
cải tạo Vườn Đào và người tù về sớm
nhất có thật 100% là tôi. Phi Hùng".
* * *
"Tượng nào cao bằng
tượng Trần Hưng Đạo
Lính nào xạo cho bằng
lính Hải Quân".
Tôi sáu năm làm
lính, thêm sáu năm làm quan, binh chủng Hải Quân. Xạo là
chuyện đương nhiên.
Xứ VNCH ta, Bộ
Binh, Không Quân chỉ có 4 vùng chiến thuật nhưng Hải
Quân có vùng 5 Duyên Hải; Phú Quốc, Côn Sơn. Như nhiều
chàng lính biển khác, tôi có thừa tài xạo. Xạo như
thật. Xạo với gái bán bars, xạo cả với
thượng cấp, nhưng không dám xạo với gái nhà
lành, v́ tôi rất sợ vướng nợ giai nhân rồi
dính lưới hôn nhơn. Đời lính biển đầy
những chuyến hải hành dài cả tháng mà có vợ th́
xác suất nuôi con của thiên hạ rất cao.
Thôi th́ cứ xạo
với mấy em bán bar, mấy cô chịu chơi cho đời
vui cái đă rồi tính.
***
Cùng ḍng họ Trần
Thiện như tôi, có một ông Đại Tướng, 2
ông Đại Tá, mấy chục ông tá, ông uư.
Ông bà nội tôi là
loại điền chủ sau khi đă bị chánh phủ
VNCH mua lại bởi luật người cày có ruộng; vẫn
c̣n 100 mẫu để canh tác và 15 mẫu ruộng
hương hỏa. Cha tôi là một triệu phú có đủ
thứ, villas, nhà lầu 4 tầng với mấy chục
pḥng cho Mỹ mướn rồi sáu bẩy căn phố.
Tôi thằng con trưởng nam, vậy mà không được
ai nuôi cho ăn học. Ngay khi biết ḿnh 18 tuổi, tôi tự
nguyện vào lính hải quân dù chưa nhận được
lược giải cá nhân.
Làm lính chưa
đầy 6 năm tôi mang lon Thượng sĩ, năm
chưa tṛn 24 tuổi; đi đâu cũng bị quân cảnh
xét giấy tờ coi có mang lon giả hay không. Tôi chỉ mong
hết 5 năm để giải ngũ, nhưng rồi
chiến cuộc leo thang nên bị lệnh lưu ngũ. Sau
đó, tôi đi học làm quan, thăng cấp từ chuẩn
úy lên trung úy th́ tự động.
Dù làm lính hay làm
quan, tật ba gai không bỏ. Gái đến cầu tàu rủ
rê đi chơi th́ dù đang gác cũng đem súng giao cho sĩ
quan trực và bỏ đi chơi 5 ngày sau mới về; v́
đi 6 ngày bị cho là đào ngũ nên chiều ngày thứ
5 là tôi về tŕnh diện và vui vẻ nói lư do là "Tại
gái xuống tận cầu tàu rủ đi chơi" và vui
vẻ đi tù.
Từ đầu
tháng Tư 1975, ngay khi thấy chộn rộn, nhiều
người t́m đường ra đi, tôi đă chọn
đă chọn ở lại. Là sĩ quan hải quân, tôi mà muốn
ra đi th́ tàu nào cũng lên đi được hết.
Tàu nào cũng có bạn cùng khóa lính hay khóa quan hay cùng
đơn vị khi xưa; Hơn nữa, nơi tôi phục
vụ là Trường Chiến hạm của Bộ Tư
Lệnh Hạm Đội, chuyên huấn luyện tác chiến
và thanh tra các chiến hạm của hải quân nên gần
như quen biết rất nhiều. Những thường
dân mang cả gia đ́nh đứng lớ ngớ trước
Hải Quân Công Xưởng muốn vào phía trong để xuống
tàu mà không vào được. tôi c̣n dẫn dùm vào. Tôi xa mẹ
từ thuở nhỏ nay chỉ muốn được sống
bên mẹ của tôi mà thôi. Tôi tự tin là dù hoàn cảnh nào,
ḿnh cũng có thể xoay trở để sống c̣n.
Chiều 30 tháng
Tư, lần đầu tiên tôi đến nhà ba tôi. Đứng
trên sân thượng của building 4 tầng trên đường
Chi Lăng, nh́n những chiếc T. 54 của Quân Bắc Việt
từ bệnh viện ung thư và ṭa hành chánh tỉnh Gia
Định quẹo qua đường Chi Lăng ngang bót
Hàng Keo qua trước nhà ba của tôi để tiến về
Dinh Độc Lập. Tôi rơi nước mắt. "Thế
là hết; Tôi thua trận; Tôi bị mất Nước!"
Tôi rời bỏ
Biên Ḥa về quê mẹ nhưng bị truy t́m nên phải về
quê của Ông Ngoại và 15 ngày sau mới tŕnh diện ở
Quận Chợ Gạo. Hai tháng sau khi tŕnh diện, tôi
được đưa đến tập trung ở
Đ́nh xă Tân Lư Tây. Ngôi đ́nh nầy được cho là
linh thiêng v́ không bị dấu vết của bom đạn.
Ở đây chúng tôi phải khai lư lịch chừng chục
lần trong 2 tháng. Ngay lần khai đầu tiên, tôi hiểu
ngay đây là lúc phải xài tài ba xạo. Mấy ông họ
hàng Trần Thiện theo phe quốc gia không dính ǵ đến
tôi. Bố mẹ, chú bác anh em nhà tôi đều theo kháng chiến,
có cả lô tử sĩ. Nhiều lúc đang ngủ bị dựng
dậy bắt khai lư lịch v́ lệnh trên bắt khai lại.
