THƯ GỞI BA

Lisa M. Krieger

(Đặng Lệ Khánh dịch)

 

Ba thương yêu,

Ba mươi lăm năm trước, vào một ngày u ám tháng chạp, lần đầu tiên con lái xe một mình trên con đường quê dài dằng dặc từ trường đại học trở về nhà. Chiếc xe VW cũ của con chất đầy các va li, và một con chó. Con rất mệt. Trời vào tối. Tuyết bắt đầu rơi.

Và rồi, xe chết máy.

Con không còn nhớ làm thế nào mà con tìm được một nơi có điện thoại trả tiền để gọi cho Ba, hoặc con đã làm gì trong suốt mấy tiếng đồng hồ chờ đợi. Con chỉ nhớ mỗi một điều là Ba đã lái xe suốt 150 dặm để đến với con, với một vòng tay ôm, một thẻ tín dụng, và một bài học. Ba nói: Không sao đâu con. Mình sẽ sửa xe lại. Rồi con lại thử đi nữa. Ba hãnh diện vì con quá.

 

Những bà mẹ đã để lại cho con mình nhiều tài sản kế thừa, từ  áo cưới, công thức nấu nướng, các tập hình ảnh, và những đồ đạc trang trí nội thất đẹp đẽ. Nhưng mà Ba, giống như các người cha khác ở mọi nơi, đã cho con một thứ ít rắc rối hơn, nhưng cũng quan trọng bằng: đó là sự bền bỉ.

Ba hay nói : Không sao đâu con, con làm được mà. Con cố thêm đi. Con đâu có thua họ. Đứng lên đi con, tiếp tục đi con. Thử lần nữa đi con.

 

Khi con bị đau khổ, Mẹ thì sẵn sàng với khăn giấy lau mắt; còn Ba thì sẵn sàng dẫn con đi đánh quần vợt. Khi con gần như trượt môn hóa học, Ba không hề nghi ngờ trí thông minh của con - chỉ ngờ vực cách con học bài.

Khi con du hành ra hải ngoại, với chỉ một túi trên lưng, Mẹ nhắc nhở con giữ thân cho an toàn, còn Ba thì bảo: Nhớ gởi bưu thiếp về nha con.

 

Qua Ba, con đã học được đường vào đời thực. Ba chỉ cho con cách khai thuế. Trả nợ đúng ngày. Bơm bánh xe. Pha nước uống. Đầu tư tiền bạc một cách thông minh. Mua nhà. Du lịch.

 

Ba hướng dẫn con bằng chính đời Ba. Là một người trầm lặng, ba chẳng nói nhiều về sự quan trọng của việc nghiên cứu, nhưng con còn nhớ ba đã từng thay áo quần dưới nhà hầm chỉ vì áo quần của Ba nồng nặc mùi phòng thử nghiệm. Rồi Ba đi học đêm để lấy bằng MBA; con vẫn còn nhớ những bữa ăn hộp Swanson TV vội vàng. Ba đã chịu đựng những buổi lái xe xa thật xa, để con có một sân nhà xanh mướt, và một nền học vấn vững vàng.

 

Sự tin cậy cũng quan trọng; Ba cho con vay để mua chiếc xe VW, rồi Ba lại lập bảng kế toán để chúng ta ghi lại số tiền con phải trả hàng tháng. Lập chương trình cũng quan trọng như thế; những bạn của con dường như có rất nhiều áo quần là lượt và ít tiền trong túi, nhưng chúng ta thì dành dụm đủ để đi chơi chung cùng gia đình. Con nhớ mình đã đi trượt tuyết ở Thụy Sĩ, lúc trời mù sương, và cả hai chúng ta cùng dừng lại bên một bờ tuyết để thở và để cười vang. Rồi thì chúng ta chợt nhận ra rằng mình đang đứng trên đỉnh một mái nhà bị phủ tuyết, chỉ chừng gang tay nữa là rơi tòm xuống ít nhất 8 feet cao.

 

Với lòng kiên nhẫn, ba chỉ cho con cách ráp một cái máy thu thanh Heathkit. Ba giữ cho con những đồ kỷ niệm từ buổi diễn hành lịch sử của Phi Hành Gia John Glenn. Ba đậu xe ba ngoài sân để con có thể nuôi một con opossum trong nhà xe. Một đêm nọ, chúng ta đã dựng một cái dàn để chụp hình các vì sao, và rồi mình sang phim trong chậu giặt áo quần của Mẹ. Thật là kỳ diệu, những vì sao ấy hiện ra như những vệt sáng trắng băng qua bầu trời đen như mực.

 

Ba hay nói : Con cứ thử đi. Hãy từ từ, nhưng nhớ bắt lấy thời cơ. Làm trật cũng không sao. Nếu có gì không đúng thì thử cách khác. Và luôn luôn Ba nói : Ba hãnh diện vì con quá.

 

Ba đưa con ra với đời, không phải với lòng tự tin mong manh, nhưng với những kỹ năng thực sự.

 

Ở loài vật, các con đực đã cung cấp cho dòng dõi của chúng không gì khác hơn là một khối lượng lớn DNA . Một số loài khác không cần cha, như cá chẳng hạn, phải tạo ra hàng triệu triệu con chỉ để đoan chắc sự sinh tồn của một vài con còn sống sót. "Đẻ như thỏ" thật là cần thiết cho giống thỏ, bởi vì con đực trốn tiệt, sau khi giao hợp, không cả một lời cám ơn. Nhưng chúng ta, qua sự đầu tư tình cha con thì chúng ta càng hưng thịnh.

 

Quả là chẳng ngạc nhiên khi những láng giềng không cha của chúng ta trở nên hoang đàng, vô tâm và tàn bạo. Có thể các bà mẹ đã ngại ngần khi phải đối đầu với đứa con trai 16 tuổi cao to đến 6 feet khi nhận bảng báo cáo con mình trốn học. Một người cha tốt sẽ đứng ra lấp đầy khoảng ngăn giữa tiềm lực và thành quả - bằng cách thu hồi cái máy chơi điện tử PlayStation và gởi con lại về trường.

 

Ba ơi, với tuổi đời 87, những ngày Ba đi cứu con, hay cho con lời khuyên, đã qua rồi. Ba không còn lái xe được nữa. Ba không còn nhớ đến cái đêm tháng chạp lạnh lẽo năm nào, không nhớ ngay cả những gì chúng ta chuyện trò sáng hôm nay. Nhưng Ba nói đúng : Không sao cả. Con đã chụp lấy những thời cơ, con đã học những bài học, và đã truyền lại cho con gái của con. Bây giờ đến lượt con được hãnh diện, và tri ân.

 

HAPPY FATHER'S DAY .

Luôn là con của ba,

 

Lisa M. Krieger

Mercury News staff writer

- Đặng Lệ Khánh dịch -

 

(Xíu Muội Rạch Giá sưu tầm và chuyển)