Lư lịch của tôi là lư lịch xạo th́ làm sao nhớ mà
khai cho đúng y như nhau nên phải chép thật nhỏ giấu
vào trong bâu áo. Mỗi lần khai là lần lấy ra xào lại.
Sau đợt lư lịch,
một ngày Thứ Bảy gần tối, cả bọn
tŕnh diện được lùa lên một đoàn xe GMC và xe
hàng loại chở heo đến. Lệnh chỉ ngắn gọn,
"chuyển trại", không cho biết sẽ đi
đâu. Xe chạy về hướng Cai Lậy, một bên
lộ là con kinh. Một tên trên xe nói tới Mỹ Phước
Tây rồi.
Mỹ Phước
Tây cái tên nầy nghe quen quá. Tôi cố moi trí nhớ. Phải
rồi, đây vùng nằm giữa Đồng Tháp Mười,
trên đường đi Mộc Hóa.
Qua Mỹ Phước
Tây chừng 2 hay 3 km, xe dừng lại. Cán bộ coi tù cho biết
đây là Trại Cải tạo Vườn Đào. Tên
Vườn Đào là v́ ngày xưa có người lập
vườn trồng đào lộn hột nhưng rồi bỏ
hoang. Trên chục dăy nhà lá dài hàng mấy chục thước.
Vào trại, tôi được một số trại viên cũ
cho biết họ bị bắt trước ngày 30 tháng 4 và
đưa về đây, lùa đi đốn cây làm nhà cho trại.
Chúng tôi được chia ra 25 người vô một tổ.
Trải nylon quấn mền ngủ qua đêm v́ quá tối
không thể t́m cách giăng mùng.
Trại cải tạo
Vườn Đào đúng là cái trại tù không giống bất
cứ nơi đâu. Trong trại không ai nh́n ra tôi. Tôi nhận
ra một Thiếu úy ngày xưa ở quân trường Nha
Trang tôi làm Đại đội trưởng của hắn
nhưng nay nh́n tôi hắn ta ngó lơ. Thế cũng là tốt.
Thời mới
đến trại Vườn Đào, tôi nhờ được
Mẹ lên thăm vừa tiếp tế vừa dúi tiền
cho, nên ăn no xài bảnh. Nhưng những ngày tù "huy
hoàng" cũng tới lúc kết thúc. Đổi tiền.
22 tây tháng Chín, 1975, tôi c̣n trên 100 ngàn, phải chia cho bạn
bè đổi dùm. Cán bộ đưa cho mấy đồng
c̣n bao nhiêu giữ lại. Vậy là hết thời vung vít.
Trong trại, ngoài
màn lao động c̣n đủ kiểu họp hành, bắt
viết đủ thứ "tự khai" rồi
"thu hoạch". Anh nào bị gọi lên "làm việc"
là có chuyện v́ bị báo cáo ǵ đó. Tự biết ḿnh
khai lư lịch xạo, muốn yên tôi đóng luôn vai dữ, sẵn
sàng đập lộn. Hăm he và thừa cơ đánh vào
chỗ yếu của thiên hạ là cách sống c̣n mà trường
đời dạy tôi. Nhược điểm là thằng
nào cũng muốn được thả về sớm. Tôi
th́ tuyên bố tao không cần ra sớm. Tiền bạc mẹ
và em của tao đủ sống nhiều năm nữa;
Tao không cần ra sớm v́ tao biết không thể nào ra sớm;
Thằng nào cà chớn tao đập để cùng nhau ở
trại tù muôn năm cho vui.
Đ̣n phép này có vẻ
hữu hiệu, vậy mà yên được ít lâu, rồi cũng
có ngày tôi bị gọi đi tŕnh diện "làm việc".
Chắc là bị báo cáo ǵ đây. Trước khi đi, tôi
c̣n hăm he:
- Tao mà bị ǵ th́
thằng nào báo cáo nên trốn đi chứ không th́ đừng
trách tao nặng tay.
Người chờ
"làm việc" với tôi không phải tay cán bộ coi
an ninh trại mà là một Trung Úy cán bộ người Miền
Nam nằm vùng Đồng Tháp Mười. Ngay khi gặp mặt,
anh ta tự xưng là "chính trị viên" và trấn an
tôi ngay:
- Tôi gọi anh lên
chỉ để nói chuyện chơi cho biết thôi, không
có ǵ quan trọng.
Sau đó, tôi c̣n
được mời ngồi, rồi chính viên trung uư cán bộ
này đưa thuốc lá của anh ta ra mời hút.
- Tôi vừa đọc
xong mấy bài thu hoạch của anh. Anh là văn sĩ à?
À th́ ra anh ta thích
đọc "văn xạo" của tôi. Trong tự
khai rồi thu hoạch của tôi, mẹ tôi từng là cán bộ
huyện Giồng Trôm tỉnh Bến Tre từ thời Thanh
Niên Tiền Phong chống Pháp và cha tôi th́ thời đầu
kháng chiến từng là đồng chí của tướng
Trần văn Trà. (Thực sự th́ Ba tôi có một thời
tham gia kháng chiến, biết Trần văn Trà trước
khi ông rời khỏi chiến khu về thành). Chuyện tṛ
lan man, anh ta c̣n hỏi làm sao bài tôi viết đề cập
tới nhiều người chính anh ta cũng chưa biết.
Sau hơn tiếng
đồng hồ được mời trà mời thuốc,
trước khi ra về, viên Trung Uư c̣n bảo tôi cứ về
trại an tâm tin tưởng cách mạng luôn có t́nh có lư.
Được thả về trại b́nh an, bạn tù vây
quanh thăm hỏi việc ǵ vậy, tôi trả lời:
- Trung Úy Chính Trị
Viên (thay v́ nói là cán bộ) kêu tao lên hút thuốc nói chuyện
chơi và khen bài viết của tao có thể xuất bản
thành sách cải tạo!
Tù cải tạo
được cán bộ gọi lên nói chuyện chơi mà
không có ǵ hết th́ đúng là "đáng ngờ." Sau
đó tôi thật là thoải mái dễ sống, không tên nào
dám báo cáo ǵ hết.
Một hôm, vừa
cơm trưa xong tôi bị kêu lên gặp cán bộ. Vẫn
viên trung úy chính trị viên lần trước, nhưng lần
này anh ta không ngồi văn pḥng mà đứng sẵn trên bậc
thềm khu cơ quan đón tôi. Sau màn chào hỏi, anh ta vui vẻ
dẫn tôi lại văn pḥng thuộc khu của trưởng
trại, bảo tôi chờ phía ngoài. Anh ta vào pḥng một lát
rồi đi ra, bảo tôi bảo "Hôm nay anh sẽ làm việc
với đồng chí bí thư, tôi sẽ gặp anh
sau". Nói xong, viên trung uư ra dấu cho tôi đi tới phía
văn pḥng cửa mở sẵn rồi bỏ đi. Tôi
đứng lại tần ngần bên cửa, đang tự
hỏi không hiểu chuyện ǵ th́ từ trong pḥng, một
giọng nữ miền nam vang ra:
- Anh vô đi.
Giọng nói có vẻ
lạ. Tôi bước vào pḥng. Không thấy ai. Bàn làm việc
ghế ngồi bỏ trống. Vẫn cái giọng nữ ấy
vang lên phía sau tôi.
- Anh ngó lui coi. Tôi ở
đây.
Giọng nói vang lên
ngay bên cửa, nơi tôi vừa bước qua. Không phải
khăn rằn. Cũng không bà ba đen. Một cô mặc áo
sơ mi trắng ngắn tay bó sát chưa quá ba mươi tuổi
đứng khoanh tay bên cửa. Cô ta nh́n thẳng vào mặt
tôi:
- Anh không nhớ
tôi đâu nhưng tôi biết anh. Tôi biết anh đánh lộn
trong trại. Tôi biết anh khai lư lịch xạo.
A, phút nguy hiểm
đă tới. Th́ ra cái người mà viên trung uư gọi là
"đồng chí bí thư" là cô này. Phải coi cô ta là
thứ người ǵ rồi mới liệu đường
mà thoát hiểm. Ai đây? Động nào, bars nào. Có phải
mấy cô tôi từng gặp ở làng Cam Ranh hay ở bến
bờ nào đây?
- Anh đang cố
nhớ mà không thể nhớ ra. Tôi không ở những
nơi mà anh đang nghĩ đâu. Anh cứ nh́n tôi coi có nhớ
ǵ không?
Cô ta vẫn đứng
yên bên cửa, vẫn khoanh tay nh́n tôi và như đọc
được ư nghĩ trong đầu tôi. Có vẻ thấy
tôi giống như con nai vàng ngơ ngác giữa trời mùa
đông, cô ta nhắc lại điều vừa nói:
- Anh đừng cố
t́m tôi trong những chỗ anh thường lui tới. Tôi
không phải loại đó. Thong thả, tôi sẽ nhắc
cho anh nhớ. Chúng ta chỉ gặp nhau một lần.
Biết tôi không thể
nhớ ra ǵ hơn. Cô ta tiếp tục:
- Có lẽ chưa
đầy 30 phút. Nhưng tôi biết về anh. Tôi đă coi
tất cả hồ sơ của anh. Bao năm qua, tôi vẫn
quyết phải t́m cho ra anh. Đầu tháng Năm, sau khi ổn
định t́nh h́nh; tôi lên Sài G̣n vào Bộ Tư Lệnh Hải
Quân. Giấy tờ hồ sơ của hải quân c̣n đầy
đủ cả. Một người của chúng tôi nằm
vùng ở pḥng tổng quản trị đưa cho tôi danh
sách những người tŕnh diện; c̣n anh ta th́ t́m giúp tôi
danh sách các quân nhân hải quân trước 75. Có ba người
trùng tên anh, tất cả đều là sĩ quan. Một Trung
tá là người Bắc di cư; một Trung úy người
Nam và một thiếu úy người miền Trung. Tôi biết
anh người Nam. Trong danh sách sĩ quan hải quân tŕnh diện,
tôi t́m thấy tên anh, một Trung úy người Nam, địa
chỉ Tân Vạn Biên Ḥa. Tôi lên ngay Biên Ḥa th́ công an xă cho biết
anh bỏ cây xăng trốn đi đâu không biết. Anh
đâu có trốn khỏi tay tôi.
À, đúng là một
tay nguy hiểm. Không hiểu ḿnh gây thù chuốc oán ǵ mà bị
săn lùng tới mức này. Chắc phải giả ngây giả
dại mới qua khỏi ải này, tôi nghĩ. Cô ta nói tiếp:
- Tôi biết anh
đă tŕnh diện. Sau khi có lệnh tập trung cải tạo
tôi t́m hầu hết các trại cải tạo miền Tây
và đến Mỹ Tho nầy th́ thấy tên anh; Lư lịch
anh khai ở trại này toàn là thứ ba xạo, đúng
chưa? Con trai độc nhất trong nhà như anh th́
đào đâu ra mà có anh ruột là Thương Uư tập kết
tử trận ở Cà Mau. Anh muốn tôi kể thêm nữa
không?
- Cô .. Cán bộ. Cô
..
Thấy "con mồi"
đứng lơ ngơ chịu trận, cô ta có vẻ hài
ḷng, thong thả rời chỗ đứng về lại
bàn rồi bảo tôi:
-Trong trại này
anh c̣n dám đánh lộn rồi c̣n tuyên bố chẳng cần
được thả sớm. Anh "ch́" lắm mà, sao
nay ú ớ vậy. Thôi, ngồi xuống đi. Bây giờ
chú ư nghe tôi nhắc. Anh nhớ Năm Căn không? Nhớ
đi ..
- Năm Căn Cà
Mau?
- C̣n Năm Căn
nào nữa. Ngày ấy anh chỉ là một anh thuỷ thủ
quèn mà làm tàng .. Nhớ đi. Ráng coi. Tôi nhắc thêm nghe. Thấy
trên cánh tay bọn tôi có bốn dấu xâm, anh ba hoa giảng
lung tung rồi bảo chúng tôi đi đi, mau mau về nhà
lo làm ăn mà kiếm tấm chồng ..
.. .. ..
À á. Năm Căn.
Bốn vết xâm. Tôi bắt đầu nhớ. Chuyện
đă mười mấy năm trước, hồi tôi mới
vào lính. Sau 2 tháng được huấn luyện quân sự
ở Nha Trang, tôi xuống chiếc tàu Há Mồm (HQ. 500) làm
thủy thủ tập sự và được tham dự
"Chiến dịch Sống T́nh Thương" ở quận
Năm Căn, tỉnh Cà Mau; Đây là nơi mà khi tàu ủi
băi, có mấy đứa con nít đến, dơ tay gơ vào
thành tàu rồi la lên "bằng sắt thiệt tụi bây
ơi"; Chúng tôi thấy lạ kỳ nên hỏi vậy
chớ các em nghĩ tàu làm bằng ǵ. Bọn nhỏ nói các ảnh
nói tàu làm bằng cạc-tông.
Cũng trong chiến
dịch này, có bữa địa phương quân đưa
xuống tàu chúng tôi ba nữ giao liên gửi cho hải quân giữ
chờ hải thuyền đến chở giao về tỉnh
Cà Mau. Chiến dịch chấm dứt, tàu tôi được
lệnh phải đi công tác khẩn chuyển quân ra miền
Trung. Chỉ huy tàu bảo ba cô giao liên chỉ là bọn con
nít, chẳng biết ǵ, cho lệnh phóng thích luôn. Tôi đang
phiên gác với một ông Trung sĩ nên được lệnh
xuống pḥng tạm trú dẫn ba cô lên bờ thả cho
đi. Đúng là cả ba đều con nít, hai cô 15 tuổi,
cô lớn chắc cũng chỉ 16, 17 tuổi. Thấy trên
cánh tay các cô có 4 dấu xâm, tôi nói:
"Các cô có biết
4 dấu chấm xâm trên cánh tay ư nghĩa là ǵ không? Sinh Bắc
Tử Nam là để cho người miền Bắc vượt
tuyến vào Nam thề chiến đấu cho đến chết
v́ Bác v́ Đảng. Các cô sinh ở miền Nam không lẽ
Sinh Nam Tử Bắc hay Sinh Nam Tử Nam th́ chống lại
với người Miền Bắc hay sao? Về xóa hết
đi lo làm ăn kiếm tấm chồng mà sống cho b́nh
thường. Chuyện đánh nhau là chuyện của
đàn ông, con trai đừng xía vào cho khổ thân."
Không lẽ chỉ
nói chừng đó mà thành mối hận để bây giờ
phải trả. Thấy tôi nín thinh, cô cán bộ áo trắng
nhắc tiếp:
"Anh nhớ thêm
đi. Lúc anh bảo ba cô đi đi, tôi không chịu đi
mà đ̣i anh đem giao chúng tôi cho tỉnh Cà Mau. Anh hỏi tại
sao thả mà không chịu đi mà đ̣i giao cho tỉnh. Tôi
nói chứ không phải thả đi để các anh bắn
từ phía sau lưng hay sao? Anh phá ra cười rồi hỏi
ai bảo các cô vậy? Tôi nói nghe các anh lớn nói. Anh hỏi
lại nếu thả để bắn sau lưng th́ c̣n ai
sống mà kể lại cho các anh lớn biết. Rồi
anh tiếp là chẳng những hải quân mà tất cả
các binh chủng khác cũng không có binh chủng nào thả
người rồi bắn sau lưng. Anh c̣n nói bắt
người th́ phải đưa ra ṭa xét xử, nếu có
tội th́ phạt tù chỉ khi nào giết nhiều người,
làm hại nhiều người th́ mới bị kết tội
tử h́nh công khai chứ không bao giờ bắn sau lưng cả.
Anh nhớ ra chưa?"
Thấy giọngcô
ta bỗng như dịu lại, không có vẻ ǵ là hằn
thù, tôi làm bộ như vừa chợt nhớ ra và kêu:
- A .. A .. Cô có thể
cười cho tôi coi không?
- Có lẽ anh
đang nhớ ra rồi; v́ ngày đó anh có khen tôi cười
có hai núm đồng tiền nên dễ kiếm chồng lắm.
Cô ta nh́n thẳng
vào mặt tôi và cười. Hai núm đồng tiền, bên
phải sâu hơn bên trái.
- Đúng rồi.
Đúng cái mặt cười năm xưa. Tôi nhớ sau
khi tôi khen cô bé c̣n nguưt tôi một cái thật dài. Tôi nhớ
hoài cái nguưt dài ấy.
- Ở đó mà cô
bé, cô bé ..
Tức th́ thêm một
cái nguưt dài trên mặt cô cán bộ. Đôi má núm đồng
tiền bỗng như linh động hơn.
Sau cái cười
và cái nguưt dài của cô cán bộ áo trắng, tôi cảm thấy
nhẹ người.
- Anh nh́n lại
coi. Hơn 12 năm rồi. Đâu c̣n con bé nào ở đây.
Đến lượt
tôi cũng nh́n thẳng vào mắt cô ta và cười. Câu chuyện
từ lúc này bắt đầu thấy dễ chịu. Tôi
nói:
- Sau khi đưa
các cô tới gần cái chợ nhỏ bên sông, thấy chỗ
an toàn, tôi mới bảo các cô đi đi. Khi các cô đi qua
khu chợ, tôi c̣n đi theo một đoạn canh chừng.
Không thấy cô ngó lui.
- Tôi không ngó lui
nhưng biết anh đi theo. Chắc anh không thể ngờ
là khi về nhà rồi, ngay ngày hôm sau tôi c̣n trở lại
khu bến sông ấy, nhưng tàu của anh đă đi rồi.
- Tôi có nghe viên trung
úy vừa rồi gọi cô là đồng chí bí thư. Chắc
cô đă là đảng viên lâu năm.
- Vậy là anh
đă nghe. Đúng là tôi đă 12 tuổi đảng. Ngay khi
trở về, tôi được kết nạp đảng.
Sau đó được chuyển về làm công tác nội
thành, theo dơi thầy cô và hiệu đoàn học sinh trường
trung học Cà Mau nên tôi học thi lại Tú tài 1 và năm 65,
tôi đậu luôn Tú Tài 2. Sau đó ít lâu, tôi chuyển về
công tác nằm vùng tại đại học Long Xuyên cho tới
ngày giải phóng. Anh không biết là bao năm qua, tôi vẫn
tin là sẽ có ngày tôi gặp lại anh ..
Tôi nói:
- Th́ chúng ta đang
gặp nhau ở đây. Hôm nay tôi đă là người tù. Cô
là người thắng trận. Ngày ấy, thấy trên cánh
tay các cô có mấy vết xâm, tôi lỡ nói mấy câu ǵ
đó. Mong cô không để tâm.
- Anh khỏi cần
phải mong. Mấy câu anh nói ngày ấy tôi không bao giờ
quên. Hôm nay tôi cố ư mang áo sơ mi ngắn tay để
anh thấy trên tay tôi không c̣n vết xâm nữa. Tôi đă xoá
bỏ chúng từ lâu. Anh thấy chưa, không c̣n dấu vết
hay để thẹo ǵ cả.
Cô ta vừa nói vừa
đưa cánh tay ra. Thấy tôi im lặng, cô ta nói luôn:
- Anh không cần phải
sợ tôi. Hơn 12 năm trước, khi trở lại bến
sông ở Năm Căn t́m anh, tôi chỉ muốn anh biết
là tôi cám ơn anh. Hôm nay cũng vậy. Trước đây,
khi bắt đầu đi t́m tung tích anh, tôi chỉ mong một
lần gặp lại coi anh sống ra sao, vợ con đùm
đề thế nào. Khi coi hồ sơ, tôi đến
địa chỉ ghi trong lư lịch th́ ra là nhà của ông
ngoại anh chứ không phải nhà của mẹ anh. Tôi hỏi
địa chỉ và đến thăm mẹ anh ở xóm
Tân Vạn. Chính bà than phiền với tôi là cho đến
nay anh vẫn c̣n độc thân. Nh́n h́nh trong nhà, tôi nhận
ra anh ngay. Bao năm qua, tôi không thể quên ánh mắt tinh nghịch
nụ cười nửa miệng của anh. Mẹ anh kể
là mấy cô bạn anh toàn là gái giang hồ, bán bar. Anh sợ
lập gia đ́nh nên không dám quen gái nhà lành. Mẹ anh nói có lần
bà bảo anh cưới cô giáo nhà bên cạnh nhưng anh nói
không muốn có vợ v́ sợ phải nuôi con thiên hạ.
Anh biết v́ sao mẹ anh kể tôi nghe mọi chuyện về
anh không?
- V́ cô hỏi th́ bà
kể. Mấy chuyện đó có ǵ đâu mà mẹ tôi phải
dấu.
- Không phải v́
tôi hỏi mà mẹ anh rất thương tôi, tự bà kể
ra. Bà muốn tôi phải biết tất cả về anh. Tại
sao anh biết không? Tại tôi nói với mẹ anh rằng
tôi là người thương
của anh. Anh đă tính đưa tôi về ra mắt mẹ
nhưng chưa kịp làm. Tôi không chỉ nói mà c̣n ở lại
với mẹ anh hai ngày hai đêm. Bà nói với tôi không sót
điều ǵ, từ ba anh tới bà con chú bác ḍng họ. Mẹ
anh c̣n nói bà thiệt mừng khi thấy tôi tự đến
ra mắt bà. Hôm nay gặp lại anh, chúng ta không có nhiều
th́ giờ để ṿng vo nên tôi phải nói luôn với anh
chuyện này. Tôi thật ḷng muốn làm bạn với anh.
Một cô cán bộ
12 tuổi đảng muốn làm bạn với tôi. Chuyện
thật khó tin. Tôi nói:
- Cám ơn cô
nhưng tôi chỉ là một tên tù không biết ngày nào về,
làm sao có thể là bạn của cô được.
- Ngày xưa anh từng
mang tôi ra khỏi nhà tù, lần này, đến phiên tôi sẽ
cứu anh ra khỏi nơi này.
Chuyện tưởng
như đùa nhưng cô ta nói nghe chắc như ăn bắp.
Tôi từng nghe chuyện lư lịch với phía cộng sản
là sinh tử. Có nhiều cán bộ cao cấp tập kết
ra Bắc nay thấy con cháu đi tù cải tạo mà ngó
lơ, không ai dám giỡn mặt với kỷ luật đảng.
Tại sao cô cán bộ này dám nói ra miệng là sẽ ra tay cứu
ḿnh. Cô ta là thứ bí thư ǵ vậy. Âm mưu ǵ đây mà
cô ta phải t́m đến ở với mẹ tôi mấy
ngày đêm để nắm hết lư lịch bí ẩn của
tôi. Mẹ tôi vốn cả tin. Chưa bao giờ tôi mang bất
cứ người cô nào về nhà ra mắt mẹ. Nay thấy
một cô gái có vẻ con nhà lành dễ thương tới
xưng là người t́nh của thằng con, bảo sao bà
ta không tin ngay mà thương. Nhưng tôi đâu có khờ
như bà mẹ ḿnh được. Tôi nói:
- Cô đă biết
hết lư lịch thật của tôi. Tất cả rồi
sẽ bị phanh phui, chắc tôi sẽ khó sống. Cô tuy có
12 tuổi đảng nhưng dính đến tôi sẽ có
ngày liên lụy. Xin cô tha cho tôi.
Cô ta cười to
và nói:
- Anh khỏi lo dùm
tôi. Tôi đă hứa là sẽ làm. Anh cứ sống b́nh
thường như mọi người trong trại là
được rồi.
Cô ta đưa cho
tôi một túi quà và nói:
- Đây là quà của
riêng tôi biếu anh. Mẹ anh cũng muốn gửi quà
nhưng tôi nói bà cứ giữ đó. Tháng tới tôi sẽ
đưa bà lên thăm anh. Thôi, anh về đi. Trưởng
Trại có lẽ sắp trở lại.
Tôi nhận gói quà,
chào cô ta ra về mà gần như người mất hồn.
Về tới trại giam, tôi chỉ trả lời qua loa
trước những lời ḍ hỏi của bạn tù.
Đúng như lời
hẹn, tháng sau cô ta đi cùng với mẹ tôi lên thăm.
Không phải thăm riêng mà b́nh thường như bao
người cải tạo khác. Cùng gặp một lúc tại
nhà thăm nuôi, chỉ 15 phút. Mọi lời lẽ tù nói với
người thăm gặp phải diễn ra trước
mặt viên cán bộ phụ trách. Từ đó, cô ta tiếp
tục đi cùng mẹ tôi đến thăm tôi hàng tháng. Chẳng
thể nói ǵ, tôi đành phó mặc cho số mệnh. Thấy
cô cán bộ 12 tuổi đảng đóng vai phó thường
dân ngồi cười cười bên bà mẹ thăm nuôi,
tôi nổi tánh ĺ, tṛ chuyện tự nhiên, đôi khi c̣n chọc
cười như ngày xưa ở các bars hay động.
Tôi c̣n ǵ để mất? Cô ta muốn ǵ ở tôi? Tôi có ǵ
để mà lợi dụng? Thôi th́ phó mặc cho số phận.
Tháng Một năm
1976, một buổi chiều vừa ăn cơm xong, sắp
tới giờ điểm danh vô chuồng, bỗng có cán bộ
cầm danh sách đến gọi đúng tên tôi bảo thu dọn
gọn lẹ đồ đạc cá nhân mang theo ra điểm
danh.
Bất ngờ gọi
tên lúc chiều tối hẳn không phải lệnh tha. Thu dọn
đồ đạc mang theo kiểu này chỉ có thể là
chuyện trại. Nơi tập họp điểm danh là
sân trại. Số tù được gọi ra điểm
danh có hai mươi mấy mạng, trong số này có anh chỉ
c̣n một chân. Một cán bộ trẻ mang lon thiếu uư dẫn
chúng tôi đi ra cổng. Không thấy xe cộ ǵ. Cả bọn
cuốc bộ, không thấy có quản chế súng ống
kèm sát như khi đi lao động. Một tên đánh bạo
hỏi:
- Chúng tôi đi
đâu đây cán bộ?
- Đi tới
nơi làm lệnh tha.
- Tha về hả
cán bộ?
- Bộ tha rồi
không về ở lại ăn hại à?
Cả bọn nửa
tin nửa ngờ; Trời bắt đầu tối. Thả
vào giờ nầy, xe cộ đâu mà về?
Cả bọn
được dẫn ra đến nhà thăm nuôi. Đèn
được thắp sáng. Có viên trung uư xưng là chánh trị
viên tôi từng gặp đợi sẵn. Thấy tôi trong
đoàn người, anh ta cười ra vẻ "hồ hởi"
bảo hôm nay anh sẽ thấy cách mạng luôn có t́nh có lư.
Các anh tập trung lại bàn thăm nuôi khai lại địa
chỉ và người nhà cho chính xác một lần, sau
đó sẽ nghe đồng chí trại trưởng tới
nói chuyện.
Cừng nửa giờ
sau, Đại Úy Trưởng Trại ra tuyên bố:
- Các anh thuộc diện
gia đ́nh cách mạng được bảo lănh cho về;
Kể từ giờ phút nầy tuyệt đối không
được liên lạc với những người
trong trại; Từ đêm nay các anh ăn ngủ tạm tại
nhà thăm nuôi này. Cán bộ sẽ phát mền chiếu, gạo
và lương thực để các anh tự nấu nướng.
Ngày mai sẽ làm thủ tục nhận lại đồ kư
gởi và lệnh tha. Sau đó chờ liên lạc, gặp gỡ
thân nhân bảo lănh và làm lễ ra trại. Trong mấy bữa
chờ làm lễ, các anh tuyệt đối không được
liên lạc với các trại viên cũ.
Hôm sau, cả bọn
được tập trung lên cơ quan nhận lệnh
tha, tiền và đồ dùng kư gửi. Riêng phần tôi, kiểm
lại thấy c̣n vài trăm bạc mới. Ba ngày sau,
đă thấy đoàn người thân nhân trong đó có bà mẹ
tôi có mặt tại nhà thăm nuôi. Hai mươi mấy tên
tù được tha, kể cả tôi, hầu hết đều
do mẹ là người bảo lănh.
Cán bộ ra
đưa cho một số tiền để mua thức
ăn làm bữa tiệc chia tay. Một bà mẹ đến
từ Cao Lănh nghe nói trước là chủ nhập cảng
các loại máy ghe tàu, "xung phong" nhận sẽ "ủng
hộ" thêm tiền chợ và c̣n t́nh nguyện lănh đi
chợ dùm. Bà ta hỏi có thể cho một hay hai người
đi theo mang phụ thức ăn. Cán bộ nói:
- Bây giờ th́ các
anh có thể đi tự do; muốn mấy người
theo cũng được.
Thế là khu chợ
gần Trại Cải Tạo Vườn Đào được
một buổi chợ trúng mối. Heo, gà, vịt, tôm càng,
cá .. rau cải mua nguyên thúng, nguyên sàng, hỏi giá bao nhiêu là
mua bấy nhiêu khỏi cần trả giá; tiền chợ
được bà chủ Cao Lănh xuất hầu bao, mớ
tiền chợ ít ỏi do trại phát có lẽ được
bà mẹ nầy cất riêng để làm kỷ niệm
ngày con được ra tù.
Tiệc chia tay thức
ăn ê hề nào gỏi, nào ca ri, cá hấp, tôm càng nướng,
thịt heo, gà, vịt luộc. Thế rồi tiệc cũng
bế mạc. Thức ăn gần như c̣n nguyên v́ ai cũng
chỉ nếm cho có vị và cán bộ cũng không dám ăn
bữa tiệc giá đáng mấy chục lần số tiền
cho để làm tiệc. Mấy Bà xin đem thức ăn
cho mấy người trong trại th́ cán bộ không cho bảo
phải đem chôn hết.
Ra khỏi trại
mọi người đứng chờ đón xe Mộc Hóa
để về Cai Lậy. Từ phía hàng rào trại, thấy
lố nhố người đứng trông ra. Tôi quay lui, cũng
không dám nh́n lâu không c̣n nhận được dáng của
đứa nào!.
Tôi nói với Má:
- Ḿnh đi lần,
bao giờ có xe th́ đón. Chứ đứng đây chờ
nh́n vào các bạn trong kia nh́n ra, con thấy bất an!
Tôi và má Tôi đi lần
dọc theo lộ. Tất cả gần như thấy vậy
cũng đi theo.
***
Là ngườu tù
trại Vườn Đào được về sớm,
tôi biết thân ở yên với mẹ già. Cḥm xóm không thấy
làm khó dễ.
Sau khi được
trao trả quyền công dân, tôi c̣n được ông Nông Hội
Ấp đề nghị tôi làm trung đội trưởng
lao động ấp; mọi người vỗ tay tán
thành. Thế là từ đó ai thấy tôi đến nhà là biết
bị gọi đi lao động không công cho XHCN, nào
đào kinh, lấp kinh, rồi nước đọng cây
trái bị úng nước, ruộng lúa bị ngập nước
không rút kịp lâu ngày cây cối chết, lại phải
đi phá đập, vác lúa thu thuế .. Tôi không dám nh́n khi thấy
bà con nông dân ai cũng đầy nước mắt khi bồ
lúa vơi đi hơn phân nửa để đóng thuế.
Nghe nói lúa thuế được chở tiếp tế cho
Miền Bắc.
Mỗi tháng Cô Bí
Thư đều đem nhiều khô mắm từ Cà Mau lên
thăm Tôi và ở chơi 3 hay 4 ngày. Cô ta ngủ chung với
mẹ tôi, vẫn có vẻ được bà thương mến,
tin cẩn. Tôi cũng không nói hay hỏi ǵ thêm ngoài việc
cho mẹ biết là bà đă vô t́nh đem sói vào nhà v́ cô ta là
bí thư trên 12 tuổi đảng.
Cũng có lần
cô ta biệt tăm luôn 3 tháng; rồi một hôm bỗng
đến thăm với nhiều quà từ miền Bắc.
Cô cho biết vừa đi tập huấn ở Hà Nội về.
Tôi hỏi:
- Em sáng mắt ra
chưa?
Cô ta lườm và
nói:
- Anh chưa thấy
quan tài nên chưa biết đổ lệ!
Đầu năm
1980, Cô ta đến thăm và tối hôm đó có mặt mẹ
của tôi. Cô ta nói:
- Mẹ muốn em
lo cho anh ra đi; nhưng em có điều kiện là anh phải
nhận em làm vợ cho đến khi định cư rồi
sau đó tùy anh. Em cho anh một tháng để nghĩ suy và
trả lời em.
Mẹ tôi khuyên tôi
nên nhận cô ta làm vợ v́ cô ta thương tôi thật sự.
Tôi th́ nghĩ không hẳn. Cô ta bỏ nhiều công phu t́m tôi,
giúp tôi và nay muốn cùng tôi vượt biên với tư cách
là vợ một sĩ quan hải quân để làm gián
điệp như bao trường hợp nằm vùng khác,
có người làm tài xế, người giúp việc trung
thành tận tâm cả chục năm nhưng sau tháng tư
đen th́ mới ḷi mặt thật. Nhưng đâu c̣n
đường nào khác để tính.
Chưa đầy
một tháng sau cô ta lên và bảo tôi chỉ đem theo một
bộ quần áo gọn nhẹ để mai đi. Tôi hỏi:
- Em chưa biết
anh có đồng ư hay không mà bảo ra đi.
- Thông minh như
anh th́ không bao giờ bỏ mất dịp may, v́ anh không mất
ǵ cả, kẻ mất nhiều nhứt là em nhưng là em tự
nguyện; Mọi chuyện ra sao sau này anh sẽ biết.
Tôi hỏi cô ta có
an toàn không.
- Anh có cần có
tàu Hải Quân biên pḥng hộ tống hay không? Nếu muốn
em cũng có cho anh.
Tôi nghe mà khiếp.
Chẳng rơ cô ta nói đùa hay nói thật. Cỡ bí thư huyện
ủy cũng không thể có quyền vào Bộ Tư Lệnh
Hải quân xưa để tầm kẻ thù; Không hiểu
cô ta là thứ ǵ? Không ra hải ngoại để nằm
vùng hay làm gián điệp th́ c̣n ǵ nữa? Nghĩ vậy
nhưng thôi kệ. Cô ta làm ǵ hay là ai tính sau, cứ thoát ra khỏi
nước cái đă. Thế là chúng tôi từ giă mẹ ra
đi.
Tàu vượt biên
dài 12 mét mới toanh, máy cũng mới và số người
đi là 52 người do một cựu hàng hải
thương thuyền ngày xưa lái; nhưng cuối cùng 26
người bị rớt lại v́ ghe nhỏ chuyển ra
ghe lớn bị chận giữa đường mà trong
đó có gia đ́nh tài công. Cô bí thư hỏi:
- Anh lái được
chứ ?
- Lái được
nhưng không có bản đồ mà chỉ có la bàn th́ phải
chạy thẳng ra hải phận quốc tế rồi
theo hướng Tàu buôn mà lấy hướng đi th́ sẽ
sang Singapore hay tấp vào các đảo của Indonesia.
Tôi lái suốt 5
ngày đêm mới gặp một ghe đánh cá của
Indonesian và hỏi thăm th́ được chỉ cho một
chỗ cách đó không xa. Tôi lái vào và ở đó một ngày
một đêm th́ được tàu của Indo đưa
đến trại tỵ nạn Kuku. Một tháng sau chúng
tôi được đưa sang trại Galang và dĩ nhiên
trong lư lịch của Hải quân Trung úy VNCH nay có thêm cô vợ
bí mật nhiều phần là gián điệp.
Trên bước
đường lưu vong quê người xứ lạ làm
thân thất quốc, chúng tôi cô đơn lạc lơng như
nhau. Ngày qua ngày cả hai đứa đi học tiếng
Anh về nấu cơm chung rồi chung mùng và thành vợ chồng
thật.
Ở Galang tôi gặp
lại bạn bè quân ngũ xưa; v́ gần như mỗi
tàu là có đôi ba hải quân xưa được đi
không tốn tiền để lái tàu. Quán Trùng Dương là
nơi tụ họp để nhận ra nhau kể chuyện
xưa và bàn chuyện tương lai. Các cựu hải quân
xưa làm sổ lưu niệm giống như thời học
tṛ viết lưu bút ngày xanh cho những tháng nghỉ hè. Lắm
ông ghi cả số quân đơn vị xưa và dán cả
h́nh. Ôi các quan lính ơi Tôi mà đem cái sổ nầy về
th́ e rằng cô bí thư mười mấy tuổi đảng
sẽ lén ghi lại hết gởi về Bắc Bộ phủ
th́ gia đ́nh các ông cũng mà khó sống ở VN!. Tôi từ
chối viết sổ lưu niệm và cũng không đến
quán hội họp nữa.
Cũng tại trại
Galang, tôi có người bạn trước là thiếu úy
ngành điện khí được mướn làm người
gác máy điện phụ cho một thợ điện
người Indo. Anh Indo nầy khá am tường về t́nh
h́nh VN và có phân tích như sau:
- Các anh vượt
biên nghĩ rằng ra ngoại quốc rồi Mỹ sẽ
giúp cho thành lập một đoàn quân để trở về
dành lại VN. Có lẽ các anh lầm rồi. Mỹ không bao
giờ giúp các Anh đâu v́ giúp các Anh; Mỹ được
lợi ǵ? Các anh đánh nhau mà nhiều nữ tính quá. Nhân
đạo với kẻ thù th́ chỉ có con đường
chết; Phải như chúng tôi ḱa. Chỉ một đêm
thôi không một tiếng súng; toàn dùng dao, búa, mă tấu mà giết
cho tuyệt giống cộng sản. Chỉ một đêm
là xong gần triệu mạng ..
Sáu tháng sau chúng tôi
được đi định cư. Tôi không tham gia
đoàn thể nào, không hội họp với cả hội
đồng hương nhưng lúc nào cũng canh chừng
cô vợ bí thư đảng viên.
Cô ta cũng như
tôi chẳng quen ai; đến cả dùng điện thoại
cô ta cũng không sử dụng. Mẹ tôi mất năm 83.
Mẹ cô ta mất năm 84. Năm 90 ba tôi và ba của cô ta
cùng mất trong một năm. Chúng tôi nhận thư
nhưng không về và đến nay cũng chưa về.
Chúng tôi đồng ư không có con. Tôi 72 và vợ 70 tuổi; nếu
c̣n ở Việt Nam, cô ta nay đă 52 tuổi đảng,
không biết làm tới chức ǵ.
Mất nước
bốn mươi năm, lưu vong hơn 35 năm, chúng
tôi chưa bao giờ có ư định về thăm lại
quê hương. Trong ḷng tôi đă chôn một chế độ
và trong ḷng vợ tôi cũng chôn một chế độ. Chúng tôi không con nối ḍng nên khi chúng tôi chết th́ "cả hai chế độ" cũng tan thành tro bụi.
Với tôi, vậy là chôn xong hai chế độ. Ngày ấy
không xa.
Kỷ niệm 40 năm
TRẦN THIỆN PHI HÙNG
(Huon Doan sưu tầm và chuyển)